Ekonomia dla bystrzaków. Wydanie II - ebook

Zrozum ekonomię w teorii i stosuj jej zasady w praktyce

Ekonomia jeszcze nigdy nie była podana w tak klarowny i zrozumiały sposób! W tej książce znajdziesz informacje na temat historii ekonomii i reguł nią rządzących, kilka kluczowych teorii, a także wyjaśnienie skomplikowanej terminologii. Dzięki temu bardzo szybko zaczniesz swobodnie poruszać się w tematyce ekonomicznej, lepiej zrozumiesz ludzi, rząd, stosunki międzynarodowe, biznes, a nawet kwestie ochrony środowiska (o co naprawdę chodzi z globalnym ociepleniem?!). Kwestie ekonomiczne mogą mieć związek z niemal wszystkimi obszarami Twojego życia!

• Pogłębiaj swoją wiedzę — opanuj podstawy ekonomii i przyjrzyj się, jak ludzie radzą sobie z niedoborem.
• Pilnie obserwuj gospodarkę — dowiedz się wszystkiego o makroekonomii i zrozum, jaki wpływ mają podatki na gospodarkę, handel międzynarodowy i politykę handlową.
• Dostrzegaj nowe trendy — odkryj reguły mikroekonomii i przekonaj się, jak ważne jest monitorowanie zachowań konsumentów i przedsiębiorstw.
• Naucz się rozpoznawać nadchodzącą recesję — poznaj porady ekspertów i szczegóły związane z problemem, jakim jest wchodzenie gospodarki w okres recesji.

Peter Antonioni - kształcił się w Pembroke College w Oksfordzie oraz w Birkbeck College w Londynie. Pracował jako ekonomista w firmach działających w sektorze prywatnym oraz organizacjach akademickich. Ostatecznie przyjął stanowisko wykładowcy zarządzania na University College w Londynie.

Sean Masaki Flynn - obronił doktorat z ekonomii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Studiował pod kierunkiem noblistów w dziedzinie ekonomii, George’a Akerlofa i Daniela McFaddena. Jest członkiem American Economic Association, American Finance Association, Economic Science Association i Society for the Advancement of Behavioral Economics.

O autorach (13)

Podziękowania od autorów (15)

Wstęp (17)

• O książce (18)
• Konwencje zastosowane w książce (19)
• Czego nie czytać? (19)
• Naiwne założenia (20)
• Jak podzielona jest książka? (20)
  
  • Część I: Ekonomia - nauka o tym, jak ludzie radzą sobie z niedoborem (20)
  • Część II: Makroekonomia - nauka o wzroście gospodarczym i równowadze (21)
  • Część III: Mikroekonomia - nauka o zachowaniach konsumentów i przedsiębiorstw (21)
  • Część IV: Dekalogi (21)
• Ikony użyte w książce (21)
• Co dalej? (22)

CZĘŚĆ I. EKONOMIA - NAUKA O TYM, JAK LUDZIE RADZĄ SOBIE Z NIEDOBOREM (23)

Rozdział 1. Czym zajmuje się ekonomia i dlaczego powinno nas to obchodzić (25)

• Krótkie rozważania o historii ekonomii (26)
  
  • Rozważania o tym, jak wredne, brutalne i krótkie było dawniej ludzkie życie (26)
  • Instytucje, które odpowiadają za wzrost standardu życia (27)
  • Patrząc w przyszłość (28)
• Odesłanie makroekonomii i mikroekonomii do przeciwnych narożników (28)
• Ekonomia jako nauka o niedoborze (29)
• Z oddalenia i całościowo - makroekonomia (30)
  
  • Analiza stanu gospodarki (30)
  • Rozpoznawanie przyczyn recesji (30)
  • Zwalczanie recesji za pomocą polityki fiskalnej i polityki pieniężnej (31)
• Z bliska i osobiście - mikroekonomia (31)
  
  • Równoważenie podaży i popytu (32)
  • Rozważania o zaletach konkurencji (32)
  • Analiza problemów związanych z brakiem konkurencji (32)
  • Reformowanie praw własności (33)
  • Sposoby radzenia sobie z innymi częstymi przypadkami zawodności rynku (33)
• Zrozumieć, w jaki sposób ekonomiści wykorzystują wykresy i modele (34)
  
  • Abstrahowanie od rzeczywistości jest rzeczą dobrą (34)
  • Twój pierwszy model: krzywa popytu (34)
  • Rysowanie własnej krzywej popytu (36)

