Genetyka dla bystrzaków. Wydanie II - ebook

Dowiedz się, jak:

• przedstawiają się najnowsze osiągnięcia w genetyce,
• postępują badania nad komórkami macierzystymi,
• być na bieżąco z genetyką molekularną, poradnictwem genetycznym i innymi tematami,
• zgłębić kwestie etyczne dotyczące genetyki.

Fascynująca genetyka w prostych słowach!

Chcesz wiedzieć więcej o genetyce? Ten praktyczny podręcznik szybko sprawi, że będziesz na bieżąco z wszystkimi podstawami genetyki i najświeższymi odkryciami w dziedzinie. Od cech dziedziczonych, dominujących i recesywnych do podwójnej helisy DNA, a wszystko to podane w przystępny, czytelny sposób. Dowiesz się też, jak ludzie wykorzystują genetykę do leczenia chorób, tworzenia nowych produktów, zwalczania przestępstw... oraz klonowania kotów.

W książce:

• podstawy biologii komórkowej,
• prawa dziedziczenia,
• genetyka płci,
• sposób replikacji DNA,
• genetyka chorób,
• zastosowania DNA w kryminalistyce,

Dr Tara Rodden Robinson naucza o genetyce na Oregon State University. Wcześniej pracowała jako wykładowca i pracownik naukowy w dziedzinie genetyki na Auburn University w Auburn, w stanie Alabama.

O autorce (15)

Podziękowania od autorki (17)

Wprowadzenie (19)

• O książce (19)
• Konwencje użyte w książce (20)
• Czego nie musisz czytać (20)
• Naiwne założenia (20)
• Jak podzielona jest książka (21)
  
  • Część I: Kluczowe zagadnienia genetyki: zacznijmy od podstaw (21)
  • Część II: DNA: materiał genetyczny (21)
  • Część III: Genetyka i Twoje zdrowie (22)
  • Część IV: Genetyka i Twój świat (22)
  • Część V: Dekalogi (22)
• Ikony wykorzystane w książce (22)
• Co dalej (23)

CZĘŚĆ I: KLUCZOWE ZAGADNIENIA GENETYKI: ZACZNIJMY OD PODSTAW (25)

Rozdział 1: Co to takiego genetyka i dlaczego powinieneś trochę ją poznać (27)

• Co to takiego genetyka? (27)
  
  • Genetyka klasyczna: przekazywanie cech z pokolenia na pokolenie (28)
  • Genetyka molekularna: DNA i chemia genów (29)
  • Genetyka populacyjna: genetyka grup (30)
  • Genetyka ilościowa: zrozumieć dziedziczenie (31)
• Z życia genetyka (31)
  
  • W laboratorium genetycznym (31)
  • Przegląd karier w genetyce (33)

Rozdział 2: Podstawowa biologia komórki (39)

• Zaglądamy do Twojej komórki (40)
  
  • Komórki pozbawione jądra (40)
  • Komórki z jądrem (41)
  • Analiza podstaw chromosomów (43)
• Mitoza: czas na podział (46)
  
  • Krok 1. Czas rosnąć (47)
  • Krok 2. Podział chromosomów (49)
  • Krok 3. Wielki podział (51)
• Mejoza: produkcja komórek do rozmnażania (51)
  
  • Mejoza część 1. (53)
  • Mejoza II: kontynuacja (54)
  • Mamo, skąd się wziąłem? (55)

Rozdział 3: Wyobraź sobie groszek: odkrywanie praw dziedziczenia (57)

• W ogrodzie z Grzegorzem Mendlem (58)
• Zrozumieć mowę dziedziczenia (60)
• Upraszczamy dziedziczenie (61)
  
  • Określanie dominacji (61)
  • Segregacja alleli (63)
  • Deklarowanie niezależności (65)
• Szukamy nieznanych alleli (66)
• Użycie podstaw prawdopodobieństwa do określania dziedziczności (66)
• Rozwiązywanie prostych problemów genetycznych (67)
  
  • Deszyfracja krzyżówki jednogenowej (69)
  • Zmierzmy się z krzyżówką dwugenową (69)

Rozdział 4: Siły porządkowe. Zastosowanie praw Mendla do cech złożonych (73)

• Dominujące allele rządzą... czasami (74)
  
  • Krok do tyłu z dominacją niepełną (74)
  • Bądźmy uczciwi wobec kodominacji (75)
  • Guzdramy się z niepełną penetracją (76)
• Allele prowadzące do komplikacji (76)
  
  • Więcej niż dwa allele (77)
  • Allele letalne (78)
• Czas skomplikować sobie życie (79)
  
