Dubler - ebook

I

Koszmar skończył się nagle i Greg otworzył oczy. Od razu zapomniał co męczyło go przez całą noc, chociaż majak powtarzał się od dawna. Pomimo tego, że we śnie postanawiał sobie zapamiętać o co w nim chodzi, nie udawało mu się to — wraz z przebudzeniem nocne mary znikały jak zdmuchnięte pozostawiając jedynie po sobie wrażenie czegoś okropnego, ale jednocześnie bliskiego i jakby znajomego. Nie dotyczyło to przeszłości, tego nie wiedzieć skąd był pewien, chociaż najwyraźniej chodziło tam o latanie i kosmos.

Leżąc cały czas na wznak wzruszył ramionami. Nic go to nie obchodziło. Nie interesowało go, co ta banda głupców wyprawia w próżni za jego pieniądze. Uśmiechnął się kwaśno. Jego pieniądze! Jak to zabrzmiało! On od wielu lat najmował się do dorywczych prac i nie płacił podatków. Zarabiał tyle, by wystarczyło mu na piwo.

Nie, to nie były jego pieniądze, te przepuszczane milionami przez dysze zbudowanych za miliardy statków. Greg od kilku lat pobierał ze wszechświata wyłącznie trujące powietrze swego miasta, dolarowe piwo i hamburgery z frytkami. Od święta coś mocniejszego przed snem i co kilka godzin papieros, którym starał się przefiltrować płuca po oddychaniu mieszaniną węglowodorów, tlenków siarki, azotu i węgla, oraz fluorowodoru i zwykłego kurzu ze śladową domieszką tlenu przywiewanego znad odległych gór. Pittsburgh to najgorsze miejsce na świecie, dlatego je wybrał.

Bolała go głowa. Zarówno ten ból jak i nocne zmory przypisywał poprzedzającym je pijaństwom; język i wargi miał suche i szorstkie, a w mózgu tłukła się natrętna myśl, że nie ma dosłownie ani grosza. Nic, pięciu centów nawet, których posiadanie i tak nie robiłoby różnicy, gdyż nie słyszał o takim miejscu, gdzie można by dostać piwo za piątkę.

Skazany był na wodę z kranu. Nie chciało mu się podejść do zlewu, ale gdy tylko o nim pomyślał, od razu usłyszał natrętne kapanie kropel z nieszczelnego kurka.

Muszę wymienić uszczelkę — pomyślał po raz pięćsetny odkąd kran się popsuł, i nie ruszył się z miejsca.

Wiedział, że nie wymieni żadnej uszczelki, kosztowałoby go to zbyt wiele zachodu. Należałoby ją po pierwsze kupić. Zainteresował się, że może właśnie uszczelka jest czymś, co kosztuje pięć centów, ale nie drgnął nawet. W tym domu kapało zawsze, jeżeli nie w mieszkaniu to u sąsiadów za ścianą. Stłumiony, wszechobecny dźwięk spadających kropel nakładał się na kwilenie głodnego dziecka. Greg owijał wtedy głowę swoim starym płaszczem (poduszki nie miał), i kładł się na łóżko. Na wpół uduszony słyszał nadal otaczające go zewsząd kapanie, kwilenie, sztuczne zawodzenie prostytutki zza ściany, która robotę brała do domu, przeganiając męża i dzieci do kuchni, pijackie krzyki, rzężenia rur i łomot spłuczek klozetowych przypominający łoskot towarzyszący startowi wahadłowca ze śluzy statku.

Ten dom przypominał mu zresztą statek-mastodont, o jakich czytywał w starych powieściach fantastycznych, pojazd milowej długości, pozbawiony grawitacji, w którym nieodmiennie lęgły się jakieś potwory czyhające na zgubę dzielnych, wysportowanych i niebieskookich astronautów.

Greg zamieszkał tu właśnie dlatego, że był to najgorszy budynek, ale i tak najlepszy na jaki było go stać. Wielki, betonowy prostopadłościan o piętnastu piętrach wysokości i dwustu jardach długości każdej z fasad, które można było uznać za główne, zafascynował go od pierwszej chwili. Wiedział, że w tym mrowisku zginie i przepadnie, rozpuści się w tysiącach bytów innych ludzi, przecieknie milami rur i przewodów.

Cztery ogromne bramy w każdej ze ścian prowadziły na przepastne wewnętrzne podwórze, zajęte całkowicie przez kontenery ze śmieciami; na tych hałdach, pospołu ze szczurami, hasało od rana do nocy kilkaset dzieci. Niektóre zdawały się wręcz lęgnąć tam z brudu i odpadków. Gmach ze swymi norami ponurych mieszkań był dla nich jedynie przytułkiem, noclegownią, a właściwe życie toczyło się na śmietniku. Tam była stołówka, plac zabaw, miejsce inicjacji seksualnych i narkotycznych, punkt zborny przed złodziejskimi wyprawami do miasta. Dwa słowa — miasto i dom — wyznaczały cały zasób pojęć geograficznych dostępnych tym ludziom. Poza tymi granicami nie było nic więcej.

Dom miał ponad sto lat i jak na ironię nazywał się „Pretty House”. Posiadał niezliczoną ilość ciemnych, bezokiennych korytarzy; teoretycznie powinny być one oświetlone żarówkami czy jarzeniówkami, ale Greg nie pamiętał czasów takiego luksusu. Poruszano się więc po omacku, lub przy pomocy zapalniczek. Na początku, zanim jeszcze zamieszkał, Greg wyprawiał się na długie wędrówki po domu w poszukiwaniu odpowiedniego dla siebie locum. Dostarczyło mu to zajęcia na jakiś czas; nawet specjalnie za pozostałe mu jeszcze wtedy pieniądze kupił porządną latarkę (pamiętał, że wymienił ją potem na dziesięć puszek piwa). Oglądał korytarze, które nagle stawały się kręte, gdyż przechodziły przez opuszczone mieszkania — na murze wszędzie widniały ślady przeróbek, pośpiesznych remontów i łataniny. Było jasne, że niektóre ściany powstawały tu w przeciągu jednej nocy, a inne w ten sam sposób znikały. Z kaloryferów i byle jak pospawanych, skorodowanych rur kapała rdzawa woda i ten dźwięk towarzyszył każdemu krokowi w całym domu. Zdarzały się schody prowadzące donikąd i drzwi na wysokości dwóch jardów, do których nie było jak się dostać. Pęki przewodów elektrycznych wybebeszonych i byle jak poskręcanych groziły porażeniem przy lada dotknięciu, a kable telefoniczne wisiały na ścianach wdzięcznie niczym festony lub łapały przechodniów za nogi płużąc się po podłodze — śliskiej i pokrytej ponad calowej grubości mazią niewiadomego składu i pochodzenia.

