Drugi brzeg - ebook

Wciskam włącznik latarki – żarnik LED powinien zalać fasadę budynku stusiedemdziesięciolumenowym snopem trupio sinego światła, ale nie dzieje się nic. Naciskam jeszcze raz i drugi, potem daję sobie spokój. Przez chwilę walczę z pokusą wyciągnięcia z plecaka zapasowych akumulatorków, ale to i tak nic nie da – jeszcze wczoraj latarka świeciła jak złoto, a dziś po prostu zdechła. Jestem za głęboko w Zonie, żeby dziwić się czemuś tak mało groźnemu – ot, Gospodarze zapalili mi lampkę ostrzegawczą (a w zasadzie nie zapalili): „uważaj, stalker, tutaj już nie przelewki”. Wyrzucam z głowy niepotrzebne myśli, wlepiam wzrok w ciemność, starając się rozróżnić szczegóły majaczących przede mną budynków.

Jestem... GDZIEŚ. Przypuszczam, że muszą to być okolice dawnego sioła Zimowiszcze, ale tutaj trudno być czegokolwiek pewnym. W każdym razie zgadzałoby się to z mapą – zszedłem z Nasypu, pokonałem jakiś kilometr na południe wzdłuż pozarastanego rowu melioracyjnego, potem widziałem przed sobą drzewa i resztki zabudowań. Po lewej zostało jeziorko, na którym jeszcze trzymają się resztki zimowego lodu – niby wiosna już przyszła, ale tutaj nic nie jest takie, jak powinno. Schodziłem z torów – jeszcze widno było, słońce powoli zapadało za horyzont, podświetlając purpurą kruczoczarną sylwetkę CzAES na prawym brzegu Prypeci. Od anomalii jest tu naprawdę gęsto, co i rusz trafiają się jakieś dziwne rzeczy, które muszę obchodzić szerokim łukiem, więc gdy wszedłem pomiędzy zrujnowane zabudowania, nad głową migotały mi już gwiazdy. Latarka by się przydała, ale dam radę bez niej – i tak wolę nocą po Zonie chodzić niż za dnia.

W dzień wszystko wydaje się oczywiste, człowiek ma wrażenie, że wszystko widzi, że istnieje coś takiego jak bezpieczeństwo. Nocą nikt nie ma złudzeń – każdy jest zdany tylko na własne siły.

Przebiegam przez drogę, wtulam się w ceglaną ścianę budynku. Czuję, jak pomimo warstw ubrania i sprzętu chłód muru przenika mnie aż do kości – noce nadal są zimne, zresztą tu zawsze jest chłodno. Po omacku podnoszę z ziemi kawałek gruzu, rzucam w prześwit pomiędzy domami. Czysto. Na ugiętych nogach, starając się nie pokazywać w świetle okien, przemykam dalej pozostałością ulicy. Aż ciężko uwierzyć, że kiedyś żyli tu ludzie, że była to część normalnego świata. Porzucone domostwa sprawiają naprawdę przygnębiające wrażenie – puste okna ze zwieszającymi się z pordzewiałych karniszy resztkami firanek, na parapetach popękane doniczki wypełnione martwym pyłem. Mieszkania przypominające obrabowane groby – wyprute ze ścian przewody i instalacje, meble wywleczone na podwórza i porąbane w poszukiwaniu kosztowności. Wchodzę do jednego z domów, żeby przejść przez sień na drugą stronę – w dawnej kuchni podłoga usłana Drogą Mleczną usypaną z potrzaskanych na kawałki talerzy i szklanek, szkło chrzęści pod nogami, gdy mijam okruchy czyjegoś życia. Nigdy nie rozumiałem bezsensownego niszczenia czegoś, co po prostu stoi i nie zawadza. Rozumiem, że można zdjąć klepkę z podłogi, po kawałku rozbierać drewniany regał na opał – sam tak nieraz robiłem. To zwykła konieczność, kwestia przeżycia, potrzeba ogrzania się przy ogniu. Nigdy nie palimy ognisk dla zabawy czy dla przyjemności – ogień jest niebezpieczny, i nie mówię tu o zaprószeniach czy zaczadzeniach. Ogień widać, i to z daleka – zawsze fascynował on człowieka, więc przyciąga też drapieżniki. Nie, rozpalenie ogniska to dobrze skalkulowana inwestycja, a nie fanaberia. Pali się je tylko wtedy, gdy trzeba, drewna bierze się tyle, ile będzie niezbędne. Po co więc bez sensu niszczyć meble? Po co bez sensu niszczyć – czyjeś ŻYCIE? Bo przecież to nie nasze domy, to nie nasza ziemia. 27 kwietnia 1986 roku o godzinie 14.00 rozpoczęła się TYMCZASOWA ewakuacja – wciąż dźwięczy mi w uszach znaleziony w jakimś archiwum katastrofy komunikat, nadawany wtedy przez głośniki i w radio:

