Dyplomata. W salonach i politycznej kuchni - ebook

SŁOWO WSTĘPNE

Próbuję podzielić się doświadczeniami mego życia i mojej generacji, głównie tych osób, które pracowały w służbie zagranicznej. Starałem się opisywać świat i wydarzenia tak, jak je widziałem i odczuwałem, łącząc zapis rzeczy ważnych ze świadectwami codzienności. Jak każde wspomnienia są one subiektywne i wybiórcze, mogą więc zawierać pewne nieścisłości, których nie jestem świadom. Pamiętałem wszakże o maksymie Józefa Mackiewicza, że jest się odpowiedzialnym nie tylko za to, co się pisze, ale i za to, co się przemilcza.

Skupiłem się w dużym stopniu na tzw. kuchni dyplomatycznej i – idąc za radą mojego przyjaciela Ryszarda Kapuścińskiego – starałem się opisać historyczne tło czasów, w których żyłem, ich zapach, klimat i smak. Pisałem więcej o ludziach niż o dyplomacji i polityce. Chciałem pokazać, jak wyglądało przejście od braku suwerenności do niepodległej Rzeczpospolitej, także od strony osobistych doświadczeń. Zależało mi na przypomnieniu ważnych wydarzeń, jakich byłem świadkiem, i opowiedzieć o spotkaniach z niezwykłymi ludźmi, którzy odcisnęli piętno na naszej historii czy kulturze.PODZIĘKOWANIA

W życiu osobistym i zawodowym kierowałem się zaufaniem do ludzi i rzadko się zawiodłem; miałem szczęście spotykać ludzi życzliwych i dobrych. Wiele z tych osób wymieniam we wspomnieniach, ale żałuję, że nie mogłem wymienić wszystkich.

Napisanie tych wspomnień nie byłoby możliwe bez wyrozumiałości i porad mojej żony Izy, która była pierwszym ich czytelnikiem. Szczególną wdzięczność jestem winien mojej córce Dorocie za pomoc w pracy nad tekstem. Podziękowania kieruję do Adama Daniela Rotfelda za jego rady i zachęty, a także do moich młodszych przyjaciół ze służby dyplomatycznej – Jacka Bylicy i Marka Greli – za życzliwy wgląd w moje wspomnienia. Jestem także wdzięczny historykowi MSZ Piotrowi Długołęckiemu za zapoznanie się z tekstem i zwrócenie uwagi na nieścisłości faktograficzne oraz nazewnictwo. Wreszcie nie mogę w podziękowaniach pominąć solidnej i fachowej redakcji tekstu dokonanej przez Annę Sidorek.OBRAZY Z MSZ W CZASACH PRL

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Rudy gmach w al. I Armii Wojska Polskiego 23

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Stosunki służbowe w „rudym” gmachu

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Brak suwerenności – co to znaczyło?

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Języki obce i nowomowa

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Życie partyjne

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Różne „instytucje” wewnątrz MSZ

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Polityka personalna i „stan kadr”

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Getta placówkowe i uzależnienia

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Służby specjalne

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Antysemityzm

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Pierwsze kroki w dyplomacji

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

W Departamencie Afryki

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.DYPLOMACJA WIELOSTRONNA W CZASACH PRL

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Wizyta studyjna w Moskwie

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Stypendium w USA

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Początki procesu helsińskiego KBWE

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Życie towarzyskie

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Polskie interesy w helsińskim procesie

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Spotkanie madryckie KBWE

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.HISZPANIA

Madryt

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Państwo autonomii

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Na królewskim dworze

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

U metropolity Madrytu

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Stosunki polsko-hiszpańskie

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Polonia

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Somosierra

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Andora

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Zakończenie misji w Hiszpanii

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.OSTATNIE MISJE

Bruksela

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

W Kwaterze Głównej NATO

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Na czym polegało realizowanie polskich interesów w NATO?

