Haptyczność poszerzona: zmysł dotyku w sztuce polskiej drugiej połowy XX i początku XXI wieku - ebook
Haptyczność poszerzona: zmysł dotyku w sztuce polskiej drugiej połowy XX i początku XXI wieku - ebook
Książka Marty Smolińskiej Haptyczność poszerzona… należy do rzadkiego gatunku prac, w których wysoka świadomość metodologiczna i oryginalność koncepcji idzie w parze ze świetnym rozeznaniem w obszarze nowoczesnej i współczesnej sztuki. Tytułowa „haptyczność poszerzona” określać ma zdolność postrzegania i przeżywania przynależną czującej i myślącej podmiotowości, angażującą tyleż zmysły, co emocje i umysł. Pisząc o realizacjach angażujących i tematyzujących różne wymiary zmysłowości i empatycznego odczuwania, autorka interpretuje je od strony antropologiczno-filozoficznej, łącząc badania nad sztuką z kulturową historią zmysłów. Działania artystów młodszego pokolenia ukazane są w kontekście i na tle prac klasyków polskiej sztuki powojennej, takich jak Kantor, Maziarska i Szapocznikow, czy nestorów awangardy, jak Robakowski czy Natalia LL. W tych niezwykle „gęstych”, wieloaspektowych interpretacjach, Smolińska zachowuje zarazem lekkość, dystans i humor, dając czytelnikowi znać, że przez ową splątaną sieć tematów, faktów artystycznych i teorii prowadzi nas ktoś, kto czerpie z własnego, przemyślanego doświadczenia. Haptyczność poszerzona… to ważna książka w badaniach nad współczesną sztuką polską. Jej narracja nie trzyma się chronologicznych, historycznych podziałów, ale to odejście od wielkiej historii i polityczno-społecznych ram ma w sobie rys emancypacyjny.
Z recenzji dr hab. Agnieszki Rejniak-Majewskiej
Spis treści
Wprowadzenie
Stymulatory wrażeń nieadekwatnych
Haptyczna gorączka: cele i pytania badawcze oraz obszar badań
Rozdział I
Haptyczność klasyczna i poszerzona: re-definicje, teoria i metodologia
Hierarchia zmysłów i jej przewartościowanie
Haptyczność: historia pojęcia oraz stan badań
Johann Gottfried Herder: ciało jako sensorium commune
Haptyczność poszerzona jako somaestetyczna modalność wielu zmysłów doznawana przez empatyczny haptyczny podmiot
Myślenie haptyczne
Rama teoretyczno-metodologiczna
Podmiot mówiąca owładnięta haptyczną gorączką
Haptyczność a sztuka polska drugiej połowy XX i początku XXI wieku – stan badań
Rozdział II
Haptyczne widzenie: optyczne macki i oko w brzuchu
Iluzja i trompe-l’oeil
Trójwymiarowe obiekty
„Wybrzuszenia” płaszczyzny
Malarstwo materii i materia malarska
Ucieleśnione zapisy procesualności dotyku
Zmysłowa świadomość haptycznego podmiotu
Rozdział III
Haptyczność smaku i węchu
Żarłoczne oko i widzący brzuch
Haptyczne gorszycielki
Poliż mnie!
Haptyczny niesmak i mdłości
Węch i (nie)smak jako haptyczne zmysły estetyczne
Rozdział IV
Haptyczność słuchu i dotyk fal dźwiękowych
Drżę, więc jestem
Dreszcze i gęsia skórka
Haptyczny rezonans
Rozdział V
Wielozmysłowy dotyk natury po naturze: haptyczność międzygatunkowa
W nie-ludzkiej skórze
Dotyk zwierząt w liczbie pojedynczej
Dotyk krajobrazu i roślin w liczbie pojedynczej
Haptyczne ekstazy międzygatunkowe
Rozdział VI
Haptyczne i taktylne przyjemności: pożądanie i rozkosz dotyku
Erotyzacja haptyczności: pieszczę, więc jestem
Haptyczne myślenie sztuką o sztuce
Chiazm bliskości
Taktylna trans(a)gresja
Rozdział VII
Haptyczne nieprzyjemności: dyskomfort, ból i wstręt
Haptyczne ukąszenia
Molestowanie dotykiem
Dotyk masochistyczny
Dotyk chłodu
Chiazm do bólu
Pod włos
Haptyczne pochłonięcie podmiotu
Masochistyczny kontrakt
Rozdział VIII
Haptyczna pamięć odcisku
Odcisk palca
Ustanawianie haptycznej tożsamości
Odcisk warg, lecz sromowych
„Afektywne dotknięcia” dwóch ciał
Haptyczna aura odcisku
Najbliższe ciału
Odciskam (się), więc jestem
Rozdział IX
Haptyczność zmysłów równowagi i propriocepcji
Haptyczność obejmująca całe ciało
Laboratorium kinestetycznej dezorientacji
Haptyczny rezonans i erotyczne dreszcze na granicy utraty równowagi
Proprioceptywne ja wobec zaburzonej linii horyzontu i haptycznej gęstości ciemności
Haptyczne metafory, których dotyk czuć tylko w mroku
Balansuję, więc jestem
Drżenie kolan i dotyk obcego
Haptyczny błędnik
Zamiast podsumowania:
Haptyczność poszerzona wobec materii, płci dotyku i ekranów dotykowych
Haptyczna aktywność materii
Płeć dotyku a rewizja kanonu sztuki polskiej drugiej połowy XX i początku XXI wieku
Dotyk bez dotyku: taktylność wirtualna i paradoksy ekranów dotykowych
Bibliografia (wybór)
Spis ilustracji
Indeks osób
| Kategoria: | Popularnonaukowe |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-242-6516-9 |
| Rozmiar pliku: | 9,3 MB |