Greg przewrócił się na bok i popatrzył na kran. Na jego zaropiałym od brudu końcu zbierała się kolejna kropla. Rosła i pęczniała pod jego nienawistnym wzrokiem, aż wreszcie oderwała się ciężko jak spadająca pszczoła.

Klap!

Podniósł wzrok; na miejscu poprzedniego połyskiwało nieśmiało nowe przezroczyste zgrubienie. Zamknął oczy. Wrócił do wymiany uszczelki. Gdyby już zakręcił wodę należałoby skądś pożyczyć klucze, albo żabkę. „Francuz” byłby najlepszy, zdecydował, tylko kto go ma w tym domu? To był punkt, na którym zawsze utykał. Klucza nie kupi, nie ma na to, klucz trzeba by ukraść. Greg nie kradł, więc to zamykało sprawę uszczelki.

Otworzył oczy, przewrócił się na plecy i przeciągnął, aż zatrzeszczało w kościach. Przyjemnie. Przeciągnął się jeszcze raz, ale to już nie było to. Usiadł na posłaniu, odrzucił płaszcz, którym był przykryty. Nogi w podartych skarpetkach wsunął w tenisówki i podszedł do zlewu, żeby wreszcie napić się wody.

Oparł dłoń na kurku i popatrzył w ułamane lustro wiszące krzywo na gwoździu. Odwrócił wzrok, nagle odechciało mu się pić, zwłaszcza że wiedział, iż potem przez pół dnia będzie mu burczało w brzuchu. Nie miał też co liczyć na obiad. Na obiad mógłby się dla odmiany napić wody z kubka.

Zaczął się zastanawiać, skąd tu wytrzasnąć dolara na piwo? Mógłby spróbować gdzieś zarobić, ale zanim by go dostał, to skręciłoby go z pragnienia. Pożyczyć? Omal się nie roześmiał. Od kogo? Fred na pewno nie da mu już nic na kredyt, i tak zrobił dla niego kilka wyjątków, bo dowiedział się skądś, kim Greg był w przeszłości. Z jednej strony zaimponowało mu to do tego stopnia, że złamał swe barmańskie zasady, a z drugiej budziło w nim wściekłość, bo nie potrafił zrozumieć jak ktoś, kto za jedną pensję mógłby go całego kupić wraz z barem, może odrzucić wszystko to, czego on, Fred, pożąda i pogrążyć się niemal w żebractwie. Nigdy, co prawda, tego nie mówił, ale Greg doskonale to czytał w jego wzroku.

Sto centów. Dolar. Skąd go wziąć? Chociaż wiedział, że to beznadziejne, przeszukał wszystkie kieszenie i wywrócił je na lewą stronę. Oprócz jakichś podejrzanych paprochów, lepkich i wydzielających słabą woń tytoniu, nie znalazł niczego więcej. Rozpoczynając poszukiwania był o tym przekonany, niemniej teraz odczuł zawód. Postanowił wyjść zdecydowawszy, że jeżeli ma go spotkać jakiś szczęśliwy traf w postaci zgubionego przez kogoś dolara, to łatwiej się to zdarzy na ulicy, niż w jego klitce.

Podszedł do okna, żeby zobaczyć jaka jest pogoda. Odsunął ciężkie od brudu i kurzu pluszowe zasłony, które pozostały tutaj z czasów niewiadomej, a odległej świetności. Już dawno sprzedałby je, gdyby nie to, że nie cierpiał sypiać przy nie zasłoniętych oknach. Był to jedyny zbytek na jaki sobie pozwalał. Wstrząsnął się z obrzydzenia.

Okropna pogoda! — pomyślał patrząc na jasną, zalaną słońcem ulicę — Ohydna!

Nienawidził słonecznych dni, ale dzisiaj musiał wyjść. Wrócił do lustra, by zobaczyć jak prezentuje się w świetle. Wyglądał tak samo okropnie, a bladość twarzy stała się jeszcze wyraźniejsza. Pogładził bez przekonania długie, tłuste włosy. Nic nie pomogło. Dał temu spokój. Miał czterdzieści lat, z których prawie dziewięć spędził w tej norze opuszczanej niemal wyłącznie nocą.

Na przepocony podkoszulek z napisem „Keep smiling” włożył wyciągniętą, szarą marynarkę, i był gotów. Na zewnątrz, w korytarzu, panował dziwny, właściwy tylko temu domowi mrok. Nie była to całkowita ciemność, bo jakimś tajemniczym sposobem, znanym wyłącznie fizyce tego domu, światło przedostawało się do korytarza na szóstym piętrze. Najwyraźniej ogromna jak w pałacu jakimś klatka schodowa spełniała rolę bielmowatego światłowodu i najbardziej przedsiębiorcze promienie zapędzały się aż dotąd, rozpraszając nieśmiałym mżeniem zwykłą temu miejscu ciemność. Greg był przyzwyczajony do niej, pewnie ruszył do schodów (w całym domu nie było odważnego, który ośmieliłby się skorzystać z windy!), i po chwili raczej ześlizgiwał się niż zbiegał z równi pochyłej, w jaką ten sam mazisty brud, co leżał w korytarzach, zmieniał stopnie.

Błyskawicznie znalazł się na dole, w westybulu przypominającym stację metra, i ruszył na ulicę. Podobieństwo bramy do tunelu kolei podziemnej było właśnie tylko złudzeniem — Greg nie miał na co czekać. U obu wylotów — tego na ulicę i na podwórze — widział grupki wyrostków zastanawiających się pewnie, jak spożytkować tak pięknie rozpoczynający się dzień. Kilku innych już wiedziało; minął raczących się brunatnym świństwem wstrzykiwanym kolejno z jednej szprycy w odsłaniane w pośpiechu przedramiona.

