David Hume. Krytyka episteologii - ebook
David Hume. Krytyka episteologii - ebook
Nie ulega wątpliwości. że jeszcze w XVII i XVIII wieku obecność pierwiastków teologicznych była w filozofii czymś zrozumiałym i niekontrowersyjnym. Na dobrą sprawę nie kwestionowano jej i nie problematyzowano, a jeśli już, to domagano się krwawej filozoficznej rewolucji, skutkującej, jak u Holbacha czy La Mettriego, radykalnym usunięciem całości dyskursu teologicznego poza obszar filozofii. Tym, co czyni Hume’a filozofem interesującym na tle standardowych oświeceniowych ateistów, jest zrozumienie - protonietzscheańskie w swoim charakterze - że odrzucenie Boga musi mieć konsekwencje epistemologiczne i ontologiczne. Jako filozof jest on świadomy czegoś, co nazwałem episteologią, czyli przekonaniem, że Bóg stanowi przede wszystkim najwyższą wartość epistemiczną, na której i wokół której zbudowane były fundamenty bez mała wszystkich klasycznych systemów filozoficznych nowożytnej Europy. Czym jest w tym kontekście wartość? Gwarantem sensowności podstawowych epistemologicznych i ontologicznych pojęć filozoficznych: prawdy, korespondencji, uzasadnienia, bytu, celu itd. Dzięki niej koncepcje filozoficzne stają się spójnymi, jednorodnymi systemami. Humowska krytyka siedemnastowiecznej filozofii to potwierdza. Jeśli bowiem, jak proponuje Hume, usuniemy z filozofii pojęcie Boga, to spójna dotychczas wizja świata ulegnie zburzeniu, a postrzeganie rzeczywistości straci przyrodzoną - jak sądzili Descartes i Leibniz - jasność i wyraźność.
Tomasz Sieczkowski
Spis treści
Wykaz skrótów
Wstęp
Episteologia
Niektóre źródła filozofii Hume’a
Przegląd zawartości
Kilka wyjaśnień
Podziękowania
Część I. EPISTEOLOGIA
Wprowadzenie
Rozdział I. Uwagi o aksjologii i języku
Rozdział II. Źródła poznania
1. Uwagi wstępne
2. Descartes
3. Leibniz, Malebranche, Spinoza
4. Lockowska propozycja aposterioryczna i krytyka natywizmu
5. Aprioryczne dowody na istnienie Boga
6. Podsumowanie
Rozdział III. Metoda
Rozdział IV. Poznanie i jego przedmiot
1. Proces poznawczy
2. Przedmiot poznania
3. Świat zewnętrzny
Rozdział V. Podmioty poznania
1. Podmiot
2. Inny
Rozdział VI. Episteologiczna idea wiedzy i jej transformacje
1. Krótka historia dewaluacji
2. Jedność, zupełność i systemowość wiedzy
3. Problem kryterium prawdziwości
4. Kwestia usprawiedliwienia
5. Religijno-etyczny ideał wiedzy
Część II. HUME
Rozdział I. Humowska krytyka prób naukowej obiektywizacji teologii
1. Wprowadzenie
2. Zamysł krytyczny Hume’a
3. Teologia naturalna
3.1. Uwagi wstępne
3.2. Ateistyczne implikacje Traktatu o naturze ludzkiej
3.3. Qui pro quo Dialogów o religii naturalnej
3.4. Krytyka teologii naturalnej a priori
3.5. Krytyka teologii naturalnej a posteriori
3.6. Odnalezienie przesłanek apriorycznych teologii naturalnej a posteriori
4. Krytyka teologii objawionej
4.1. Uwagi wstępne
4.2. O cudach
4.3. Pozostałe aspekty religii objawionej
5. O szkodliwości religii dla moralności
6. Kwestia (fi)deizmu
7. Podsumowanie
Rozdział II. Geografia umysłu
1. Traktat o naturze ludzkiej i Badania dotyczące rozumu ludzkiego
2. Metodologia przedsięwzięcia kartograficznego
3. Impresje i idee jako percepcje umysłu
4. Różnica między percepcjami
5. Copy thesis
6. Przesłanki wiedzy
7. Istnienie zewnętrzne
8. Analiza przyczynowości. „Krytyka indukcji”
9. Nawyk i przeświadczenie: naturalizacja teorii poznania
10. Podwładze wyobraźni: zmysłowość, pamięć, rozum. Idea woli
11. Umysł
12. Idea tożsamości osobowej
13. Konkluzja: od „ja” episteologicznego do „ja” społecznie afektywnego
Zakończenie. Antyteologizm, sceptycyzm i naturalizm
Bibliografia
| Kategoria: | Filozofia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8088-393-2 |
| Rozmiar pliku: | 2,3 MB |
