I że ci (nie) odpuszczę. Najbardziej mordercze kobiety w historii - ebook

Znajdzie się apologeta każdej kobiety przedstawionej w tej książce. Pod pozorem zgrywania adwokata diabła uprze się, byście wzięli pod uwagę wszystkie aspekty sytuacji i zawsze z entuzjazmem podsunie argument w obronie czegoś – lub kogoś – kontrowersyjnego czy niepopularnego.

Na blogu znajdziecie informację, że Elżbieta Batory, węgierska arystokratka i zdobywczyni światowego rekordu Guinnessa w kategorii najbardziej płodnej morderczyni, musiała zostać wrobiona. Znajdziecie raport twierdzący, że ktoś namówił piękną bestię z Ausch­witz, Irmę, do torturowania i mordowania, a ona była tylko zakochaną dziewczyną. Bohaterskie radzieckie pilotki z Nocnych Wiedźm, czyli z Pułku Nocnych Bombowców, bywają lekceważąco zaliczane w poczet miejskich legend. I są też liczne filmy, które usiłują dowieść, że Lizzie Borden, morderczyni z siekierą w ręku, była niewinna. Jeszcze w 1998 roku Roy Hazelwood z FBI stwierdziła, że „nie istnieją seryjne morderczynie”.

Ludzie niezbyt chętnie wierzą, że kobieta potrafi kogoś zabić. W każdym razie jeśli mężczyzna jej do tego nie zmusi. Czasami kobiety obstają przy tym, że zabójczynie musiały zostać wrobione przez patriarchat. Czasem mężczyźni, którzy przeprowadzali pewne mroczne eksperymenty widelcem na lalce Barbie, próbują udowodnić, że płeć piękna jest zbyt słaba, by chwycić za miecz. Jestem skłonna przychylić się do pierwszego argumentu, ponieważ patriarchat rzeczywiście strasznie obszedł się z kobietami i przez większość dziejów nonszalancko twierdził, że to wiedźmy.

Jednak żadne z tych tłumaczeń nie zmienia faktu, że niektóre kobiety popełniły zbrodnie. Może z przyczyn wyższych, czasem z przyczyn okropnych.

Jeśli to czytasz, istnieje spora szansa, że jesteś kobietą, a więc człowiekiem. I jako człowiek w pewnym momencie swojego życia czułaś ogromny gniew.

Wiem, że tak.

To swego rodzaju plugawy sekret kobiet: potrafimy być bardzo wściekłe. Kobiety, które krzyczą i są widocznie wkurzone, bez względu na powód, sprowadza się do histeryczek. Mężczyźni wrzeszczą i ciskają gromami z mównic – wtedy wydają się męscy; kobiety rozpoczynają rozsądne wypowiedzi od wstępu: „Przepraszam, myślę, że może…” i kończą słowami: „Czy to ma sens?”.

Przez większość dziejów kobiety były świetne w maskowaniu złości, głównie ze strachu. Możecie spojrzeć na „uzdę czarownicy” – siedemnastowieczne narzędzie tortur, tak zwaną maskę wstydu, uniemożliwiającą poruszanie językiem. Zakładano ją kobietom na głowę, aby nie mogły mówić, jeśli mężczyźni uznali je za zrzędy. W XVIII i XIX wieku mężczyźni mogli uwięzić „trudne żony” w szpitalu dla umysłowo chorych. Sprawdźcie w internecie Elizabeth Packard, która pokłóciła się z mężem, po czym przez kolejne trzy lata próbowała udowodnić przed gremium lekarskim, że nie jest szalona. Potem przypomnijcie sobie czarownice palone na stosie, które zwykle były prostymi kobietami prowadzącymi niezależne życie, niecieszącymi się specjalnymi względami mężczyzn ani społeczeństwa.

Gdyby wasze życie i wolność zależały od udawania słodkiej, podporządkowałybyście się. Tak bardzo wprawiłyśmy się w ukrywaniu własnych uczuć, że mężczyźni zaczęli myśleć, że wcale nie czujemy złości. Każdy przykład kobiecej niezgody wciąż może wydawać się zaskakujący. Dlatego właśnie faceci sądzą, że to „straszne czasy”, kiedy kobiety żądają: „Hej, przestańcie molestować nas w pracy”.

Prawdę mówiąc, kobiety bez problemu potrafiłyby zgotować mężczyznom rzeczywiście straszny los. Bohaterki tej książki właśnie to zrobiły. I tak na marginesie, rzeczywiście straszny los to nie znaczy, że „zaczęłyby zabraniać mężczyznom, by masowali im barki w pracy”. Oznacza to raczej: „zaczęłyby zatruwać im jedzenie”.

