Dogadać się z dzieckiem - ebook

Joanna Berendt – jest coachem akredytowanym przez ICF (PCC International Coach Federation), trenerką rozwoju osobistego, certyfikowaną przez CNVC (Center for Nonviolent Communication) trenerką Porozumienia Bez Przemocy oraz mediatorką NVC.

Od lat pracuje indywidualnie i z zespołami, z biznesem, edukacją oraz rodzicami i nastolatkami. Towarzyszy jednostkom i organizacjom w rozwoju, wspiera w odkrywaniu i pełniejszym wykorzystywaniu ich wewnętrznego potencjału. Pracuje z osobami stojącymi przed ważnymi decyzjami życiowymi i zawodowymi, wspiera w poprawie relacji i komunikacji oraz poszukiwaniu równowagi między ważnymi obszarami życia. Prowadzi sesje i warsztaty coa­chingu rodzicielskiego, wspierając rodziców w budowaniu z dziećmi relacji opartej na wzajemnym zrozumieniu, szacunku i bezwarunkowej akceptacji.

Od 2008 roku współpracuje z Youth Business Poland jako mentor i coach, wspierając przedsiębiorców w rozwoju i skutecznym prowadzeniu własnych biznesów, zaś od 2013 roku jest członkiem Zarządu Fundacji Nowych Możliwości Equante.

Wierzy, że każdy z nas posiada potencjał i zasoby, które wystarczy odkryć i umiejętnie wykorzystać, by żyć szczęśliwie. Marzy o tym, by wszystkie dzieci mogły dorastać w atmosferze szacunku, zaufania, bliskości i akceptacji, w świecie, gdzie potrzeby dzieci i dorosłych są tak samo ważne. W życiu ceni relacje z drugim człowiekiem, otwartość i ciekawość świata, działanie w zgodzie ze sobą oraz radość życia.

Jest współautorką książek i publikacji inspirowanych coachingiem i NVC: „Dogadać się z dzieckiem. Coaching, Empatia, Rodzicielstwo”, „Przyjaciele żyrafy. Bajki o empatii”, „Tęskniący Zenon i żyrafa, która spadła z krzesła”, „Harmonia w życiu prywatnym i w biznesie”, „Coaching: katalizator rozwoju organizacji” i „Coaching jako konstruktywny dialog”.

Uwielbia aktywne spędzanie czasu, pisanie i malarstwo Vedic Art. Jest certyfikowaną trenerką tej metody. Prywatnie jest mamą dwójki energicznych i ciekawych świata dzieci.

Magdalena Sendor – jest certyfikowaną przez CNVC (Center for Nonviolent Communication) trenerką Porozumienia bez Przemocy i mediatorką. Z wykształcenia kulturoznawczyni. Lubi o sobie myśleć jako o Wędrowniczce. Uwielbia mieszkać w różnych miejscach, szukać nowych dróg i nowej wiedzy. Od wielu lat jest gorącą zwolenniczką świadomej i empatycznej komunikacji w rodzinie i w pracy.

Jest założycielką strony internetowej Ekodzieciak.pl dla rodziców, którzy pragną alternatywnego i ekologicznego towarzyszenia dziecku. Od 2007 roku prowadzi warsztaty dla rodziców z zakresu chustonoszenia, masażu Shantala, Pozytywnego Rodzicielstwa i empatii w komunikacji rodzic-dziecko. Od 2010 roku współtworzy i trenuje w ramach pierwszej polskiej szkoły dla doradców noszenia dzieci AkademiaNoszenia.pl. Jest również autorką książki „Noś swoje dziecko. Dlaczego, jak i w czym” (wyd. Harmonia, 2008). Oferuje rodzinom i organizacjom mediacje i wsparcie w konflikcie w formie indywidualnych sesji, warsztatów i facylitacji w ramach StrefaPorozumienia.pl.

Wierzy, że zmiana jest częścią życia.