Wyszedł z bramy i zmrużył oczy przed oślepiającym blaskiem. Gorąco. Dziewczyny były prawie nagie, a jeżeli nawet nie, to jemu się tak wydawało. Na trasie kilkuset jardów do baru Freda zaczął się zastanawiać, jak podejść barmana, by mu postawił piwo? Wraz z tym jak ubywało drogi rosła w nim pewność, że nic nie wskóra. Po pierwsze nic mu nie przychodziło do głowy, a po drugie wszystko i tak zależało od humoru Freda. Będzie chciał, to da bez słowa, gdyby natomiast coś go ugryzło, to nie przekonałby go i sam Demostenes. Greg znał wszystkie odpowiedzi Freda i mógł im przeciwstawić tylko jedną, za to bardzo prawdziwą — nie miał pieniędzy!

Zbliżył się do lokalu i zajrzał przez szybę, osłaniając oczy dłonią. W środku było niemal pusto, tylko w głębi ktoś siedział. To był punkt dla Grega, bo Fred z reguły nie dawał na krechę przy innych, by się nie rozniosło. Podniesiony tym nieco na duchu wszedł i skierował się do kontuaru, starając się jednocześnie odgadnąć w jakim nastroju jest barman. Nic jednak nie wyniuchał, bo Fred po zdawkowym przywitaniu zniknął nagle na zapleczu. Greg usiadł na stołku zdziwiony tym nowym zwyczajem, i nieco nim zaniepokojony. Nie wróżyło to najlepiej.

Popatrzył na drugiego gościa. W kącie, przy stoliku, siedziała samotna kurewka i liczyła pieniądze. Była mocno posiniaczona i tak zmęczona, że oczy zamykały się jej co chwilę i musiała robienie kasy zaczynać od początku. Banknoty rozkładała metodycznie na jedno-, dwu- i pięciodolarówki. Miała też całą kupę monet i na ten widok Greg oblizał wargi. Pieniądze pochodziły najwyraźniej z jakiegoś rozbitego automatu więc pomyślał, że dziewczyna obsługiwała w nocy całą klasę pobliskiego college’u.

Spojrzał w kierunku zaplecza, ale Freda nie dostrzegł, coś tam tylko skwierczało — najwyraźniej barman robił dziwce śniadanie. Greg popatrzył znowu na nią i właśnie w tej samej chwili jej głowa z głośnym stukiem opadła na blat stolika rozpryskując srebrzyste monety. Chwilę nic się nie działo, dziewczyna nie obudziła się, być może była naćpana.

Greg zlazł ze stołka. Powoli podszedł do dziewczyny, ujął jej bezwładne ciało za ramiona i oparł o ścianę. Spała nadal oddychając głośno. Zgarnął ze stolika banknoty, zwinął je i wcisnął do małej, złotej torebeczki w kształcie sakiewki. Pozbierał bilon, podniósł nawet ten z podłogi i powsypywał w czarną otchłań woreczka. Ostatniego dolara zatrzymał na dłoni. Potem podrzucił go w powietrze patrząc jak migocze w przefiltrowanym przez grube szyby świetle. Przecież mogła się gdzieś potoczyć — pomyślał o wirującej monecie. — Mogłem jej po prostu nie znaleźć. Jedni ludzie gubią dolarówki po to by inni mogli je podnieść!

Była to absolutna prawda i może właśnie dlatego moneta powędrowała do torebki, której rzemyki Greg związał na przegubie dłoni śpiącej dziewczyny.

Usiadł na stołku przy kontuarze. Freda nadal nie było. Nie niecierpliwił się, nie mógł popędzać barmana, który miał mu postawić piwo! Wreszcie Fred wynurzył się z zaplecza dzierżąc w obu dłoniach tackę z jedzeniem. Zapachniało jajkami na bekonie. Greg pociągnął nosem trochę za głośno, ale był usprawiedliwiony, bo tamten postawił tacę tuż przed nim.

— Mam jej to zanieść? — domyślił się, wskazując ruchem głowy śpiącą dziewczynę.

Chciał chociaż w ten sposób przysłużyć się i zarobić na swoje piwo. Fred popatrzył na niego uważnie, gdy z tacką w dłoniach zsuwał się już ze stołka.

— Zostaw — powiedział barman. — To dla ciebie...

Greg zastygł. Spojrzał na tacę. Jajka, bułki, masło, kawa i szklanka piwa. Co najmniej pięć dolców.

— Jesteś pewny? — zapytał.

Fred skinął głową. Greg ostrożnie wwindował się na stołek nie puszczając cały czas uchwytów tacki. Pal diabli jedzenie, choć teraz, gdy dowiedział się, że jest dla niego, poczuł jak głód skręca mu kiszki. Ale piwo? Tego nie mógł przepuścić. Złapał szklankę, nie czekając aż minie szczęśliwe dla niego zaćmienie umysłu Freda. Wypił duszkiem i otarł wargi dłonią. Tak, teraz może zapytać, dlaczego to wszystko.

— Dlaczego to wszystko? — powiedział już z pełnymi ustami, prawie jednocześnie nabierając porcję bekonu, krojąc i smarując bułki masłem. Zdawało mu się, że nawet jak na „sympathy day” to za wiele. To już nie współczucie, to miłosierdzie. Widocznie stosunek Freda do byłego astronauty ewoluował w tę stronę. Jednak odpowiedź barmana pozbawiła całą sprawę ewangelicznej otoczki.

— Był tu taki jeden — rzekł niechętnie Fred, nie chcąc przedwcześnie spłoszyć Grega. — Sprezentował mi dwie dychy za to, żebym ci dał pewną wizytówkę. Obiecał jeszcze stówkę jeżeli uda mi się ciebie nakłonić, byś kogoś odwiedził lub zatelefonował.

Greg zwolnił nieco tempo jedzenia, ale nie zrezygnował z niego zupełnie. Przebiegł myślą przeszłe lata i doszedł do wniosku, że nie zna nikogo, dla kogo wart byłby choć pięć dolarów. Zakomunikował to Fredowi.

— Nie znam nikogo, dla kogo wart byłbym piątkę — powiedział siorbiąc głośno kawę. — Co to był za facet?

Fred machnął niedbale ścierką uderzając nią o bar. Starł na podłogę drgającą jeszcze muchę i przydeptał ją. Greg przechylił się przez blat, by zobaczyć wynik operacji.