Rozdział 2. Lody czy ciastka? - śledzenie wyborów konsumenckich (39)

• Rozważania o modelu ludzkich zachowań (39)
• Celem jest maksymalny poziom szczęścia (40)
  
  • Wykorzystanie użyteczności do pomiaru poziomu szczęścia (41)
  • Uwzględnienie altruizmu i hojności (41)
  • Własny interes może prowadzić do wspólnego dobra (42)
• Czerwone światło - analiza własnych ograniczeń (42)
  
  • Ograniczoność zasobów (43)
  • Ograniczenia technologiczne (43)
  • Ograniczenia czasowe (44)
  • Koszt utraconych korzyści - nieuniknione ograniczenie (44)
• Dokonywanie ostatecznego wyboru (45)
• Analiza ograniczeń i niedoskonałości ekonomicznego modelu wyboru (47)
  
  • Zrozumienie procesu decyzyjnego w sytuacji braku pełnej wiedzy (47)
  • Racjonalność w obliczu nieracjonalności (48)

Rozdział 3. Właściwa droga do maksymalizacji ludzkiego zadowolenia to produkcja właściwych dóbr (51)

• Sięgnięcie szczytu: określenie możliwości produkcyjnych (52)
  
  • Klasyfikacja zasobów wykorzystywanych w produkcji (53)
  • Im więcej, tym gorzej - malejące korzyści (54)
  • Trochę tu, trochę tam - alokacja zasobów (55)
  • Graficzna prezentacja możliwości produkcyjnych (56)
  • Przesunięcie krzywej GMP dzięki lepszej technologii (59)
• Co powinniśmy produkować? (60)
  
  • Ocena wad i zalet systemu rynkowego i interwencjonizmu państwowego (62)
  • Głos za gospodarką mieszaną (67)
• Pobudzanie innowacji i rozwoju technologii (70)

CZĘŚĆ II. MAKROEKONOMIA - NAUKA O WZROŚCIE GOSPODARCZYM I RÓWNOWADZE (73)

Rozdział 4. Analiza makroekonomiczna - w jaki sposób ekonomiści śledzą niemal wszystko (75)

• PKB jako narzędzie śledzenia stanu gospodarki (76)
  
  • Czego PKB nie uwzględnia? (77)
  • Co składa się na PKB? (77)
  • Przepływ dochodów i aktywów (78)
  • Obieg pieniądza (80)
  • Uwzględnianie w PKB produktów i usług, kiedy zostały wyprodukowane, a nie kiedy zostały sprzedane (82)
  • Dobry, zły i brzydki - wszystko zwiększa PKB (82)
• Równanie PKB (83)
  
  • C jak konsumpcja (84)
  • I jak inwestycje kapitałowe (86)
  • G jak państwo (87)
  • NX jak eksport minus import (88)
• Handel międzynarodowy i jego wpływ na gospodarkę (89)
  
  • Deficyt handlowy może być korzystny! (90)
  • Uwzględnienie aktywów - liczy się nie tylko gotówka (91)
  • Wykorzystywanie przewagi komparatywnej (92)

Rozdział 5. Frustracja inflacyjna - dlaczego większa ilość pieniędzy nie zawsze jest dobra (95)

• Kupić inflację - ryzyko związane z nadmiarem pieniędzy w obiegu (96)
  
  • Równoważenie podaży pieniądza i popytu na pieniądz (96)
  • Uleganie pokusie inflacji (98)
  • Podsumowanie konsekwencji inflacji (103)
• Pomiary inflacji - indeksy cenowe (105)
  
  • Tworzenie własnego koszyka dóbr (106)
  • Obliczanie tempa inflacji (106)
  • Ustalanie indeksu cen (107)
  • Określanie faktycznego poziomu życia za pomocą indeksu cen (108)
  • Problemy związane z indeksami cen (109)
• Wycenić przyszłość - nominalne i realne stopy procentowe (110)
  
  • Równanie Fishera (111)
  • Świadomość niedoskonałości prognoz (111)

Rozdział 6. Zrozumieć przyczyny recesji (113)

• Analiza cyklu koniunkturalnego (114)
• Produkcja w warunkach pełnego zatrudnienia (115)
• Powrót do poziomu Y* - naturalna konsekwencja dostosowania się poziomu cen (116)
• Reakcja na wstrząs gospodarczy - krótko- i długookresowe skutki (117)
  