Muzyka jazzowa, górskie wędrówki i spotkania w tangu są dla niej sposobem na nabranie sił i odpoczynek. Mama dwójki dzieci, dzięki którym powstało wszystko, co powyżej opisane.

Wstęp do II wydania

Przekazujemy w Wasze ręce drugie wydanie Dogadać się z dzieckiem, książki wyjątkowo dla nas ważnej. Jest ona pełna darów dla każdego rodzica, który pragnie budować relacje ze swoim dzieckiem w oparciu o szacunek i empatię.

Tekst został lekko zmodyfikowany, jako że przez czas, który upłynął od ukazania się pierwszego wydania, my również, dzięki regularnej własnej praktyce, rozwinęłyśmy umiejętności i zrozumienie Porozumienia bez Przemocy.

Chcemy podziękować za wkład w redakcję nowego wydania Agnieszce Pietlickiej, certyfikowanej trenerce NVC z Poznania, prowadzącej żyrafie Miejsce Ludzi. Dzięki jej wskazówkom za pomocą tej książki możemy nie tylko przekazać wiedzę o Porozumieniu bez Przemocy i zapoznać naszych Czytelników ze strukturą jego narzędzi, ale również uczynić to za pomocą słów, które zapraszają do otwartości i dialogu. Jesteśmy poruszone Twoim wsparciem, Agnieszko, i Twoją gotowością do dzielenia się wiedzą.

Pragniemy również wyrazić wdzięczność dla Blanki Łyszkowskiej, naszej wydawczyni, która od początku w nas wierzyła i wspiera nas nieustannie również w nowych projektach. Dziękujemy – bez Twoich działań trudniej byłoby nam budować świat pokoju i dialogu, na którym nam zależy.

Wstęp

Niniejsza książka jest nową pozycją na polskim rynku wydawniczym dotyczącą podejścia Porozumienia bez Przemocy. Jest odpowiedzią na pytanie, w jaki sposób język serca można w praktyce stosować w wychowywaniu dzieci. Autorki dzielą się doświadczeniem i przykładami wykorzystania tego podejścia w relacjach z dziećmi. Pokazują, co się dzieje, kiedy zaczniemy do nich mówić językiem próśb, potrzeb i uczuć. Okazuje się, że w pośpiechu codziennych rozmów jest miejsce na to, co dla nich w życiu najważniejsze: wartości, potrzeby i emocje.

Jedną z największych wartości takiego sposobu komunikowania się jest właśnie możliwość szczerego wyrażania siebie we wszystkich obszarach życia, bez podziału na życie prywatne, rodzinne i zawodowe. Kiedy wyrażamy się za pomocą czterech podstawowych elementów komunikacji według Porozumienia bez Przemocy, dotykamy właśnie tego wspólnego obszaru. Kiedy skupiamy się na odróżnieniu naszych ocen od obserwacji, od tego, co widzimy, kiedy nazywamy wprost nasze uczucia, i uczymy się w codziennym życiu zauważać swoje potrzeby i prosić o to, czego chcemy, zyskujemy nie tylko większą satysfakcję z jakości relacji z innymi i samym sobą, ale też większą skuteczność samej komunikacji.

Mówienie takim językiem nie jest łatwe, bo wymaga od nas otwartości i chęci zmiany. A to dlatego, że zmiana zaczyna się od nas samych. By poprawić komunikację z rodziną, musimy zacząć od siebie. Choć nie jest to łatwe, to kiedy posmakujemy innej jakości w relacjach, motywacja do działania staje się ogromna. Język Porozumienia bez Przemocy jest językiem codziennym; pomaga nam mówić o rzeczach najważniejszych w codziennym dialogu. Jest językiem uważności. Wykorzystując go z dziećmi, poprawimy nasze relacje, jednocześnie ucząc własnym przykładem, jak dbać o siebie i innych, wyrażać wdzięczność oraz sprzeciw, kiedy nasze potrzeby nie są respektowane.