  • Kiedy geny wzajemnie oddziałują (79)
  • Geny w ukryciu (79)
  • Geny sprzężone razem (82)
  • Jeden gen o wielu fenotypach (85)
• Odkrywamy więcej wyjątków od praw Mendla (85)
  
  • Epigenetyka (85)
  • Imprinting genomowy (86)
  • Antycypacja (86)
  • Efekty środowiskowe (87)

Rozdział 5: Różnica ma znaczenie. Genetyka płci (89)

• Zacznijmy od X: skąd ta cała płciowość (90)
  
  • Determinacja płci u ludzi (90)
  • Determinacja płci u innych organizmów (93)
• Schorzenia związane z determinacją płci u ludzi (96)
  
  • Dodatkowe chromosomy X (98)
  • Dodatkowe chromosomy Y (99)
  • Jeden X i brak Y (99)
• Znalezione na chromosomach płciowych: dziedziczenie sprzężone z płcią (99)
  
  • Zaburzenia sprzężone z chromosomem X (100)
  • Cechy ograniczone płcią (101)
  • Cechy związane z płcią (102)
  • Cechy sprzężone z Y (102)

CZĘŚĆ II: DNA: MATERIAŁ GENETYCZNY (103)

Rozdział 6: DNA: podstawa życia (105)

• Dekonstrukcja podwójnej helisy (106)
  
  • Chemiczne składniki DNA (108)
  • Składanie podwójnej helisy: struktura DNA (111)
• Analizujemy inne typy DNA (116)
  
  • DNA jądrowe (116)
  • Mitochondrialne DNA (116)
  • Chloroplastowe DNA (117)
• Zagłębiamy się w historię DNA (118)
  
  • Odkrycie DNA (118)
  • Przestrzeganie reguł Chargaffa (119)
  • Trochę niezgody i helisa: Franklin, Wilkins, Watson i Crick (119)

Rozdział 7: Replikacja: kopiowanie Twojego DNA (121)

• Rozpinamy: tworzenie matrycy dla nowego DNA (122)
• W jaki sposób DNA ulega skopiowaniu (125)
  
  • Poznaj zespół do spraw replikacji (126)
  • Dzielenie helisy (129)
  • Czas na rozruch (131)
  • Nici wiodące i nici opóźniające (132)
  • Wszystko łączy się w całość (133)
  • Sprawdzanie poprawności replikacji (133)
• Replikacja u eukariontów (134)
  
  • Hamujemy: telomery (135)
  • Kończenie pracy (136)
• W jaki sposób replikuje się koliste DNA (137)
  
  • Theta (138)
  • Toczące się koło (138)
  • Pętla D (138)

Rozdział 8: Sekwencjonowanie Twojego DNA (139)

• Przymierzamy kilka genów (140)
• Droga do sekwencjonowania ludzkiego genomu (142)
  
  • Genom drożdży (142)
  • Elegancki genom nicienia (144)
  • Genom kury domowej (144)
  • Projekt poznania ludzkiego genomu (145)
• Sekwencjonowanie: odczytywanie języka DNA (147)
  
  • Identyfikacja graczy w sekwencjonowaniu DNA (147)
  • Odnajdywanie treści w wynikach sekwencjonowania (149)

Rozdział 9: RNA: bliski kuzyn DNA (151)

• Wiesz już dużo o RNA (151)
  
  • Dorzućmy nieco innych cukrów (152)
  • Poznaj nową zasadę: uracyl (153)
  • Pleciemy nić! (154)
• Transkrypcja: kopiowanie informacji DNA na język RNA (155)
  
  • Przygotowanie do transkrypcji (156)
  • Inicjacja (159)
  • Elongacja (161)
  • Terminacja (161)
• Obróbka potranskrypcyjna (162)
  
  • Dorzucamy czapeczkę i ogonek (162)
  • Edycja informacji (163)

Rozdział 10: Translacja kodu genetycznego (165)

• Dobre serce degenerata (166)
  
  • Znaczenie kombinacji (167)
  • W ramce! Odczytywanie kodu (168)
  • Nie do końca uniwersalny (169)
• Poznaj zespół do spraw translacji (169)
• Wycieczka translacyjna (169)
  
  • Inicjacja (170)
  • Elongacja (173)
  • Terminacja (173)
• Białka to cenne polipeptydy (176)
  
  • Poznajemy grupy rodnikowe (176)
  • Białka uzyskują kształt (177)

Rozdział 11: Ekspresja genu: jaka urocza para genów (179)

• Geny pod kontrolą (180)
• Kontrola transkrypcyjna ekspresji genów (182)
  