Uwaga, uwaga! Szanowni towarzysze! Miejska rada deputatów ludowych ogłasza, że w związku z awarią na czarnobylskiej elektrowni jądrowej w mieście Prypeć występują niesprzyjające warunki radiacyjne. Organy partyjne i państwowe oraz oddziały wojska podejmują już konieczne kroki; jednakże celem zapewnienia pełnego bezpieczeństwa ludziom, zaś przede wszystkim dzieciom, zachodzi konieczność tymczasowej ewakuacji mieszkańców miasta do pobliskich osiedli rejonu kijowskiego. Dlatego też pod każdy dom mieszkalny w dniu dzisiejszym, dwudziestego siódmego kwietnia, poczynając od godziny czternastej zero zero, podstawione będą autobusy eskortowane przez funkcjonariuszy milicji i przedstawicieli miejskiej rady wykonawczej. Zalecane jest zabranie ze sobą dokumentów, skrajnie niezbędnych rzeczy oraz, na wszelki wypadek, produktów spożywczych. Kierownictwo zakładów i instytucji określiło krąg pracowników, którzy pozostaną na miejscu celem zagwarantowania normalnego funkcjonowania zakładów komunalnych. Wszystkie domy mieszkalne będą na czas trwania ewakuacji znajdować się pod ochroną funkcjonariuszy milicji. Towarzysze, tymczasowo opuszczając swoje mieszkania, nie zapomnijcie, prosimy, o zamknięciu okien, wyłączeniu urządzeń elektrycznych i gazowych oraz zamknięciu zaworów instalacji hydraulicznej. Prosimy zachować spokój, ład i porządek przy przeprowadzeniu tymczasowej ewakuacji...

Na upiory Zony, to było prawie trzydzieści lat temu! „Tymczasowa ewakuacja”... Ci ludzie wyszli stąd tak, jak stali, ufni, że zaraz, niezadługo tu wrócą, no bo przecież jakżeby inaczej? Chodzimy po CZYICHŚ podwórkach, śpimy w CZYICHŚ domach, na CZYICHŚ kanapach – bardziej jak w skansenie niż na ziemi utraconej. Rozumiem, że ludzie mają różną motywację do życia; rozumiem, że można szukać w Zonie skarbów – sam poniekąd tak robię. Ale bezsensowny wandalizm...? Powyrzucane z szafek garnki, potłuczone szklanki, poprzewracane meble, powybijane okna, ślady siekier na ścianach – to niczemu nie służy. To tylko ślepa agresja, złudne poczucie władzy, jakie daje nam możliwość ZNISZCZENIA czegoś – bo taka jest prawda, że kontrolujemy to, co możemy zniszczyć. Możecie, tu i teraz, zniszczyć „wasz” dom? Możecie? To zróbcie to, a wtedy uwierzę, że jest WASZ, że kontrolujecie go niepodzielnie. Władza to zdolność zniszczenia, i dlatego lubimy głowice jądrowe – bo dają nam WŁADZĘ nad światem, który rzekomo możemy zniszczyć. Władza to łaskawe powstrzymanie się od niszczenia, i dlatego udajemy, że obchodzą nas gatunki zagrożone – bo NIE ZABIJAJĄC ich, myślimy, że mamy nad nimi WŁADZĘ. I dlatego ludzi na Dużej Ziemi przeraża Zona – bo nie mogą Jej nic zrobić, a więc nie mają nad Nią żadnej kontroli. I dobrze. Wychodzę z opuszczonego domu przez ganek, z nabożną czcią zamykam za sobą drzwi.