Jedną z podstawowych potrzeb, o których będzie mowa w tej książce, jest potrzeba empatii. W codziennym życiu oznacza to słuchanie innych: prawdziwe słuchanie, bez osądów czy reakcji na to, co słyszymy. Słuchanie w taki sposób, by druga osoba czuła się wysłuchana. Kolejnym ważnym elementem komunikacji z dziećmi jest szczere wyrażanie wdzięczności. Abyśmy zarówno my, jak i dzieci uczyli się tego, co dla nas ważne nie tylko wtedy, kiedy tego brakuje, ale też, albo przede wszystkim, wtedy, kiedy to dostajemy. Dużo skuteczniej nauczymy naszych bliskich, czego potrzebujemy, poprzez wdzięczność niż pretensje i konflikt. Wyrażanie wdzięczności ładuje nasze baterie.

Pokażemy, dlaczego przymus, oceny, diagnozy i manipulacje nie są skuteczne. Dostarczymy konkretnych przykładów, jak przekształcać nasze komunikaty. Zaprosimy cię też, czytelniku, do pracy nad własnymi przykładami już w trakcie lektury książki. Zilustrujemy dialogami najczęstsze trudności w komunikacji z dziećmi. Często mamy mylne przekonanie, że gdy wyrazimy to, co naprawdę myślimy, to będziemy tego żałować. Nie chodzi o to, aby z tego zrezygnować, ale wyrazić nasze uczucia i potrzeby w taki sposób, aby dziecko chciało nas usłyszeć i abyśmy my nauczyli się go słuchać, kiedy jest smutne i sfrustrowane.

Książka pokazuje, jak w wirze codziennych spraw odnaleźć kontakt z sobą i drugą osobą. Jak sprostać wyzwaniom rodzicielstwa i zatroszczyć się o siebie, kiedy jest nam trudno. Jak pracować z własnymi myślami i osądami na temat samych siebie – które mają olbrzymi wpływ na to, jakimi jesteśmy rodzicami. Bycie rodzicem oznacza zaakceptowanie tego, że często będziemy żałować, iż czegoś nie zrobiliśmy inaczej. Nie damy wam łatwych rozwiązań, ale pokażemy, jak widzieć rodzicielstwo jako ścieżkę rozwoju, na której możemy odnaleźć zarówno wsparcie, jak i wielką satysfakcję z tego pełnego wyzwań procesu.

Wprowadzenie

Rodzicielstwo to nie lada wyzwanie. Jest przepełnione różnorodnymi, czasem skrajnymi emocjami: od radości i satysfakcji, poprzez niepewność, zmęczenie i strach, aż po złość czy frustrację.

Dzieci nie zawsze zachowują się tak, jak chcemy. Czasem robią wszystko na opak w stosunku do rodzicielskich oczekiwań i to w najmniej odpowiednim momencie! Słodki aniołek znika, a do akcji wkracza nieznany rodzicom „stwór” z wulkanem emocji i zachowaniami trudnymi do przyjęcia. Jak wówczas rodzic może sobie radzić? Co może zrobić?

Jako rodzice raz reagujemy tak, jak tego pragniemy – zgodnie z wartościami, którymi chcemy kierować się w rodzicielstwie. A czasami i w nas wstępuje „ten nieznany stwór”. Nierzadko po fakcie żałujemy, że pozwoliliśmy się mu pokazać, wstydzimy się swoich zachowań czy mamy poczucie winy.

Ta książka jest o tym, jak zrozumieć, wesprzeć i pokochać te stwory. Pokochać i zaakceptować, aby dzięki temu dowiedzieć się, czego one tak naprawdę potrzebują. Chcemy spojrzeć na wszelkie „stwory i potwory” z innej perspektywy. Zobaczyć ich serce i dzięki temu zacząć komunikować się empatycznie: z satysfakcją i radością, a bez poczucia winy czy nieustannych wątpliwości.

