Drugi wątek - ebook

Dom był stary, niewątpliwie remontowany po wojnie i teoretycznie miał pozostać bardzo elegancki. W praktyce prezentował się dość obskurnie, winda jednakże działała. Wjechałam na trzecie piętro.

Wątpliwości, które zalęgły się we mnie na widok holu, pogłębiły się wyżej. Trzecie piętro było zdecydowanie brudniejsze i bardziej zaniedbane, z drzwi do trzech mieszkań obłaziła farba. W dodatku jedne, te właśnie, w które miałam wejść, okazały się lekko uchylone.

Zawahałam się. Może w ogóle nie warto wchodzić...? Oglądałam rozmaite mieszkania dla mojej ciotki, która jedno z nich zamierzała kupić. Nie zarekomenduję jej przecież takiej budowli jak ta. Po Kanadzie, po swoim luksusowym apartamencie w Ottawie, nie zamieszka w solidnej wprawdzie, ale jednak ruderze. Równocześnie pomyślałam, że może tu będzie tanio i może budynek przewidziany jest do ponownego remontu, a możliwości ma ogromne, i kto wie, przeistoczy się wkrótce w wytworną kamienicę...

Obejrzałam ścianę przy futrynie i przycisnęłam dzwonek. Nie usłyszałam żadnego dźwięku, prawdopodobnie zatem nie działał. Zapukałam. Bez efektu.

Przyszło mi na myśl, że może to jest dzielone mieszkanie. Wchodzi się swobodnie do wielkiego przedpokoju i dopiero dalej lokatorzy mają pozamykane drzwi. W takim wypadku oglądanie byłoby czystą stratą czasu, dzielone odpadało w przedbiegach. Ale mówiono mi przecież o samodzielnym...

Pchnęłam drzwi i weszłam do środka.

Przedpokój rzeczywiście był wielki i mocno zagracony. Popatrzyłam na drzwi, czworo, zgadza się, dwa pokoje, kuchnia i łazienka. Tylko jedne z nich były zamknięte, pozostałe uchylone, tak jak i te wejściowe. Coś tu nie grało. Lokal należał do starszej osoby płci żeńskiej, a starsze osoby płci żeńskiej z reguły barykadują się niczym w bunkrze, oczyma duszy wciąż widząc czterdziestu rozbójników, czających się w złych zamiarach na klatce schodowej o każdej porze dnia i nocy. Nietypowa jakaś czy co...?

Zdążyłam to pomyśleć w tym jednym ułamku sekundy, którego wymagało spojrzenie na drzwi. W następnym ułamku sekundy spojrzałam na podłogę.

Starsza osoba, zamieszkała w tym lokalu, nie była nietypowa, tylko martwa. Leżała w progu kuchni, zasłaniała mi ją częściowo szeroka komoda, ale zobaczyłam głowę i twarz. Jedno i drugie było w stanie znacznie gorszym niż budynek i chyba nie nadawało się już do żadnego remontu. Przez chwilę stałam nieruchomo, wpatrując się w okropny widok, następnie złapałam oddech i podeszłam bliżej.

Nie znam się na medycynie. Moim zdaniem nie żyła, ale mogłam się mylić. Przezwyciężyłam różne uczucia, przyklękłam, wypatrzyłam rękę, dotknęłam jej. Nie była lodowata, chyba nawet prawie ciepła. Albo padła trupem przed chwilą, albo też kołatała się w niej jeszcze resztka życia. Podniosłam się i odsunęłam, bardzo ostrożnie stawiając nogi, bo nie na serce umarła, o ile w ogóle już umarła, po czym rozejrzałam się za telefonem. Telefon powinien tu być, tak mnie informowano.

Zajrzałam za zamknięte drzwi, ponieważ znajdowały się najbliżej... sypialnia chyba... telefonu nie zobaczyłam. Zajrzałam za następne, uchylone.

O matko jedyna moja...!

Jedne zwłoki, dostarczone mi z zaskoczenia, to było najzupełniej dosyć, drugie stanowiły przesadny nadmiar. Chryste Panie, na co ja się tu nadziałam...?!

