MENU
Nasze ceny
Przeczytaj fragment on-line
Instytucje publicznego prawa gospodarczego z testami online - ebook
Instytucje publicznego prawa gospodarczego z testami online - ebook
„Instytucje publicznego prawa gospodarczego" pod redakcją prof. dr. hab. Andrzeja Powałowskiego to ogólnopolski podręcznik napisany przez 16 specjalistów reprezentujących różne ośrodki akademickie.
Opracowanie to ma na celu prezentację poszczególnych instytucji, a więc rodzajów i form oddziaływania państwa na gospodarkę przy wykorzystaniu różnych instrumentów prawnych.
W 21 rozdziałach w przystępny i przejrzysty sposób omówiono:
- administrację gospodarczą,
- publiczne prawo działalności gospodarczej,
- zagadnienia kontroli i form wsparcia przedsiębiorców,
- samorząd gospodarczy,
- prawo gospodarki komunalnej,
- przekształcenia własnościowe w gospodarce,
- zarządzanie mieniem państwowym,
- prawo energetyczne,
- prawo komunikacji elektronicznej,
- prawo transportowe,
- prawo pocztowe,
- prawo farmaceutyczne,
- publiczne prawo gospodarki rolnej i przetwórczej,
- publicznoprawne regulacje bankowości i ubezpieczeń,
- działalność leczniczą i administrację zdrowia,
- prawo zamówień publicznych,
- umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi,
- partnerstwo publiczno-prywatne,
- publiczne prawo konkurencji.
Książka przeznaczona jest zarówno dla studentów prawa, jak też aplikantów oraz praktyków zainteresowanych zagadnieniami prawa gospodarczego publicznego.
DARMOWY DOSTĘP DO TESTÓW ONLINE
Wraz z tym produktem, możesz uzyskać bezpłatny dostęp do testów prawniczych online w ramach serwisu testy-prawnicze.pl. W celu odbioru kodu dostępu skontaktuj się z Działem Obsługi Klienta sklepu, w którym dokonałeś zakupu.
Zakres dostępu: Prawo handlowe i gospodarcze | 3 miesiące
| Kategoria: | Literatura akademicka |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8356-769-3 |
| Rozmiar pliku: | 1,7 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WPROWADZENIE
Publiczne prawo gospodarcze to część systemu prawa obejmująca normy, których przedmiotem jest oddziaływanie państwa na gospodarkę, w tym regulacja zachowań państwa wobec podmiotów działalności gospodarczej. Tym samym przedmiotem publicznego prawa gospodarczego jest regulacja ogółu czynności państwa wobec przedsiębiorców, jest to prawo interwencji państwa i jego organów oraz aparatu w sferze gospodarczej. Publiczne prawo gospodarcze to forma normatywnie uregulowanej dopuszczalności ingerencji państwa w sferę stosunków gospodarczych. Jest wyrazem władztwa państwa w gospodarce, odzwierciedla powinności państwa, a tym samym odnosi się do reguł zachowań (praw i obowiązków) przedsiębiorców ustalanych ze względu na funkcje państwa.
W każdym systemie gospodarczym daje o sobie znać niezwykle trudny, jeśli nie niemożliwy do rozstrzygnięcia dylemat sprowadzający się do ustalenia, czy czynnikiem decydującym o rozwoju gospodarki i mającym najistotniejszy wpływ na jej funkcjonowanie jest oparty na wolności działalności gospodarczej rynek samodzielnych przedsiębiorców oraz rynek produktów i usług, czy też czynnikiem tym są pobudzające gospodarkę, inspirujące działania instytucji publicznej, jaką jest państwo. Niejako w konsekwencji uwidoczniają się koncepcje priorytetowego traktowania wolności gospodarczej i wolnego rynku, a tym samym ograniczania interwencji państwa, jak i koncepcje uznające celowość i konieczność działań interwencjonistycznych w warunkach gospodarki rynkowej. W efekcie oznacza to jednak równoległe wdrażanie obydwu koncepcji do praktyki gospodarczej, choćby na podłożu doktryny i zasady (konstytucyjnej) społecznej gospodarki rynkowej, mającej niejako z założenia godzić i kojarzyć ze sobą: wolny rynek i potrzeby społeczne. Problem sprowadza się przy tym do udzielenia odpowiedzi na pytanie o – z jednej strony – granice i zakres wolności działalności gospodarczej, z drugiej zaś – granice, metody, środki i cele oddziaływania państwa jako instytucji publicznej na sferę gospodarki prowadzonej przez podmioty niepubliczne. Paradoksalnie, działania interwencjonistyczne państwa rozwijane są w warunkach istnienia i funkcjonowania wolnego rynku, a podejmowane są nie w celu wyeliminowania takiego rynku, ale w związku z uznaniem, że mechanizm rynkowy wymaga odpowiedniego wspomagania ze strony państwa tudzież dokonania odpowiedniej korekty przy wykorzystaniu środków prawnych.
