- W empik go
Funkcja biegłego w postępowaniu cywilnym, karnym i administracyjnym - ebook
Funkcja biegłego w postępowaniu cywilnym, karnym i administracyjnym - ebook
Sądy to złożona machina, a do jej prawidłowego funkcjonowania potrzebnych jest wiele elementów. Jeden z nich stanowi biegły, czyli osoba posiadająca wiedzę i doświadczenie, dzięki którym może wspomóc sędziów w wydawaniu sprawiedliwych wyroków.
Autorka publikacji kompleksowo omawia zagadnienia pracy biegłego/biegłego sądowego, podaje ich definicje, wskazuje umocowanie w aktach prawnych i określa obowiązki, jakie powinni wypełniać. Nie tylko przedstawia aktualny status biegłych sądowych w Polsce, lecz także eksponuje potrzeby reform i podjęte w tym obszarze próby zmian. Poprzez odniesienie się do funkcji biegłego w Niemczech, Wielkiej Brytanii i Holandii, rzuca nowe światło na polskie realia.
Lidia Piotrowska – z wykształcenia jest inżynierem gospodarki przestrzennej i magistrem administracji. W swojej karierze zawodowej piastowała różne stanowiska w administracji rządowej i samorządowej oraz w sektorze prywatnym. Posiada uprawnienia do wykonywania zawodu rzeczoznawcy majątkowego i biegłego sądowego w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz wyceny nieruchomości. Jest autorką wielu publikacji z zakresu gospodarki przestrzennej, infrastruktury informacji przestrzennej (INSPIRE), a także wyceny nieruchomości i prawa.
Kategoria: | Komentarze Prawnicze |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-8219-964-2 |
Rozmiar pliku: | 1,2 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Regulacje prawne dotyczące instytucji biegłego sądowego w Polsce ujęto w akcie prawnym, jakim jest Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz.U. Nr 15, poz. 133).
Owe rozporządzenie jest aktem wykonawczym Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) i zostało wydane na podstawie art. 157 § 2 tej ustawy.
Przedmiotowa ustawa normuje zasady funkcjonowania sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych w Polsce, w tym zawiera przepisy dotyczące ich struktury i zadań.
Dział IV rozdział 6 (art. 157 § 1–3) tej ustawy został poświęcony wyłącznie biegłym (odnosi się do biegłych, czyli biegłych sądowych oraz zespołów biegłych):
Prezes sądu okręgowego ustanawia biegłych sądowych i prowadzi ich listę. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, tryb ustanawiania biegłych sądowych, pełnienia przez nich czynności oraz zwalniania ich z funkcji. W tym samym trybie Minister Sprawiedliwości może również określić szczegółowe zasady powoływania i działania zespołów biegłych sądowych. W związku z wykonywaniem czynności wynikających z postanowienia o zasięgnięciu opinii biegły korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.
W § 2 rozporządzenia w sprawie biegłych sądowych można przeczytać zaś, że: „Biegłych ustanawia się dla poszczególnych gałęzi nauki, techniki, sztuki, rzemiosła, a także innych umiejętności”.
Do biegłego odnoszą się również inne akty prawne, tj.:
– Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j., Dz.U. z 2021, poz. 1805), która w rozdziale 2 oddziale 4 stanowi, że: „W wypadkach wymagających tzw. wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii”;
– Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j., Dz.U. z 2021 r. poz. 534), która w art. 193 stanowi, że:
§ 1. Jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych, zasięga się opinii biegłego albo biegłych.
§ 2. W celu wydania opinii można też zwrócić się do instytucji naukowej lub specjalistycznej.
§ 2a. Do instytucji naukowej lub specjalistycznej oraz do osób, które biorą udział w wydaniu opinii tej instytucji, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące biegłych.
§ 3. W wypadku powołania biegłych z zakresu różnych specjalności, o tym, czy mają oni przeprowadzić badania wspólnie i wydać jedną wspólną opinię, czy opinie odrębne, rozstrzyga organ procesowy powołujący biegłych.
oraz w art. 195: „Do pełnienia czynności biegłego jest obowiązany nie tylko biegły sądowy, lecz także każda osoba, o której wiadomo, że ma odpowiednią wiedzę w danej dziedzinie”;
– Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j., Dz.U. z 2021 r. poz. 735), która w art. 75 i 84 stanowi, że: „Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. (…) Gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ administracji publicznej może zwrócić się do biegłego lub biegłych o wydanie opinii”.
Z powyższych przepisów wynika, że z instytucją biegłego mamy do czynienia na gruncie prawa cywilnego, karnego, jak i administracyjnego.
W tym miejscu warto zwrócić uwagę na różnoraką terminologię dotyczącą biegłego używaną w aktach prawnych. Otóż w aktach prawnych używane są pojęcia takie jak: biegły oraz biegły sądowy. Zauważyć należy, że _biegły sądowy_ to osoba wpisana na listę prezesa sądu okręgowego (co wskazywano wyżej). _Biegły_ to zaś odrębna (szersza) kategoria – _biegły_ to powołana przez organ procesowy do wydania w danym postępowaniu opinii osoba, która:
- może być wpisana na listę prezesa sądu okręgowego,
- może być spoza takiej listy (tzw. biegły _ad hoc_),
- może być również instytucją naukową.
W zakresie uregulowania funkcji biegłego / biegłego sądowego od kilkunastu lat podejmowane były działania legislacyjne, lecz żadne z nich nie przyniosły rezultatu w postaci wydania aktu prawnego o randze ustawy (nadal obowiązuje rozporządzenie z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych).
W niniejszej publikacji oprócz przedstawienia aktów prawnych dotyczących ustanawiania i odwoływania biegłych sądowych w Polsce:
- wskazano różnice pomiędzy _biegłym_ a _biegłym sądowym_,
- wskazano i omówiono dziedziny (specjalności), w jakich ustanawia się w Polsce biegłych sądowych,
- przywołano statystyki dotyczące biegłych i sporządzonych przez nich opinii,
- opisano rolę (funkcję), zadania i odpowiedzialność biegłych sądowych w postępowaniu cywilnym, karnym i administracyjnym w Polsce,
- zaprezentowano przykłady podejmowanych prób regulacji tej instytucji w akcie prawnym, jakim jest ustawa (a nie jak obecnie rozporządzenie),
- przywołano kilka przykładów dotyczących tej instytucji obowiązujących w innych (wybranych) krajach.
Niniejsza publikacja powstała na bazie własnych doświadczeń autorki.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200002072/O/D20202072.pdf, dostęp: 30.01.2022 r.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20050150133/O/D20050133.pdf, dostęp: 30.01.2022 r.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200001575/U/D20201575Lj.pdf, dostęp: 30.01.2022 r.
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210000534/U/D20210534Lj.pdf, dostęp: 30.01.2022 r.
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210000534/U/D20210534Lj.pdf, dostęp: 30.01.2022 r.
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210000735/O/D20210735.pdf, dostęp: 30.01.2022 r.
G. Ott, _Komentarz do art. 157_, _Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentar_z, red. A. Górski, https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/komentarze/prawo-o-ustroju-sadow-powszechnych-komentarz-587355082, dostęp: 30.01.2022 r.
Rozdział 1.