Powoli, krok za krokiem, nasłuchując i przystając co chwila, idę obok stojących przy drodze zabudowań. Chyba nie były to domy, może jakaś szkoła czy coś... Prostokątne okna wyglądają jak wyłupane przez neandertalczyków w betonowych ścianach, socrealistyczna konstrukcja przeraża i przytłacza prymitywizmem nie tylko zamysłu, ale i samego wykonania – byle jak spasowane cegły, grube na dwa palce spoiny, krzywe węgły. Gdy znikniemy my, ludzie, zostanie po nas tylko architektura. Rzym zostawił nam Koloseum i Panteon, Bizancjum dało nam Hagia Sophię i cysterny, średniowiecze Akwizgran i Sienę, potem przyszły: Wersal, Petersburg, Barcelona... a co zostało po tych ludziach, co zostanie po nas? Potworki z wielkiej płyty, eternit, paraderma i paździerz.

Mijając resztki sklepu, zaglądam odruchowo przez zakratowane okna do środka, ale i tak jest za ciemno. Trzeba będzie tu za dnia przyjść, sprawdzić, może szabrownicy coś przeoczyli... Konserw mam co prawda pół plecaka, ale nie zaszkodziłoby uzupełnić zapasu. Odruchowo wciskam przycisk latarki – o dziwo, żarnik nawet trochę bździ; w słabym, pomarańczowym świetle widać puste półki i przewróconą witrynę chłodniczą. Na pierwszy rzut oka pusto, ale i tak tu wrócę. Na szczęście wychodzę już chyba z pola działania „psujaka”, więc jest nadzieja, że nie rozwalił mi do cna akumulatorków.

Na nocleg wybieram sobie stojący na skraju wsi dom wielorodzinny z przeszkloną werandą na piętrze. Spod osłony stojących rzędem komórek lustruję najpierw podejście... niby spokojnie, ale wydawało mi się wcześniej, że coś słyszałem z tej okolicy. Może jakiś mutant tędy akurat przechodził... a może jest tu cały czas i gapi się na mnie. Latarka działa już lepiej, więc pozwalam sobie na ekstrawagancję i omiatam światłem budynek i podwórko – jaskrawy snop płoszy spod ściany kilka szczuroskoczków, obgryzających truchło ślepego psa. Stworki, piszcząc, rozbiegają się w różne strony i znikają w ciemnościach, ale trzeba będzie uważać, bo może ich się tu więcej gnieździć. Z drugiej strony, jak są tuszkany, to nie powinno być nic poważniejszego...

Futryna drzwi wejściowych obrośnięta „rdzawym włosiem” nie wygląda zachęcająco. Być może tuszkany się tu bez problemu mieszczą, ale ja raczej nie będę ryzykować – gramolę się do środka przez otwarte na oścież okno, od razu przykucam i mierzę w ciemny otwór drzwi. Cisza, spokój. Wychodzę z pachnącego wilgocią i pleśnią pokoju gościnnego, wyglądam ostrożnie na korytarz, świecę latarką; żarnik już nabrał pełnej mocy, więc widać wszystko jak na dłoni. Wspinam się stromymi schodkami na górę, przeżarte przez korniki i wilgoć drewno skrzypi złowieszczo, ale powinno mnie utrzymać – zarzucam Zbawiciela na plecy, wyciągam pistolet i jedną ręką delikatnie popycham pokryte łuszczącą się pomarańczową farbą drzwi werandy. Zastały się trochę, to dobry znak – nikogo tu nie było... ani niczego.

Weranda na pięterku sprawia wrażenie, jakby rzeczywiście właściciele po prostu stąd wyszli i nie wrócili. W doniczkach stoją uschłe kikuty jakichś roślin, pomieszczenie pachnie kurzem i pleśnią, wszędzie dokoła pełno pajęczyn, parapety pokrywa warstwa martwych, zasuszonych much. Pod ścianą stoi dziecięcy rowerek – szczyt marzeń, jak na osiemdziesiąty szósty rok; rozkładana kanapa z wystającymi sprężynami kusi pozorami komfortu, ale materiał rozlazł się i zwisa płatami z boków mebla. Na niskim stoliku koło okna leżą kredki świecowe i jakieś wyblakłe, pomarszczone strzępy, w których można dopatrzeć się resztek dziecięcych rysunków sprzed ćwierć wieku... Straszne miejsce, jak epitafium wymarłego świata, ale paradoksalnie czuję się tu bezpiecznie.