Gospodarka rynkowa jest gospodarką wolną, czyli taką, w ramach której zapewniona i zagwarantowana zostaje możliwość podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej przez dowolny podmiot, proces gospodarowania odbywa się zasadniczo bez władczej ingerencji państwa, respektowane są prawa ekonomiczne, w tym prawo popytu i podaży, występuje swoboda władania środkami produkcji, a jednocześnie w obszarze gospodarki – na wolnym rynku – mamy do czynienia z rywalizacją (konkurencją) pomiędzy podmiotami działalności gospodarczej. W takiej gospodarce to właśnie wolność jest przesłanką zachowań uczestników rynku oraz procesów gospodarczych.
Wolność działalności gospodarczej wymaga stworzenia odpowiednich prawnych warunków i możliwości pozwalających na swobodne podjęcie decyzji w kwestii zainicjowania działalności gospodarczej w wybranym zakresie przedmiotowym, odpowiednio zlokalizowanej, zorganizowanej, składającej się z szeregu czynności i mającej na względzie osiągnięcie zarobku. W tym znaczeniu wolność działalności gospodarczej, znajdująca potwierdzenie na gruncie prawa i przez prawo określona, powinna być potraktowana jako przesłanka wykonywania działalności gospodarczej przez poszczególne podmioty. Wolność gospodarcza warunkuje działalność gospodarczą, umożliwiając jej swobodne (wolne) podejmowanie, kontynuację, a także zakończenie. Oznacza to w konsekwencji, że w systemie gospodarczym „objętym” wolnością możliwe jest swobodne kształtowanie stosunków pomiędzy podmiotami działalności gospodarczej i swobodne wykonywanie poszczególnych czynności z zakresu tej działalności.
Jednak na gruncie Konstytucji RP wolność działalności gospodarczej potraktowana została jako jeden z filarów społecznej gospodarki rynkowej – podstawy ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej, obok własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych. Oznacza to, że wolność działalności gospodarczej powinna zostać odpowiednio skorelowana z pozostałymi elementami ustroju gospodarczego w celu zapewnienia prawidłowego i efektywnego funkcjonowania gospodarki rynkowej, z jednoczesnym respektowaniem i uwzględnianiem interesu publicznego (społecznego). Wolność działalności gospodarczej nie może zatem być traktowana jako kategoria absolutna i realizowana w sposób bezwzględny ponieważ pozostawałoby to w opozycji zarówno do możliwości, jak i zdolności zapewnienia przez państwo ochrony interesu publicznego wyartykułowanego przy wykorzystaniu systemu prawa. Istnieje zatem potrzeba stworzenia i funkcjonowania właściwego mechanizmu oddziaływania państwa na gospodarkę, by ta – na podłożu wolności działalności gospodarczej – mogła stać się obszarem godzenia interesów podmiotów działalności gospodarczej z interesami o charakterze publicznym.