  • Definicja kilku kluczowych terminów (117)
  • Istota P - dostosowywanie się cen w dłuższej perspektywie czasowej (119)
  • Wstrząs dla systemu - dostosowanie się do zmiany poziomu popytu zagregowanego (120)
  • Sztywne ceny w perspektywie krótkookresowej (121)
  • Złożenie perspektyw krótko- i długookresowej (124)
• Droga do recesji - lepkość cen (125)
  
  • Obniżka wynagrodzeń lub poziomu zatrudnienia (126)
  • Sumowanie kosztów wynagrodzeń i zysków (126)
  • Powrót do Y* a interwencja ze strony państwa (127)
• Powrót do równowagi przy lepkich cenach - model Keynesa (128)
  
  • Dostosowanie poziomu zapasów zamiast poziomu cen (130)
  • Pobudzanie wzrostu PKB zgodnie z modelem Keynesa (137)

Rozdział 7. Zwalczanie recesji za pomocą polityki pieniężnej i fiskalnej (141)

• Pobudzanie popytu w celu zakończenia recesji (142)
  
  • Cel: poziom produkcji w warunkach pełnego zatrudnienia (142)
  • Przesunięcie krzywej AD w prawo - przywrócenie ludzi do pracy (144)
• Generowanie inflacji - ryzyko nadmiernej stymulacji (144)
  
  • Ćwiczenie z bezcelowości - próba zwiększenia poziomu produkcji ponad Y* (145)
  • Chwilowy wzrost - zmiany poziomu płac realnych (146)
  • Nieudana stymulacja - co się dzieje, gdy ludzie się jej spodziewają? (148)
• Arkana polityki fiskalnej (151)
  
  • Wzrost wydatków państwowych w celu przyspieszenia końca recesji (152)
  • Kwestia deficytu (153)
• Polityka pieniężna rozebrana na czynniki pierwsze (155)
  
  • Korzyści z pieniądza fiducjarnego (155)
  • Można mieć za dużo pieniędzy! (157)
  • Kilka słów o obligacjach (159)
  • Związki cen obligacji i stóp procentowych (160)
  • Zmiana poziomu podaży pieniądza w celu zmiany poziomu stóp procentowych (161)
  • Obniżenie poziomu stóp procentowych w celu pobudzenia gospodarki (162)
  • Racjonalne oczekiwania a ograniczenia polityki pieniężnej (163)

CZĘŚĆ III. MIKROEKONOMIA - NAUKA O ZACHOWANIACH KONSUMENTÓW I PRZEDSIĘBIORSTW (167)

Rozdział 8. Podaż i popyt łatwo i przyjemnie (169)

• Sensownie o rynkach (170)
• Istota popytu (170)
  
  • Wyjaśnienie kilku terminów (170)
  • Wykres krzywej popytu (171)
  • Koszty utraconych korzyści - przebieg krzywej popytu (174)
  • Elastyczność cenowa popytu (175)
• O podaży słów kilka (177)
  
  • Ilustracja krzywej podaży (177)
  • Skrajne przypadki podaży (180)
• Interakcja podaży i popytu w poszukiwaniu równowagi rynkowej (182)
  
  • Poszukiwanie równowagi rynkowej (182)
  • Stabilność równowagi rynkowej (183)
• Dostosowywanie się do nowych poziomów równowagi, gdy zmienia się podaż lub popyt (185)
  
  • Reakcja na wzrost popytu (186)
  • Reakcja na obniżenie podaży (187)
• Wprowadzanie utrudnień dla równowagi rynkowej (188)
  
  • Wprowadzenie pułapu cenowego (188)
  • Wprowadzenie ceny minimalnej (190)

Rozdział 9. Homo economicus - konsument maksymalizujący użyteczność (193)

• Optymalizacja w warunkach ograniczeń (194)
• Użyteczność - uniwersalna skala pomiaru szczęśliwości (194)
• Im więcej, tym mniej - malejąca użyteczność krańcowa (195)
• Wybór między wieloma możliwościami w sytuacji dysponowania ograniczonym budżetem (198)
  
  • Jak najwięcej użyteczności (krańcowej) (198)
  • Alokacja pieniędzy między dwa dobra w celu maksymalizacji użyteczności całkowitej (200)
  • Wyrównywanie użyteczności krańcowej nabytej za jednostkę pieniądza dla wszystkich produktów i usług (202)
• Wyprowadzanie krzywych popytu z malejącej użyteczności krańcowej (205)
  