Wyłączam latarkę, bo pamiętam już ułożenie sprzętów, więc mogę działać dalej, a do tego światło mi niepotrzebne. Porządnie zamykam i podpieram kanapą drzwi, przesuwam na bok stolik, robiąc miejsce na śpiwór. Siadam na podłodze, po omacku otwieram konserwę i paczkę sucharów, stawiam sobie odkręconą flaszkę z wodą – pora na chwilę relaksu. Jem powoli, przeżuwając i rozgryzając każdy kęs, smakując kolację, która jest najbardziej upragnionym posiłkiem dnia stalkera – bo aż do samego końca nie wiadomo, czy się do niej dożyje. Na koniec łykam zwyczajową porcję tabletek – dwie małe: jedna okrągła, druga owalna powlekana, i dwie podłużne łączone; znam je już na dotyk, nie ma mowy o pomyłce. Szkoda, że nie widać stąd miejscowej panoramy, bo chętnie popatrzyłbym sobie na anomalie nocą. I przyjemnie dla oka, i dla zdrowia pożytecznie, bo „elektry” i „żarniki” ładnie widać. Zdarza się, że artefakt się jakiś czasem wypatrzy...

Kończę, zwijam, składam, chowam. Za potrzebą nie muszę, bo byłem wcześniej – staram się nie obwieszczać zapachem swej bytności wszystkim okolicznym zwierzętom. Układam się na posłaniu, zamykam oczy – jeszcze zanim żołądek się zbuntuje na farmaceutyki. Pora spać.

...

Budzę się zlany potem – nie pamiętam ani kawałka snu, ale czuję, że coś nie gra. Leżę chwilę, wsłuchując się we własne odczucia i odgłosy. Serce powoli uspokaja rytm, staram się wyrównać oddech, szum krwi w uszach cichnie... I słyszę, jak ktoś idzie po korytarzu na dole. Równe, miarowe, powolne kroki – tum... tum... tum... tum... Jakby w chodakach ktoś szedł, albo w gumofilcach. Normalnie trębacz przy hejnale mariackim. Wyciągam rękę, namacuję Zbawiciela, przyciągam do siebie broń; po cichu, tak, aby nie narobić hałasu, odciągam rączkę przeładowania... Szczęk mechanizmu i naboju wsuwającego się na miejsce jest dla mnie jak huk wystrzału, ale nie sądzę, aby było go słychać poza tym pomieszczeniem. Wygrzebuję się ze śpiwora, wciąż słysząc na dole miarowe: tum... tum... tum... – jak gdyby ktoś chodził po domu. Czasem kroki cichną albo zmieniają tonację, w zależności od tego, jakie echo jest w którym pokoju na parterze, ale zdecydowanie stają się coraz wyraźniejsze – piechur powoli, systematycznie zbliża się do wejścia na górę. Tum... tum. Tum... tum – słychać już obok samych schodów. Odsuwam się na bok, żeby mieć wejście dokładnie na wprost, zastanawiam się, czy lepiej być bliżej, czy dalej? Jednak bliżej. Drobny śrut może stracić za dużo impetu, przebijając się przez drewniane drzwi, a ja nie będę czekał, aż ktoś (coś?) je otworzy i wejdzie. Błyska mi myśl, że może to być ktoś z naszych, stalkerów, ale to niedorzeczne – nie chodziłby tak głośno, raczej starałby się skradać przecież. Przyklękam na jedno kolano, słysząc, jak trzeszczy pierwszy schodek na dole – iiiiiik... skrzyyp... tum... tum... krrrr... Próbuję przypomnieć sobie, ile było stopni – chyba piętnaście? dwanaście? Trytowa muszka i szczerbinka układają się w równy rządek, gdy biorę na cel drzwi. Tum... tum... skrzyp. Tum... tum – kroki zatrzymują się na samej górze, za drzwiami. Wstrzymuję oddech, palec drży mi na spuście, ręce zaczynają boleć, czoło zroszone mam już potem – widzę, jak powoli, niczym w zwolnionym tempie, porusza się w dół wysłużona, aluminiowa klamka. Śmieszne, że nie zwróciłem wcześniej uwagi na wąski, wyciągnięty kształt osłonki, tak podobnej do tej w przedpokoju u moich dziadków. Mam wrażenie, że drzwi lekko trzeszczą, jak gdyby ktoś naparł na nie z zewnątrz, ale nie otwierają się, podparte kanapą. Potem klamka znów podjeżdża do góry... I bez niczego, bez jakiegokolwiek innego dźwięku: tum... tum... skrzyp. Tum... tum... krrrrr... – dźwięk kroków na schodach. Słucham tego, nie wiedząc, czy cieszyć się, czy żałować, że nie pociągnąłem za spust... Nie. Broń to w Zonie ostateczność, a nie pierwszy sposób rozwiązania problemu. Nie wolno broni ufać, tylko sobie. Tum... tum... tum... – kroki oddalają się korytarzem na dole. Nagle przypominam sobie, że żyję, wypuszczam z płuc dawno już przerobione na dwutlenek węgla powietrze, osuwam się na podłogę, wycieram ręką mokrą twarz. Napięte mięśnie pieką jak po biegu, zdrętwiałe ramiona wyją bólem, a ja łkam i śmieję się po cichu, zasłaniając usta dłonią. Dziękowałbym Bogu, gdyby nie to, że tu Go nie ma.

