Cykle, a społeczeństwo, giełda i koniunktura gospodarcza - ebook

Podziękowania, informacje wstępne i kontakt do autora

Gorące podziękowania dla pani Dagmary Indiany Walkiewicz, radcy w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów za docenienie opisanych przeze mnie, w niniejszej publikacji zbieżności wydarzeń giełdowych ze zmianami sytuacji gospodarczej, społecznej i geopolitycznej — jako ciekawego wkładu do dyskusji, w tym obszarze, dla pana dr Piotra Wilczyńskiego prezesa Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego za pozytywne i krytyczne uwagi oraz dla pana profesora Mirosława Sułka — za krytyczne uwagi, które wykorzystam w większości w późniejszym terminie, dla pana dr Andrzeja Bara za zwrócenie uwagi na postać katalońskiego farmaceuty, polityka, matematyka i filozofa historii Alexandra Deulofeu, dla kochanej córki i pana Marcina Pietrzyka — za pomoc w korekcie oraz dla pana Seweryna Mściwujewskiego za pomoc w przygotowaniu okładki.

NINIEJSZA PUBLIKACJA NIE JEST PORADNIKIEM I NIE MA ŻADNYCH GWARANCJI, ŻE ZAMIESZCZONE W NIEJ PROGNOZY MOJEGO AUTORSTWA LUB INNYCH SPECJALISTÓW, NA KTÓRE SIĘ POWOŁUJĘ SIĘ SPEŁNIĄ. ZAWIERA ONA TYLKO ROZWAŻANIA TEORETYCZNE I WSKAZANE MOŻLIWOŚCI, KTÓRE W MOJEJ OCENIE MAJĄ SZANSE, CHOCIAŻ NIE MUSZĄ ZAISTNIEĆ. JEJ CELEM JEST POSZERZENIE I UPORZĄDKOWANIE SPOJRZENIA NA NIEKTÓRE ZJAWISKA, DOTYCZĄCE OMAWIANEJ PROBLEMATYKI, SUBIEKTYWNY PRZEGLĄD OPINII ORAZ ZAINSPIROWANIE WŁASNEGO PODEJŚCIA DO PRZEBIEGU NIEKTÓRYCH PROCESÓW SPOŁECZNYCH, HISTORYCZNYCH, GOSPODARCZYCH, GIEŁDOWYCH I GEOPOLITYCZNYCH.

Zdjęcie na okładce przedstawia zegar w Królewskim Obserwatorium Astronomicznym (The Royal Greenwich Astronomical Observatory) w Greenwich, w Londynie (archiwum własne autora).

Przedkomercyjne wydania tego opracowania nosiły tytuł: Cykle, a społeczeństwo, giełda i koniunktura gospodarcza: historia, przeciwdziałanie, prognozy, udział matematyki w historii — wybrane zagadnienia interdyscyplinarne i ukazały się w 2022 roku. Obecne wydanie zostało dodatkowo skorygowane i uzupełnione, a jego tytuł skrócony dla celów komercyjnych.

KONTAKT DO AUTORA: TEL. 694-912-255.Kilka słów o książce i e-booku oraz o jego autorze

O książce i e-booku:

_Cykle, a społeczeństwo, giełda i koniunktura gospodarcza_ — to przyjazna interdyscyplinarna publikacja, łącząca powtarzające się od wieków cykle cywilizacyjne, społeczne, koniunkturalne i giełdowe.

Wskazuje zarazem na proste zależności matematyczne, mające miejsce w procesach historycznych i giełdowych oraz służące do prognozy nadchodzących wydarzeń. Nawiązuje do prowadzonych badań i opinii specjalistów.

Odnosi się również do czasów współczesnych i do bliskiej przyszłości.

Dla osób zainteresowanych pomnażaniem oraz zachowaniem swojego stanu finansowego i bezpieczeństwa, w odniesieniu do procesów historycznych, cywilizacyjnych, geopolitycznych, gospodarczych i giełdowych publikacja rozważa m. in.:

— kiedy cykle sugerują kupno, a kiedy sprzedaż akcji, obligacji oraz metali szlachetnych i czy to się sprawdza?

— jakie plany wobec Polski i Europy Środkowej ma czołowy geostrateg Rosji, w tym w odniesieniu do pozycji Niemiec?

— jakie czynniki wpływają na wzrost i spadek oprocentowania kredytów i kiedy to ma miejsce?

— kiedy stopy procentowe są niskie, a kiedy wysokie?

— które wskaźniki wykorzystuje się do pomiaru koniunktury gospodarczej?

— które wskaźniki gospodarcze i cykliczne odnoszą się do sytuacji na giełdach i co z tego wynika oraz jak przebiegają cykle, nie tylko w gospodarce?

— czy politycy i banki centralne mają wpływ na koniunkturę gospodarczą?

— czy długość kobiecych spódniczek i wielkość sprzedaży męskiej bielizny można wykorzystywać do prognozy wydarzeń gospodarczych i giełdowych?

— do czego przydaje się rządom podwyższona inflacja?

— czy wkrótce czeka nas silny kryzys finansowy i gospodarczy oraz wojna, w jaki sposób powtarza się historia, a także czy przełomowym rokiem będzie rok 2025?

— czy ruchy planet i aktywność Słońca mają wpływ na notowania oraz na wydarzenia w Polsce i na świecie?

— czy masowy dodruk pieniądza, po wybuchu pandemii koronawirusa zakłócił przebieg naturalnych procesów gospodarczych?

— czy walka o władzę pomiędzy cywilnymi i wojskowymi ośrodkami w Rosji wpłynęła na agresję zbrojną tego kraju wobec Ukrainy?

— co pierwsza próba przejęcia władzy przez Adolfa Hitlera w Niemczech miała wspólnego z hiperinflacją, a jej przejęcie przez niego z wielkim załamaniem gospodarczym i deflacyjną polityką cięć budżetowych, w tym kraju?

— czy ważne wydarzenia historyczne w Polsce, w hitlerowskich Niemczech i w Związku Sowieckim przebiegały według prawidłowości matematycznych?

— czy dominacja cywilizacji europejskiej zostanie wyparta przez cywilizację azjatycką i czy nastąpi to wkrótce?

— w jaki sposób banki komercyjne zwiększają ilość pieniędzy i co się dzieje gdy przestają to robić?

— w jaki sposób Amerykanie uniknęli rewolucji bolszewickiej i co wspomogło jej wybuch w Rosji?

— co to są cykle: Kondratiewa, Kuznetza, Juglara, Kitchina, prezydencki i inne oraz w jakich okresach przebiegają i jak niektóre z nich zbiegały się z historią Polski?

— jakie były motywy agresji Rosji na Ukrainę?