— Normalny — powiedział Fred cofając but i odsłaniając krwawą plamę. — Chyba prywatny glina. Takie robił wrażenie. Starszy, spokojny, grzeczny jakby całe życie śledził cudze żony. W okularach i szarym trenczu, jak to oni.

— Co mówił? — zapytał Greg wrzucając kęs bułki do ust.

— Już ci powiedziałem. Nic więcej. Tylko dodał, żebyś się nie obawiał, bo nic ci nie grozi. Ktoś podobno potrzebuje twojej pomocy.

Greg zastanowił się.

— Skoro tak powiedział, to znaczy, że mam się czego obawiać. Czy potrafisz sobie wyobrazić kogoś, kto potrzebowałby mojej pomocy w innym celu niż pozamiatanie ogrodu, albo przystrzyżenie żywopłotu? No, powiedz?

Fred niezdecydowanie pokręcił głową.

— Ja tam nie wiem — powiedział wymijająco. — Na mnie zrobił dobre wrażenie, a poza tym ty kiedyś byłeś kimś, pilotem. Może jednak jesteś im potrzebny?

Greg przechylił się błyskawicznie przez bar i złapał Freda za krawat. Przyciągnął go, słabo opierającego się, do siebie.

— Jakim „im”? — zapytał przysuwając się do jego twarzy. — Co jeszcze wiesz?

— Puść! — wysapał Fred. — Nic więcej nie wiem! Powiedział, że są faceci, którzy chcą z tobą pogadać.

— Czemu więc nie przyjdą i nie pogadają? — zapytał Greg nie puszczając krawatu, a nawet zwiększając jego naciąg. — Skoro trafili do ciebie, to chyba wiedzą gdzie mieszkam? Mogą nawet skorzystać z windy!

Fred szamotał się słabo i w milczeniu, ale Gregowi niepotrzebna była jego odpowiedź. Domyślał się, że tamci wolą podchodzić do niego powolutku, żeby nie czuł się do niczego przymuszany. Puścił krawat i barman podjął bezskuteczną próbę rozprostowania go tak, by nie pozostał żaden ślad po łapie Grega.

— Muszę zmienić krawat — poskarżył się.

Greg puścił to mimo uszu.

— Daj mi jeszcze piwo, co? I włącz telewizor.

Barman popatrzył na niego z wyrzutem, dając do zrozumienia, że Greg bezwstydnie wykorzystuje sytuację, ale nic nie powiedział. Byli związani setką dolarów, którą jeden mógł zarobić dzięki drugiemu. A ten drugi mógł liczyć na kredyt. Greg wiedział, że zatelefonuje pod wskazany numer, choćby tylko dlatego, żeby Fred mógł zainkasować swoją forsę. Jego nic to nie będzie kosztować, zwłaszcza, że zatelefonuje stąd, na rachunek baru. Spojrzał na ekran telewizora. Właśnie kończył się poranny dziennik; migały jakieś urywki spotkań, ściskanie rąk, gdzieś coś budowano, gdzie indziej trzęsienie ziemi, startowały rakiety, potem miss świata płakała wdzięcznie do kamery, a sportowcy prężyli się na podium. Wreszcie zaczął się serwis kryminalny. Na ekranie zamigotały światła wozów policyjnych, jacyś ludzie, by lepiej widzieć, wisieli uczepieni metalowych sztachet ogrodzenia, dziennikarze i reporterzy na próżno szturmowali zamkniętą bramę, obok której na betonowym słupie pysznił się napis: STANOWY SZPITAL PSYCHIATRYCZNY W PITTSBURGHU. Na pierwszym planie, ukazany tylko do połowy swego czerwonego krawata, widniał komentator mówiący coś z przejęciem do potężnych rozmiarów mikrofonu..

— Podkręć — powiedział Greg popijając drugie piwo.

Fred pstryknął w klawisz pilota i jęk syren wdarł się do baru, ale nie zdołał obudzić śpiącej kurewki.

— ... dziś w nocy — powiedział odblokowany nagle spiker — w Stanowym Szpitalu Psychiatrycznym w Pittsburghu wydarzyła się tajemnicza historia. Według zeznań dwóch pracowników szpitala, pielęgniarza Jima Hensona oraz strażnika parkingu Johna D. Foresta, którzy wezwali policję, z zakładu uciekł jeden z pensjonariuszy. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego gdyby nie fakt, iż dyrekcja szpitala w osobie profesora O’Connela, kategorycznie zaprzecza, jakoby fakt ucieczki miał miejsce. Według profesora liczba pacjentów zgadza się i nie ma powodu wszczynania poszukiwań, na co nalegała zaalarmowana policja, domagając się rysopisu oraz personaliów zbiega. Profesor O’Connel twierdzi, iż obaj — i pielęgniarz, i strażnik — mylą się i prawdopodobnie widzieli po prostu włamywacza, który zapędził się do szpitala w nadziei ukradzenia środków odurzających. Jim Henson zaprzecza temu jednak twierdząc, iż został nad ranem wezwany dzwonkiem przez nieznanego mu z nazwiska pacjenta, przebywającego od dwóch lat w separatce numer 127. Gdy tam przybył, symulujący atak wyrostka robaczkowego pacjent ogłuszył go silnym ciosem w głowę, a następnie zbiegł. W żadnym wypadku więc nie może być mowy o włamywaczu, jednak Jim Henson nie ma żadnego dowodu na poparcie swych słów, poza okazałym siniakiem na potylicy. Natomiast profesor O’Connel, którego zdanie znamy wyłącznie z przekazu policji, gdyż sam odmówił jakichkolwiek odpowiedzi przedstawicielom prasy czy telewizji, posunął się do stwierdzenia, że być może pielęgniarza, który notabene nie miał w szpitalu najlepszej opinii, uderzył jego wspólnik — włamywacz, którego Jim Henson wpuścił nocą do szpitala. Prawdopodobnie obaj mężczyźni już na miejscu pokłócili się o podział łupu. Z kolei strażnik parkingu zmienił zeznania utrzymując, iż nie mając osobistego kontaktu z chorymi, a więc nie znając ich, nie może twierdzić, czy przejeżdżający obok niego w skradzionym samochodzie mężczyzna był zbiegłym pacjentem, czy włamywaczem. Jim Henson zaprzecza, jakoby miał być wspólnikiem kradzieży i jest obecnie przesłuchiwany przez policję, której przedstawiciele znajdują się także na terenie szpitala sprawdzając, czy istotnie nie brakuje żadnego z pacjentów, oraz czy zasadne jest twierdzenie o włamaniu i kradzieży.