Nawet gdy pominąć w rozważaniach aspekt normatywny działań państwa, z obserwacji praktyki wynika, że współczesne państwo zachowania interwencjonistyczne zdaje się traktować nie tylko jako metodę osiągania równowagi rynkowej, lecz także, a może przede wszystkim, jako sposób dążenia do osiągania celów wyznaczanych interesem publicznym i określanych przez samo państwo, a mieszczących się w ramach polityki gospodarczej. Celami takimi są w szczególności: ochrona społeczeństwa przed zagrożeniami ekologicznymi, konieczność kontroli przez państwo obrotu określonymi dobrami, względy obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego, prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego, eliminowanie zagrożeń konkurencji, konieczność racjonalnego gospodarowania wyczerpywanymi zasobami, ochrona konsumentów, bezpieczeństwo uczestników obrotu rynkowego, konieczność zapewnienia, aby określone rodzaje działalności gospodarczej były wykonywane przez podmioty fachowe i odpowiednio do tego przygotowane – także finansowo. Zapewne dlatego w obecnej dobie poszczególne państwa nie mogą „odejść” od interwencjonizmu, a chcąc zachować swą aktywną, kreatywną i inspirującą rolę w gospodarce, niejako zmuszone są do działań interwencjonistycznych.
Publiczne prawo gospodarcze reguluje w szczególności: ustrój gospodarczy i zasady jego funkcjonowania i ochrony, stosunki własnościowe będące podstawą gospodarowania i przedmiotem ochrony ze strony państwa, zasady gospodarowania typowe dla danego układu stosunków własnościowych i podlegające państwowej ochronie, formy prawne organizowania i wykonywania działalności gospodarczej, zakres i formy państwowej ochrony prawnej mechanizmów gospodarczych i praw ekonomicznych, a także organizację i formy prawne ingerencji państwa w stosunki gospodarcze w skali makro- i mikrogospodarczej.
Można przyjąć, że podstawą wyodrębnienia problematyki prawa gospodarczego publicznego jest teza, według której przedmiotem prawa gospodarczego są funkcje i zadania państwa w sferze gospodarki i wszelkie konsekwencje prawne ich wykonywania. Prawo to obejmuje stosunki prawne, które kształtują się w relacji między organami państwa a podmiotami działalności gospodarczej. Podmioty te są zarówno adresatami działań państwa, jak i ich inicjatorami, oczekującymi podjęcia stosownych działań przez organy państwa. W obszarze owych stosunków prawnych mieszczą się kompetencje organów państwa, mechanizm (procedury) podejmowania przez nie decyzji i wyrażania określonego stanowiska (np. poprzez stanowienie norm) oraz prawa i obowiązki podmiotów działalności gospodarczej wraz z warunkami i formami ich realizacji oraz gwarancjami ochrony. Kształtowanie wskazanych stosunków prawnych dokonuje się zazwyczaj przy wykorzystaniu metod i instrumentów o charakterze administracyjnoprawnym stosunków prawnych, choć coraz częściej korzysta się także z rozwiązań właściwych prawu cywilnemu.
Celem prawa gospodarczego publicznego jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie dopuszczalnych granic ich ograniczenia w interesie publicznym. Uznaje się przy tym, że oddziaływanie państwa na gospodarkę jest domeną działania administracji publicznej. Zgodnie z tym stanowiskiem prawo gospodarcze publiczne obejmuje przepisy prawa administracyjnego, które regulują warunki podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej i określają odpowiednie funkcje oraz kompetencje organów administracji publicznej. Stanowi zatem warstwę jurydyczną interwencjonizmu państwowego, interwencji w sferę życia gospodarczego społeczeństwa, a jego przedmiotem jest określenie obszarów tej ingerencji, jej treści i jej form prawnych. Do tych obszarów zaliczyć należy policję i reglamentację gospodarczą, a także organizowanie określonych przedsięwzięć makroekonomicznych lub aktywne wspieranie pewnych dziedzin gospodarki. Jest to zatem całość państwowego oddziaływania na gospodarkę w takim zakresie, w jakim – legitymowany przez zasadę państwa prawnego – interes publiczny uzasadnia wkroczenie państwa w sferę konstytucyjnie chronionych wolności i praw obywatela wykonywanych na rynku. Przyjmuje się zarazem również, że publicznym prawem gospodarczym objęte są działania państwa w sferze swobodnej działalności gospodarczej, polegające nie tylko na jej ograniczaniu i ochronie, lecz także na kształtowaniu określonego, pożądanego i zamierzonego ładu w gospodarce, w tym w sferze konkurencji, stosunkach własnościowych i różnorodnych obszarach działalności gospodarczej.