Pojęcie empatii staje się obecnie coraz bardziej popularne. Coraz więcej mówi się o jej zaletach i dobroczynnych skutkach jej stosowania. Dla jasności, o czym tak naprawdę mówimy w tej książce, zastanówmy się najpierw, czym jest empatia i w jaki sposób taką umiejętność budować w sobie i skutecznie stosować w relacjach z dziećmi i innymi ludźmi.

Według Marshalla B. Rosenberga, twórcy podejścia Porozumienie bez Przemocy (ang. Nonviolent Communication) – procesu, który nas inspiruje w naszym rodzicielstwie i pracy z rodzicami – empatia to taki sposób pełnej skupienia obecności i słuchania drugiej osoby, aby za jej słowami, niezależnie od ich treści, odnajdywać uczucia i stojące za nimi ważne dla tej osoby potrzeby. W książce używamy określenia empatia właśnie w takim rozumieniu.

Inspirację i pomysły czerpałyśmy głównie z założeń wspomnianego wyżej podejścia Porozumienie bez Przemocy Marshalla B. Rosenberga, zen coachingu i coachingu zorientowanego na rozwiązanie, ale także z innych bliskich nam podejść budowania relacji opartej na szacunku oraz z naszych własnych doświadczeń życiowych.

Zanim zaczniesz czytać kolejne rozdziały, zastanów się przez kilka chwil nad następującym zagadnieniem:

Na ile tu i teraz jesteś zadowolona/y z relacji ze swoimi dziećmi? Oceń to w skali od 1 do 10, gdzie 1 oznacza, że jesteś zupełnie niezadowolona/y, a 10, że jesteś w pełni zadowolona/y: .............

Na ile chciał(a)byś być zadowolony/a z relacji ze swoimi dziećmi? Oceń to w skali od 1 do 10, gdzie 1 oznacza, że jesteś zupełnie niezadowolony/a, a 10, że jesteś w pełni zadowolony/a: .............

Jeżeli chcesz zachować swój stan zadowolenia lub odkryłeś/aś, że chciał(a)byś być bardziej zadowolony/a ze swoich relacji z dziećmi i poszukujesz narzędzi, metod czy inspiracji, by efektywnie nawiązywać kontakt z dziećmi; jeżeli zależy ci na chwili refleksji i określeniu, co sprzyja budowaniu relacji rodzic-dziecko – wierzymy, że na te i wiele innych pytań otrzymasz odpowiedzi, zapoznając się z przygotowanym przez nas materiałem.

Książka ta jest w pewnym sensie kursem empatycznych relacji rodzic-dziecko. Obok materiału teoretycznego zawiera wiele ćwiczeń i zadań do wykonania. Zachęcamy do aktywnego używania książki i traktowania jej jako notatnika na drodze do pełnego satysfakcji rodzicielstwa. Na końcu znajdziesz kilka wolnych kartek przeznaczonych właśnie na twoje zapiski. A być może podarujesz sobie specjalny zeszyt, w którym będziesz notować myśli, refleksje i decyzje, które będą do ciebie przychodzić w czasie kursu – podczas czytania, w ciągu dnia po zabawie z dzieckiem, po kłótni z nim, po wspólnym, wieczornym czytaniu? Taki dziennik pozwoli ci na śledzenie zmian, jakie będą się w tobie dokonywać.

Książka powstała głównie z myślą o rodzicach dzieci w wieku do 9 lat, co znajduje odbicie w przykładach i scenkach, które ilustrują kolejne zagadnienia. Jednak rodzice dzieci starszych również znajdą dla siebie interesujące informacje czy narzędzia – zachęcamy do sprawdzenia.