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Senior w Radzie Północnoatlantyckiej

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

Dwa światy – cywilów i wojskowych

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

„IV RP” w NATO

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.Z prowincji do stolicy w 1955 r. Z ojcem przed Pałacem Kultury na zdjęciu ulicznego fotografa

Pierwsze kroki dyplomatyczne – z żoną Izabellą i Ryszardem Kapuścińskim (ostatni z prawej) na przyjęciu u prezydenta Tanganiki Nyerere w 1962 roku w Dar es-Salaam

Przemawiam na sesji Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie sytuacji w Namibii 12 czerwca 1985 r. Z prawej ambasador Danii (zdjęcie dzięki uprzejmości służb informacyjnych ONZ)

Z ministrem Krzysztofem Skubiszewskim na spotkaniu ministrów spraw zagranicznych państw KBWE, Oslo, 1992

Ukoronowanie trudnych i wielomiesięcznych rokowań wielostronnych – w imieniu rządu RP parafuję Akt Zamykający rokowania „zmodyfikowanego” Traktatu CFE 1A (Traktatu o Konwencjonalnych Siłach Zbrojnych w Europie). Pałac Hofburg w Wiedniu, 6 lipca 1992

Pozostałe fotografie dostępne w pełnej wersji eBooka.INDEKS NAZWISK

A

Abramowski Edward Józef

Achromiejew Siergiej

Adamczyk Marzenna

Adamkus Valdas

Alanis Joan Martí

Albert II Koburg

Alberti Rafael

Ambroziak Zofia, zob. Nowak Zofia

Amin Dada Oumee Idi

Ananicz Andrzej

Anders Władysław

Andropow Jurij

Aniołek Wanda

Aramburu Pedro

Arciszewski Tomasz

Aristow Borys

Augé Norberto

Augé Wanda z d. Plucińska

Aureden Lilo

Axer Erwin

Aznar José María

B

Babu Abdulrahman Mohamed

Bäcker Roman

Bahr Egon

Bahr Jerzy

Balcer Adam

Baliński Krzysztof

Bandera Stepan

Baradei Muhammad el-

Barcz Jan

Barlińska Izabela

Bartoszewski Władysław

Basajew Szamil

Batory Stefan

Beck Józef

Belka Marek

Bell Daniel

Beria Ławrientij

Berling Zygmunt

Berlusconi Silvio

Bernatowicz Grażyna

Biały Leszek

Biegański Tadeusz

Bielecki Jan Krzysztof

Biernacki Mieczysław

Bierut Bolesław

Bikont Anna

Biritos Gerardo Manuel

Biskupski Kazimierz

Bisztyga Jan

Bizan Marian

Blix Hans

Blum Jehuda

Bogdański Bernard

Bonaparte Napoleon

Borejsza Jerzy

Borejsza Maria

Borges Jorge

Brandt Willy

Bratkowski Stefan

Breżniew Leonid

Bronson Charles

Burns Nicolas

Burski Ksawery

Bush George W.

Buttigieg Anton

Buzek Jerzy

Byczewski Iwo

Bylica Jacek

C

Carter Jimmy

Castro Fidel

Ceauşescu Nicolae

Cepak Tadeusz

Chabiera Tadeusz

Chilczuk Michał

Chirac Jacques

Chłoń Tomasz

Chmielińska

Chruszczow Nikita

Churchill Winston

Ciastoń Władysław

Cichocki Marek

Cieniuch Mieczysław

Cieślak Tadeusz

Cimoszewicz Włodzimierz

Cirimbilla Maria Hugo i Rodolfo

Conrad Joseph

Cortázar Julio

Cyrankiewicz Józef

Cytrycki Sławomir

Czaadajew Piotr

Czartoryski Adam Jerzy ks.

Czechowicz Andrzej

Czempiński Gromosław

Czernienko Konstantin

Czibirow Ludwig

Czmur Stefan

Czyrek Józef

Czyż Henryk

D

Dachowski Mieczysław

Dąbrowa Sławomir

Dehaene Jean-Luc

Denikin Anton

Długołęcki Piotr

Dmowski Roman

Dobiecki Grzegorz

Dobierski Jacek

Dobroczyński Michał

Dobrosielski Marian –

Domaradzka Anna – –

Domosławski Artur

Dostojewski Fiodor

Dowbor Ladislau

Dönhoff Marion von –

Drohojowski Jan

Drymmer Wiktor Tomasz

Duchowski Kazimierz

Dudek Antoni

Dworkin Euzebiusz

Dziedziejko Ewa, zob. Nowak Ewa

Dziemidowicz Grzegorz

Dzierżyński Feliks

Dziewanowski Kazimierz

Dżamszid ibn Abdullah –

E

Engels Fryderyk

Erdes Andre

Erenburg Ilja

F

Fanon Fratz

Fellini Federico

Fiejka Zdzisław

Fijałkowski Ryszard

Filip, ks. Brabancji

Finder Paweł

Fonda Henry

Fotyga Anna –

Fraga Iribarne Manuel

Franco Francisco Bahamonde

Frelek Ryszard

Freyberg Piotr

Frowic Robert

Frydrychowicz-Tekieli Agnieszka

Fuentes Jorge

Fuentes Krystyna z d. Leja

G

Gaddis William

Gardel Carlos

Garus Hubert (Tadek)