Tutaj jestem tylko ja i Zona.

Nie muszę wam mówić, że tej nocy nie zmrużyłem już oka.

Świt wstaje szary i mglisty; przyglądam się, jak kawałek po kawałku wyłaniają się z mroku kontury zabudowań i kształty drzew, jak pejzaż nabiera wyrazistości budzącego się nowego dnia dla tego umarłego świata. Oczy pieką mnie i bolą, w ustach mi zaschło, ale nie mogłem przemóc się, by spróbować zasnąć.

Obserwuję stado snorków, jak przemierzają okolicę, wyłaniając się w podskokach z obłoków mgły. Stwory przemieszczają się nierównymi zrywami, to przystając w miejscu i węsząc, to znów podbiegając bokiem do budynków, a potem nagle wykonując z miejsca kilkunastometrowe skoki. Węże masek przeciwgazowych majtają się pod zębatymi pyskami, potrzaskane szkła wizjerów lustrują okolicę. Nie powinny mnie tu zobaczyć, ale i tak przykucam, by zmniejszyć sylwetkę – nie musiałyby włazić do mnie po schodach, a przy zabarykadowanych kanapą drzwiach ta przeszklona z trzech stron weranda szybko stałaby się moim grobem. Stojący na uboczu dom szczęściem nie zwraca uwagi mutantów, które prą na przełaj przez wieś i kierują się ku jezioru na wschodzie – może wracają do swojego habitatu po nocnych łowach, a może po prostu lezą tu jeszcze od samego Sarkofagu. Zima w końcu dość długa była, ponad trzy tygodnie, więc znowu się paskudztwo rozpełzło, łażąc w tę i we w tę po skutych lodem rzekach. Czekam na tyle długo, by po snorkach nie było już nawet śladu, w międzyczasie zjadam lekkie śniadanie i załatwiam co trzeba – teraz można, i tak już stąd idę, a nieczęsty to komfort, pod dachem i bez strachu, że coś człowieka z tyłu zajdzie. Przepatruję z okien drogę do sklepiku, odblokowuję i uchylam drzwi, wyglądam na schody – czysto.

Sklepik okazuje się zupełną ruiną – ktoś kiedyś musiał wyciągnąć stąd wszystko, co mogłoby przedstawiać jakąkolwiek wartość. Miałem nadzieję, że kraty powstrzymały rabusiów, ale drzwi od zaplecza wyrwano razem z futryną. Ktoś się nie certolił, pewnie traktorem podjechał i pociągnął. Co prawda tu i ówdzie poniewiera się jeszcze kilka puszek bez etykiet, ale wydęte denka dobitnie świadczą o tym, że okres przydatności do spożycia musiał upłynąć kilkanaście lat temu. Za to w komórkach na podwóreczku znajduję „kroplę” – do garnka nie włożę, ale zawsze miło. Pojemnik na artefakty mam już w połowie pełen, a nawet jeszcze nie przeszedłem na tamten brzeg. Najwyżej będę po drodze skrytki robił i chował towar. O ile znajdę tam kogokolwiek, komu będę mógł go sprzedać.