Niektóre czyny przedstawione w tej książce są tak okropne i bestialskie, że odnotowano je w nagłówkach gazet. Jeśli nie macie ochoty czytać o kobietach jedzących ludzi, to zrozumiałe. Jeśli nie chcecie żyć na świecie, w którym kobiety od czasu do czasu wspomną, że nie przepadają za masażem barków, to czeka was trudna przeprawa.

W sercu każdej kobiety płonie gniew, tak samo jak w sercu każdego mężczyzny. Ale z powodu tego, jak kobiety były traktowane, z wszelkim prawdopodobieństwem ów płomień może palić się jaśniej i goręcej. I od czasu do czasu któraś z nich postanawia pójść za gniewem – i zostaje morderczynią.

Odmawiać kobietom zabójczej złości to jak zaprzeczać, że odczuwają cały wachlarz ludzkich emocji. Złość wciąż znajduje drogę ujścia.

Niech te kobiety pokażą wam chwile, gdy gniew wyrwał im się spod kontroli.Hrabina Elżbieta Batory nie mogła urodzić się pod szczęśliwszą gwiazdą. Była siostrzenicą króla Polski i księcia siedmiogrodzkiego Stefana Batorego oraz córką magnata. Dorastała na zamku, odebrała wszechstronne wykształcenie i słynęła ze swego powabu. Miała wszystko – bogactwo, wiedzę, urodę. Czuła także niezrównaną żądzę krwi, przez którą została najbardziej niesławną seryjną zabójczynią w historii.

Elżbiecie nieobce były okrucieństwa popełniane w rodzinnych węgierskich posiadłościach. W dzieciństwie napatrzyła się, jak pewnego złodzieja zaszyto w rozciętym brzuchu zdychającego konia. Kara, wcale nie tak wówczas niespotykana, zarówno skazanemu, jak i koniowi zapewniała możliwie największe męki. (Nawet gdyby szabrownik leżał zupełnie nieruchomo, odejście w otoczeniu końskich wnętrzności nie należało do najprzyjemniejszych śmierci). Jak głosi plotka, Elżbietę zachwycił ów widok, niektórzy posunęli się nawet do stwierdzenia, że posikała się z ekscytacji.

Miała też inne deprymujące przeżycia w dzieciństwie. Elżunia, pochodząca z chowu wsobnego, czyli kojarzenia krewniaczego, była rozpieszczona i humorzasta, borykała się także z napadami gniewu. Do tego blisko związała się z sadomasochistyczną ciotką i wujkiem satanistą.

W wieku czternastu lat wyszła za mąż za księcia Franciszka Nádasdego i zaczęła się nudzić. Potrafiła czytać i pisać po węgiersku, niemiecku i łacinie, ale na zamku było niewiele książek – ku irytacji Elżbiety – i mało do roboty, prócz czekania na powrót męża z ­bitwy przeciwko Turkom Osmańskim. Do reszty zajął ją więc własny wygląd oraz przebieranki – każdego dnia przywdziewała pięć lub sześć różnych sukni z innym zestawem biżuterii.

Wkrótce po zamążpójściu zaczęła torturować służących, zapewne szukając rozrywki. Mąż, który podzielał jej temperament i uwielbiał swą młodą żonę (co kładzie kres przekonaniu, że trzeba ciężko pracować, aby zostać miłą osobą, zanim znajdzie się partnera lub partnerkę), zbudował komnatę tortur na specjalne życzenie ­Elżbiety. Mogąc swobodnie realizować swoje umiłowanie złośliwości, zaszyła usta pewnej służce, która była zbytnią gadułą. Inną zmusiła do ugotowania i zjedzenia mięsa z własnego ciała. Jeszcze inne smarowała miodem, krępowała i wystawiała na świeże powietrze, by pożarły je owady. Zimą wolała polewać sługi wodą i zostawiać je pod gołym niebem na pewną śmierć przez zamarznięcie.

Jednak w annałach historii zapisała się przede wszystkim jako protoplastka wampiryzmu. Pewnego dnia, gdy służąca za mocno czesała jej włosy, Elżbieta ją uderzyła. Żadna nowość. Ale kiedy starła krew służki z dłoni, pomyślała, że skóra jest gładsza i świetlista. Elżbieta poderżnęła dziewczynie gardło, a z jej krwi przyrządziła swoisty balsam. Niebawem rzekomo zażywała kąpieli w krwi dziewic.