Garztecki Juliusz

Gati Charles

Gaulle Charles de

Gągor Franciszek

Geremek Bronisław – –

Giedroyć Jerzy

Gierasimow Gienadij

Gierek Edward

Gierek Stanisława

Glemp Józef, kard.

Golc Lucyna

Goliszewski Marek

Gombrowicz Witold –

Gomułka Władysław „Wiesław” –

Gorbaczow Michaił

Goździk Lechosław

Góralczyk Bogdan

Górka-Winter Beata

Górnicki Wiesław

Grabski Józef

Gramsci Antonio

Grela Marek

Grocholski Zygmunt

Gronkiewicz-Waltz Hanna

Gromyko Andriej

Grotowski Jerzy

Grudziński Przemysław

Grześkowiak Alicja

Guevara Ernesto „Che” –

Gugała Jarosław

Gutkowska Elżbieta

Gyarmati Istvan

H

Haliżak Edward

Handszuh Henryk

Haneke Michael

Hansen Oskar –

Harmoza Roman

Hasior Władysław

Havel Václav

Hemingway Ernest

Hernández José

Hertzberg Arthur

Hirszfeld Ludwik

Hitler Adolf

Hłasko Marek

Honecker Erich

Husák Gustáv

Husserl Edmund

Hvozda John

I

Iljiczow Leonid –

Izetbegović Alija

J

Jachtoma Aleksandra

Janajew Genadij

Jandarbijew Zelimchan

Jan Paweł II

Janowska-Nowak Izabella – –

Januszkiewicz Włodzimierz

Jaroszewicz Piotr

Jaruzelski Wojciech – –

Jarząbek Stanisław

Jensen Søren

Jelcyn Borys

Jones James, gen.

Jones-Parry Emyr

Juan Carlos I Burbon –

Judt Tony

Juszczak Andrzej

Juszczenko Wiktor

K

Kaczmarski Jacek

Kaczyński Jarosław

Kaczyński Lech

Kádár János

Kahn Herman

Kalecki Michał

Kamiński Andrzej

Kamiński Henryk

Kampelman Max –

Kaplan Robert D.