Niniejsze opracowanie służyć ma w założeniu prezentacji poszczególnych instytucji, a więc rodzajów i form oddziaływania państwa na gospodarkę przy wykorzystaniu instrumentów prawnych. Oddziaływanie to postrzegać można w pierwszej kolejności w płaszczyźnie przedmiotowej i łączyć z określonymi sferami (dziedzinami) działalności gospodarczej, takimi jak: energetyka, komunikacja elektroniczna, transport, rolnictwo i przetwórstwo, a także z działalnością bankową, ubezpieczeniową i pocztową oraz produkcją i sprzedażą środków farmaceutycznych. W dziedzinach tych w sposób wyraźny dają się zauważyć daleko ingerujące w sferę wolności gospodarczej działania państwa, których nośnikiem są normy prawne mające charakter reglamentacyjny, regulacyjny oraz porządkowy (policyjny). Wskazane dziedziny działalności gospodarczej wyróżniają kompleksowe i szczegółowe regulacje normatywne, mają one szczególne znaczenie dla gospodarki jako całości, a w ich ramach możliwe jest i zarazem konieczne, przejawianie dbałości o realizację wielu celów publicznych. Instytucje publicznego prawa gospodarczego określone są nadto przepisami prawa odnoszącymi się do procedur i środków działania, przy wykorzystaniu których możliwa staje się ochrona stosunków i mechanizmu konkurencji w gospodarce. Każda z wymienionych sfer wykazuje się wprawdzie swoistymi cechami charakterystycznymi, jednak ich prezentacja pozwala na ukazanie wielości i różnorodności stosowanych środków ochrony i kształtowania tych sfer w interesie publicznym.
Wreszcie oddziaływanie państwa jako instytucji publicznej na system gospodarki charakteryzować można z perspektywy poszczególnych instrumentów tego oddziaływania. Ich nośnikami są zespoły norm prawnych określających przede wszystkim sposoby dochodzenia do realizacji celów skorelowanych z interesem publicznym, a także wzajemne relacje instytucji publicznych i podmiotów działalności gospodarczej kształtujące się w toku osiągania tych celów. W katalogu takich instrumentów mieszczą się w szczególności: zamówienia publiczne, pomoc publiczna dla przedsiębiorców, koncesje na roboty budowlane i usługi, partnerstwo publiczno-prywatne oraz przekształcenia własnościowe w gospodarce. Instrumentalny, ale również ustrojowy charakter mają ponadto regulacje prawne gospodarki komunalnej. Wydaje się, że ich przedstawienie w ramach niniejszego opracowania pozwoli na wykazanie aktywnej roli państwa także w zakresie tych regulacji.WYKAZ SKRÓTÓW
1. Źródła prawa
------------------ -- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
AdmRządWojewU ustawa z 23.1.2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 190)
AlkU ustawa z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2151 ze zm.)
BankSpółdzU ustawa z 7.12.2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 352)
CEIDGU ustawa z 6.3.2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 541)
CzystGmU ustawa z 13.9.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 399)
DyscyplFinPublU ustawa z 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 104)
DzAdmRzU ustawa z 4.9.1997 r. o działach administracji rządowej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1370 ze zm.)
DziałLeczU ustawa z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 799)
DziałUbezpReasU ustawa z 11.9.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 838)
FinPublU ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1530 ze zm.)
FundU ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 166)
GospKomU ustawa z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 679)
GospNierU ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.)
GrProdRolnU ustawa z 15.9.2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1145 ze zm.)
KC Kodeks cywilny
KM Kodeks morski
KomUprawnPracU ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1198 ze zm.)
Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
KPA Kodeks postępowania administracyjnego
KRSU ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 979 ze zm.)
NadRFinU ustawa z 21.7.2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 135)
ObrInFinU ustawa z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.)