I jeszcze jedna ważna rzecz przed rozpoczęciem tej podróży: dzięki empatii nie unikniesz sytuacji trudnych czy konfliktowych. One są elementami życia i rozwoju. Empatia jednak pomaga przeżyć je w sposób świadomy i przekształcić je w cenną naukę. Będziemy cię wspierać w przeprowadzeniu realnej zmiany w twoim życiu, by w takich sytuacjach w szczery i autentyczny sposób dostrzegać i uwzględniać zarówno swoje potrzeby, jak i potrzeby dziecka. Taki rodzaj uważności i kontaktu transformuje wyzwanie w naukę, konflikt w możliwość budowania relacji. Tu przychodzi nam na myśl chińskie przysłowie: „Gdy przychodzi sztorm, niektórzy stawiają mury, inni budują wiatraki”. Empatyczny kontakt daje rodzicom więcej pewności siebie i zaufania w codziennych sytuacjach z naszymi dziećmi.

Joanna Berendt & Magdalena Sendor,

z podziękowaniami dla wszystkich Żyraf i Szakali, które spotkałyśmy i jeszcze spotkamy

Jakim chcę być rodzicem – podróż do przyszłości

Marshall B. Rosenberg, twórca podejścia Porozumienia bez Przemocy, mówi, że nie potrzebujemy być idealni; potrzebujemy być jedynie systematycznie mniej niedoskonali. Własne doświadczenie rodzicielskie i rozmowy z wieloma rodzicami w czasie warsztatów i sesji indywidualnych pokazują nam, jak bardzo aktualne i trafne są te słowa, gdy mówimy o relacji rodzic-dziecko.

Czytając książkę, spróbuj wykonywać proponowane ćwiczenia na bieżąco, zatrzymaj się przy nich na dłużej. Zachęcamy cię również do otwartości i szczerości. Potraktuj zaproponowane przez nas ćwiczenia i rozważania jako rodzaj eksperymentu. Zobacz, co działa u ciebie, z czego czerpiesz największe korzyści. Nie przyjmuj naszych propozycji jako prawd objawionych. Testuj i patrz, jak czujesz się ty i twoje dziecko oraz jak wpływa to na waszą relację, ton rozmów czy wspólnie spędzany czas.

Może już jesteś rodzicem albo dopiero planujesz nim zostać. Zapraszamy cię do zastanowienia się nad twoją wizją rodzicielstwa, która będzie stanowiła mapę dla kolejnych spotkań.

Na początek zapraszamy na krótką podróż do przyszłości. Być może wyda ci się ona nietypowa. Daj się ponieść! Przeczytaj poniższy tekst, a następnie usiądź wygodnie lub połóż się, zamknij oczy i pozwól myślom płynąć swobodnie. Zwróć uwagę na myśli, skojarzenia, uczucia i odczucia w ciele – przywitaj z radością i wdzięcznością, cokolwiek przyjdzie, czy będzie to przyjemne czy nie, gdyż są to, być może, ważne wskazówki płynące z twojego wnętrza. W codziennej gonitwie nie mamy dość uważności na tego typu sygnały, stanowiące dla nas swoiste drogowskazy, przypominające, dokąd zmierzamy.

Gotowi na podróż w przyszłość? Raz... dwa... trzy... ruszamy

Wyobraź sobie siebie w przyszłości, na przykład w dniu swoich 80 urodzin. Jak mógłby wyglądać ten niezwykły dzień? Popuść wodze fantazji i obserwuj swoje urodziny tak, jakbyś był(a) w kinie. Przypatrz się, kto tam występuje. Zwróć uwagę na otoczenie, stroje, dźwięki. Szczególną uwagę zwróć na postaci, które się pojawiają. Z kim spędzasz ten wyjątkowy dzień? Kto cię odwiedza? Posłuchaj, co te osoby do ciebie mówią, jak się do ciebie zwracają. Jakie panują między wami relacje? Ciekawą obserwacją może być przyjrzenie się ich twarzom, gestom… Popatrz też na siebie. Wyobraź sobie, co możesz wówczas czuć… Gdyby twoi goście mieli podziękować ci za to, co wniosłeś/aś w ich życie – to co by to było?

A teraz przenieś uwagę na swoje dzieci – popatrz i zastanów się, na jakie osoby wyrosły.

– Co lubią robić?

– Czym się zajmują w życiu, jak spędzają wolny czas? Jakie mają pasje?