Daleko, poza plecami spikera, wszczął się jakiś ruch. Dziennikarze i wolni strzelcy wiszący na bramie zaczęli szykować aparaty i magnetofony. Ten ruch nie uszedł uwagi komentatora — odwrócił się odsłaniając zdążającą do bramy grupę mężczyzn. Jednym z nich był niepozorny człowieczek w szarym trenczu i okularach — wypisz, wymaluj ten z opisu Freda, tylko że Greg wiedział, iż nie był to prywatny detektyw. Dziewięć lat temu był dyrektorem Centrum Psychologicznego Przygotowania Lotów Agencji Astronautycznej. Nazywał się Carmody, i Gregowi nie kojarzył się najlepiej. Cóż on mógł robić na terenie „cywilnego” szpitala?

— To ten? — zapytał Freda wskazując postać ręką.

— Kto? — barman podniósł wzrok, ale było już za późno.

Na ekranie ponownie rozlała się twarz spikera.

— Policjanci opuszczają szpital odprowadzani między innymi przez jego dyrektora, profesora O’Connela. Wobec wcześniejszej jego odmowy, postaramy się poprosić o wypowiedź prowadzącego sprawę porucznika Flaherty.

Porucznik wraz z towarzyszącymi mu dwoma policjantami pożegnał się z komitetem odprowadzającym go do bramy, z pewnym trudem przecisnął się przez jej uchylone wrota i posterował wprost na kamerę.

— Panie poruczniku — spiker pokazał teraz profil — czy może pan naszym widzom powiedzieć już teraz, jak ma się prawda? Czy musimy obawiać się zbiegłego szaleńca, czy też mamy jedynie do czynienia z nieudolną próbą zatarcia śladów włamania?

— Z całą stanowczością stwierdzam — powiedział Flaherty i widać było, jak bardzo mu tej stanowczości brakuje — że nie było wypadku ucieczki. Liczba pacjentów przebywających w szpitalu zgodna jest z listą przyjęć i wszelkimi dokumentami szpitalnymi. Zresztą wzmiankowaną przez Hensona izolatkę numer 127 zajmuje pewien pacjent, który przebywa w niej od kilku miesięcy. Ucieczki zatem nie było. Co do drugiej kwestii, to śledztwo jest w toku, nie mogę się więc ostatecznie wypowiedzieć.

— Dziękuję, poruczniku, że nas pan uspokoił. Mówił do państwa David Mazursky z LBC News.

— Jak dwa razy dwa cztery, że im ktoś uciekł — powiedział Fred wyłączając odbiornik.

— Chyba nie — potwierdził Greg. — W każdym razie, gdyby przyszedł do ciebie i zamówił piwo, to wiesz, co masz robić? Nalać, spokojnie się zachowywać, uśmiechać, zagadywać, a jednocześnie zawiadomić gliny. Nie przejmować się. Keep smiling — dodał odsłaniając swój brudny podkoszulek.

Fred najwyraźniej nie był przekonany co do słuszności zaleceń. Rozejrzał się na wszystkie strony, czy przez szyby ktoś nie zagląda do baru, a potem pochylił się konfidencjonalnie do Grega.

— Gdyby tu przyszedł — wyszeptał — to mu odstrzelę jaja!

Na moment wyjął spod blatu rewolwer i pokazał Gregowi. Ten pokiwał aprobująco głową.

— Jestem pewien, że nie spudłujesz — powiedział ostrożnie.

Zadowolony Fred schował broń i wytarł spocone z emocji ręce w swoją nieodłączną ścierkę. Najwyraźniej widział się już na pierwszych stronach gazet i w dzienniku stacji LBC. Nawet nie dopuszczał możliwości, że spragniony uciekinier może ominąć jego bar i gdzie indziej zaspokoić pragnienie.

— Wypuść powietrze — poradził mu Greg obserwujący go spod oka. — Nadymasz się.

Fred jakby oklapł.

— O kogo mnie pytałeś przedtem?

— Nieważne. Ją znasz?

— Kogo? — nie zrozumiał barman.

— No, tę małą — Greg skinął głową w kierunku kurewki. — Tę, co śpi u ciebie po pracy. Albo przed. Widzę ją pierwszy raz.

— Przyjezdna — skrzywił się Fred. — Koleżanka Sary, wiesz, tej rudej Żydówki. Mieszka u niej i razem pracują, ale chyba się pokłóciły. Co, podoba ci się?

Greg wzruszył ramionami.

— To bez znaczenia. Nie stać mnie.

— Musi cię być zaraz stać? Jej by się przydał silny facet na opiekuna. Jeszcze by tobie pieniądze przynosiła. I forsa, i przyjemność.

Greg skrzywił się z dezaprobatą.

— Z tobą jest ten kłopot — powiedział filozoficznie Fred — że nie chcesz tego, co możesz mieć bez trudu, a o co inni dobijają się bezskutecznie. To mnie w tobie złości. Przynosisz tu tę swoją nieogoloną gębę, wyglądasz jak straszydło, a mógłbyś być bogaty, czysty i mieć kobiety lub kobietę. Ale ty nie. Jesteś fałszywy, na siłę udajesz kogoś innego, niż ci to przeznaczone. I jeszcze przychodzą pytać o ciebie jakieś typy, które sypią na prawo i lewo setkami dolarów. Ty jesteś ich, należysz do nich, mimo że twoją gębę widzę tu od lat!

Fred tak się zaperzył, że aż się zasapał. Greg odstawił szklankę, wstał ze stołka i ruszył do drzwi.

— Nie podniecaj się — powiedział.

Stał już z ręką na klamce, gdy dobiegł go głos barmana.

— Nie wziąłeś tej wizytówki, Greg.

Wrócił i odebrał ze spoconych rąk błyszczący kartonik. Wypisane na niej nazwisko adwokata nic mu nie mówiło.

— Zadzwonisz tam? — zapytał niespokojnie Fred. — Ten facet powiedział mi, że gdybyś się wahał, mam ci powiedziać jedno słowo, właściwie imię. Jane. Zatelefonujesz?

Twarz Grega stężała.

— Nie — przez chwilę bawił się zawodem rozlanym na tłustej gębie barmana. — Chyba tam pójdę.