OdpadyU ustawa z 14.12.2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1587 ze zm.)
OfertaPublU ustawa z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 620)
OKiKU ustawa z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1616)
OZEU ustawa z 20.2.2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1361 ze zm.)
OpDzieciU ustawa z 4.2.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 338 ze zm.)
PartPublPrywU ustawa z 19.12.2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1637)
PrBank ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.)
PDOFizU ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163)
PrEnerg ustawa z 10.4.1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 266 ze zm.)
PrFarm ustawa z 6.9.2001 r. – Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 686)
PrGeolGórn ustawa z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1290 ze zm.)
PrLot ustawa z 3.7.2002 r. – Prawo lotnicze (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2110)
PożPubWolontU ustawa z 24.4.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1491 ze zm.)
PrOchrŚrod ustawa z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 54 ze zm.)
PrPoczt ustawa z 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1640 ze zm.)
PrPrzeds ustawa z 6.3.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 236)
PrPrzew ustawa z 15.11.1984 r. – Prawo przewozowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1262)
PrSpółdz ustawa z 16.9.1982 r. – Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 593)
PrStow ustawa z 7.4.1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2261)
PrSzkWyż ustawa z 20.7.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1571 ze zm.)
PrTelekom ustawa z 16.7.2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 34 ze zm.)
PublTranspZbU ustawa z 16.12.2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2778)
PrUpad ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 794)
PrWod ustawa z 20.7.2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1087 ze zm.)
PrZamPubl ustawa z 11.9.2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1320)
SamGmU ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.)
SamPowU ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 107)
SamWojU ustawa z 15.6.1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 566)
SzkodyŚrodU ustawa z 13.4.2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2187)
ŚOZŚrPubU ustawa z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146)
TFUE Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C 2010 r., Nr 83, s. 1)
TrDrogU ustawa z 6.9.2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1539 ze zm.)
TrKolU ustawa z 28.3.2003 r. o transporcie kolejowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 697)
UmKoncesjiU ustawa z 21.10.2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 140)
WodaŚciekU ustawa z 7.6.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 757)
WspTelekomU ustawa z 7.5.2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 604 ze zm.)
ZagospPrzestrzU ustawa z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1130 ze zm.)
ZasPolRozwU ustawa z 6.12.2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 324)
ZasZarzMieniemPU ustawa z 16.12.2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 125 ze zm.)
ZNKU ustawa z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1233)
------------------ -- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Organy i instytucje
------- -- --------------------------------------------
ETS Europejski Trybunał Sprawiedliwości
KNF Komisja Nadzoru Finansowego
KRS Krajowy Rejestr Sądowy
PiF Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna
SAmop Sąd Antymonopolowy
SO Sąd Okręgowy
SOKiK Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
TK Trybunał Konstytucyjny
TSUE Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
UOKiK Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
URE Urząd Regulacji Energetyki
UZP Urząd Zamówień Publicznych
WSA Wojewódzki Sąd Administracyjny
ZA Zespół Arbitrów
------- -- --------------------------------------------
3. Publikatory i czasopisma
--------------- -- ---------------------------------------------------------------------------------------
Biul. Skarb. Biuletyn Skarbowy
Biul. SN Biuletyn Sądu Najwyższego
Dz.U. Dziennik Ustaw
Dz.Urz. Dziennik Urzędowy
Dz.Urz. UOKiK Dziennik Urzędowy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
EP Edukacja Prawnicza