— jakie występowały relacje liczb Fibonacciego i _złotego podziału_, w odniesieniu do wydarzeń giełdowych i historycznych w Polsce, w Niemczech i w Związku Sowieckim?

W interdyscyplinarnej publikacji: _Cykle, a społeczeństwo, giełda i koniunktura gospodarcza_, sięgając do starożytności, średniowiecza i czasów późniejszych oraz do wydarzeń współczesnych, w oparciu o liczne opracowania przedstawiam cykle, obejmujące okresy milenijne, kilkusetletnie, kilkudziesięcioletnie, koniunkturalne i giełdowe, a także okresy związane z liczbami Fibonacciego i _złotym podziałem_, w odniesieniu do wydarzeń historycznych i giełdowych, zarazem autorsko kojarząc wydarzenia.

Wiele ze wskazanych przeze mnie mechanizmów powtarza się obecnie. Ponadto kojarzę wskazane cykliczne mechanizmy z wydarzeniami gospodarczymi, społecznymi i geopolitycznymi, m.in. odnosząc się do istotnych wydarzeń w historii Polski, okresu _Wielkiej Depresji_ lat trzydziestych XX wieku, _II Wojny Światowej_, zbrojnej agresji Rosji na Gruzję i Ukrainę, funkcjonowania i rozpadu Związku Sowieckiego (Radzieckiego), hitlerowskich Niemiec, chińskich cykli dynastycznych, cykli pogodowo — cywilizacyjnych, obecnych zagrożeń oraz ruchów cen na giełdach w Polsce i na świecie.

Stawiam własne prognozy możliwych wydarzeń i powołuję się na przewidywania innych specjalistów. Omawiam również, w wieloaspektowym kontekście sytuację militarnej agresji rosyjskiej na Ukrainę, sygnalizuję stosunek Chin i Rosji do obecnej sytuacji geopolitycznej, odnoszę się do prognoz możliwego konfliktu światowego oraz omawiam politykę antycykliczną, w gospodarce.

Wskazanie na zbieżności liczb Fibonacciego i _złotych podziałów_ z ważnymi wydarzeniami historycznymi jest moim autorskim podejściem. Podczas ich omawiania odwołuję się do _historii matematycznej_.

Osobnym elementem publikacji jest odniesienie się do różnych aspektów, mających wpływ na sytuację finansową i gospodarczą oraz do prognozowania koniunktury gospodarczej i giełdowej.

Opracowanie zostało nominowane w prestiżowym konkursie branży inwestycyjnej Invest Cuffs, w kategorii: _Publikacja Roku 2022_.

O autorze

Jestem analitykiem, intuitykiem, prognostykiem oraz kreatywnym twórcą i realizatorem prakseologicznych strategii, byłym właścicielem giełdy papierów wartościowych, jednej z poprzedniczek Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, z notowaniami zamieszczanymi przez serwis ekonomiczny Polskiej Agencji Prasowej.

W 1993 roku, w biuletynie Ministerstwa Przekształceń Własnościowych — dla członków zarządów i rad nadzorczych spółek skarbu państwa przewidziałem silny wzrost notowań na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Hossa, która niebawem nastąpiła okazała się ewenementem na skalę światową.

Jestem również autorem licznych publikacji z zakresu inwestycji, prawa, socjologii i psychologii oraz projektu, nagrodzonego przez Komisję Europejską i Ministerstwo Edukacji Narodowej — jako lider _Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji_, w kategorii inicjatywy społeczne w Polsce, a moje projekty zostały objęte patronatem tego _Roku_, również w kategoriach gospodarka i biznes oraz nauka i technika.

Do notowań giełdowych podchodzę kompleksowo, analizując sygnały wypływające z obserwacji wskaźników koniunktury gospodarczej, inflacji, stóp procentowych, zmian podaży pieniądza, analizy technicznej, kształtowania się cykli oraz sytuacji geopolitycznej, zarazem kreatywnie poszukując nowych źródeł przydatnych podczas analizy kształtowania się kursów.

Obserwuję również aktualnie zachodzące procesy w obszarze geopolityki.

Zgadzam się z zacytowanym na początku tej publikacji słowami Raya Dalio:

_Nadchodzące czasy będą radykalnie różne od tych które doświadczyliśmy w naszym życiu, choć podobne do wielu poprzednich._1. Różne aspekty społeczne cykli i wydarzeń historycznych

1.1 Pierwsze spojrzenie

Zarówno kursy giełdowe, jak i przebieg procesów gospodarczych tworzą mniej lub bardziej wyraźnie powtarzające się cykle, o różnych okresach trwania, których znajomość jest bardzo ważna, nie tylko podczas podejmowania decyzji inwestycyjnych, gospodarczych i dotyczących geopolityki ale także podczas wieloletniego zarządzania budżetem domowym.

Czynniki prowadzące do fluktuacji oraz błędy w decyzjach, podejmowanych przez decydentów politycznych i gospodarczych, a także przez spekulantów giełdowych powtarzają się, w kolejnych okresach historycznych.

W zakończeniu Pieśni V polski szesnastowieczny, kultowy poeta Jan Kochanowski napisał: Cieszy mię ten rym: „Polak mądry po szkodzie”; Lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzie, Nową przypowieść Polak sobie kupi, Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi. Podobny pogląd wygłosił, żyjący na przełomie XIX i XX wieku ekonomista szkoły austriackiej prof. Ludwig von Mises — w publikacji Ludzkie działanie: Najgorsze jest że nie uczą się na błędach.

Chińska dynastia Ming, podczas panowania której tworzył cytowany Zengguang Xianwen, a której początek panowania przypadł na lata rządów Kazimierza III Wielkiego, zarazem ostatniego króla z dynastii Piastów, w Polsce upadła — w XVII wieku. Dla Polski XVII wiek był okresem triumfów, jakim były: osadzenie polskiego garnizonu na moskiewskim Kremlu i Odsiecz Wiedeńska, klęski, którą był Potop Szwedzki oraz licznych innych wojen i buntów.

W Niderlandach, w tym samym wieku miały miejsce m.in. bańka spekulacyjna i wielki krach na rynku cebulek tulipanów. W kolejnym stuleciu rozpoczął się okres wymazania z mapy, a następnie utraty niepodległości naszego kraju, trwający 123 lata. Na początku tego samego wieku — we Francji miał miejsce silny kryzys finansowy, związany z emisją pustego, nie mającego pokrycia pieniądza.

Cytowany, na początku publikacji Winston Churchill — to laureat nagrody Nobla, dwukrotny premier Wielkiej Brytanii w XX wieku, w tym podczas II Wojny Światowej i mason wysokiego stopnia. Podczas tej wojny Polska znajdowała się pod okupacją Niemiec i Związku Sowieckiego (Radzieckiego), a następnie na 45 lat została uzależniona od ZSRS (ZSRR).