Nie chciał patrzeć na obraz pod tytułem „Ulga Freda”, więc szybko wyszedł z baru. Przechodząc ulicą dostrzegł przez szybę, że dziewczyna obudziła się i przeciera zaspane oczy. Nagle znieruchomiała po czym niemal w panice zaczęła szukać wokół siebie pieniędzy. Wreszcie zajrzała do torebeczki. I kolejny obraz ulgi, tym razem ulicznicy. Greg wzruszył ramionami; dzisiaj on miał swój dzień miłosierdzia.

Wróciwszy do swojej klitki, rzucił się na łóżko. Z kranu kapało nadal. Pomyślał, że Fred pewnie ma klucz francuski i może nawet pożyczyłby go. To był dobry pomysł, należało go zapamiętać. Do niczego innego nie był w tej chwili zdolny. Nie zasłaniał okna, słońce jakoś nie denerwowało go i to był znak, sygnał, że zamiast nadal się tu zamęczać gotów jest powrócić do dawnego środowiska. Zdawał sobie sprawę z tego co się dzieje i nie był tym ani zaskoczony, ani rozdrażniony. A wydawało mu się dawniej, że właśnie w takiej chwili powinien poczuć się nieswojo. Nie, raczej czuł ulgę (kolejna „ulga”, zanotował w myśli), że ma to już za sobą. Dobrowolna pokuta, jaką sobie narzucił, kończyła się. Tamci, wyciągając do niego — czy też raczej po niego — rękę, mają oczywiście swoje cele, które chcą przy jego pomocy zrealizować. Ale co go to obchodzi, tak jest i będzie zawsze. Działają ostrożnie, wiedzą, że gdyby przyszli od razu tutaj, to wyrzuciłby ich na zbity pysk, widać zależy im na nim, skoro go chcą delikatnie i bez wstrząsów doprowadzić na miejsce. Urządzili podchody dla nieco zdziczałej istoty wracającej do cywilizacji i świata kart kredytowych. Rozbudzili w nim zainteresowanie, ciekawość co też będzie dalej, po kolejnej strzałce narysowanej patykiem na piasku.

Nie wiedział, do czego jest potrzebny Carmody’emu (przez chwilę nawet nie wątpił, że to doktorek był u Freda), ani tym bardziej co z tym wszystkim może mieć wspólnego Jane, ale to właśnie ona była tym magnesem, który miał go wytrącić z dotychczasowego marazmu.II

Brian wyłączył telewizorek w desce rozdzielczej samochodu. Obejrzał cały reportaż Davida Mazursky’ego i zastanawiał się nad swoją sytuacją. Po ucieczce ze szpitala przejechał kilkadziesiąt mil na południowy zachód i teraz znajdował się w Wirginii Zachodniej, tuż za granicą Pensylwanii. Miał na sobie niezbyt pasujące, cywilne łachy ściągnięte w pośpiechu z dyżurki pielęgniarzy, a w kieszeni kilkaset dolarów, które w ten sam sposób padło jego łupem. Starczyć to mogło na jakiś starszy model forda, taki co to już się prosi o miejsce na złomowisku. Samochodem, w którym siedział, nie mógł dalej jechać; jakkolwiek oficjalnie nie był poszukiwany, to doskonale zdawał sobie sprawę, że jego tropem, cicho i bez telewizyjnego rozgłosu, podążą policjanci i agenci FBI. Prawdopodobnie wszystkie posterunki otrzymają w najbliższym czasie jego zdjęcie i personalia, z nakazem zatrzymania lub zastrzelenia w razie próby oporu. Carmody zadba o to, był tego pewny. Powód nie jest ważny, w fototeleksie można podać byle co, na przykład, że jest agentem komunistycznego wywiadu. Wtedy przyczyna cichego polowania stanie się zrozumiała i nie wzbudzi niczyich zastrzeżeń. Żaden stróż prawa i porządku, od pomocnika szeryfa w zafajdanym Prescott, do dowódcy brygad specjalnych w Waszyngtonie, nie zwątpi w słuszność polecenia. Carmody nie dopuści do tego, zwłaszcza nie w tym momencie. Brian widział go tam, na terenie szpitala. Doktorek trzymał się z boku, ale i tak w centrum wydarzeń, których niekorzystny przebieg mógł go kosztować wolność i karierę. Carmody nie mógł ujawnić tego, co doprowadziłoby do natychmiastowego ujęcia Briana — nie mógł przyznać, że ucieczka w ogóle miała miejsce. Ani ogłosić listu gończego. To była jednocześnie najsilniejsza broń Briana, który zdradzając prawdę zniszczyłby doktora Carmody’ego wraz z jego chorobliwie ambitnymi planami. Najprościej więc byłoby — i to narzucało się samo jako pierwsze posunięcie — powiadomić prasę lub telewizję o swojej sytuacji. Chłopcy z publikatorów dosłownie rzuciliby się na takie coś — astronauta więziony przez zbrodniczego maniaka z tytułem naukowym, zawiadującego na dodatek jednym z centrów NASA, to nie byle jaka gratka! Ale nie uwięzienie czy nawet sposób jego realizacji był tu najważniejszy — istotniejszy był powód, dla którego to zrobiono. Brian znał go i mógł podać jak na patelni, nawet za darmo, choć na takiej bombie można by sporo zarobić. To rozwiązanie miało jednak swoje minusy.

