Familoki. Śląskie mikrokosmosy. Opowieści o mieszkańcach ceglanych domów - ebook

Nie tylko Nikiszowiec.

Familoki. Jeden z symboli Górnego Śląska, wrośnięte w jego krajobraz na równi z kopalnianymi szybami, hałdami i kominami. Poza Śląskiem kojarzone głównie z filmami Kazimierza Kutza, Lecha Majewskiego czy malarstwem Grupy Janowskiej. I ewentualnie z coraz popularniejszą zabytkową dzielnicą Katowic ... Nikiszowcem, który w 2011 roku został wpisany na polską listę pomników historii. Kamil Iwanicki, silesianista, pomysłodawca i twórca projektu Familoki, opowiada w książce o ich sięgającej końca XVIII wieku historii. O tym, skąd się wzięły robotnicze osiedla, kim byli ich mieszkańcy, jak wyglądało życie rodzinne w familokach i gdzie można je jeszcze dzisiaj zobaczyć. Odpowiada również na pytanie, dlaczego tak wiele z nich miało kolorowe okiennice, jak wyglądały typowe mieszkania w familokach i czemu obecnie wywołują one dwojakie skojarzenia. Przedstawia historię prawdziwego stalowego domu i weryfikuje legendy, jakoby ściągał pioruny. Autor oprowadza nas po przemijającym świecie śląskich (i nie tylko!) robotniczych kolonii. Świecie, który w sporej części bezpowrotnie utraciliśmy ... tym bardziej warto się weń zagłębić. A jest to iście fascynująca podróż.

Życie w familoku toczyło się jakby według ustalonego odgórnie harmonogramu. Bladym świtem zrywały się dziouchy (kobiety), które szykowały klapsznity (kanapki) na szychtę (dniówkę) dla swych mężów i synów. Mężczyźni wychodzili po ćmoku (w mroku) z domów i podążali jeden za drugim, niczym mrówki, do szybów kopalnianych, gdzie pod ziemią spędzali większość dnia. W tym czasie mamulki (matki) przygotowywały już śniadania bajtlom (dzieciom), które przed ósmą wybiegały w małych grupach do szkoły, robiąc wokół larmo (hałas). Na kilka godzin w familokach mógł zapanować względny spokój.

fragment książki

O książce w mediach:

Slazag.pl: Książkę o familokach i ludziach z familoków napisał Kamil Iwanicki, przewodnik po osiedlach robotniczych na Górnym Śląsku

Slazag.pl: Czy za Brynicą są familoki?

Polskie Radio (Czwórka do kwadratu): Górny Śląsk i jego symbole. Rozmowa z Kamilem Iwanickim

Polskie Radio (Pierwsze słyszę): Familoki. Symbol Górnego Śląska i historia życia jego mieszkańców

Eska Rock: Fascynująca podróż po Śląsku

Nettg.pl: Familoki. Śląskie mikrokosmosy

24zabrze.pl: Mało jest tak klimatycznych miejsc, jak zabrzańska dzielnica Zandka

1. O Familokach - kilka słów wprowadzenia

2. Jak Reden zastał Górny Śląsk rolniczy, a zostawił przemysłowy

3. Król Cynku, Diabeł z Rudy i Śląski Kopciuszek

4. Na Ficinusie.

5. Istota familoka

6. Na placu

7. Żyło się skromnie, ale razem

8. W niedzielę rolada musi być

9. W łogródku

10. Zapach świeżego chleba z piekarnioka unosił się nad domami

11. Najlepsze było świniobicie

12. Czy za Brynicą są familoki

13. Za bajtla

14. Kwadrat jego dzieciństwa

15. Bebok chowa się w chlywiku

16. Na grubie

17. W poszukiwaniu zbójnickich skarbów

18. Życie na granicy

19. Zandka była zbyt luksusowa

20. Wanieliki na Bozywerku

21. Wilijo, czyli świętowanie po śląsku

22. Powojenna komunistyczna rzeczywistość

23. Familok wali się już dzisiaj

24. Nad familokami górują dymiące kominy i czarne hołdy

25. Familoki to miejsca przeklęte

26. Nikisz

Postscriptum

Tłumaczenia

Bibliografia

Spis ilustracji