Cytowany Ray Dalio — to miliarder, menedżer funduszu hedgingowego i badacz cykli imperialnych, z okresu ostatnich 500 lat.

Włoski filozof historii Giambattista Vico zauważył, że przez analogiczne okresy, przez które przechodzi nasza cywilizacja przechodziły również cywilizacje grecka i rzymska, a jego niemiecki odpowiednik Oswald Spengler zauważył podobne okresy ładu i nieporządku w Chinach i Egipcie, władanym przez faraonów.

Były specjalista ds. dywersji ideologicznej, z ramienia sowieckiego KGB Thomas D. Schuman (Jurij Bezmienow) wskazywał, że Igor Szarafaniewicz, po analizie wymarłych cywilizacji Egiptu, Majów, Mohendżo, Daro, Babilonu i innych doszedł do wniosku, że każda z nich upadła po odrzuceniu religii i Boga oraz próbie stworzenia „sprawiedliwości społecznej”, według tzw. socjalistycznych reguł.

Czasami cykliczne wydarzenia gospodarcze korelują z gwałtownymi wydarzeniami społecznymi, czym przykładowo był wybuch epidemii COVID-19 — w 2020 roku, w okresie przewidywanego wystąpienia recesji oraz zakończenia się kolejnego cyklu koniunkturalnego.

Innym takim wydarzeniem był zbieg katastrofalnego trzęsienia ziemi w San Francisco w 1906 roku z uprzednim szczytem notowań akcji w Nowym Jorku, w tym samym roku, a następnie z kryzysem gospodarczym — w roku 1907.

Na przestrzeni tysiącleci, od czasów babilońskich fluktuowała również wysokość stóp procentowych, podczas których ich wysokość była najniższa — w okresach stabilizacji imperiów.

Niekiedy cykle, odległości odpowiadające liczbom Fibonacciego lub złote podziały zbiegają się z istotnymi wydarzeniami giełdowymi, politycznymi i historycznymi, jak miało to miejsce co 12 lat kalendarzowych, pomiędzy 1944, a 2004 rokiem w Polsce lub z funkcjonowaniem imperium, do czego można odnieść złote podziały podczas trwania komunistycznego państwa, którym był Związek Sowiecki (ZSRS), zwany także Związkiem Radzieckim (ZSRR), co przedstawiam poniżej oraz z recesjami gospodarczymi.

_Parkiet_ wskazał, że dolne fazy wyraźnie widocznego na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie cyklu Kitchina wpisały się m.in. w globalną recesję i atak terrorystyczny na World Trade Centre w Nowym Jorku — w 2001 roku, globalny kryzys finansowy w latach 2008 — 2009 oraz w kryzys azjatycki i rosyjski, który miał miejsce w ostatniej dekadzie XX wieku.

Tomasz Hońdo zwrócił on również uwagę, w oparciu o dane z lat 2014 — 2022, że wraz ze zmianami WIG-u, w tym samym kierunku zmieniał się udział akcji w portfelach Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE).

Z kolei z wykresu, przedstawionego przez Michała Stopkę wynika zbieganie się fluktuacji WIG-u, z cyklicznymi zmianami PKB, a szczyty WIG były zazwyczaj niewiele opóźnione wobec tego wskaźnika. Michał Stopka wskazał również na wyraźne wyprzedzanie przez dołki na WIG-u — dołków w PKB lub na ich występowanie w tym samym czasie, latach 1996 — 2022.

Kryzysy lat 2000 — 2001 i 2008 — 2009 oraz z 2020 roku zbiegły się także z dołkami cyklu Juglara, będącego, zdaniem niektórych badaczy elementami kontrowersyjnego cyku Kondratiewa. Dołki cyklu Juglara również przypadały m.in. na lata 1979/1982 i 1990/1993, w których miały miejsce istotne wydarzenia w Polsce, takie jak: powstanie Solidarności, wprowadzenie stanu wojennego i zmiana systemu polityczno — gospodarczego, a drugi z nich towarzyszył upadkom systemu komunistycznego w Europie wschodniej i Związku Sowieckiego (Radzieckiego).

W 1991 roku, PKB w naszym kraju obniżył się, według szacunków Banku Światowego o 7 %.

1. CYKL KITCHINA, A WARSZAWSKI INDEKS GIEŁDOWY

(1995 — 2021)

Źródło: T. Hońdo, Cykl Kitchina wieszczy burzliwy rok, „Qnews”, „Parkiet”, Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie

Prof. Maria Drozdowicz- Bieć, wskazała, że Joseph Kitchin doszukiwał się przyczyn wahań — w opóźnionym dostępie do informacji przez przedsiębiorców, co skutkowało niedostosowaniem produkcji do aktualnego popytu i nadmiernym wzrostem zapasów w firmach, a następnie spadkiem cen towarów oraz ograniczeniami w produkcji. Natomiast Clement Juglar m.in. w_ działalności banków i nadmiernej skłonności do udzielania kredytów w okresie prosperity_. Szerzej do cykli Kitchina i Juglara odnoszę się w dalszej części niniejszego opracowania.

Zbiegnięcie się dolnych faz kilku krótszych i dłuższych cykli miało miejsce podczas _Wielkiej Depresji_, po załamaniu się rynków w 1929 roku — w okresie poprzedzającym wybuch _II Wojny Światowej_.

Wybuch tej wojny — w Europie poprzedziła polityka, dominujących wówczas w gospodarce światowej Stanów Zjednoczonych, polegająca na odchodzeniu od stosowanej, na początku lat trzydziestych XX wieku polityki, zapobiegającej negatywnym społecznym i gospodarczym skutkom _Wielkiej Depresji,_ w kierunku stabilizacji swojego budżetu i przeciwdziałania inflacji.

Bardziej szczegółowo do tych i innych zależności odnoszę się w dalszej części opracowania, wskazując adekwatne materiały źródłowe.

Na towarzyszenie załamaniom rynkowym depresji, po których następowały większe wojny (_major wars_) zwrócił uwagę Robert R. Prechter, zajmujący się rynkiem amerykańskim. Jego zdaniem, tak było w latach 1857 — 1859, w których wystąpiła depresja poprzedzająca _Wojnę Secesyjną_ w Stanach Zjednoczonych oraz w latach 1929 — 1932 w których rozpoczęła się największa depresja, od lat 50-tych XIX wieku. Jego zdaniem, wojna w 1812 roku i _I Wojna Światowa_ rozpoczęły się po spadkach niższego rzędu na giełdach, którym towarzyszyły recesje. Prechter wskazuje zarazem na korelację pomiędzy wojną o niepodległość Stanów Zjednoczonych (_Revolutionary War_) — w latach 1776 — 1781, a głęboką depresją, która objęła zachodni świat, w latach 1785 — 1791.