Patrzę na nie tak już odległy komin CzAES, wznoszący się pośród morza mgieł niczym Jasna Góra podczas oblężenia w siedemnastym wieku. CzAES, Elektrownia, Sarkofag, Mekka stalkerów – a ja wcale nie mam ochoty się na tę pielgrzymkę wybierać. Najchętniej przeszedłbym tak daleko od Sarkofagu, jak dam radę – ale nie mogę, idę wzdłuż torów, a one po moście przeprowadzą mnie na Drugi Brzeg. Ale nie Dniepru – na drugi brzeg Prypeci. Śmieszne, jak inny punkt odniesienia zmusza człowieka do adaptacji starego nazewnictwa do nowych warunków. Gdzieś tam, po drugiej stronie rzeki, leży INB Agroprom, a mam uzasadnione powody przypuszczać, że gdzieś tam trafię na ślad eksperymentów i laboratoriów profesora Łabodkina.

ŁABODKIN. Aż dreszcz mnie przechodzi, gdy na wspomnienie nazwiska z otchłani nocnej udręki wypływa pozbawiona wyrazu twarz w rogowych okularach. Znam tę twarz, choć na jawie widziałem ją tylko raz, na zdjęciu – ale niezliczone koszmary, w których pojawiał się Anatolij Gieorgijewicz, sprawiły, że pamiętam każdy jej szczegół, każdą zmarszczkę na czole, każdy rys kości pod bladą skórą. Każde drgnięcie muskułu, wąską bliznę ust, gdy nachylał się nade mną po raz kolejny i kolejny, żeby...

Przystaję, zamykam oczy, potrząsam głową. NIE NADE MNĄ! To nie ja, to nie moje, to nie tu i teraz... ale odruchowo dotykam dłonią lewego ramienia. Boję się ściągnąć kurtkę, unikam patrzenia w lustro, bo obawiam się, że mogę zobaczyć na swoim ramieniu wytatuowany numer 037. Ale teraz jest dzień, teraz jestem tu, teraz muszę skoncentrować się, by nie stracić PRAWDZIWEGO życia.

Cmentarz. Patrzę na porośnięty drzewami pagórek, obok którego biegnie stara droga. Resztki drewnianego płotku otaczają nierównym kołem wzgórze; z pożółkłej, szaroburej trawy wyglądają żelazne ogradki i kamienie nagrobków. Powykrzywiane drzewa sięgają ku niebu rosochatymi konarami, dywan liści zalega pośród korzeni i osiadłego gruntu. Nie, nie pójdę ja obok cmentarza. Nie pójdę i koniec. Skręcam w lewo, żeby szerokim, bezpiecznym łukiem ominąć złe miejsce. Sięgam do kieszeni po muterkę z dowiązanym bandażem, rzucam zamaszystym ruchem przed siebie. Ląduje normalnie, ale coś jej bandażowy ogonek się dziwnie w jedną stronę skrzywił – podchodzę do niej ostrożnie, czując na twarzy lekki powiew zefirku, który wciąga w siebie niewidoczny „grawikoncentrat”. Zastanawiam się chwilę, rzucam kolejną, ruszam jej śladem. Sporo drogi się nadłoży, ale takie życie stalkera. Najkrótsza droga tylko do grobu prowadzi.

Wychodzę znów na dawną gruntówkę niedaleko od obowiązkowego sowieckiego pomnika wiecznej sławy bohaterów wielkiej wojny ojczyźnianej. Nie wiem dlaczego, ale anomalie upodobały sobie dawne radzieckie monumenty – tutaj iglica z gwiazdą na szczycie otoczona jest całym polem „wyżymaczek” i „karuzeli”, przelewających się wirami powietrza i wydzierających sobie nawzajem poderwany z ziemi pył, suche liście i gałązki. Widzę nawet kręcące się w martwych polach grawitacji kilka artefaktów, ale chyba musiałbym być niespełna rozumu, żeby się po nie pchać – niewykluczone, że tylko pierwszy był tu oryginalnie, a pozostałe są teraz jedynym śladem istnienia bezimiennych stalkerów, którzy równie bohatersko, co głupio i tragicznie próbowali go wyciągnąć.