Duży, potężnie zbudowany facet leżał pod ścianą na kupie gruzu. Leżał na brzuchu, plecami do góry, wokół niego zaś poniewierał się cały śmietnik, kawałki cegieł, pokruszony tynk, narzędzia pracy w postaci szlakbora, dwóch młotków, ogromnego śrubokręta i jakiejś stalowej wajchy, oraz przypuszczalny łup: wielkie żelazne pudło, przewrócone i otwarte, a obok jedna złota moneta. W ścianie widniała świeżo wykuta dziura.

Przyjrzałam się temu porządnie i wydało mi się, że rozumiem sytuację. Przyszedł jeden z tych czterdziestu rozbójników, siekierą zabił właścicielkę mieszkania, rozwalił ścianę i wydobył skarb. Skądś o nim wiedział, a skarb mógł pochodzić z przedwojennych czasów, bo zrujnowane w tym budynku były tylko dwa ostatnie piętra, piąte i czwarte, trzecie pozostało nie tknięte. Pierwszorzędnie, wnioski proste i pchają się same, tylko po pierwsze, dlaczego skarb składał się z jednej monety, a po drugie, dlaczego grabieżca leży tu nieżywy? Szlag go trafił na widok ubóstwa łupu...?

Oprzytomniałam, chociaż chyba niedokładnie. Gdzie ten cholerny telefon?! Bierz diabli oglądanie lokalu, Teresa nie zamieszka tu nawet za dopłatą! Ale zadzwonić muszę, rany boskie, może oni jeszcze żyją, a w ogóle ja się przecież śpieszę! Umówiona jestem do kolejnego apartamentu, i to właśnie miał być ten najbardziej atrakcyjny, który w razie czego należało pilnie zadatkować, bo się wścieknie, co za jakaś zaraza mnie podkusiła, żeby przedtem przyjechać tutaj...?! Dobrze, zadzwonię i ucieknę. Zgłoszę się później, jak już będę miała odrobinę czasu. Odciski palców zostawiłam, trudno, nie będę ich wycierać, razem ze sobą wytrę zbrodniarza, nie umarli przecież obydwoje sami z siebie, ktoś im w tym dopomógł i tego kogoś będą szukać, proszę bardzo, niech sobie znajdą. Gdzie telefon...?!

Telefon znalazłam w przedpokoju, tuż przy drzwiach wyjściowych. Ludzie miewają takie okropne pomysły, żeby aparat telefoniczny umieszczać w przedpokoju na wysokiej półeczce, która uniemożliwia rozmowę na siedząco. Ile czasu można stać...? No nic, długo tu gawędzić nie będę, pogotowie... ratunkowe czy policji...?

Zdecydowałam się na policję. Bądźmy konsekwentni. Jeżeli zostawiam własne odciski palców dla ułatwienia im pracy, nie spowoduję zadeptania wszystkich śladów, żeby im dla odmiany utrudnić. Powiem o konieczności zabrania ze sobą lekarza, patolog, nie patolog, żywego przecież nie dobije!

Słuchawkę ujęłam delikatnie, dwoma palcami. Opisałam istniejącą sytuację i odmówiłam podania nazwiska. Złym głosem obiecałam, że skontaktuję się z nimi we właściwej chwili, w pełni świadoma, że nie mam pojęcia, kiedy taka chwila nadejdzie, i że na nic im się nie przydam. Po głowie kotłowały mi się dzisiejsze i jutrzejsze obowiązki, szok przeistoczył się we wściekłość. Chwalić Boga, przez telefon nie mogli mi zrobić nic złego. Odłożyłam słuchawkę i opuściłam tę Czerwoną Oberżę, drzwi pozostawiając uchylone tak, jak je zastałam...

***

Znienawidziłam moją ciotkę już we wczesnym dzieciństwie. To właściwie nie była moja ciotka, tylko cioteczna babka, siostra mojej rodzonej babki, młodsza od niej, dawno owdowiała i bezdzietna. Zaopiekowała się mną, kiedy zostałam trzyletnią sierotą, po śmierci rodziców w katastrofie. Moja rodzona babka była wtedy ciężko chora, wymogła chyba tę opiekę na swojej siostrze i tak już zostało, bo więcej rodziny nie było, a babka w kilka miesięcy później umarła.