Kapuścińska Alicja

Kapuściński Ryszard – –

Karkoszka Andrzej

Karol Eugenia, zob. Rolna Eugenia

Karol Jewhen (Eugeniusz) –

Karp Marek

Karume Abeid –

Kaszlew Jurij

Kawawa Rashidi

Kąkolecki Andrzej

Kętrzyński Wojciech

Kieffer Eduardo Gudiño

Kissinger Henry

Klaczyński Władysław

Klasa Józef

Klaus Václav

Kobieracki Adam

Kobieracka Hanna, zob. Szulc-Kobieracka Hanna

Kobylański Jan

Kociołek Stanisław

Kohl Helmut

Kołakowski Leszek

Komar Michał

Kominek Bolesław, bp

Komorowska Korczak Anna Maria hr. –

Komorowski Bronisław

Komorowski Stanisław

Konarski Włodzimierz

König Franz

Konopacki Andrzej

Kopernik Mikołaj

Korabiewicz Wacław –

Korboński Andrzej

Korboński Stefan

Korczyński Grzegorz

Kotarbiński Tadeusz

Kowal Paweł

Kowarska Krystyna

Koziej Stanisław

Kozietulski Jan

Kozłowiecki Adam, abp

Kozłowski Grzegorz

Kozłowski Maciej

Krasicki Janek

Krasiński Zygmunt

Kruczkowski Adam

Krystosik Ryszard

Kubrick Stanley

Kuchciak Zenon

Kuczaik Iwona

Kukułka Józef

Kula Witold

Kulesa Łukasz

Kulikow Wiktor

Kulka Konstanty

Kulski Bolesław

Kułakowski Jan

Kupiecki Robert –

Kuroń Jacek

Kuźniar Roman

Kwaśniewski Aleksander

L

Lachs Manfred

Lampe Alfred

Landwerk Cecylie

Lanusse Alejandro

Lec Stanisław Jerzy

Lehnert Aleksander

Lehrczak Wiktor

Lenin Włodzimierz

León Maria de

Lepieszyńska Olga

Levin Aryeh

Levingston Roberto

Lewandowski Bogdan

Lewandowski Janusz

Liczmański Ryszard

Linde Samuel

Linkevičius Linas

Lipska Ewa

Litwiński Jerzy

Liu Yanshun

Lloyd George David

Loumbée-Mc Cabe Ewa

Luft Bogumił

Ł

Ławrow Siergiej

Łazarski Ryszard

Łopatniuk Stanisław

Loziński Marcel

Łukasik Lucjan

Łukaszewski Jerzy

M

Macierewicz Antoni

Machel Samora

Maclean Donald –

Maj Julian

Makarczyk Janusz

Makarczyk Jerzy

Makarewicz Andrzej

Makowski Julian

Malinowski Bronisław

Marchlewski Julian

Marchwiński Jerzy

Marcinkiewicz Kazimierz

Marczewski Wojciech

Marks Karol

Maschadow Asłan –

Matutes Abel

Matuszewski Zbigniew

Matyjaszczyk Agnieszka

Matylda d’Udekem d’Acoz –

Mazowiecki Tadeusz

Mc Cabe Patric –

Medina José – –

Meir Golda

Meller Stefan

Mendel Edward

Mendelewicz Lew Izaakowicz

Méndez Costa

Michalski Krzysztof

Michałowska Mira, ps. Maria Zientarowa

Michałowski Jerzy

Michałowski Kazimierz

Michejda Andrzej

Michnik Adam

Mieroszewski Juliusz

Mijal Kazimierz

Mikołajczyk Stanisław

Milewski Jerzy

Miller Glenn

Miller Leszek

Milošević Slobodan

Miłosz Czesław

Minc Hilary

Mintoff Dom

Miodek Lech

Mioduszewski Mirosław

Moczar Mieczysław

Moczulski Leszek

Modzelewski Karol

Molczyk Eugeniusz

Moltke Gebhard

Morozow Pawka

Moskalenko Kirył

Mounier Emanuel

Mroczkowska Małgorzata

Mroziewicz Krzysztof

Mroziewicz Robert

Mroz John

Mulicki Tadeusz

Mullen „Mike” Michael

Musa Amr

N

Nagórski Zygmunt

Nagy Imre

Nahlik Stanisław

Naimski Piotr

Natorf Gayané

Natorf Włodzimierz

Navarro Portera Miguel Angel

Nehrebecka Anna

Nehru Jawaharlal

Netanyahu Beniamin

Neto Agostinho

Niesyto Janusz

Novak Michael –

Nowak Adam –

Nowak Bartłomiej

Nowak Dorota, córka

Nowak Ewa, siostra

Nowak Izabella, zob. Janowska-Nowak Izabella

Nowak Jan, stryj

Nowak Karol, dziadek

Nowak Karol, stryj

Nowak Krzysztof, syn –

Nowak Maria, z d. Rolna, matka

Nowak Natalia, ciotka

Nowak Stanisława, kuzynka

Nowak Wiktoria, z d. Nabel, babka

Nowak Zenon

Nowak Zofia, siostra

Nowak-Jeziorański Jan

Nowotko Marceli

Noworyta Alicja

Noworyta Eugeniusz

Nujoma Sam

Nuland Victoria (Toria)

Nunn Sam

Nye Joseph

Nyerere Julius –

O

Odojewski Włodzimierz

Ogrodziński Przemysław

Okello John –

Olechowski Andrzej

Olechowski Tadeusz

Oleksy Józef

Olivares Emilio

Olszowski Stefan

Onganía Juan Carlos

Onyszkiewicz Janusz

Opiela (Opielanka) Maria

Opiela Stanisław, ks.