EPS Europejski Przegląd Sądowy
Fin. Kom. Finanse Komunalne
GSP Gdańskie Studia Prawnicze
IKAR Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
KP Kontrola Państwowa
KPPubl. Kwartalnik Prawa Publicznego
M.P. Monitor Polski
MoP Monitor Prawniczy
MoPod Monitor Podatkowy
MoPrBank Monitor Prawa Bankowego
ONSAiWSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych
OSNC Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna
OSNCP Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izby Cywilnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
OSP Orzecznictwo Sądów Polskich
OSS Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych
OTK-A Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Seria A
Pal. Palestra
PiM Prawo i Medycyna
PiP Państwo i Prawo
PPH Przegląd Prawa Handlowego
PPP Przegląd Prawa Publicznego
PPUW Przegląd Prawniczy UW
Pr. Bank. Prawo Bankowe
Pr. Gosp. Prawo Gospodarcze
Prz. Pod. Przegląd Podatkowy
Pr. Sp. Prawo Spółek
PS Przegląd Sądowy
PUG Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
R. Pr. Radca Prawny
Rej. Rejent
RPEiS Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
SI Studia Iuridica
SP Studia Prawnicze
ST Samorząd Terytorialny
TPP Transformacje Prawa Prywatnego
Zb. Orz. Zbiór Orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich
ZNUJ Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego
--------------- -- ---------------------------------------------------------------------------------------
4. Inne skróty
---------- -- ----------------------------------------------
art. artykuł
cz. część
dot. dotyczy
itp. i temu podobny (a-, -e)
lit. litera
m.in. między innymi
m.p.z.p. miejski plan zagospodarowania przestrzennego
n. następny (-a, -e)
Nb numer brzegowy
np. na przykład
Nr numer
pkt punkt
por. porównaj
post. postanowienie
poz. pozycja
r. rok
red. redakcja, redaktor
s. strona (-y)
t. tom
t.j. tekst jednolity
tj. to jest
tzw. tak zwany (-a, -e)
uchw. uchwała
ust. ustęp
w zw. z w związku z
wyr. wyrok
zd. zdanie
ze zm. ze zmianami
zob. zobacz
---------- -- ----------------------------------------------
Publiczne prawo gospodarcze to część systemu prawa obejmująca normy, których przedmiotem jest oddziaływanie państwa na gospodarkę, w tym regulacja zachowań państwa wobec podmiotów działalności gospodarczej. Tym samym przedmiotem publicznego prawa gospodarczego jest regulacja ogółu czynności państwa wobec przedsiębiorców, jest to prawo interwencji państwa i jego organów oraz aparatu w sferze gospodarczej. Publiczne prawo gospodarcze to forma normatywnie uregulowanej dopuszczalności ingerencji państwa w sferę stosunków gospodarczych. Jest wyrazem władztwa państwa w gospodarce, odzwierciedla powinności państwa, a tym samym odnosi się do reguł zachowań (praw i obowiązków) przedsiębiorców ustalanych ze względu na funkcje państwa.
W każdym systemie gospodarczym daje o sobie znać niezwykle trudny, jeśli nie niemożliwy do rozstrzygnięcia dylemat sprowadzający się do ustalenia, czy czynnikiem decydującym o rozwoju gospodarki i mającym najistotniejszy wpływ na jej funkcjonowanie jest oparty na wolności działalności gospodarczej rynek samodzielnych przedsiębiorców oraz rynek produktów i usług, czy też czynnikiem tym są pobudzające gospodarkę, inspirujące działania instytucji publicznej, jaką jest państwo. Niejako w konsekwencji uwidoczniają się koncepcje priorytetowego traktowania wolności gospodarczej i wolnego rynku, a tym samym ograniczania interwencji państwa, jak i koncepcje uznające celowość i konieczność działań interwencjonistycznych w warunkach gospodarki rynkowej. W efekcie oznacza to jednak równoległe wdrażanie obydwu koncepcji do praktyki gospodarczej, choćby na podłożu doktryny i zasady (konstytucyjnej) społecznej gospodarki rynkowej, mającej niejako z założenia godzić i kojarzyć ze sobą: wolny rynek i potrzeby społeczne. Problem sprowadza się przy tym do udzielenia odpowiedzi na pytanie o – z jednej strony – granice i zakres wolności działalności gospodarczej, z drugiej zaś – granice, metody, środki i cele oddziaływania państwa jako instytucji publicznej na sferę gospodarki prowadzonej przez podmioty niepubliczne. Paradoksalnie, działania interwencjonistyczne państwa rozwijane są w warunkach istnienia i funkcjonowania wolnego rynku, a podejmowane są nie w celu wyeliminowania takiego rynku, ale w związku z uznaniem, że mechanizm rynkowy wymaga odpowiedniego wspomagania ze strony państwa tudzież dokonania odpowiedniej korekty przy wykorzystaniu środków prawnych.