Krwawy – i morderczy – apetyt Elżbiety był nienasycony. Zaczęły znikać miejscowe dziewki. Nie minęło dużo czasu, a wioska praktycznie świeciła pustkami, jeśli chodzi o potencjalne ofiary dla pani Batory. Elżbieta założyła więc szkołę, zachęcając córki wywodzące się z pomniejszej szlachty, by zatrzymały się na jej dworze. Kiedy majętni ojcowie zaczęli się zastanawiać, dlaczego ich córki znikają i giną pod jej opieką, król Maciej Korwin w końcu wszczął dochodzenie. Gdy dokonano najazdu na zamek, znaleziono pięćdziesiąt zmarłych lub umierających dziewczyn, przeważnie od ran kłutych. Natrafiono też na spis nazwisk sześciuset pięćdziesięciu dziewcząt – sługa zeznał przed sądem, że był to rejestr ofiar Elżbiety.

Elżbieta została skazana na zamurowanie żywcem w pozbawionej okien komnacie zamku, gdzie spędziła kolejne trzy lata, kontakt ze światem zewnętrznym utrzymując tylko przez otwór, przez który straże podawały jej jedzenie. Zmarła w wieku pięćdziesięciu czterech lat. Z tego, co nam wiadomo, pod koniec życia miała ani nie lepszą, ani gorszą cerę niż przeciętna psychotyczna kobieta żyjąca w XV wieku.

Niektórzy historycy twierdzą, że rozmiary zbrodni Batory muszą być przesadzone, i zapewne zrzucają to na karb ówczesnej mizoginii, ale ja jestem skłonna uwierzyć dwustu osobom, które zeznawały przeciwko Elżbiecie (wiele z nich padło jej ofiarą), i sądzę, że nie była to tylko kwestia mizoginistycznej epoki.Delphine LaLaurie przyszła na świat w niezwykle majętnej rodzinie posiadającej niewolników – nie był to dla niej przykład wielkiej moralności. Zdołała jednak osiągnąć takie niziny moralne, że prześcignęła swoich rówieśników nawet w czasach, kiedy „właścicielki niewolników słynęły z okrucieństwa”.

Delphine słynęła w Nowym Orleanie ze swojego czaru i wytwornych przyjęć, ale także ze skrajnych napadów wściekłości. Jak niektórzy sądzili, niewolników traktowała okrutnie ze strachu przed tym, że powstaną przeciwko niej, ponieważ jej wuj zginął właśnie podczas niewolniczego buntu. Niemniej jednak nawet jej rodzone dzieci mówiły o złym humorze matki. Twierdziły, że starały się „unikać wszystkiego, co mogłoby wprawić Maman w kiepski nastrój”. Niewolnicy stanowili więc zapewne pretekst dla ujścia gniewu Delphine, która wiedziała, że nie powinna wyładowywać go na białoskórych obywatelach.

Poza tym liczni goście odwiedzający jej dom zauważyli, że niewolnicy wyglądają na nienaturalnie niedożywionych i sponiewieranych.

Gdy zaczęły szerzyć się pogłoski o okrucieństwie Delphine, a sąsiedzi składali na nią skargi w latach 1828, 1829 i 1832, do jej domostwa posłano młodego prawnika, by przypomniał właścicielce, że zgodnie z prawem niewolnicy, którzy spotkali się z okrutnym traktowaniem i zdołają to udowodnić, mogą zostać odebrani ich panom. Adept sztuki prawniczej wyszedł ze spotkania z Delphine pogrążony w szoku, że ktokolwiek mógł uwierzyć w pomówienia na temat tak dystyngowanej i rozkosznej damy.

Urodziwej, bogatej i białoskórej kobiecie uchodzi płazem zastraszająca liczba okrucieństw dokonanych w Ameryce.

Potem młoda niewolnica (według niektórych źródeł miała osiem lat) splątała jej włosy podczas szczotkowania i LaLaurie się wściek­ła. Goniła dziecko po domu z biczem, aż przerażona dziewczynka skoczyła z dachu i runęła na ziemię na spotkanie ze śmiercią, a to wszystko na oczach sąsiadów.

To niesłychane, ale dziewczynka i tak była lepiej traktowana od większości niewolników w majątku Delphine.