Orłowski Tadeusz –

Orzechowski Marian

Orzeszek Agata

Osiatyński Wiktor –

Osmańczyk Edmund

Ostrowski Krzysztof

Owinnikow Rikard

P

Paglia Vincenzo –

Pahlawi Mohammad Reza

Parzymies Stanisław

Passent Daniel

Pastusiak Longin

Paszkowski Mieczysław

Pawlak Stanisław

Pawliszewski Stanisław

Paz Octavio

Pełka Anna

Penderecka Elżbieta

Penderecki Krzysztof

Pérez de Cuéllar Javier

Perón Evita

Perón Juan

Piasecka-Johnson Barbara

Piekarski Wojciech

Piekło Jan

Pieronek Tadeusz, bp

Pietraś Marek

Piłsudski Józef

Pisarscy Zbigniew i Katarzyna

Plucińska Maria, z d. Serwatowska

Płomiński Krzysztof

Poggi Luigi

Pobóg-Malinowski Władysław

Poniatowski Józef, ks.

Popiełuszko Jerzy

Presa Fernando

Prystrom Janusz

Przygodzki Stanisław

Pstrowski Wincenty

Pszczel Robert

Puchała Franciszek

Puig Manuel

Pujol Jordi

Pużak Kazimierz

R

Radlicki Michał

Radziwiłł Krzysztof

Rakowski Mieczysław Franciszek

Ralston Joseph, gen.

Rapacki Adam –

Rapacki Zdzisław

Rasmussen Anders Fogh

Ratajczak Romuald, gen.

Rayzacher Ewa

Rayzacher Andrzej

Reagan Ronald

Reiter Janusz

Rice Condoleezza

Robertson George

Rockefeller David –

Rokita Jan Maria

Rokossowski Konstanty

Rolicki Janusz

Rolna Eugenia, z d. Karol, babka

Rolny Michał, dziadek

Rolny Józef, wuj

Roosevelt Franklin Delano

Roper John

Rosati Dariusz

Rotfeld Adam Daniel –

Rotfeld Barbara, zob. Sikorska-Rotfeld Barbara

Rouco Varela Antonio María, kard. –

Rowiński Jan

Rudowski Witold

Rugova Ibrahim

Rupérez Rubio Javier

Rurarz Zdzisław

Rychłowski Bogumił

S

Sábato Ernesto

Saddam Husajn

Sadowski Zdzisław

Sadurska Romana

Sainz Muñoz Faustino

Sałtykow-Szczedrin Michaił

Santos José Eduardo dos

Santos Marcelino dos

Sapieha Adam Stefan, kardynał

Sartre Jean-Paul

Scheffer Jaap de Hoop

Schimitzek Stanisław

Schnepf Ryszard

Schüssel Wolfgang

Seymour Steven

Siemiątkowski Zbigniew

Sienkiewicz Henryk

Sikorska-Rotfeld Barbara

Sikorski Radosław

Sinatra Frank

Siwak Albin

Siwicki Florian

Skonieczka Andrzej

Skorupa Jan

Skowroński Andrzej

Skórzyński Zygmunt

Skrzyński Aleksander, hr.

Skubiszewski Krzysztof –

Smoczyński Bolesław

Smolar Aleksander

Smolar Eugeniusz

Smoliński Jerzy

Snyder Timothy

Sokalski Henryk Jerzy

Sokolak Henryk

Sowa Stefania

Spasowski Romuald

Staff Leopold

Stalin Józef

Staniszkis Jadwiga

Stefanowicz Janusz

Stein Edyta

Steinbeck John

Straus Witold

Strulak Tadeusz

Strumiłło Andrzej

Strumiłło Danuta

Stryja Karol

Strzelecka Barbara

Sturmer Michael

Sułek Jerzy

Swietłow Michaił

Symonides Janusz

Synowiec Ewa

Szejnert Małgorzata

Szamir Icchak

Szczygło Aleksander –

Szeptycki Andrej (Andrzej – imię zakonne), właściwie hr. Roman Maria

Szewardnadze Eduard

Szlajfer Henryk

Szleyen Helena

Szleyen Zofia

Szmajdziński Jerzy

Szulc-Kobieracka Hanna

Szumski Krzysztof

Szydłowscy Ewa i Stefan

Szymborska Wisława

Szyszkowski Wacław

Ś

Światło Józef

Świeboda Paweł

Świerczewski Karol „Walter”

Świtalski Piotr

T

Tacik Henryk

Tagliavini Heidi

Talleyrand-Périgord Charles-Maurice de

Tan Piner

Tarasiuk Borys

Tarchalski Kazimierz –

Teilhard de Chardin Pierre

Timerbajew Roland

Tischner Józef Stanisław, ks.