Gospodarka rynkowa jest gospodarką wolną, czyli taką, w ramach której zapewniona i zagwarantowana zostaje możliwość podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej przez dowolny podmiot, proces gospodarowania odbywa się zasadniczo bez władczej ingerencji państwa, respektowane są prawa ekonomiczne, w tym prawo popytu i podaży, występuje swoboda władania środkami produkcji, a jednocześnie w obszarze gospodarki – na wolnym rynku – mamy do czynienia z rywalizacją (konkurencją) pomiędzy podmiotami działalności gospodarczej. W takiej gospodarce to właśnie wolność jest przesłanką zachowań uczestników rynku oraz procesów gospodarczych.
Wolność działalności gospodarczej wymaga stworzenia odpowiednich prawnych warunków i możliwości pozwalających na swobodne podjęcie decyzji w kwestii zainicjowania działalności gospodarczej w wybranym zakresie przedmiotowym, odpowiednio zlokalizowanej, zorganizowanej, składającej się z szeregu czynności i mającej na względzie osiągnięcie zarobku. W tym znaczeniu wolność działalności gospodarczej, znajdująca potwierdzenie na gruncie prawa i przez prawo określona, powinna być potraktowana jako przesłanka wykonywania działalności gospodarczej przez poszczególne podmioty. Wolność gospodarcza warunkuje działalność gospodarczą, umożliwiając jej swobodne (wolne) podejmowanie, kontynuację, a także zakończenie. Oznacza to w konsekwencji, że w systemie gospodarczym „objętym” wolnością możliwe jest swobodne kształtowanie stosunków pomiędzy podmiotami działalności gospodarczej i swobodne wykonywanie poszczególnych czynności z zakresu tej działalności.
Jednak na gruncie Konstytucji RP wolność działalności gospodarczej potraktowana została jako jeden z filarów społecznej gospodarki rynkowej – podstawy ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej, obok własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych. Oznacza to, że wolność działalności gospodarczej powinna zostać odpowiednio skorelowana z pozostałymi elementami ustroju gospodarczego w celu zapewnienia prawidłowego i efektywnego funkcjonowania gospodarki rynkowej, z jednoczesnym respektowaniem i uwzględnianiem interesu publicznego (społecznego). Wolność działalności gospodarczej nie może zatem być traktowana jako kategoria absolutna i realizowana w sposób bezwzględny ponieważ pozostawałoby to w opozycji zarówno do możliwości, jak i zdolności zapewnienia przez państwo ochrony interesu publicznego wyartykułowanego przy wykorzystaniu systemu prawa. Istnieje zatem potrzeba stworzenia i funkcjonowania właściwego mechanizmu oddziaływania państwa na gospodarkę, by ta – na podłożu wolności działalności gospodarczej – mogła stać się obszarem godzenia interesów podmiotów działalności gospodarczej z interesami o charakterze publicznym.
Nawet gdy pominąć w rozważaniach aspekt normatywny działań państwa, z obserwacji praktyki wynika, że współczesne państwo zachowania interwencjonistyczne zdaje się traktować nie tylko jako metodę osiągania równowagi rynkowej, lecz także, a może przede wszystkim, jako sposób dążenia do osiągania celów wyznaczanych interesem publicznym i określanych przez samo państwo, a mieszczących się w ramach polityki gospodarczej. Celami takimi są w szczególności: ochrona społeczeństwa przed zagrożeniami ekologicznymi, konieczność kontroli przez państwo obrotu określonymi dobrami, względy obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego, prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego, eliminowanie zagrożeń konkurencji, konieczność racjonalnego gospodarowania wyczerpywanymi zasobami, ochrona konsumentów, bezpieczeństwo uczestników obrotu rynkowego, konieczność zapewnienia, aby określone rodzaje działalności gospodarczej były wykonywane przez podmioty fachowe i odpowiednio do tego przygotowane – także finansowo. Zapewne dlatego w obecnej dobie poszczególne państwa nie mogą „odejść” od interwencjonizmu, a chcąc zachować swą aktywną, kreatywną i inspirującą rolę w gospodarce, niejako zmuszone są do działań interwencjonistycznych.