  • Wpływ zmian cen na wielkość popytu (206)
  • Wykres zmian cen i ilości w celu stworzenia krzywej popytu (207)

Rozdział 10. Esencja kapitalizmu - przedsiębiorstwo maksymalizujące zysk (211)

• Maksymalizacja zysku jest celem przedsiębiorstwa (212)
• W obliczu konkurencji (213)
  
  • Warunki zaistnienia konkurencji doskonałej (213)
  • Biorcy cen, ale wytwórcy ilości (214)
  • Zyski księgowe a zyski ekonomiczne (216)
• Analiza struktury kosztów przedsiębiorstwa (217)
  
  • Jednostkowe koszty produkcji (218)
  • Analiza średnich kosztów zmiennych (219)
  • Spadek średnich kosztów stałych (220)
  • Śledzenie zmian średnich kosztów całkowitych (221)
  • Koncentracja na kosztach krańcowych (222)
  • Punkty przecięcia się krzywej MC z krzywymi AVC i ATC (222)
• Przychody krańcowe a koszty krańcowe (224)
  
  • Magiczny wzór: tam, gdzie MR = MC (225)
  • Ilustracja zysków (227)
  • Ilustracja strat (229)
• Wyciągnięcie wtyczki - gdy najlepszym rozwiązaniem jest zaprzestanie produkcji (231)
  
  • Warunek wstrzymania produkcji w krótkim okresie: gdy koszty zmienne przewyższają przychody całkowite (231)
  • Warunek wstrzymania produkcji w długim okresie: gdy koszty całkowite przewyższają przychody całkowite (233)
  • Na łasce ceny rynkowej (233)

Rozdział 11. Dlaczego ekonomiści kochają wolne rynki i konkurencję? (235)

• Piękno konkurencyjnych wolnych rynków: gwarancja przewagi korzyści nad kosztami (236)
  
  • Analiza warunków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania rynków (236)
  • Analiza efektywności wolnych rynków (238)
  • Wykorzystanie całkowitej nadwyżki do pomiaru uzyskiwanych korzyści (240)
• Gdy wolne rynki tracą wolność - zbędne straty społeczne (246)
  
  • Pułapy cenowe a zbędne straty społeczne (246)
  • Zbędne straty społeczne spowodowane podatkiem (247)
• Znaki szczególne konkurencji doskonałej: zerowe zyski i najniższe możliwe koszty (250)
  
  • Przyczyny i konsekwencje konkurencji doskonałej (251)
  • Konkurencja doskonała pod lupą (252)
  • Graficzne przedstawienie zależności między zyskami a wchodzeniem firm na rynek i wychodzeniem z niego (253)

Rozdział 12. Monopole - jak daleko byś się posunął, gdybyś nie miał konkurencji? (259)

• Analiza maksymalizujących zysk monopoli (260)
  
  • Problemy powodowane przez monopole (260)
  • Źródło problemu: malejące przychody krańcowe (260)
  • Wybór poziomu produkcji maksymalizującego zysk (265)
• Porównanie monopolistów i firm konkurencyjnych (269)
  
  • Wielkość produkcji i poziom cen (269)
  • Zbędne straty społeczne - obliczanie szkód spowodowanych przez monopole (271)
  • Skupienie się na efektywności (271)
• Przykłady dobrych monopoli (272)
  
  • Patenty zachętą do innowacji i inwestycji (272)
  • Ograniczanie nadmiernej liczby konkurentów (273)
  • Utrzymywanie niskiego poziomu kosztów dzięki monopolom naturalnym (274)
• Regulowanie monopoli (274)
  
  • Subsydiowanie monopolisty w celu zwiększenia jego produkcji (274)
  • Narzucanie minimalnych poziomów produkcji (275)
  • Regulowanie cen monopolisty (276)
  • Rozbicie monopolu na kilka konkurujących firm (278)

Rozdział 13. Oligopol i konkurencja monopolistyczna - warianty pośrednie (279)

• Konkurencja czy zmowa? (280)
  
  • Strategiczne działania w ramach oligopolu (280)
  • Konsekwencje zmowy i konkurencji (281)
• Kartele - próba naśladowania monopolistów (281)
  
  • Koordynacja działań kartelu to ciężka praca (282)
  • OPEC jako przykład trudności związanych ze zmową (282)
• Dylemat więźnia (283)
  