Tocki Konstantin

Tomaszewski Kazimierz

Tomaszewskij Dmitrij

Torańska Teresa

Toscano Roberto

Towpik Andrzej

Trepczyński Stanisław

Trujillo Rafael Leónidas

Trujillo Ramfis

Truszczyński Jan

Tudjman Franjo

Turnbull Richard, sir

Tusk Donald

Tuwim Julian

Tyrmand Leopold

U

Ulam Adam

Umarow Doku –

Unger Leopold

V

Vášáryová Magda –

Velde Theodoor Hendric van de

Venclova Tomas

Vetulani Armand

Videla Jorge

Vláčil Fratišek

W

Wagman Richard

Wajda Andrzej

Walewska Maria

Walichnowski Tadeusz

Wałęsa Lech –

Warszewicki Krzysztof

Wasilewska Wanda

Wasilewski Leon

Waszczykowski Witold

Wawrzyniak Andrzej

Wąsowski Stanisław

Wegner Tadeusz

Weintraub

Wiejacz Józef

Wielopolski Aleksander

Wielowieyski Andrzej

Wierna Maria

Wiesenthal Szymon

Wilski Krzysztof

Winiarski Bohdan

Winiewicz Józef

Wisłocka Michalina

Wisłocki Stanisław

Włodarski Piotr

Wodzyńska Maria

Wojciechowski Marcin

Wojdyłło Ewa

Wolski Jakub

Woolsey James

Wotton Henry sir

Woźnowski Jan

Wójcik Tadeusz

Wróblewski Andrzej Krzysztof

Wrzesińska Barbara

Wysocki Alfred

Wyszyński Stefan

Wyzner Eugeniusz

Z

Zakarevičiene Loreta

Zakrzewski Bogusław

Zalewska Alicja. zob. Noworyta Alicja

Zalewski Paweł

Zanussi Elżbieta, z d. Komorowska

Zanussi Krzysztof

Zasada Sobiesław i Ewa

Zawadzki Aleksander

Zawisza Paweł

Zhou Enlai (Czou En-laj)

Zielonka Jan

Zoberman Dora

Zofia Grecka, królowa hiszpańska

Ż

Żiwkow Todor

Żuławski Mirosław

Życiński Józef, bpLISTA SKRÓTÓW

AWS – Akcja Wyborcza „Solidarność”

BOR – Biuro Ochrony Rządu

BRH – Biuro Radcy Handlowego

BS – Biuletyn Specjalny

CDU – Christlich Demokratische Union (Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna)

ChRL – Chińska Republika Ludowa

CIA – Central Intelligence Agency

COP – Centralny Okręg Przemysłowy

CRZZ – Centralna Rada Związków Zawodowych

Czeka – Wsierossijskaja czriezwyczajnaja komissija po bor’bie s kontrrewolucyjej i sabotażom (Wszechrosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem)

DiP – (konwersatorium) Doświadczenie i Przyszłość

DSiP – Departament Studiów i Programowania MSZ

GUKPPiW – Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Wydawnictw

IPN – Instytut Pamięci Narodowej

KIK – Klub Inteligencji Katolickiej

KBWE – Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

KDL – kraje demokracji ludowej

KMSZ UW – Komitet Ministrów Spraw Zagranicznych Układu Warszawskiego

KPP – Komunistyczna Partia Polski

KPZR – Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego

KPZU – Komunistyczna Partia Zachodniej Ukrainy

KSAP – Krajowa Szkoła Administracji Publicznej

KZ – Komitet Zakładowy (PZPR)

LZS – Ludowe Zespoły Sportowe

MFW – International Monetary Fund (Międzynarodowy Fundusz Walutowy)

MGIMO – Moskowskij gosudarstwiennyj institut mieżdunarodnych otnoszenij (Moskiewski Państwowy Instytut Spraw Międzynarodowych

MHZ – Ministerstwo Handlu Zagranicznego

MON – Ministerstwo Obrony Narodowej

MSW – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

MSZ – Ministerstwo Spraw Zagranicznych

NAC – North Atlantic Council (Rada Północnoatlantycka)

NATO – North Atlantic Treaty Organisation (Sojusz Północnoatlantycki)

NKWD – Narodnyj komissariat wnutriennych dieł (Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych)