Tę cioteczną babkę, która od początku kazała nazywać się ciotką, znienawidziłam z przyczyn czysto osobistych, nie zdając sobie sprawy z jej charakteru. Z początku bałam się jej śmiertelnie, kojarzyła mi się z najokropniejszymi postaciami z bajek, z Babą Jagą, wiedźmą, czarownicą, odpadała tylko zła wróżka, bo wróżki, złe czy dobre, powinny być młode. Wpatrywała się we mnie nieżyczliwie, usta miała zaciśnięte, a w oczach wyraz agresywnej niechęci. Nie lubiła mnie z całą pewnością i była dla mnie niedobra.

Główną przyczyną nienawiści stało się mleko. Uparcie karmiła mnie mlecznymi zupkami, ryż na mleku, makaron na mleku, kaszka na mleku, ja zaś od woni gotowanego mleka miałam odruch wymiotny. Wychudłam w końcu tak, że wkroczył lekarz, sąsiad, zamieszkały w tym samym domu. Prawdopodobnie uratował mi życie. Uspokoiła się trochę z tym mlekiem, ale nie popuściła w pełni, wciąż usiłowała wpychać we mnie ohydne potrawy. Wymyśliła tran, ale tran, o dziwo, lubiłam, porzuciła go zatem dość rychło i przestawiła się na gotowaną rzodkiewkę, która śmierdziała nieziemsko, z dwojga złego jednakże wolałam smród rzodkiewki niż mleka. Później nauczyłam się udawać, że czegoś nie lubię i dzięki temu dostawałam kapustę, którą uwielbiałam pod każdą postacią.

Ubierała mnie przedziwnie i zawsze za ciepło. Przeważnie przerabiała na mnie własną starą odzież, a przeróbki to były, że pożal się Boże. Dość długo nie zdawałam sobie sprawy z własnego wyglądu i nic mnie to nie obchodziło, kiedy zaś poszłam do szkoły, dziwolągi stały się modne i w oczach koleżanek ubrana byłam doskonale. Nie nabawiłam się kompleksów. Za to ubezwłasnowolniona zostałam w stopniu nie do zniesienia. Zabraniała mi wszystkiego, a szczególnie tego, na co miałam największą ochotę, zabawy z dziećmi, spaceru z koleżankami, oglądania filmów w telewizji, gapienia się przez okno, czytania przed snem, posiadania śmiesznych i głupich drobiazgów, bliskich sercu każdej dziewczynki, później zaś czesania się inaczej niż w warkoczyki. Musiałam zaplatać warkoczyki i cześć. Na tyłach domu urządzony był skwerek, na nim huśtawki, zjeżdżalnia, piaskownica, miejsce zabaw dla dzieci. W cudowne, letnie popołudnia pytałam tęsknie, czy mogę tam pójść, odpowiadała krótko: „Nie”. Napytanie dlaczego, odpowiadała równie krótko: „Bo nie”. Po paru latach zaczęłam się buntować, chociaż ciągle tkwił we mnie lęk przed wiedźmą.

Lalek nie miałam nigdy, ale na nich mi szczęśliwie nie zależało, czego jakimś cudem nie zdołała odkryć. Lubiłam czytać i rysować. Utkwiło mi w pamięci jedno popołudnie w czasie wakacji, kiedy, pozbywszy się żalu na tle niedostępnego skwerka, postanowiłam narysować i pomalować kwiat nasturcji. Umieściłam go przed sobą w wazoniku i z dreszczem szczęścia w sercu przystąpiłam do ulubionej pracy. Byłam zaledwie w początkach, kiedy oderwała się od telewizora i zobaczyła, co robię.

– Nie będziesz teraz malować – powiedziała zimno.

– Dlaczego? – spytałam rozpaczliwie i z oburzeniem.

– Bo nie – odparła i zabrała mi sprzed nosa zarówno wazonik z nasturcją, jak i całe malarskie oprzyrządowanie. Farby schowała tak, że nie mogłam ich potem znaleźć, a posiadałam je wyłącznie dzięki zadaniom z matematyki, które rozwiązywałam dla koleżanki. Pudełkiem z częściowo zużytymi farbami dała wyraz wdzięczności.

Miałam wtedy jedenaście lat. Pragnienie odtworzenia tego kwiatu nasturcji było tak wielkie, że zakaz miał siłę ciosu sztyletem prosto w serce. Zadławił mnie, nie mogłam się nawet rozpłakać. Wzięłam jakąś książkę i usiłowałam czytać. Była to przypadkiem „Ania z Zielonego Wzgórza”, w chwili kiedy wreszcie jej treść do mnie dotarła i zainteresowałam się nią, ciotka znienacka wyjęła mi książkę z ręki.