Dróżka prowadzi między dwoma rządkami zniszczonych zabudowań, ale niespecjalnie mam wybór – tu przynajmniej widzę, co jest przede mną, polami na przełaj tu przyszedłem, więc wracać tym samym sposobem się nie odważę. Zostaje tylko droga przez opuszczoną wieś – muszę iść powoli, rozglądając się na boki i przepatrując ciemne jaskinie pokojów za potrzaskanymi szybami. Skądś z daleka słyszę ponury ryk, odbijający się echem od ściany lasu, i zaraz potem jakby odpowiadające mu zbiorowe ujadanie i wycie – pewnie stado ślepych psów wlazło na jakiegoś dużego drapieżnika. Odruchowo sprawdzam Zbawiciela – tu nie ma się co certolić, broń na podorędziu, załadowana, niejeden już głupio zginął przez noszenie karabinu na bezpieczniku, a tu, w Zonie, życie liczy się w sekundach. Nie podoba mi się ilość stworów, jakie się tu kręcą – naprawdę jest o wiele gęściej niż na naszej starej, dobrej Jołczy – ale nikt nie mówił, że będzie łatwo. W ogóle nikt nic nie mówił – chcesz, idź, twoja sprawa. Mało kto z naszych zapuszczał się tak głęboko w Zonę, tylko Dr kilka razy podchodził podobno do brzegów Prypeci, ale nie potrafił nic konkretnego o tych wymarszach opowiedzieć, tylko tyle, że mutantów i anomalii tym więcej, im bliżej do Sarkofagu.

Licznik Geigera odzywa się nieprzyjemnym trzeszczeniem w uchu, krzywię się, wyciągam słuchawkę, próbuję wyregulować głośność. Musiało mi się nocą przestawić... albo „psujak” coś popierniczył. Niby niegroźna anomalia, a taka irytująca – „psujak” po prostu obszarowo osłabia znane nam procesy fizyki mechanicznej: latarki słabiej świecą, magnesy przestają trzymać, rozładowują się baterie, nawet zapałki nie chcą się palić. Niby nic, a wyobraźcie sobie, że próbujecie strzelić z naboju, w którym nagle zamiast nitrocelulozy macie czarny proch dymny. Zabawne? No nie, nie bardzo, szczególnie jak wam w decydującej chwili pocisk w lufie utknie. Ja dlatego właśnie lubię strzelby gładkolufowe – nawet jak proch za słabo poda, to przecież śrut mi przewodu nie zablokuje, a przeładować mogę ręcznie. Ale ja tu gadu-gadu, a licznik trzeszczy, widocznie przeciąg coraz większy; cofam się kilka kroków, rozglądam na boki – kolejne obejście trzeba robić. Skręcam ze szlaku, tym razem na prawo.

Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu... idę po kolana w płożącej się trawie, rosnącej nierównymi pagórkami na idealnie równym polu. Młody dzień nabrał już normalnych barw, w plecy świeci mi słońce, rzucając długi cień na zapuszczoną łąkę – przede mną niczym nieograniczony prastor, przestwór nicości, przeogromna pusta przestrzeń, w której człowiek zaczyna tracić świadomość własnego istnienia. Dawno już przestałem uważać się za intruza na tej ziemi, ale ostatnio znalazłem w sobie odwagę, by to wyartykułować – JESTEM CZĘŚCIĄ ZONY. Nie zakradam się do niej, nie uciekam do rzekomo bezpiecznego świata zewnętrznego. JA TUTAJ MIESZKAM.

Organizm reaguje odruchowo, zanim zdążę do końca uświadomić sobie, co się dzieje – szyna celownicza pojawia się przed okiem, przyrządy układają się w linię, gdy ciemne kształty wypadają z zarośli. Pierwszego czarnobylca trafiam w locie, kiedy już jest w pół skoku na mnie – dobrze znajomy odrzut szarpie ręką, zwierz, skowycząc, zawija się w powietrzu niczym szmaciana lalka, ciągnąc za sobą szkarłatny bryzg posoki, spada w trawę, miotając się tam i charcząc krwawą pianą. Strzelam od razu w drugiego, ale nie trafiam, bo jak gdyby znając mój zamiar, pseudopies w ostatniej chwili odskakuje, więc wiązka śrutu wyrywa tylko bruzdę w ziemi. Mutant wpada w zarośla, strzelam mu w ślad, ale pudłuję – słyszę donoszące się skądś z gęstwiny złe, gardłowe warczenie. Widzę pomiędzy krzakami ruch, ale nie będę strzelał na ślepo, szkoda amunicji. Rzucam za siebie najpierw przysłowiowym okiem, chwilę potem zupełnie realną muterką – powoli, krok za krokiem, nie spuszczając z oka ciemnej plątaniny gałęzi, cofam się, aby zwiększyć dystans. Bydlę nie chowa się ze swoją obecnością – warczy i burczy, jak gdyby celowo próbując mnie odstraszyć... Może za blisko do ich leża podszedłem czy jak? Przykucam, podnoszę mutrę, rzucam kawałek dalej, odchodzę od krzaków, zostawiając martwego pseudopsa w trawie.