– Co jest dla nich w życiu ważne?

– Jakimi kierują się wartościami?

– Jak nawiązują relacje z innymi osobami?

– Kim są, będąc dorosłymi?

– Czy są szczęśliwi? Czy mają poczucie własnej wartości? Czy lubią siebie samych?

Daj sobie czas, by pobyć z pojawiającymi się refleksjami. Zapamiętaj swoje odczucia i kluczowe przemyślenia z tej podróży w czasie. Może to być jedno lub więcej słów, może jakiś symbol czy rysunek – coś, co ma dla ciebie znaczenie. Zanotuj to lub narysuj. Pod koniec kursu będziesz może chciał(a) wrócić do tego ćwiczenia i zobaczyć ponownie swoje dzieci i 80 urodziny oraz porównać do tego, co zrobiłeś/aś dziś, by zobaczyć drogę, jaką przebyłaś/eś.

Siła empatii

Zdaniem Marshalla B. Rosenberga dziecko różni się od dorosłego tym, że ma mniej doświadczeń i mniej słów na wyrażenie tego, co czuje. To my, dorośli, mamy więcej doświadczeń i wiedzy, i dlatego też jesteśmy odpowiedzialni za stworzenie przestrzeni, w której potrzeby zarówno rodzica, jak i dziecka mogą być wzięte pod uwagę jednocześnie. Mówiąc „wzięte pod uwagę” mamy na myśli zauważenie tych potrzeb, powiedzenie o nich na głos, okazanie im szacunku. Nie znaczy to, że koniecznie muszą być zaspokojone – zawsze i wszystkie. W kolejnych rozdziałach powiemy o tym więcej.

Rolą rodziców nie jest naprawianie, zbawianie czy służenie dzieciom. Nie jest nią nawet wychowywanie, lecz wspieranie dzieci w rozwoju, odkrywaniu swojego wewnętrznego potencjału i optymalnym wykorzystywaniu go w zgodzie ze sobą, by umiały tworzyć z bliskimi relacje, na jakich im zależy, by ufały sobie oraz, co kluczowe, znały siebie. Nie przeżyjesz za swoje dziecko życia ani też nie uchronisz go przed trudnymi sytuacjami czy emocjami. Twoje dziecko ma przed sobą całe swoje życie; takie, jakie ono będzie. Możesz być jego przewodnikiem i towarzyszem, z mądrością wprowadzać je bezpiecznie w kolejne etapy życia, pozwalając jednocześnie, aby uczyło się poprzez doświadczanie, oraz dawać mu do zrozumienia, że w pobliżu jest gotowy na wsparcie czy okazanie zainteresowania rodzic.

W teorii Porozumienia bez Przemocy empatia to narzędzie do tworzenia relacji równego z równym – wzajemne dawanie i branie. To zauważanie uczuć i potrzeb kryjących się za zachowaniami i słowami (zarówno swoimi, jak i innych). Kiedy okazujemy komuś empatię, zawsze otrzymujemy coś cennego: chwilę głębokiego porozumienia, szczerości, wdzięczności. Podchodząc z empatią do dzieci, wzbogacamy życie ich i swoje własne. Kiedy życie dzieci jest pełne, ma to pozytywne rezultaty zarówno dla nich, jak i dla nas.

Przyjrzyjmy się procesowi dawania i brania. Przypomnij sobie sytuację, gdy komuś spontanicznie czy bezinteresownie pomogłeś/aś:

– Jak się wówczas czułeś/aś?

– Co było w tej sytuacji dla ciebie ważnego? Co otrzymałaś/eś w zamian, niekoniecznie od tej osoby?

Mamy nadzieję, że dzięki temu rozdziałowi masz większą jasność, dokąd zmierzamy. Ruszamy dalej.