– Nie będziesz teraz czytać – oznajmiła kategorycznie.

Przez chwilę miałam ochotę wydrzeć jej tę książkę przemocą.

– To co mam robić? – spytałam buntowniczo.

– Ścierki – padła odpowiedź.

Wtedy jeszcze nie zdawałam sobie sprawy z jej skąpstwa, myślałam, że po prostu jesteśmy biedne. Ulegle cerowałam stare ręczniki i czyściłam rozpadające się buty, ścierki do naczyń zszywałam z kawałków. Upamiętnione kwiatem nasturcji popołudnie spędziłam w rezultacie na łataniu dziur.

Przez wszystkie te lata dzieciństwa rozpaczliwie brakowało mi izolacji. Lubiłam być sama. Spotykało mnie to szczęście rzadko i trwało krótko. Byłam sama wyłącznie w drodze do szkoły i z powrotem, w domu zaś w chwilach, kiedy ciotka szła do łazienki i kiedy przychodzili goście. Marzyłam o gościach, ale przytrafiali się jak na lekarstwo. W razie wizyty byłam przepędzana do sypialni, przeżywając tam najpiękniejsze chwile mojej egzystencji. Nie miało znaczenia, co robiłam, mogłam naprawiać dywanik przed łóżkiem, albo siedzieć nieruchomo i patrzeć w ścianę, nieważne. Ważne, że byłam sama, nie czułam na sobie tego okropnego wzroku, nie słyszałam sapiącego oddechu, nie wąchałam jej z bliska.

Ciotka śmierdziała. Inaczej niż mleko, ale też obrzydliwie. Nie myła się i nie prała odzieży, wydzielała z siebie woń brudu. Nie zdołałam się do tego przyzwyczaić. Jej bezustanna obecność przy mnie stanowiła torturę, zawsze musiałam siedzieć w tym samym pokoju co i ona, wychodziła z domu zawsze ze mną. Nienawidziłam tych wyjść, szczególnie w lecie, bo zmuszała mnie do noszenia swetrów, rajstop i szalików, w których dusiłam się z gorąca. Jej było zimno, zatem ja musiałam być ciepło ubrana. Dziw, że uszłam z tego z życiem.

Nigdy nie miałam ani jednego grosza pieniędzy. Nigdy nie wyjeżdżałam na wakacje. Nie miałam pojęcia o wsi, o morzu, jeziorach czy lesie, na oczy nie widziałam żywej krowy. W ogrodzie zoologicznym byłam raz, z wycieczką szkolną. Nie umiałam sobie wyobrazić, jak wygląda kino. Nie znałam smaku lodów. Czekoladą, pomarańczami, coca-colą byłam częstowana w szkole, ale lodów nikt do szkoły nie przynosił, a zaproszeń do domów koleżanek nie wolno mi było przyjmować. Nie wiedziałam nawet, że nie wiem, jak wyglądają normalne ludzkie mieszkania.

Bunt rósł razem ze mną i wreszcie się uaktywnił. Wyzwoliły go dwa wydarzenia.

Najpierw przyszedł z wizytą jakiś człowiek. Otworzyłam mu drzwi, uprzednio zapytawszy: „Kto tam?”, bo bez tego nie wolno było otwierać. Podał nazwisko, Rajczyk, zawiadomiłam ciotkę, że pan Rajczyk za drzwiami, kazała go wpuścić. Przyjrzałam mu się niedokładnie, bo w przedpokoju było ciemno, stwierdziłam, że go nie znam, i usunęłam się do sypialni. Miałam już wtedy piętnaście lat, ale obyczaj zmiatania mnie z pola widzenia gości trwał nie zmieniony.

Uszczęśliwiona chwilą wytchnienia zamknęłam za sobą drzwi i otworzyłam okno, najciszej jak mogłam, pilnie nadsłuchując odgłosów z sąsiedniego pokoju, żeby mnie przypadkiem nie zaskoczyła. Okien nie wolno było otwierać, martwy zaduch stanowił, jej zdaniem, najwłaściwszą atmosferę. Zanim zaczęłam czytać, podsłuchiwałam przez chwilę przy dziurce od klucza, żeby zorientować się w rodzaju wizyty i ewentualnym czasie jej trwania. Ile mam tej wolności w zamknięciu, pięć minut czy godzinę...?