Muszę i tak znów wrócić na drogę, bo przede mną rozłożyło się jakieś starorzecze albo inny staw – porośnięta trzciną i szuwarami woda płynie nierównymi bąblami, wzdymającymi się ponad powierzchnię od przytajonych w ciemnej głębinie anomalii grawitacyjnych. Coś za często na tę gruntówkę wracam, nie powiem, żeby mi się to podobało. Zaczyna siąpić deszczyk, więc naciągam na głowę kaptur – przede mną resztki kołchozu, jakby się nawet rozpadało, to tam przeczekam.

Gospodarstwo musiało być w czasach świetności imponujące, bo nadal robi wrażenie – ale chyba nie do końca takie, jak sobie to autorzy sowieckiej reformy rolnej wymarzyli. Duża część budynków straszy pustymi oknami i wyrwanymi drzwiami, dachy pozapadały się pod własnym ciężarem, tu i tam widzę przeżarte wilgocią ściany, w których już tworzą się rozległe wyrwy. Wszędzie walają się arkusze szarego eternitu, pozrywane z przerdzewiałych gwoździ przez anomalne wichry. Wiaty parków maszynowych świecą pustkami, choć tu i ówdzie stoją jeszcze potężne skorupy wraków, które zapewnić miały pokój i dobrobyt imperium sowieckiemu w jego niepowstrzymanej walce o mir wa wsjom mirie, czyli pokój na świecie albo, jak twierdzą złośliwi, pokój w pokoju. „Chcemy uczyć się, żyć i pracować w pokoju” – jak przez mgłę pamiętam wielki, czerwony napis na podstawówce tysiąclatce, którą będąc małym brzdącem, wielokrotnie mijałem w drodze do składnicy harcerskiej w naszej pipidówce pod Puszczą Kampinoską. Nigdy tego nie rozumiałem, jak to – CAŁE ŻYCIE W JEDNYM POKOJU? Po prawej resztka napisu „Ostrożnie z ogniem” na jedynym ocalałym kawałku kamiennej ścianki, stojącej pośród poczerniałych pozostałości rumowiska po pożarze. Wciąż jeszcze tańczy tu kilka „żarników”, widocznych po obłoczkach pary, w które zamieniają się strugi deszczu. Na środku placu stoi na wyłamanych kołach pordzewiały SK-6 Kołos, ogromny radziecki kombajn zbożowy, teraz bardziej podobny do jakiegoś potwornego owada z innej planety, który zdechł tu z braku pożywienia. Schodzę w bok, mijając resztki zwalonego płotu – warto się tu pokręcić, może coś ciekawego znajdę.

Deszcz się nasila, więc niechętnie, ale porzucam myszkowanie po ruinach – z pola „żarników” wyciągnąłem „mamine korale”, naprawdę ładny i rzadko spotykany artefakt, miły o tyle, że nieposiadający skutków ubocznych działania... w każdym razie nieposiadający ZNANYCH skutków ubocznych działania. Nie jestem fanem używania na samym sobie tworów Zony, no, może poza ekstremalnymi wypadkami, ale jestem za głęboko, żeby liczyć na czyjąkolwiek pomoc albo opiekę medyczną. Jeszcze tu wrócę, spokojnie. Lawirując między anomaliami, kieruję się do przedziwnego budynku z cegły, podwyższonego blachą falistą i zakończonego drewnianą nadbudówką w kształcie grubej strzały – gdyby gobliny uprawiały ziemię, to pewnie tak by wyglądały ich spichlerze.

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.