Niech słowa popłyną z serca – poznaj blokady i hamujące przekonania

W poprzednim rozdziale przyglądaliśmy się sobie i swoim dzieciom w przyszłości; zastanawialiśmy się, kim pragniemy się stać jako rodzice i czego pragniemy dla naszych dzieci. Teraz skupimy się na sytuacji obecnej: na tym, co jest tu i teraz. Zastanów się, jakie narzędzia już masz jako rodzic, co utrudnia ci bycie rodzicem ze swoich marzeń oraz co chcesz zmienić w swoim otoczeniu, by ułatwić sobie bycie takim rodzicem, jakim być pragniesz.

Język serca i język blokad

Poniżej znajdują się dwie scenki, pokazujące możliwe wersje tego samego zdarzenia. Przedstawiłyśmy w nich różne podejścia, chcąc uwypuklić różnice, jakie występują między naszym nawykowym językiem, którego niemalże wszyscy nauczyliśmy się w dzieciństwie, a który niestety zawiera wiele barier komunikacyjnych, a podejściem Porozumienia bez Przemocy, czyli empatycznej komunikacji.

Dialog z użyciem języka barier komunikacyjnych:

RODZIC: Jasiu, wychodzimy do przedszkola! No już, ubieraj się!

JAŚ: Nie, jeszcze chcę się bawić.

RODZIC: Co ty znowu wymyślasz? Nie mamy na to czasu. Ale z ciebie guzdrała.

JAŚ: Wcale nie… Ja chcę tylko…

RODZIC: Mówię ci, ubieraj się, inaczej będziesz miał dziś zakaz oglądania bajek.

JAŚ: No dobrze… (i/albo wybucha płaczem).

Dialog z użyciem języka porozumienia i empatii (ważne są ton i intonacja, z jakimi mówimy te słowa, oraz intencja, o której za chwilę napiszemy więcej):

RODZIC: Jasiu, wychodzimy do przedszkola, ubierz się już, proszę!

JAŚ: Nie, jeszcze chcę się bawić.

RODZIC: Masz teraz ochotę na zabawę?

JAŚ: No właśnie... Nie zdążyłem jeszcze się pobawić.

RODZIC: Chciałbyś mieć rano czas na zabawę?

JAŚ: Tak, rano nigdy na nic nie ma czasu.

RODZIC: Trudno ci zrozumieć, o co chodzi z tym czasem?

JAŚ: Hmm…

RODZIC: Janku, słyszę, że bardzo chcesz się teraz bawić i nie rozumiesz, dlaczego przerywam ci zabawę. Jednocześnie chcę zdążyć do pracy, to dla mnie ważne. Czy możesz teraz odłożyć zabawkę i zacząć się ubierać? W drodze porozmawiamy, co możemy zrobić z poranną zabawą i czasem. Co ty na to?

Jakie myśli oraz uczucia towarzyszą ci po zapoznaniu się z tymi dwiema scenkami? Zastanów się, co ci się podoba albo co cię niepokoi w każdej z nich. Może być dla ciebie pomocne przedyskutowanie tego z partnerem lub inną bliską osobą.

W kolejnych rozdziałach będziemy przyglądać się temu, co blokuje porozumienie z dziećmi, a co je wspiera i odbudowuje.

Jak przejść od języka blokad do języka serca?

Aby było to możliwe, potrzebna jest świadomość intencji, z jaką chcesz podchodzić do każdego działania lub niedziałania. Czy twoją wolą jest pokazanie siły i wyższości jako rodzica? A może pragniesz zrozumienia i porozumienia? Kiedy uświadomisz sobie, z jaką intencją podchodzisz do relacji z dzieckiem, łatwiej będzie ci podjąć decyzję, w co chcesz się angażować, a co lepiej odpuścić.

By nakreślić, co rozumiemy przez wybór intencji, chcemy podzielić się z tobą intencją, z jaką chciałybyśmy, abyś pracował(a), czytając tę książkę. W naszym przekonaniu pozwoli ci to pełniej skorzystać z proponowanych przez nas narzędzi.