  • Ciasno nawinięte: efekty pakowania DNA (182)
  • Geny kontrolujące geny (183)
  • Hormony włączające geny (185)
• Kontrola wsteczna: to, co dzieje się po transkrypcji (188)
  
  • Ramię w ramię: splicing RNA (188)
  • Cicho bądź! Wyciszanie mRNA (190)
  • Najlepiej spożyć przed: mRNA (190)
• Wytracona kontrola genów (191)
  
  • Modyfikacja miejsca translacji (191)
  • Modyfikacja czasu translacji (191)
  • Modyfikacja kształtu białka (192)

CZĘŚĆ III: GENETYKA I TWOJE ZDROWIE (195)

Rozdział 12: Poradnictwo genetyczne (197)

• Poznajmy doradców genetycznych (198)
• Budowanie i analiza drzewa genealogicznego (199)
  
  • Cechy autosomalne dominujące (201)
  • Cechy autosomalne recesywne (203)
  • Cechy recesywne sprzężone z chromosomem X (205)
  • Cechy dominujące sprzężone z chromosomem X (206)
  • Cechy sprzężone z chromosomem Y (208)
• Badania genetyczne, czyli wiedzieć z wyprzedzeniem (209)
  
  • Badania ogólne (209)
  • Badania prenatalne (209)
  • Badania przesiewowe noworodka (211)

Rozdział 13: Mutacje i choroby dziedziczne: rzeczy, których nie zmienisz (213)

• Klasyfikujemy rodzaje mutacji (214)
• Co powoduje mutacje (215)
  
  • Mutacje spontaniczne (215)
  • Mutacje indukowane (219)
• Twarzą w twarz z konsekwencjami mutacji (222)
• Rozważamy opcje naprawy DNA (224)
• Analizujemy często spotykane choroby dziedziczne (225)
  
  • Mukowiscydoza (225)
  • Anemia sierpowata (226)
  • Choroba Taya-Sachsa (227)

Rozdział 14: Bliższe spojrzenie na genetykę nowotworu (229)

• Definicja nowotworu (230)
  
  • Nowotwór łagodny: prawie nieszkodliwy (230)
  • Nowotwory złośliwe: naprawdę straszne (231)
  • Przerzuty: nowotwór w ruchu (233)
• Nowotwór jako choroba DNA (234)
  
  • Cykl komórkowy i nowotwór (234)
  • Pod zasłoną aberracji chromosomowych (240)
• Rozkładamy typy nowotworów na czynniki pierwsze (241)
  
  • Nowotwory dziedziczne (242)
  • Nowotwory, którym można zapobiec (245)

Rozdział 15: Choroby chromosomowe: wszystko sprowadza się do liczb (249)

• Co skrywają przed nami chromosomy (250)
• Liczymy chromosomy (251)
  
  • Aneuploidia: dodatkowe lub brakujące chromosomy (251)
  • Euploidia: zestawy chromosomów (253)
• Przyglądamy się zróżnicowaniu chromosomów (255)
  
  • Kiedy brakuje chromosomów (256)
  • Kiedy chromosomów jest za dużo (257)
  • Inne rzeczy, które mogą pójść źle (260)

Rozdział 16: Terapie genowe w leczeniu chorób genetycznych (267)

• Uśmierzanie choroby genetycznej (268)
• Poszukiwanie środków transportu dla genów (268)
  
  • Wirusy od szybkiej roboty (269)
  • Wirusy trzymające się nieco z daleka (270)
• Zdrowe geny na scenę! (271)
  
  • Sprawdzamy bibliotekę DNA (273)
  • Mapowanie genu (276)
• Postęp na frontach terapii genowej (277)

CZĘŚĆ IV: GENETYKA I TWÓJ ŚWIAT (279)

Rozdział 17: Śledzenie historii ludzkości i przyszłość planety (281)

• Zmienność genetyczna jest wszędzie (282)
  
  • Częstość allelu (283)
  • Częstość genotypu (284)
• Analizujemy prawo genetyki populacyjnej Hardy'ego-Weinberga (285)
  
  • Związki alleli z genotypami (285)
  • Łamanie prawa (287)
• Mapowanie puli genów (288)
  
  • Wielka szczęśliwa rodzina (289)
  • Odkrywamy sekretne życie towarzyskie zwierząt (290)
• Zmiana form z biegiem czasu: genetyka ewolucyjna (291)
  
  • Zmienność genetyczna to klucz (292)
  • Skąd biorą się nowe gatunki (292)
  • Rosnące drzewo ewolucji (294)

Rozdział 18: Rozwiązywanie zagadek z użyciem DNA (295)

• Analiza śmieciowego DNA w celu ustalenia tożsamości (296)
• Na miejscu zbrodni: gdzie to DNA (298)
  