Facet mówił głośno i jego słowa dobiegły mnie wyraźnie.

– To się pani Emilii udało, co? Nieboszczka pani Julia testamentu pewnie nie spisywała? Ciepłą rączką zostawiła oszczędności dla wnuczki?

Ciotka odpowiedziała mu coś znacznie ciszej, słyszałam tylko syczący szmer. Z tonu wywnioskowałam, że jest wściekła. Facet grzmiał dalej:

– Już niech mi pani takich rzeczy nie mówi, dziecko dużo nie zje, wódki nie pije, a tam źle się nie wiodło. A wnuczka chociaż wie o tym? O, już widzę, że nie! To i wyliczać się nie będzie potrzeby...

Jakimś sposobem ciotka uciszyła go trochę. Sens jego wypowiedzi dotarł do mnie z opóźnieniem, przy nieświadomej pomocy pani Krysi. Pani Krysia, dłużniczka zwracająca ratami stary dług, przyszła akurat nazajutrz i powiedziała z przekąsem coś o wyzysku niewinnej sieroty. Usłyszałam to, bo mówiła przy otwartych drzwiach w momencie, kiedy przechodziłam z łazienki do sypialni. Spojrzała na mnie, ciotka również, i przelotnie dostrzegłam wyraz jej twarzy. Nagle zrozumiałam, ta niewinna wyzyskiwana sierota to byłam ja!

Mimo trybu życia w debilizm nie wpadłam, umiałam myśleć. Zalęgły się we mnie podejrzenia. Urwałam się z lekcji, żeby odwiedzić sąsiadów mojej nieżyjącej babki. Miałam wrażenie, że na tym samym piętrze mieszkała jakaś jej przyjaciółka, wrażenie okazało się słuszne, zastałam ją w domu, przedstawiłam się. Wzruszyła ją moja wizyta, spytałam o sprawy finansowe wprost, motywując pytanie niepokojem, czy nie żeruję przypadkiem na ciotce, ubogiej kobiecie. Wyszło na jaw, że nie znany mi facet wyryczał samą prawdę i pani Krysia uczyniła słuszną uwagę, babka zostawiła ciotce bardzo dużo pieniędzy, przeznaczonych na moje utrzymanie, w dodatku ciotka sprzedała jej mieszkanie za jakąś potworną sumę, wszystko zagarniając dla siebie. Obliczyłam, wystarczyłoby tego na dwadzieścia lat życia w luksusach nawet przy obecnych cenach, a przecież dziesięć lat temu wszystko było tańsze. Forsa mnie nie obeszła, ale tego mieszkania nie mogłam jej darować, to było także mieszkanie moich rodziców, powinno należeć do mnie! Można je było wynająć, zyskać dochód, a dorósłszy, miałabym się gdzie podziać.

Zbuntowałam się racjonalnie. Nie dałam się odwieść od rysowania, nauczycielka rysunków zachęciła mnie, zełgałam ilość godzin lekcyjnych i zostawałam w szkole dłużej, ucząc się malarstwa. Zdawałam sobie sprawę z tego, że samodzielna egzystencja wymaga pieniędzy, chciałam dawać korepetycje, ciotka mi na to nie pozwoliła. Zaczęłam robić reklamy. Umiałam, byłam tańsza, dostawałam zamówienia, ale ta jedna czy dwie zełgane godziny ograniczały moje możliwości. Wiele zrobić nie mogłam, jednakże nawet i ta odrobina wprowadziła potężną zmianę. Po raz pierwszy w życiu zaczęłam mieć pieniądze.

Kiedy już miałam ukończone osiemnaście lat i byłam po maturze, nastąpił cud. Ta sama nauczycielka rysunków, która w końcu się ze mną zaprzyjaźniła, wyjeżdżała na co najmniej dwa lata do Stanów i zostawiała kawalerkę pełną kwiatów. Kwiaty ktoś musiał pielęgnować, zakwaterowała mnie u siebie.