Przystępujesz do czytania przygotowanego przez nas materiału z bagażem własnych rodzicielskich doświadczeń. Będą ci towarzyszyły podczas całej lektury. Treści teoretyczne i ćwiczenia mogą być dla ciebie nowymi aspektami rodzicielstwa, pokazującymi inne rozwiązania od tych, które do tej pory uwzględniałeś/aś w swoim działaniu. Być może wywołają one u ciebie niemiłe uczucia, jak żal czy poczucie winy. Jeśli się pojawią, spójrz na te doznania jak na dar – darem jest nowa wiedza, chęć rozwoju i pogłębianie samoświadomości bycia rodzicem wspierającym swoje dziecko. Ten dar, poprzez udział w tym kursie i inne działania, dajesz sobie i swojemu dziecku. Jak mówi Marshall B. Rosenberg, „nigdy nie popełniliśmy błędu i nigdy nie popełnimy. Jedynie robiliśmy rzeczy, których byśmy nie zrobili, gdybyśmy wiedzieli to, co wiemy dziś”. Chciałybyśmy, abyś o tym pamiętał(a), dalej pracując z wykorzystaniem tego materiału.

Podobną intencję możesz przyjąć, pracując ze swoim dzieckiem. Ono również nigdy nie popełniło błędu i nigdy nie popełni. Jedynie zrobiło rzeczy, których by zapewne nie zrobiło, gdyby wiedziało to, co wie już dziś.

Zastanów się teraz, jaka jest twoja intencja w rodzicielstwie. Jaki ton chciał(a)byś, aby przede wszystkim był obecny w twojej relacji z dzieckiem? Zapisz to w kilku słowach lub, jeśli wolisz, narysuj.

Co w mojej wizji rodzicielstwa blokuje mnie w byciu rodzicem?

Przypomnij sobie raz jeszcze swoją wizję rodzicielstwa z rozdziału pierwszego. Poczuj ponownie, co naprawdę jest dla ciebie kluczowe w byciu rodzicem i czego pod żadnym pozorem nie może zabraknąć w twoim rodzicielstwie…

Teraz przyjrzyj się temu, co być może blokuje cię w stawaniu się takim rodzicem, jakim chcesz być. Jak postrzegasz siebie jako rodzica? Jakie masz przekonania zaczynające się od „rodzic powinien…”, „rodzic musi…”, „rodzicowi wypada…”?

Gdy przyjrzysz się im i poszukasz ich źródeł, może odkryjesz, że to konkretne przekonanie wcale nie jest twoje, lecz nieświadomie przejąłeś/przejęłaś je od swojego otoczenia – rodziców, dziadków, wychowawców, szkoły…

Więcej znajdziesz w wersji pełnej publikacji

Tematy publikacji w pełnej wersji

Wprowadzenie

Jakim chcę być rodzicem – podróż do przyszłości

Niech słowa popłyną z serca – poznaj blokady i hamujące przekonania

Najpierw, rodzicu, zadbaj o siebie

Co widzisz? Co słyszysz? – obserwuj bez oceniania

Uczucia: czym są i kto za nie odpowiada?

Świat emocji oczami dziecka

Potrzeby – czym są i o czym informują

Ja czuję, bo ja potrzebuję, a ty czujesz, bo ty potrzebujesz?

Prośby i odmowy – zatańcz z potrzebami

Kiedy realnie nie możesz zaspokoić potrzeby dziecka

Sam(a) zdecyduj, co i jak mówisz

Przekształć złość w kreatywne działanie

Co zrobić, by zyskać więcej współpracy

Kary i nagrody – poznaj ich konsekwencje

Budowanie mocnej relacji dzięki okazywaniu uznania

Granice – jak i po co je ustalać

Mediuj konflikty między dziećmi

Oczekiwania otoczenia wobec dziecka – sam(a) decydujesz, jak reagujesz

Dziękuj, dziękuj, dziękuj – o mocy wdzięczności

Zakończenie

Przygotowanie do wersji elektronicznej: RASTER studio, 603 59 59 71