  • Zbieranie dowodów biologicznych (298)
  • Idziemy do laboratorium (300)
• Zaprzęgnięcie DNA do łapania przestępców (i uwalniania niewinnych) (305)
  
  • Dopasowanie dowodu do zbira (305)
  • Drugie spojrzenie na winnego (307)
• Wszystko, co spokrewnione: szukamy rodziny (307)
  
  • Testy na ojcostwo (308)
  • Badanie pokrewieństwa (310)

Rozdział 19: Genetyka nie do poznania: nowe geny w roślinach i zwierzętach (313)

• Organizmy modyfikowane genetycznie (314)
  
  • Modyfikacje w polu (314)
  • Poleganie na promieniowaniu i substancjach chemicznych (316)
  • Nieumyślne wprowadzanie modyfikacji (316)
• Stare geny w nowych miejscach (317)
• Kontrowersje wokół hodowli roślin transgenicznych (318)
  
  • Proces transgenezy u roślin krok po kroku (318)
  • Odkrywamy zastosowania komercyjne (321)
  • Rozważmy za i przeciw (321)
  • Analiza skutków (324)
• Menażeria GMO (325)
  
  • Transgeniczne zwierzęta (325)
  • Błahostki ze zmodyfikowanymi genetycznie owadami (328)
  • Zabawy z transgenicznymi bakteriami (329)

Rozdział 20: Klonowanie: jesteś jedyny w swoim rodzaju (331)

• Wyślijcie klony (332)
• Klonowanie zwierząt: podobne do mam (332)
  
  • Klonowanie przed Dolly: praca z komórkami płciowymi (333)
  • Odkrywamy, dlaczego Dolly wzbudza takie emocje (334)
• Tworzenie klonów (335)
  
  • Robimy bliźniaki (335)
  • Użycie jądra komórki somatycznej do stworzenia klona (336)
• Oko w oko z problemami klonów (338)
  
  • Szybsze starzenie (339)
  • Większe potomstwo (339)
  • Pomyłki w rozwoju (341)
  • Wpływ środowiska (342)
• W ferworze wojen klonów (343)
  
  • Argumenty za klonowaniem (343)
  • Argumenty przeciwko klonowaniu (344)

Rozdział 21: Czas na (zasłużoną) dyskusję etyczną (347)

• Krótko o rasizmie genetycznym (348)
• Dzieci zaprojektowane na zamówienie (349)
  
  • Mit projektowanych dzieci (349)
  • Prawdziwy świat nauki: diagnoza prenatalna (350)
• Kto wie? Uzyskanie świadomej zgody (351)
  
  • Określanie ograniczeń dla badań genetycznych (351)
  • Praktykowanie bezpiecznej terapii genowej (352)
  • Dbanie o prywatność (353)
• Genetyczne prawa własności (354)

CZĘŚĆ V: DEKALOGI (357)

Rozdział 22: Dziesięć wielkich wydarzeń genetyki (359)

• Publikacja "O powstawaniu gatunków" Darwina (359)
• Ponowne odkrycie pracy Mendla (361)
• Czynnik transformujący (361)
• Odkrycie skaczących genów (362)
• Narodziny sekwencjonowania DNA (363)
• Wynalezienie PCR (364)
• Rozwój technologii rekombinowanego DNA (364)
• Wynalezienie analizy odcisków DNA (365)
• Wytłumaczenie genetyki rozwoju (365)
• Praca Francisa Collinsa i projekt poznania ludzkiego genomu (HGP) (366)

Rozdział 23: Dziesięć gorących tematów dotyczących genetyki (367)

• Medycyna spersonalizowana (368)
• Badania nad komórkami macierzystymi (368)
• Geny starzenia się (369)
• Proteomika (370)
• Bioinformatyka (370)
• Chipy genowe (371)
• Ewolucja odporności na antybiotyki (372)
• Genetyka chorób zakaźnych (372)
• Bioterroryzm (373)
• Kreskowe kody DNA (374)

Rozdział 24: Dziesięć opowieści genetycznych, w które trudno uwierzyć (375)

• Genocznica: dziobaki łamią wszelkie zasady (376)
• Czymże jest nazwa? (376)
• Drugie życie (377)
• Swędzące chromosomy (377)
• Nie jesteś sobą: chimery DNA (377)
• Geny, które pokocha nawet matka (378)
• Jeden gen, by wszystkimi rządzić (378)
• Dlaczego aligatory mogą przeżyć nas wszystkich (379)
• Genetyka "zrób to sam" (379)
• To kwestia recyklingu (379)

DODATKI (381)

Słowniczek (383)

Skorowidz (387)