Kucharka przykuta siedmiometrowym łańcuchem do kuchenki tkwiła w kuchni nawet w skwarze luizjańskiego lata. Nie dostawała nic do jedzenia. Choć przygotowywała wystawne kolacje dla gości, sama umierała z głodu. W końcu w 1834 roku, widocznie postanawiając, że woli zginąć, niż znosić takie traktowanie choćby jeden dzień dłużej, wznieciła pożar, a ten prędko rozprzestrzenił się po całym domu.

Z pewnością nikt nie wini kuchmistrzyni za to, że pragnęła spalić do szczętu miejsce swojej kaźni.

Łuna zaalarmowała sąsiadów. Kiedy pospieszyli gasić pożar, zauważyli stojącą na dworze Delphine – jednak nie towarzyszył jej żaden niewolnik. Gdy weszli do środka, kucharka krzyknęła do nich, że na strychu uwięzieni są ludzie. Wezwano władze i zaprowadzono je na strych razem z gapiami. Na miejscu zastali siedmiu skutych łańcuchami niewolników. Niektórym inspektorom, którzy patrzyli na nieszczęśników, zrobiło się niedobrze. Smród i widok robali w ranach niewolników z pewnością wystarczyły, by każdemu przewróciło się w żołądku.

Cztery lata później, w 1838 roku, socjolożka Harriet Martineau napisała:

Z dziewięciorga niewolników szkielety dwojga później odnaleziono wetknięte w ziemię; w pozostałych siedmiorgu z trudem można było rozpoznać ludzi. Na obliczach wymalowaną mieli dzikość głodu, przez skórę przezierały im kości. Byli związani i skuci łańcuchami, skrępowani w nienaturalnej pozie; niektórzy na kolanach, inni z rękoma ponad głowami. Żelazne obroże z kolcami utrzymywały ich głowy w jednym położeniu.

Nieopodal widać było bicz Delphine oraz stołek, na którym stawała, aby górować nad niewolnikami i okładać ich z większą siłą.

Ludowe pogłoski o tym, że LaLaurie źle traktuje ludzi, którzy do niej należą, z biegiem lat przybrały na sile. Podczas wycieczek turystycznych śladem duchów po nowoorleańskiej Dzielnicy Francuskiej niektórzy przewodnicy opowiadają, że niewolnikom zatykano usta odchodami i zaszywano wargi na amen. Inni twierdzą, że pewnemu niewolnikowi to łamano, to nastawiano kości do czasu, aż zamienił się w „ludzkiego kraba”, a jeszcze inni wspominają o kobiecie obdartej ze skóry tak, że przypominała gąsienicę. Może mówi to coś o nienasyconym ludzkim apetycie na złowieszcze opowieści – skoro skuwanie niewolników łańcuchami w niewygodnych pozycjach, otaczanie ich szyi kolcami i zostawianie na śmierć w płonącym domu nie wydaje się wystarczająco szokujące, trzeba wymyślić jeszcze przeraźliwsze historie o ich złym traktowaniu.

Z pewnością podówczas takie widoki wystarczyły, aby nastawić sąsiadów Delphine przeciwko niej. Być może był to jedyny raz w dziejach, kiedy dzierżący pochodnie tłum miał rację, próbując zniszczyć posiadłość LaLaurie. Dom spłonął, lecz Delphine razem z mężem zbiegli.

Plotka głosiła, że udali się do Paryża. Jeśli to prawda, okrutnica dożyła swych ostatnich dni w jednym z najpiękniejszych miast świata. Możemy mieć tylko nadzieję, że po tym, jak Delphine ­LaLaurie zmarła, przebywa w miejscu o wiele gorętszym od kuchni, w której więziła swoją kucharkę.

Ciąg dalszy w wersji pełnejB. Ralph Lewis, The Untold History of the Kings and Queens of Europe, New York: Cavendish Square 2016, s. 29.

V. Penrose, A. Trocchi, The Bloody Countess: Atrocities of Erzsébet Báthory, London: Calder Publications 1970, s. 43.

Redaktorzy portalu History.com, 1610 – Bathory’s Torturous Escapades Are Exposed, History.com, 13 listopada 2009, https://tinyurl.com/ym24963m.

B. Ralph Lewis, op. cit., s. 38.

A. Marjoribanks, Travels in North ans South America, New York: D. Appleton and Co. 1853, s. 365.

C. Morrow Long, Madame LaLaurie, Mistress of the Haunted House, Gainesville: University Press of Florida 2012, wydanie elektroniczne w formacie mobi, lokacja 3154.

H. Martineau, Retrospect of Western Travel, t. 2, London: Saunders and Oatley 1838, s. 53.