  • Analiza dylematu więźnia (284)
  • Omerta rozwiązaniem dylematu więźnia (287)
• Dylemat więźnia na przykładzie kartelu (288)
  
  • OPEC uwikłana w dylemat więźnia (290)
  • Wykorzystanie straszaka, aby zmusić członków OPEC do przestrzegania kwot produkcyjnych (290)
• Regulacja oligopoli (291)
  
  • Postępowanie z dominującą firmą (292)
  • Ustawodawstwo antytrustowe (292)
• Wariant hybrydowy: konkurencja monopolistyczna (293)
  
  • Korzyści ze zróżnicowania produktu (293)
  • W obliczu ograniczonego poziomu zysków (294)

Rozdział 14. Prawa własności i ich wady (299)

• Pozwolić rynkom na przynoszenie społecznie optymalnych rezultatów (300)
• Efekty zewnętrzne - odczuwane przez innych koszty i korzyści związane z jednostkowymi działaniami (301)
  
  • Pozytywne i negatywne efekty zewnętrzne (302)
  • Konsekwencje negatywnych efektów zewnętrznych (302)
  • Zapotrzebowanie na dodatnie ilości negatywnych efektów zewnętrznych (304)
  • Przeciwdziałanie negatywnym efektom zewnętrznym (305)
  • Konsekwencje pozytywnych efektów zewnętrznych (306)
• Tragedia wspólnego pastwiska (308)
  
  • Mieć krowę - zadeptanie wspólnego pastwiska (308)
  • Wymieranie gatunków z powodu kiepsko określonych praw własności (309)

Rozdział 15. Zawodność rynku - asymetria informacji i dobra publiczne (311)

• W obliczu asymetrii informacji (312)
  
  • Asymetria informacji ogranicza handel (312)
  • O kwaskowatości cytryn słów kilka - rynek samochodów używanych (313)
  • Ubezpieczanie klientów, gdy nie ma możliwości ich odróżnienia (317)
• Dobra publiczne (320)
  
  • Opodatkowanie w celu sfinansowania dóbr publicznych (321)
  • Zaangażowanie filantropów w finansowanie dóbr publicznych (322)
  • Finansowanie dobra publicznego poprzez sprzedaż powiązanego dobra prywatnego (322)
  • Nowa technologia jako dobro publiczne (323)

CZĘŚĆ IV. DEKALOGI (327)

Rozdział 16. (Około) dziesięciu sławnych ekonomistów (329)

• Adam Smith (329)
• David Ricardo (330)
• Karol Marks (330)
• Alfred Marshall (331)
• John Maynard Keynes (331)
• Kenneth Arrow i Gerard Debreu (332)
• Milton Friedman (332)
• Paul Samuelson (333)
• Robert Solow (333)
• Gary Becker (334)
• Robert Lucas (334)

Rozdział 17. Dziesięć atrakcyjnych błędnych tez ekonomicznych (337)

• Błędna koncepcja stałej ilości pracy (337)
• Świat doświadcza problemu przeludnienia (338)
• Mylenie następstwa z przyczynowością (339)
• Protekcjonizm najlepszym rozwiązaniem dla zagranicznej konkurencji (339)
• Błąd uogólniania (340)
• Jeśli coś jest warte, by to zrobić, zróbmy to w stu procentach (340)
• Wolne rynki są niebezpiecznie niestabilne (341)
• Niskie płace za granicą oznaczają, że bogate kraje nie są w stanie konkurować (342)
• Stawki podatkowe nie wpływają na wkładany w pracę wysiłek (343)
• Zapominanie o niezamierzonych konsekwencjach działań politycznych (343)

Rozdział 18. Dziesięć koncepcji ekonomicznych drogich naszym sercom (345)

• Społeczeństwo jest zamożniejsze, jeśli wszyscy dążą do realizacji swoich własnych interesów (345)
• Wolne rynki wymagają regulacji (346)
• Wzrost gospodarczy zależy od postępu technologicznego (346)
• Wolność i demokracja czynią nas bogatszymi (346)
• Edukacja podnosi standard życia (346)
• Ochrona prawa własności intelektualnej sprzyja innowacjom (347)
• Źle zaprojektowane prawa własności są przyczyną wszelkich problemów ekologicznych (347)
• Międzynarodowy handel jest korzystny (348)
• Prywatne przedsiębiorstwa nie sprawdzają się w produkcji dóbr publicznych (348)
• Zapobieganie inflacji jest proste (349)

Dodatek A. Słownik (351)

Skorowidz (359)