Dla porównania, w latach 1772 — 1795 miały miejsce 3 rozbiory naszego kraju, prowadzące do przejściowej likwidacji państwa polskiego, a _Wojna Secesyjna_ (_Civil War_) w USA rozpoczęła się w 1861 roku, dwa lata kalendarzowe przed wybuchem _Powstania Styczniowego_, w naszym kraju.

Zarazem w 1772 roku wybuchł kryzys finansowy w Szkocji i w Londynie, który następnie rozszerzył się na Amsterdam, a źródłem poprzedzającej go spekulacji były domy mieszkalne i akcje towarzystw budujących kanały. Oprócz pierwszego rozbioru Polski ten kryzys zbiegł się z przewrotem absolutystycznym w Szwecji.

Upadek Polski, w 1795 został poprzedzony o 3 lata kalendarzowe upadkiem monarchii we Francji i o 2 lata kalendarzowe ścięciem króla Ludwika XVI, w 1793 roku (zarazem rok II rozbioru Polski), co skłoniło Wielką Brytanię do wypowiedzenia wojny Francji, po czym doszło do nieściągalności brytyjskich należności bankowych, w tym kraju oraz do kryzysu bankowego, który miał miejsce głównie w Londynie i Warszawie. Polski kryzys bankowy został spotęgowany przez przegraną wojnę z Rosją, w 1792 roku. Jego ofiarą byli wielcy bankierzy i prawie cały stanisławowski system bankowy, a przetrwały go nieliczne mniejsze domy bankowe. Moim zdaniem, warto rozważyć czy i w jakim stopniu ten kryzys przyczynił się do ograniczonego podniesienia stanu wojska polskiego tylko do 60 tysięcy, zamiast do ustalonej przez _Sejm Wielki_, obradujący w latach 1788 — 1791 liczby stu tysięcy, a za czym do upadku państwa polskiego, w XVIII wieku.

4 lata po kryzysie, w 1788 roku, spowodowanym nadprodukcją przemysłową rozpoczął się okres wojen, prowadzonych przez Francję z wieloma państwami, w tym wojen napoleońskich, zainicjowany wojną z Austrią w 1792 roku, wywołaną w celu rozładowania napięcia wewnętrznego we Francji. Rok po kryzysie z 1788 roku doszło do rewolucji — w tym kraju, a po 7 latach do przejściowego wymazania Polski z mapy, na skutek III rozbioru.

11 lat po rozpoczęciu spadku notowań akcji w USA — w 1906 roku, wybuchła rewolucja oraz doszło do przewrotu bolszewickiego w Rosji.

8 lat kalendarzowych po szczycie notowań DJIA w Nowym Jorku, poprzedzającym silny spadek notowań akcji — w 1906 wybuchła _I Wojna Światowa_, a 10 lat kalendarzowych po szczycie tego wskaźnika, poprzedzającym inny silny spadek notowań akcji — w 1929 roku _II Wojna Światowa_.

DJIA — to Dow Jones Industrial Average, jeden z najważniejszych wskaźników notowań akcji na giełdzie w Nowym Jorku (New York Stock Exchange).

Rok kalendarzowy po szczycie notowań akcji w USA, poprzedzającym silny spadek indeksów, w 2007 roku, Rosja zaatakowała Gruzję (2008).

1.2 Różnorodne tło agresji Rosji na Ukrainę

Natomiast kilka tygodni po szczycie notowań akcji w Nowym Jorku, na przełomie 2021 i 2022 roku ten kraj zaatakował Ukrainę.

Niezależnie od różnych rozważanych przyczyn tego ataku nie można wykluczyć, wśród nich, zwłaszcza, w odniesieniu do terminu jego początku — wewnętrznej walki o władzę w Rosji pomiędzy ośrodkami cywilnymi, a wojskowymi. Tym bardziej, że agresja Rosji na Ukrainę wystąpiła przed rozpoczęciem przewidywanej recesji, która w mojej ocenie mogłaby co najmniej utrudnić zewnętrzną pomoc w bezpłatnych dostawach sprzętu wojskowego dla zaatakowanego kraju, a media zwróciły uwagę, że atak zbrojny na Ukrainę nie tylko nie był poprzedzony operacjami hybrydowymi, zgodnie z doktryną gen. Walerija Gierasimowa, będącego z dniu wybuchu tej wojny szefem sztabu armii rosyjskiej ale zarazem zawierał inne błędy, w odniesieniu do niezbędnych działań, które zalecał on wykorzystywać u przeciwnika i do zasad, które zalecał stosować podczas przeprowadzania takiej agresji.

Prof. Ludwik Bazylow wskazał na podobne zlekceważenie przez Rosję przeciwnika wraz z brakiem właściwego rozgraniczenia kompetencji w dowództwie nad rosyjskim wojskiem przed wybuchem wojny tego kraju z Japonią — w 1904 roku.

W sierpniu 2022 roku został odsunięty od kierowania agresją na Ukrainę rosyjski minister obrony, a bezpośrednie dowodzenie przejął prezydent tego kraju. Ponadto w mediach zaczęły pojawiać się informacje o wojnie pomiędzy rosyjskimi służbami specjalnymi.

Zarazem agresja Rosji na Ukrainę wpisała się w koncepcję współczesnego, czołowego geostratega Rosji prof. Aleksandra Dugina, który założył, że euroazjatycka Rosja nie jest w stanie zdominować Niemiec i w celu utrzymania z nimi dobrych stosunków, w jej ramach zaproponował rekompensatę, polegającą na włączeniu do strefy ich wpływów: Polski, trzech krajów bałtyckich, Czech, Słowacji, Węgier, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny oraz nieznacznej, zachodniej części Ukrainy, w której przeważa grekokatolicyzm i silny nacjonalizm ukraiński oraz pozostawienie w rosyjskiej strefie wpływów Rumuni i części krajów bałkańskich. Prof. Aleksander Dugin uważa również, że p_rzed narodem rosyjskim stoi konieczność utworzenia wielkiego imperium kontynentalnego_ oraz jest zwolennikiem zawarcia nowego _paktu Ribbentrop — Mołotow_, pomiędzy Rosją, a Niemcami m.in. niwelującego niepodległość Polski.

Zdaniem _Encyklopedii PWN_, _Pakt Ribbentrop — Mołotow_ został zawarty 23 sierpnia 1939 roku i zmodyfikowany 28 września tego roku. Wprowadzał podział strefy wpływów w środkowej Europie pomiędzy Niemcy i Związek Sowiecki, w tym sankcjonował rozbiór Polski pomiędzy te kraje oraz przyczynił się do wybuchu _II Wojny Światowej_, jednocześnie będąc sprzecznym z polsko-sowieckim układem o nieagresji. Został on zerwany w 1941 roku, na skutek agresji zbrojnej Niemiec na Związek Sowiecki.