Po pierwsze — gdyby wywalił całą prawdę przed kamerami, dostałoby się nie tylko Carmody’emu lecz pod pręgierz poszłaby cała Agencja Astronautyczna. Z tym wiązał się bezpośrednio drugi powód powstrzymujący Briana od rozdmuchania śmierdzącej afery, a mianowicie chęć rozprawienia się z przeciwnikami własnymi rękoma. Jak w westernie, po amerykańsku. Z jednej strony on — jedyny sprawiedliwy i wcześniej pokrzywdzony, pragnący wyrównać rachunki — a z drugiej „miasto bezprawia”, czyli Carmody, Zinkoff i Sancton wraz z kierowanymi przez nich ośrodkami: Dalej — wiedział, że gdyby ujawnił prawdę tak nagle, to sprawa będąca także i tajemnicą Jane, stałaby się własnością ogółu. W końcu — i to było najważniejsze w całym rozumowaniu, Jane właśnie, jako żywemu dowodowi jego słów zaczęłoby zagrażać największe niebezpieczeństwo. Carmody zlikwidowałby ją natychmiast, byłoby to prawdopodobnie jego następne posunięcie po wyłączeniu telewizora lub odłożeniu gazety z rewelacjami Briana. Ratując własną skórę Carmody poświęciłby swój plan — zresztą pewnie na czas jakiś tylko — a Brian nie mógłby mu w tym przeszkodzić, bo nie wątpił ani przez chwilę, że jego żona jest pod stałą opieką tej kanalii. Nie kochał Jane już od dawna, ale to nie znaczyło, że gotów był ją poświęcić dla swej rozgrywki z Carmodym. Dlatego przestał dumać nad swą ewentualną wizytą w studio telewizyjnym, do czego casus pielęgniarza Hensona, z którego w pół minuty zrobiono wspólnika nieistniejącego przestępcy nie zachęcał, a zaczął przemyśliwać nad sposobem dotarcia do domu.

Miał do przebycia niemal cały kontynent, najmarniej licząc ze dwa i pół tysiąca mil w linii prostej, a przeciwko sobie policję wszystkich stanów. Mieszkał w Kaliforni, pod Los Angeles, a teraz znajdował się nieomal na Wschodnim Wybrzeżu. Lotniska, także te prywatne, odpadały. Bez narażenia się na spotkanie z gliną pilnującym bezpieczeństwa pasażerów nie kupi biletu, ani nie wynajmie samolotu. Mógłby spróbować pożyczyć awionetkę od jakiegoś prywatnego właściciela, który Cessnę trzyma w szopie i lata nią do burdelu, ale w tych stronach nie miał nikogo znajomego, obcemu zaś nikt nie da samolotu za kilkadziesiąt kawałków. Kradzież również nie wchodziła w grę, mogłaby mu dostarczyć tylko nowych kłopotów.

Pociąg odpadał czuł niechęć do dobrowolnego zamykania się w pojeździe, z którego nie ma jak uciec, ani nie można zmienić jego trasy. Poza tym nie stać go było na bilet, a ostatnim o którym słyszał, że mu się udała jazda wokół USA bez biletu był Jack London. Brian nie czuł się na siłach podróżować na osi do Kalifornii! Pozostawały autobusy, do nich czuł najmniejszy wstręt. Najlepiej oczywiście „Greyhoundy”, podejrzewał jednak, że i dworce autobusowe są być pod obserwacją, zatem „skok szarego ogara” przez kontynent mógł się nie powieść. Jak każdy Amerykanin najswobodniej czuł się w osobowym samochodzie i tego postanowił się trzymać. Musiał kupić auto, ale postanowił zrobić to w innym miasteczku niż to, w którym pozostawił samochód z ucieczki. Parking, na którym go porzucił, przylegał do domu towarowego. Szczęściem dla Briana kilka dni temu ogłoszono wielką wyprzedaż w marketach, połączoną oczywiście z obniżką cen. Zapewniało mu to wzmożony ruch we wszystkich miejscowościach na trasie, a także możliwość podwiezienia. Postanowił dotrzeć w ten sposób do Charleston, choć jednocześnie był przekonany, że najlepiej zrobiłby kierując się najpierw ku północy (gdyż jego prześladowcy doskonale znają kierunek, w którym będzie dążył), a potem na zachód, wzdłuż granicy kanadyjskiej, by następnie pokonawszy Równinę Nadbrzeżną zjechać z fasonem na południe. Nie mógł się jednak zdobyć na dodatkową zwłokę.

Wysiadł z samochodu i podążył w stronę marketu. Nie zamierzał niczego kupować, ale chciał coś zjeść, napić się kawy i posłuchać, co ludzie gadają. Tam łatwiej znajdzie kogoś, kto go podrzuci w pożądanym kierunku. Ludzie pokonywali wiele mil w pogoni za kilkoma centami; wyprzedaże były tak zorganizowane, że im dalej od jakiejś większej miejscowości, tym było taniej. Miejscowi korzystali na tym rzeczywiście, natomiast cała reszta, pokonująca nierzadko sto i więcej mil, wychodziła po odliczeniu kosztów paliwa najwyżej na zero. Nie ruszając się z miejsca mogli mieć to samo. Jednak atrakcja tkwiła w tym, że szpadel dostanie się pół dolara taniej, a spodnie robocze za piątkę.

Z biciem serca przeszedł obok policjanta, zajętego najpierw pchaniem czubato zapakowanego towarami wózka jakiejś starowiny, a potem wyładowującego cały ten kram do przepastnego bagażnika ogromnego chevroleta z 58 roku. Policjant z niepokojem dopytywał się, czy jego podopieczna posiada prawo jazdy. Brian wolał nie być obecny przy uruchamianiu silnika tej przedpotopowej maszyny i wraz z tłumem żądnych zakupów klientów wszedł do sklepu. Od razu skręcił do baru. Był tłok, to mu odpowiadało, ludzie przekrzykiwali się, smażone kurczaki podawano ponad głowami, z góry kapał tłuszcz, spadały frytki, lała się coca-cola, ale nic nie mogło zakłócić radosnego, podniecającego nastroju wyprzedaży.

Stanął w kolejce nawet nie licząc na to, że dopcha się kiedyś do lady i z utęsknieniem czekał, by gdzieś padła nazwa Charleston, lub innego miasta leżącego na jego trasie. To, co przed wejściem tutaj wydawało mu się prostym teraz nagle przestało takim być. Przez ostatnie dwa lata odwykł od ludzi, zwłaszcza od takich rozkrzyczanych tłumów, zajętych wyłącznie sobą i mających gdzieś wszystko, co nie tyczyło ich egzystencji. Poczuł się zmiażdżony hukiem, jaki czynili, czuł że się dusi w oparach jedzenia i nieświeżych oddechów. Atak był tak nagły, że omal nie zaczął krzyczeć. Największym wysiłkiem woli zmusił się do zachowania spokoju.

Tak bardzo skupił się na sobie, że przeoczył to na co czekał. Gdzieś padła wyczekiwana nazwa miasta, dotarła do niego z opóźnieniem i gdy podniósł wzrok w domniemywanym zaledwie kierunku, nie był już w stanie stwierdzić, kto ją wypowiedział. Wszyscy ludzie wyglądali tak samo, wszyscy jedli i mówili jednocześnie, dzieci piły colę lub biegały pomiędzy portmonetkami rodziców, a wystawionymi w holu automatami do gry. Wiedział, że musi tu zostać, więc by nie wzbudzić podejrzeń, powinień odstać swoje i coś zamówić.