NRC – NATO-Russia Council (Rada NATO-Rosja)

NRD – Niemiecka Republika Demokratyczna

NRF – Niemiecka Republika Federalna (skrót stosowany w okresie PRL)

ONZ – Organizacja Narodów Zjednoczonych

OUN – Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów

PAP – Polska Agencja Prasowa

PAUCI – Polish-Ukrainian Cooperation Fundation (Fundacja Współpracy Polsko-Ukraińskiej)

PGR – Państwowe Gospodarstwo Rolne

PiS – Prawo i Sprawiedliwość

PISM – Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

PO – Platforma Obywatelska

POP – Podstawowa Organizacja Partyjna PZPR

PPS – Polska Partia Socjalistyczna

PPR – Polska Partia Robotnicza

PRL – Polska Rzeczpospolita Ludowa

PSL – Polskie Stronnictwo Ludowe

PUR – Państwowy Urząd Repatriacyjny

PZPR – Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

RPA – Republika Południowej Afryki

RFN – Republika Federalna Niemiec

ROPCiO – Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela

RWPG – Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej

SACEUR – The Supreme Allied Commander Europe (najwyższy dowódca Sojuszniczych Sił Zbrojnych w Europie)

SB – Służba Bezpieczeństwa

SD – Stronnictwo Demokratyczne

SDKPiL – Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy

SEA – Stowarzyszenie Euro-Atlantyckie

SGPIS – Szkoła Główna Planowania i Statystyki

SGSZ – Szkoła Główna Służby Zagranicznej

SHAPE – Supreme Headquarters Allied Powers (główna siedziba sojuszniczych państw)

SP – Służba Polsce

SPO – sprawny do pracy i obrony

SSP ONZ – Studenckie Stowarzyszenie Przyjaciół ONZ

TPD – Towarzystwo Przyjaciół Dzieci

UB – Urząd Bezpieczeństwa

UMK – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

UNESCO – United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury)

UNRRA – United Nations Relief and Rehabilitation Administration (Administracja Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy i Odbudowy)

UPA – Ukraińska Powstańcza Armia

UW – Układ Warszawski

UZE – Unia Zachodnioeuropejska, ang. Western European Union (WEU)

WiN – Wolność i Niepodległość

WRON – Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego

WSNS – Wyższa Szkoła Nauk Społecznych (PZPR)

WTO – World Trade Organization (Światowa Organizacja Handlu)

ZMP – Związek Młodzieży Polskiej

ZMS – Związek Młodzieży Socjalistycznej

ZNP – Związek Nauczycielstwa Polskiego

ZSL – Zjednoczone Stronnictwo Ludowe

ZSP – Związek Studentów PolskichBRIEF SYNOPIS

For over half a century, the author worked as a diplomat. His career spans various periods of history and political systems. He got to know the backdrop of international politics, on a greater as well as a smaller scale. He colourfully describes his path to the diplomatic world, which took him from a small village in Podole (now Ukraine) and Opole province in Silesia to, among others, Africa, Argentina, the Spanish court and the NATO Headquarters. He discusses the bright and the dark sides of the foreign service in communist times as well as in free Poland. He writes about historical milestones – events he took part in, he recounts their participants and illustrates his narration with brilliant anecdotes.

Through his memoirs, Jerzy M. Nowak takes the readers behind the scenes of the diplomatic world. He talks of the history: that of his generation in communist Poland, that of the exciting times of the political transition and finally, that of life in free Poland, known also as the Third Republic. He came across many great personalities and political celebrities, including monarchs, e.g. the sultan of Zanzibar, king of Spain or the King of Belgians, legendary Ernesto “Che” Guevara, David Rockefeller, sraeli Prime Minister Benjamin Netanyahu and Jacques Chirac, the president of France, and even the terrorist Shamil Basayev, Chechen freedom fighter and terrorist. He worked closely with the key strategists of Polish diplomacy: Krzysztof Skubiszewski, Bronisław Geremek, Władysław Bartoszewski. He was close friend with Ryszard Kapuściński, and got acquainted with numerous prominent personalities of the Polish and international cultural scene. Mr. Nowak was the only diplomat who was the representative in the rank of an ambassador to the Warsaw Pact, and later, to NATO. The memoirs are, to a great extent, an account of Polish history, culture and politics – as well as a personal path and struggles in often difficult times.