W listopadzie 2022 roku Niemcy zaproponowały Polsce swój udział w ochronie naszego nieba, oferując zestawy obrony przeciwlotniczej Patriot i jego ochronę z wykorzystaniem swoich myśliwców Eurofighter, które mogłyby startować z terytorium tamtego państwa, zarazem dalej wykluczając objęcie Ukrainy zakazem lotów, aby uniknąć bezpośredniego konfliktu, pomiędzy NATO, a Rosją.

Zaakceptowana, stacjonująca w Polsce niemiecka wyrzutnia Patriot jest przeznaczona do obsługi przez żołnierzy tamtego kraju

W grudniu 2021 roku Rosja zażądała — jako jednej z kluczowych dla niej kwestii: powrotu do sytuacji z 1997 roku, w którym Polska, Czechy, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Bułgaria, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Albania, Chorwacja, Czarnogóra i Macedonia Północna nie były jeszcze członkami NATO, wyprowadzenia wojsk paktu, z tych państw oraz rezygnacji z ewentualnego przyjęcia do NATO Gruzji i Ukrainy, co nie zostało zaakceptowane.

W 2014 roku Rosja reaktywowała sowiecką doktrynę _ograniczonej suwerenności_, mającą usprawiedliwiać interwencje zbrojne w postsowieckiej strefie wpływów, uważanej za świat rosyjski, do której w momencie jej reaktywacji zaliczano Białoruś i Ukrainę. W 2015 roku prezydent Rosji podczas spotkania z kanclerz Niemiec publicznie usprawiedliwił pakt Ribbentrop-Mołotow, jako mający znaczenie dla _bezpieczeństwa narodowego _ZSRS_ (_ZSRR), a w 2019 roku zarzucił on Polsce, drugą co do znaczenia, po III Rzeszy — odpowiedzialność za wybuch _II Wojny Światowej_, co było początkiem nasilenia propagandy przeciwko naszemu krajowi.

Zdaniem Justyny Gotkowskiej, z Ośrodka Studiów Wschodnich — Niemcy uważają, że Rosja nie powinna całkowicie przegrać wojny z Ukrainą i nie powinny jej uzbrajać, w taki sposób aby poniosła ona klęskę.

Wskazała ona także, że w pierwszych miesiącach agresji Rosji na Ukrainę Niemcy były krytykowane za niechęć większych dostaw wojskowych dla zaatakowanego kraju, po czym co najmniej do września tego roku ostrożnie podchodziły do tych dostaw, a według sondażu z sierpnia 2022 roku tylko 23 % Niemców uważało wielkość tych dostaw za niewystarczającą.

We wrześniu 2022 roku uszkodzono 3 nitki rurociągu Nord Stream 1 i Nord Stream 2, tłoczące gaz z Rosji do Niemiec, do czego nikt się nie przyznał. Na zachodzie pojawiają się podejrzenia o sprawstwo Rosji, która oskarża o tę czynność USA i Wielką Brytanię. Nieuszkodzona została 1 z nitek do tej pory nieuruchomionego rurociągu Nord Stream 2.

Major Ołeksij Arestowycz, przed agresją Rosji na Ukrainę prognozował jej wystąpienie na lata 2020 — 2022, w celu zniszczenia infrastruktury tego kraju, aby zapobiec przyjęciu jej do NATO.

Ambasador w Warszawie Siergiej Andriejew zarzucał Ukrainie sabotowanie porozumień mińskich, zawartych w formacie normandzkim, chęć wiązania tego kraju z zachodem i NATO lub otwartości tego kraju, zarówno w kierunku zachodnim i rosyjskim oraz działania dyskryminacyjne wobec ludności rosyjskojęzycznej, rozważanie przez Ukrainę powrotu do bycia państwem o statusie nuklearnym i zamiar rozwiązania siłowego przez Ukrainę problemu na wschodzie tego kraju, a także konieczność denazyfikacji Ukrainy.

Portal _Kresy.pl_, w maju 2022 roku podał, że według danych z kwietnia tego roku, zdaniem grupy socjologicznej Rating (_Rejtynh)_ — na Ukrainie, od 2010 roku poparcie dla OUN-UPA, organizacji odpowiadającej m.in. za ludobójstwo Polaków na Wołyniu wzrosło 4-krotnie, w tym od 2015 roku 2-krotnie — do 81 %, a dla jego lidera Stepana Bandery do 74 %, w największym stopniu na zachodzie tego kraju ale również wśród rosyjskojęzycznych Ukraińców i w rejonach południowo-wschodnich tego państwa. Zdaniem tej samej grupy socjologicznej, pięć lat kalendarzowych wcześniej w 2018 roku — dla połowy Ukraińców ta organizacja zrzeszała bohaterów walk o niepodległość.

W listopadzie 2022 roku wiceministrem spraw zagranicznych Ukrainy został polityk, który uprzednio usprawiedliwiał masakry ludności polskiej, dowodzone przez lidera OUN.

Zdaniem grupy socjologicznej Rating (_Rejtynh)_, również z maja 2022 roku, w tym państwie nostalgia za ZSRS (ZSRR), od 2010 roku spadła z 46 % do 11 %, a w Rosji w tym samym czasie wzrosła z 55 % do 66 %. Rolę walki Ukrainy z faszyzmem doceniało 78 % obywateli tego kraju, uważając że jej wkład w tym obszarze podczas _II Wojny Światowej_ był największy, a za nią USA i Wielkiej Brytanii. 37 % obywateli Ukrainy uważało obecny reżim rosyjski za faszystowski, 10 % za nazistowski. 92 % obywateli tego kraju uważało się za Ukraińców, 5 % za Rosjan, a 3 % za osoby innej narodowości.

Ukraina miała przed wybuchem wojny 12 %-owy udział w światowym eksporcie pszenicy, 20 %-owy w światowym eksporcie kukurydzy oraz 70 %-owy udział w światowej produkcji neonu (w tym 90 %-owy dostaw na rynek amerykański tego gazu), wykorzystywanego podczas produkcji półprzewodników. Ukraina posiada zarazem znaczne zasoby uznawanego w Rosji za kluczowy i deficytowy uran, a także węgiel (głównie w obwodach ługańskim i donieckim, przejętych przez wspieranych przez Rosję separatystów), żelazo, wykorzystywany w przemyśle lotniczym mangan, a w medycynie tytan oraz łupki bitumiczne.

Prof. Adam Zamojski wskazał na aspekt turańskości Federacji Rosyjskiej, w odniesieniu do koncepcji prof. Feliksa Konecznego — jako na jeden z istotnych motywów napaści tego państwa na Ukrainę.

