Historya barzo ucieszna z francuskiego języka przełożona młodzianom i pannom przystojnej miłości hołdującym gwoli a zacnej jednej damie w Koronie Polskiej za sam hołd i powinny honor oddana: roku 1665 - ebook

z fran­cu­skie­go ję­zy­ka prze­ło­żo­na. Mło­dzia­nom i Pan­nom przy­stoj­nej mi­ło­ści hoł­du­ją­cym gwo­li a Za­cnej jed­nej Da­mie za sam hołd i po­win­ny ho­nor przy­pi­sa­na.

Gdy­by kto chciał uwa­żyć nie­do­sko­na­łość ludz­ką, acz z wie­lu in­szych sła­bo­ści po­znać ją może, tedy i stąd, że dla tro­chy po­żyt­ku i ro­sko­szy nie­dłu­go trwa­ją­cej wda­ją się lu­dzie w wiel­kie nie­bez­pie­czeń­stwa, ku­sząc się o ta­kie rze­czy, któ­rych­by się po­dob­no i sam Her­ku­les pal­cem tknąć nie śmiał. A to woj­na jed­na jest nie­do­sko­na­łość smy­słów na­szych, afek­tem róż­nym po­bu­dzo­nych i bije prze­ciw­ko sa­me­mu przy­ro­dze­niu, któ­ry naj­ba­rziej ca­ło­ści i za­cho­wa­nia w każ­dej rze­czy stwo­rzo­nej pra­gnie; a prze­cież ci wszy­scy, któ­rzy się w wo­jen­nych spra­wach obie­ra­ją, w wiel­kim by­wa­ją po­wa­że­niu i przy nich wszyst­kie ty­tu­ły i do­sto­jeń­stwa zo­sta­ją. Kup­cy tak­że dla do­bre­go mie­nia że­glu­ją po mo­rzu od wscho­du do za­cho­du i od­wa­ża­ją się, nie­dba­jąc nic na roz­bój­ni­ki usta­wicz­ne, wi­dząc jaw­ne nie­bez­pie­czeń­stwo na­wał­no­ści mor­skich, gdzie ży­wot i to­wa­ry oraz stra­cić mogą. Jed­nak prze­cie sza­leń­stwo ta­kich lu­dzi na­la­zło swą obro­nę, gdyż wszy­scy po­li­ty­cy że­glo­wa­nie, jako rzecz po­trzeb­ną spo­łecz­no­ści ludz­kiej, chwa­lą i ona mieć chcą, lubo by się to przy­ro­dze­nie, któ­re na ma­łym prze­sta­je, bez tego obe­szło, ma­jąc każ­da zie­mi­ca to, czym­by mo­gła oby­wa­te­lów swych wy­ży­wić; ile pro­stym szer­mem na­tu­ry mó­wiąc, to już wi­dzi­my, że woj­na i że­glo­wa­nie są prze­ciw­ne przy­ro­dze­niu, któ­re w po­ko­ju i w ro­so­le pro­sto­cy­ej swej chce zo­sta­wać. Ale kto­by to chciał od­jąć to, co się z nami ro­dzi i co do­pie­ro przy śmier­ci z ostat­nim tchem od nas od­cho­dzi, kto­by to chciał, mó­wię, po­ga­nie, nie ro­zu­miem, aby był człe­kiem ro­zum­nym, zwłasz­cza gdy w uczci­wej spra­wie, do­brą in­ten­cyą, a nie żad­ną spro­sno­ści w so­bie ma­ją­cej, taki się afekt znaj­du­je, jako to te­raz w tej hi­sto­ry­ej oba­cze­my o jed­nej pan­nie, któ­ra siła trud­no­ści i nie­bez­pie­czeń­stwa po­nio­sła, aby zo­stać mo­gła ob­lu­bie­ni­cą tego, któ­re­go była ser­cu swe­mu przy­bra­ła; je­śli z sma­kiem czy­tać bę­dzie­cie, pięk­nym się i róż­nym spra­wom, któ­re od po­trze­by słu­żyć mogą, przy­pa­trzy­cie.

Nie po­trze­ba się dzi­wo­wać, gdy po­eto­wie (któ­rzy są praw­dzi­wi ma­la­rze ży­wo­ta ludz­kie­go) pi­szą, że też i na bogi one mógł paść za­pał i zdra­da We­ne­ry, a uka­zaw­szy to, że ona tak do­wo­dzi w nie­bie i na zie­mi, tedy przez ten ja­ko­by wi­ze­runk czy­nią nam prze­stro­gę, aby każ­dy wie­dział, że jako sko­ro człek wda się w to nie­wol­ni­ce igrzy­sko mi­ło­ści, i do­pu­ści, że żą­dza sio­dłać bę­dzie ro­zum, trud­no się już by na­męż­niej­sze­mu po­pra­wić, trud­no i na­głemb­sze­mu w roz­sąd­ku smak pierw­szej wol­no­ści uwa­żyó, do niej się po­wró­cić. A wstyd pa­nień­ski, albo owa bia­ło­głow­ska ostroż­ność przy­stoj­no­ści swo­jej aza się nie może słusz­nie na­zwać jed­nym mę­stwem świę­tym? a prze­cie szturm gwał­tow­ny, nie wiem, je­śli mam rzec z przy­ro­dze­nia po­cho­dzą­cy, jest cię­ski i nie­zno­śny ubo­gim dziew­czy­nom, to jed­nak bywa i ro­zu­mieć się ma bez żad­ne­go szwan­ku i ujmy uczci­we­go ich.