Podejrzenia, jego nowa zmora. Możliwość ich wywołania pętała wolę i paraliżowała. Bał się niemal wszystkiego. Dawniej nie miewał wątpliwości, był pilotem i zawsze podejmował właściwe decyzje. Tyle że wtedy działał w ramach prawa i przynajmniej ogólnie wiedział, czego spodziewają się po nim ludzie i maszyny. Znalazłszy się poza tym układem normalny człowiek nie potrafi się odpowiednio zachować, w efekcie staje się o wiele łatwiejszym łupem niż notoryczny przestępca. Tak zwany „uczciwy” nie wie co może skierować na niego uwagę i podejrzenia, woli więc powstrzymywać się niemal od wszystkich działań, a jeżeli już coś zrobi, to przeważnie źle. On sam jeszcze niedawno nie miałby żadnych problemów z tym, by krzyknąć w podobnej sytuacji: „Hej, zepsuł mi się wóz! Kto mnie podrzuci do Charleston?”. Pewnie natychmiast podniosłoby się kilka rąk, z których uścisnąwszy wybrałby jedną. A teraz? Teraz bał się, że pierwszą reakcją tłumu na podniesienie głosu będzie rzucić się na niego, obezwładnić i doprowadzić przed oblicze sędziego pokoju! Jeżeli nie zlinczować na miejscu lub wrzucić w olej ze smażącymi się frytkami!

Wpatrywał się stale w jeden punkt, tam, skąd jak mu się zdawało, nadleciała nazwa miasta. Jeden ze stojących w zbitej ciżbie mężczyzn skończył jeść, pożegnał się z kompanami i ruszył do wyjścia. Gdy przeciskał się obok kolejki zgłodniałych, Brian zaczepił go.

— To pan jedzie może do Charleston? — zapytał z nieprzyjemną kluchą w gardle.

Ten nawet się nie zatrzymał. Grzebiąc zapałką w zębach, pokazał kciukiem za siebie.

— Nie. To tamten facet.

I poszedł.

— Aha — powiedział głupkowato Brian, i zamilkł.

Popatrzył w kąt pomieszczenia. „Tamten facet” to była grupka kilkunastu rozgadanych mężczyzn, opowiadających sobie sprośne kawały i ryczących z nich na całe gardło. Zdecydował się, wyszedł z kolejki i ruszył do nich.

— Hej! — zawołał ktoś za nim. — Rezygnujesz?

Machnął ręką na odczepnego. Mężczyźni śmiali się, gdy do nich podszedł, ale Brian czuł się już nieco pewniej, bo miał punkt zaczepienia.

— Ten gość, co odszedł, powiedział mi, że ktoś tu jedzie do Charleston. Mógłbym się zabrać?

Popatrzyli na niego bez zainteresowania, ale i bez wrogości, której podświadomie wciąż się spodziewał.

— Ja — powiedział grubas w czapeczce z napisem „The Chicken Boys” na czubku spiczastej głowy. — Coś się stało?

— Zepsuł mi się samochód. Oddałem do warsztatu, ale na dzisiaj nie zrobią. Muszę przyjechać po niego pojutrze.

— Możesz jechać ze mną — zgodził się grubas. — Ale musisz poczekać, aż moja stara kupi wszystkie bezużyteczne rzeczy, jakie tutaj zgromadzono dla niej!

Wszyscy wybuchnęli śmiechem, więc i Brian się uśmiechnął.

— Masz dużo sprawunków? — zaniepokoił się nagle mężczyzna. — Bo moja żonka zawaliła już pół wozu!

— Nie, nie mam. Samochód nawalił mi, jak dojeżdżałem. Postanowiłem nic nie kupować, bo nie zabrałbym się ze wszystkim. I tak wyprawę diabli wzięli. A żona wypisała mi całą listę rzeczy...

Zaczął teatralnie szukać spisu po kieszeniach, zastanawiając się jednocześnie, jak teraz łatwo przychodzi mu zmyślanie podobnych szczegółów. Po poprzednim lęku niewiele zostało.

Mężczyźni znów się roześmieli, któryś z aprobatą poklepał go po plecach.

— Zuch! — pochwalił go. — Skoro puściła cię na takie coś samego!

Zarżeli ponownie. Briana bolały już mięśnie szczęk od kilkuminutowego, uprzejmego grymasu.

— Spodziewamy się dziecka — wyjaśnił.

To akurat było prawdą, ale oni nie wiedzieli o tym. Poczuł kłucie w piersi. Prawdę powiedziawszy nie wiedział czy dziecko nie narodziło się już; czasu było dosyć.

— Na pewno będzie z niego dobry „Chicken Boy” — powiedział grubas w czapeczce. — Właśnie widzę moją starą. Chodź, pomożesz mi ładować jej klamoty. A tak przy okazji, mów mi Al!

W samochodzie było ciasno. Stary Oldsmobile, wyładowany towarami i ludźmi, niemal szorował podwoziem po szosie, a na najmniejszych nierównościach zahaczał o nią ze zgrzytem. Brianowi było niewygodnie, bo pod nogami miał kupiony okazyjnie piekarnik mikrofalowy, a obok kilkoro wierzgających dzieci. Nie mógł się ich doliczyć, bo były w ciągłym ruchu i skłębieniu. Sądził, iż było ich „około” czworga. Siedzący z przodu rodzice kłócili się zawzięcie o ilość i celowość wydanych pieniędzy.

Żona Ala, równie gruba i nieforemna jak on, tyle że bez czapeczki na głowie dowodziła, że wszystko jest potrzebne, dobrej jakości i niebywale wręcz tanie. Al stał na stanowisku, że połowa zakupionych gratów nadaje się do wyrzucenia, a druga do remontu. Przez całą drogę nie mogli się dogadać. Brian wolał się nie wtrącać, ale w tym sporze stał po stronie Ala. Jego milczenie zostało chyba przez obie strony właściwie zrozumiane, bo przy pożegnaniu Al był wylewny i zapraszał do siebie na piwo, a „stara” ledwo rozchyliła wąskie, krzywe usta.