Według prof. Feliksa Konecznego: _W turańskiej organizacji społecznej całe życie jest obozem, a wojna uważana jest za najdogodniejszy sposób zarobkowania_.

W dniu wybuchu agresji na Ukrainę, Rosja miała 35-krotnie wyższe rezerwy walutowe, niż w 1998 roku, 17,8%-owe zadłużenie, w stosunku do PKB czyli relatywnie 2,8-krotnie niższe niż w 1998 roku, a ceny ropy naftowej były 8,33-krotnie wyższe, niż w tamtym roku. Ponadto udział Rosji w światowej produkcji tego surowca, w ciągu 24 lat wzrósł z 8,3 do 10,4 %.

Na 2 miesiące przed wybuchem wojny rosyjsko — ukraińskiej pojawiła się informacja, o tym, że _Chiny przechowują w magazynach 69 % światowej ilości kukurydzy, 60 % ryżu, 51 % pszenicy i ponad 30 % soi_. Powoływała się ona na szacunki Departamentu Rolnictwa USA, co według chińskich prognoz miało wystarczyć na 1,5 roku.

1.3 Wojny, a załamania gospodarcze i wyjątkowa hossa w Warszawie

Prof. Charles P. Kindleberger zwrócił uwagę na fakt, że część kryzysów występuje wkrótce po wybuchu lub zakończeniu wojny (np. najsłynniejszy — w 1914 roku). Po zakończeniu wojny, te kryzysy miały miejsce, w latach: 1713, 1763, 1783, 1816, 1857, 1864, 1873 i 1920. Wskazuje on również, że 7 — 10 lat po zakończeniu wojny wystąpiły kryzysy w latach: 1720, 1772, 1825, 1873 (po wojnie secesyjnej) oraz w 1929 roku.

Jednak nie zawsze po krachach giełdowych występuje recesja. Polskimi przykładami braku recesji jako następstw krachów giełdowych, w ujęciu rocznym może być silne załamanie, z 1994 roku, które nastąpiło po 33-krotnym wzroście Warszawskiego Indeksu Giełdowego, mającym miejsce w latach 1992 — 1994 oraz po załamaniach notowań akcji, rozpoczętych — w latach 1998, 2001, 2007, 2011, 2015 i 2018, w ujęciu rocznym.

Dla porównania, _Shanghai Composite Index_ w Chinach, od grudnia 1990 roku do maja 1993 roku wzrósł ponad trzynastokrotnie.

Prognozę okresu łatwego zarabiania pieniędzy na giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie czyli hossy, która poprzedziła krach z 1994 roku zawarłem w miesięczniku przeznaczonym_ dla Członków Rad Nadzorczych i Zarządów —_ _Spółki Skarbu Państwa_, a wydawanym przez istniejące wówczas Ministerstwo Przekształceń Własnościowych.

Był to okres o kilka lat poprzedzający wzrostową korektę w trwającym, co najmniej od 1925 roku trendzie obniżania się relacji cen nieruchomości, towarów i artykułów kolekcjonerskich do cen spółek o dużej kapitalizacji i obligacji rządowych w USA.

Przed utworzeniem Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie byłem właścicielem jednej z lokalnych giełd tego typu, w Polsce. Była to _Giełda MW-System Exchange_. Handlowano na niej głównie obligacjami skarbu państwa i akcjami Krakowskiego Towarzystwa Bankowego. Pojawiały się na niej także oferty akcji, którymi następnie obracano na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. _Ustawa Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych_, z 1991 roku doprowadziła do zakończenia działalności innych giełd, notujących papiery wartościowe w naszym kraju, w tym mojej — po trzech miesiącach od wejścia jej w życie, dając monopol, w tym obszarze Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

1.4 Cykliczne wydarzenia w Polsce i w Związku Sowieckim w XX i XXI wieku

Zwracając uwagę na cykle warto również spojrzeć na okres 96 lat — w historii naszego kraju, w którym, w latach 1920 — 2016, a zwłaszcza w okresie zniewolenia komunistycznego (1944 — 1989), co 12 lat miały miejsce przełomowe lub gwałtowne wydarzenia polityczne i społeczne, mające odniesienie do sprawowania władzy. W Polsce, która podobnie jak i wiele innych państw została zmuszona do przyjęcia po _II Wojnie Światowej_ ustroju typowego dla ZSRS (ZSRR), ważne wydarzenia we wskazanym obszarze miały miejsce, m.in. w latach: 1920, 1932, 1944, 1956, 1968, 1980, 1992, 2004 i 2016. Do poza-cyklicznych należały m.in. lata: 1922, 1926, 1939, 1945, 1970, 1976 i 1991. W roku 1922 doszło do śmiertelnego zamachu na życie prezydenta naszego kraju, a w 1926 do zbrojnego zamachu stanu (_przewrotu majowego_).

W roku 1970 strajki, zamieszki i masakra w Gdyni poprzedziła wymianę I sekretarza PZPR. Jednakże, w odniesieniu do 1970 roku należy rozważyć czy wydarzenia tego roku nie były, drugą fazą walki o władzę, rozpoczętej w 1968 roku. _II Wojna Światowa_ zakończyła się w 1945 roku, a nasz kraj został najechany przez Niemcy i Związek Sowiecki — w 1939 roku. W 1976 roku, pomimo wybuchu zamieszek i protestów nie doszło do zmiany władzy w Polsce, a ich rezultacie został powołany opozycyjny Komitet Obrony Robotników (KOR).

Zarazem lata: 1922, 1926, 1932, 1939, 1944, 1945, 1956, 1968, 1970, 1976, 1980 — 1981, 1991 i 1992 były zbliżone do punktów zwrotnych aktywności Słońca, do czego odnoszę się w dalszej części publikacji.

Rok 1944 — to powołanie przez Krajową Radę Narodową (uprzednio utworzoną przez Polską Partię Robotniczą) Rządu Tymczasowego, rok 1956 — to śmierć I sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej — Bolesława Bieruta w Moskwie, strajki, zamieszki oraz skutkujące śmiertelnymi ofiarami walki z milicją, po których do władzy doszedł Władysław Gomułka, obejmując stanowisko I sekretarza Komitetu Centralnego PZPR. Rok 1968 — to protesty studentów, początek kampanii antysemickiej, osłabienie pozycji Gomułki oraz udział Polski w interwencji zbrojnej w Czechosłowacji, rok 1980 — to szerokie strajki, po których doszło do usunięcia kolejnego I sekretarza Komitetu Centralnego PZPR, którym był wówczas Edward Gierek oraz powstania _Solidarności_, a rok 1992 — to pierwsze oznaki wzrostu gospodarczego, po uprzednim przeprowadzeniu radykalnych reform, a następnie pierwszych po _II Wojnie Światowej_ wolnych wyborów, w naszym kraju (1991) oraz parlamentarne odsunięcie od władzy powołanego rządu, zamierzającego prowadzić proces lustracyjny. W 2004 roku Polska wstąpiła do Unii Europejskiej.