Nie byłam w stanie uwierzyć we własne szczęście. Wyprowadziłam się od ciotki. Nie pytałam o pozwolenie, po prostu oznajmiłam, że jestem pełnoletnia i zmieniam lokal. Uciążliwe to nie było, nie miałam nic i niczego nie musiałam ze sobą zabierać. Dostałam się na ASP, jako sierota uzyskałam stypendium i mogłam wreszcie zarabiać na reklamach, miałam z czego żyć. Wpadłam w euforię, godzinami włóczyłam się po mieście, bezpowrotnie porzuciłam warkocze, jadłam, co mi się podobało, robiłam, co chciałam, nareszcie sama, w czystym pokoju, przy otwartych oknach! Miałam jasne światło! U ciotki paliły się żarówki dwudziestopięciowatowe...

Najchętniej oderwałabym się od niej na zawsze i pozbyła jej widoku do końca życia, ale ona miała na mnie sposoby. Znów się wtrąciła pani Krysia.

Było to wcześniej, jeszcze tam mieszkałam. Musiały się chyba pokłócić i pani Krysia zrobiła ciotce na złość. Znalazła mnie w sypialni, przyleciała, chociaż ciotka usiłowała ją zatrzymać, ale pani Krysia była większa od niej, młodsza i zapewne silniejsza, zrezygnowała więc z przemocy i siedziała przy stole wściekła, prawie sina, z kurczowo zaciśniętymi dłońmi. Pani Krysia z nie skrywaną satysfakcją powiadomiła mnie, że wszystko, co w tym mieszkaniu jest cenne, stanowi moją własność, bo należało do moich rodziców. Srebrne świeczniki, srebrna zastawa, stara miśnieńska porcelana, prawdziwy Chełmoński na ścianie, zabytkowa komódka, jaspisowy zegar stojący, biżuteria, o której nic nie wiedziałam, a do tego jeszcze zdjęcia. Cztery albumy z fotografiami, wśród nich zaś ślubny portret moich rodziców i liczne zdjęcia z czasów ich młodości. To mną wstrząsnęło. Rodziców nie pamiętałam, nie miałam najmniejszego wyobrażenia, jak wyglądali i pragnęłam ich zobaczyć za wszelką cenę!

Tym mnie trzymała. Powiedziała, że pokaże mi je, a nawet odda, jeśli na to zasłużę. Wiedziałam doskonale, że łże, upodobanie do kłamstwa jest w niej patologiczne, przez całe lata wmawiała we mnie, że po moich rodzicach nie zostało nic, ale wbrew tej wiedzy miałam nadzieję. Bywałam u niej co najmniej raz na tydzień, załatwiając dla niej różne rzeczy w ramach tego zasługiwania, płaciłam na poczcie jej rachunki własnymi pieniędzmi, sprowadzałam ludzi do rozmaitych napraw w tym rozsypującym się domu, wysłuchiwałam cierpliwie narzekań, złorzeczeń, pretensji i opisów licznych chorób, realizowałam recepty i w tym wszystkim nieporównywalną pociechą była mi myśl, że już tam nie mieszkam. Możliwe, że moja nienawiść złagodniałaby nieco, gdyby nie postarała się o jej rozkwit sama ciotka.

Naraziłam się jej okropnie, bo zniknęłam na trzy tygodnie. Ośmieliłam się po raz pierwszy w życiu wyjechać nad morze i zostałam za to ukarana, chociaż uprzedzałam, że wyjeżdżam. Nie przyjęła tego do wiadomości, po moim powrocie oznajmiła, że widocznie z tych albumów zrezygnowałam, ona zatem nie będzie ich trzymać i jeden właśnie spaliła. Na dowód pokazała mi szczątek nadpalonej okładki. Nie zabiłam jej wtedy, chociaż musiałam się od tego powstrzymać z dużym wysiłkiem, później zaś zdołałam pomyśleć przytomnie, że po pierwsze, nie miałaby ich gdzie spalić, nie nad gazem przecież, a po drugie, bez wątpienia kłamie. Jednakże swoje przeżyłam, bo pragnienie ujrzenia twarzy rodziców przeszło już u mnie w obsesję. Gdybym wiedziała, gdzie je trzyma, zabrałabym je przemocą, ale w upiornej graciarni, jaką stanowił ten szacowny apartament, trudno byłoby znaleźć słonia, a co mówić o mniejszych przedmiotach! Nic nie mogłam poradzić i nienawiść we mnie skamieniała na granit.

I dlatego właśnie uczyniłam to, co uczyniłam...

------------------------------------------------------------------------

Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki

------------------------------------------------------------------------