12 lat później (2016) doszło do zablokowania sali plenarnej Sejmu i próby zablokowania przyjęcia przez Sejm ustawy budżetowej, przez część posłów opozycji, po wygraniu rok wcześniej (2015) wyborów przez komitet wyborczy Prawa i Sprawiedliwości, w stosunku umożliwiającym samodzielne utworzenie rządu. W tym samym roku miały miejsce antyrządowe manifestacje i protesty, organizowane przez opozycję oraz _Komitet Obrony Demokracji_.

Janusz Wrona wskazał, że powstała w 1948 roku Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR) _sprawowała niemal absolutną kontrolę nad polityką wewnętrzną i zagraniczną_ (naszego) _kraju, administracją, sferą ekonomiczną i oficjalnymi przejawami życia społecznego _do końca jej istnienia — w 1989 roku, a jej rządy wraz poprzedniczką, którą była Polska Partia Robotnicza (PPR) uczyniły z Polski państwo totalitarne

12 lat kalendarzowych, przed 1944 rokiem — w 1932 roku doszło do skazania, w naszym kraju — w _procesie brzeskim_ przywódców Centrolewu, pod zarzutem zamachu stanu, co doprowadziło do emigracji części skazanych do Czechosłowacji, w kolejnym roku. W 1932 roku produkcja przemysłowa, w Polsce — w stosunku do 1928 roku obniżyła się o 1/3, a stopa bezrobocia wzrosła do 44 % — w stosunku do ogółu zatrudnionych.

Ponadto do 2015 roku, od wyborów — w 1991 roku upłynęły dwa 12-letnie cykle. Również dwa 12-letnie cykle wcześniej, od 1944 roku miała miejsce _Bitwa Warszawska_ (1920), określona za 18. przełomową w dziejach świata, podczas której Polska pokonała wojska sowieckie i powstrzymała posuwanie się rewolucji bolszewickiej w kierunku Europy zachodniej. W roku 1944 wybuchło także _Powstanie Warszawskie_.

5-krotnie wystąpił 12-letni cykl ważnych wydarzeń dla Rosji i ZSRS (ZSRR), od 1905 do 1953 roku: Rok 1905 nieudana rewolucja, 1917 — rewolucja lutowa i przewrót bolszewicki, 1929 — koniec NEP, początek przymusowej kolektywizacji wsi i likwidacji (mordowania) bogatszych chłopów (_kułaków_) oraz pierwszy plan pięcioletni, 1941 — atak wojsk niemieckich, 1953 — śmierć Józefa Stalina oraz zamordowanie Ławrientija Berii — jego potencjalnego następcy. Prawie 12 lat kalendarzowych (11) po śmierci Stalina, w 1964 roku został odsunięty od władzy w tym kraju jego następca — Nikita Chruszczow

Według _Encyklopedii PWN_, Józef Stalin sprawował władzę w Związku Sowieckim (Radzieckim) przez 31 lat kalendarzowych — od 1922 do 1953 roku, podporządkowując sobie aparat bezpieczeństwa (GPU, NKWD).

Trzy cykle 12-letnie, po 1953 roku (1989) rozpoczął się koniec systemów komunistycznych w państwach Europy środkowej, nazywany _jesienią ludów_ lub _jesienią narodów__,_ a o rok ponad dwa 12-letnie cykle później (2014) Rosja aktywowała wspomnianą doktrynę ograniczonej suwerenności.

Zdaniem byłego agenta sowieckiego wywiadu wojskowego (GRU) Wiktora Suworowa (Władimira Bogdanowicza Rezuna), Komunistyczna Partia Związku Sowieckiego (KPZR), armia i policja polityczna stanowiły triumwirat rządzący tym państwem, a po śmierci Józefa Stalina armia nieskutecznie zaatakowała aparat bezpieczeństwa, natrafiając na opór KPZR. KGB, będące nową formą policji politycznej zostało utworzone w 1954 roku, do początku lat sześćdziesiątych podporządkowując sobie wywiad wojskowy (GRU).

12 okresów 12-letnich (144 lata kalendarzowe) upłynęło od ścięcia angielskiego króla Karola I Stuarta w tym kraju, w 1649 roku do ścięcia francuskiego króla Ludwika XVI podczas Rewolucji Francuskiej w 1793 roku.

Tyleż samo lat i okresów upłynęło od utraty niepodległości Polski, na skutek _III rozbioru_, w 1795 roku do utraty niepodległości przez nasz kraj, w 1939 roku — podczas_ II Wojny Światowej_.

1.5 Cykle w przyrodzie, w Biblii i na giełdzie

Cykle mają miejsce również w przyrodzie. Zdaniem _Encyclopaedia Britannica_, ich występowanie wskazywano już w kulturach przedchrześcijańskich, w tym przez starożytnych Greków, Chińczyków, Hindusów i Azteków, a obecnie jest zauważane w naszym obszarze cywilizacyjnym. Zdaniem Platona, który zaadaptował do spojrzenia teistycznego koncepcję Empedoklesa bogowie przejściowo zostawiają toczenie się spraw ziemskich bez ich ingerencji i interweniują dopiero, gdy zbliża się godzina 11, co przeplata się w nieskończoność. Natomiast chrześcijaństwo, judaizm, islam i zoroastrianizm uważają, że historia podąża w kierunku momentu kulminacyjnego. Taka kulminacja jest ponuro przedstawiona w _Apokalipsie św. Jana_. W mojej ocenie, pośrednio charakter dążenia do łagodzenia cykli, w obszarze społeczno — gospodarczym wykazuje biblijny _Nowy Testament_, poprzez dążenie do wypierania, na skutek zachęcania do okazywania i odczuwania miłości — takich emocji jak chciwość czy strach.

Z kolei przykład wykorzystywania wyparcia odczuwania bólu poprzez inne, silne emocje można znaleźć podczas prowadzenia terapii przez jednego z klasyków hipnoterapii dr Miltona H. Ericksona. Został on przedstawiony przez twórców neurolingwistycznego programowania (NLP) Johna Grindera i dr Richarda Bandlera. Wpływ spojrzenia Raya Dalio na kształtowanie się skrajnych faz cykli, pod wpływem emocji omawiam poniżej.

Zarazem w _Biblii_ znajduje się nakaz czynności wykonywanych z okazji wypadających, co 50 lat — lat jubileuszowych, polegających na zakazie siania, żęcia i zbioru nieobciętych winogron, miłosiernego handlu, wzrostu cen do tego roku po czym ich obniżania i zezwalanie na wykup wszystkich gruntów, w tym roku.

_Biblia_ zakazuje również obsiewania pola i obcinania winnicy, w przypadającym co 7 lat roku szabatowym dla ziemi, zarazem wskazując, że Bóg udzieli takiego błogosławieństwa szóstego roku, aby ziemia wydała plony na kolejne trzy lata.

Jednocześnie Biblia nakazuje darowanie długów bliźniemu lub swojemu bratu, pod koniec siódmego roku, zezwalając się na domaganie ich zwrotu — od obcego.

Do występujących przeciętnie, co 7 lat cykli giełdowych oraz zachowania się akcji podczas roku szabatowego odnoszę się w dalszej części opracowania.

Podczas trwania cykli kształtowania się kursów na giełdzie może się tak zdarzać, że dołki cenowe są niewyraźne i znajdują się powyżej ostatnich i wcześniejszych szczytów, pomimo że w innych okresach cykl jest wyraźny, a dołki podczas niego występują wyraźnie poniżej górek albo na odwrót — kolejne górki znajdą się wyraźnie poniżej poprzedzających je dołków.

William D. Gann wskazywał, że ilość cykli jest ograniczona. Pomiędzy nimi zachodzą reakcje matematyczne oraz aby dany poziom cen stał się punktem zwrotnym powinien być potwierdzony przez co najmniej trzy uzupełniające się pomiary czyli np. od istotnych punktów zwrotnych (minimów lub maksimów) należy odliczyć co najmniej trzy liczby szeregu Fibonacciego, liczonego w tych samych jednostkach czasowych (np. w latach). Szerzej liczby Fibonacciego omawiam, w dalszej części opracowania.

Podobny pogląd głosił amerykański inżynier K. M. Hurst, który zidentyfikował 20 zależności pomiędzy cyklami, trwającymi m.in. 60 i 160 minut, 1, 5 i 40 dni oraz 17,93 roku, uważając, że należy szukać zbieżności pomiędzy nimi, zarazem czekając, zgodnie z systemem Rothshilda, aż nałożą się cykle cen różnych towarów ze wskaźnikami ekonomicznymi, w celu znalezienia punktów kupna lub sprzedaży, a w razie potrzeby przesuwając cykle, w taki sposób aby nałożyły się z cyklami wyższego rzędu.

Do znanych badaczy cykli zalicza się ponadto m.in. Aleksandra Ł. Czyżewskiego, który zajmował się zależnościami pomiędzy cyklem słonecznym, _a zdrowiem i zachowaniem człowieka, w tym skłonnością do toczenia wojen_, głównego analityka ekonomicznego w Departamencie Handlu Stanów Zjednoczonych Edwarda R. Deweya, który odkrył że w niepowiązanych ze sobą dyscyplinach, w tym samym czasie pojawiają się cykle o tej samej fazie, powiązane stosunkiem liczb 2, 3 i ich wielokrotności, w tym dotyczące cykli przebiegających na Ziemi i poza nią oraz specjalistę od modelowania komputerowego, odkrywcę cykli w gospodarce Nowej Zelandii — Raya Tomesa, który wysnuł hipotezę harmonicznego rozwoju wszechświata, zbudowanego z fal stojących, co prowadzi do bogatego i szczegółowego spektrum częstotliwości.3. Cykle koniunkturalne, finansowe i dłuższe, reperkusje polityczne oraz polityka antycykliczna

3.1 Merytoryczne wprowadzenie

Zdaniem prof. Marka Lubińskiego nie istnieje powszechnie akceptowalna definicja cyklu koniunkturalnego.

Prof. Barbara Polszakiewicz wskazuje że: _w opracowaniach o charakterze podręcznikowym cykle koniunkturalne definiowane są najczęściej jako wahania produkcji i zatrudnienia wokół długookresowych trendów._ Twierdzi ona także, że_ najbardziej uzasadnioną z teoretycznego punktu widzenia _ich podstawą materialną_ _są cechujące się rytmicznością_ dysproporcje powstające w procesie inwestowania w trwałe urządzenia produkcyjne_, co jest związane z długością życia tych urządzeń oraz ponadprzeciętnym dążeniem do ich odnowy, na skutek ożywienia występującego w poprzednim cyklu koniunkturalnym. Wskazuje ona również, że za oscylacje cyklu koniunkturalnego uważa się trwające nie krócej niż rok i nie dłużej niż 12 lat.

Za prof. N. Gregorym Mankiwem i prof. Markiem P. Taylorem, prof. Barbara Polszakiewicz wskazuje, że: _ekonomiczne fluktuacje nie są bynajmniej regularne i są one niemożliwe do przewidzenia ze znaczną dokładnością_.

Zdaniem _Encyklopedii zarządzania_: _Cykl koniunkturalny — to sytuacja występująca w gospodarce w dłuższym okresie, polegająca na wahaniach mierników ekonomicznych w oparciu o rosnącą krzywą trendu wzrostu gospodarczego. Miernikami tymi mogą być wielkości takie jak PKB, nakłady inwestycyjne czy dochody ludności ale też, wynikające bezpośrednio z koniunktury zatrudnienie, relacja eksport-import, czy nawet zyski przedsiębiorstw. Dobra koniunktura charakteryzuje się wzrostem dochodu narodowego, wysokim poziomem zatrudnienia, dobrą relacją handlową oraz równowagą makroekonomiczną._ Zła koniunktura natomiast spadkiem lub stagnacją dochodu narodowego i poziomu zatrudnienia oraz obniżeniem wielkości handlu zagranicznego_._

_Encyklopedia zarządzania_ wskazuje również, że cykl koniunkturalny jest zjawiskiem stosunkowo nowym, a wcześniejsze zjawiska wykazywały symptomy wahań wskaźników ekonomicznych oraz że czterofazowy cykl koniunkturalny przekształcił się w dwufazowy, po II Wojnie Światowej_._

Serwis informacyjny _finanse21_ zaznacza, że do najważniejszych mierników gospodarczych zmian cyklu zalicza się: inflację, stopę bezrobocia, poziom zamożności społeczeństwa, dynamikę PKB, indeksy giełdowe i nakłady inwestycyjne.

Zdaniem prof. Marii Drozdowicz-Bieć, wiele teorii cyklu koniunkturalnego wiąże ich powstawanie z nierównowagą pomiędzy wydajnością, kosztami i cenami.

Uważa ona, że zmniejszające się zyski firm, a za czym ich mniejsza skłonność do inwestycji i zaciągania kredytów oraz skłonność do redukcji kosztów często prowadzą do recesji oraz że koszty przedsiębiorstw powiązane są z wydajnością pracy. Na początku ożywienia wydajność pracy jest wysoka, a wraz z rozwojem cyklu nasilają się żądania płacowe, co prowadzi do jej obniżenia oraz do wzrostu cen, a następnie do obniżenia popytu.