Publiczne prawo gospodarcze reguluje w szczególności: ustrój gospodarczy i zasady jego funkcjonowania i ochrony, stosunki własnościowe będące podstawą gospodarowania i przedmiotem ochrony ze strony państwa, zasady gospodarowania typowe dla danego układu stosunków własnościowych i podlegające państwowej ochronie, formy prawne organizowania i wykonywania działalności gospodarczej, zakres i formy państwowej ochrony prawnej mechanizmów gospodarczych i praw ekonomicznych, a także organizację i formy prawne ingerencji państwa w stosunki gospodarcze w skali makro- i mikrogospodarczej.
Można przyjąć, że podstawą wyodrębnienia problematyki prawa gospodarczego publicznego jest teza, według której przedmiotem prawa gospodarczego są funkcje i zadania państwa w sferze gospodarki i wszelkie konsekwencje prawne ich wykonywania. Prawo to obejmuje stosunki prawne, które kształtują się w relacji między organami państwa a podmiotami działalności gospodarczej. Podmioty te są zarówno adresatami działań państwa, jak i ich inicjatorami, oczekującymi podjęcia stosownych działań przez organy państwa. W obszarze owych stosunków prawnych mieszczą się kompetencje organów państwa, mechanizm (procedury) podejmowania przez nie decyzji i wyrażania określonego stanowiska (np. poprzez stanowienie norm) oraz prawa i obowiązki podmiotów działalności gospodarczej wraz z warunkami i formami ich realizacji oraz gwarancjami ochrony. Kształtowanie wskazanych stosunków prawnych dokonuje się zazwyczaj przy wykorzystaniu metod i instrumentów o charakterze administracyjnoprawnym stosunków prawnych, choć coraz częściej korzysta się także z rozwiązań właściwych prawu cywilnemu.
Celem prawa gospodarczego publicznego jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie dopuszczalnych granic ich ograniczenia w interesie publicznym. Uznaje się przy tym, że oddziaływanie państwa na gospodarkę jest domeną działania administracji publicznej. Zgodnie z tym stanowiskiem prawo gospodarcze publiczne obejmuje przepisy prawa administracyjnego, które regulują warunki podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej i określają odpowiednie funkcje oraz kompetencje organów administracji publicznej. Stanowi zatem warstwę jurydyczną interwencjonizmu państwowego, interwencji w sferę życia gospodarczego społeczeństwa, a jego przedmiotem jest określenie obszarów tej ingerencji, jej treści i jej form prawnych. Do tych obszarów zaliczyć należy policję i reglamentację gospodarczą, a także organizowanie określonych przedsięwzięć makroekonomicznych lub aktywne wspieranie pewnych dziedzin gospodarki. Jest to zatem całość państwowego oddziaływania na gospodarkę w takim zakresie, w jakim – legitymowany przez zasadę państwa prawnego – interes publiczny uzasadnia wkroczenie państwa w sferę konstytucyjnie chronionych wolności i praw obywatela wykonywanych na rynku. Przyjmuje się zarazem również, że publicznym prawem gospodarczym objęte są działania państwa w sferze swobodnej działalności gospodarczej, polegające nie tylko na jej ograniczaniu i ochronie, lecz także na kształtowaniu określonego, pożądanego i zamierzonego ładu w gospodarce, w tym w sferze konkurencji, stosunkach własnościowych i różnorodnych obszarach działalności gospodarczej.
Niniejsze opracowanie służyć ma w założeniu prezentacji poszczególnych instytucji, a więc rodzajów i form oddziaływania państwa na gospodarkę przy wykorzystaniu instrumentów prawnych. Oddziaływanie to postrzegać można w pierwszej kolejności w płaszczyźnie przedmiotowej i łączyć z określonymi sferami (dziedzinami) działalności gospodarczej, takimi jak: energetyka, komunikacja elektroniczna, transport, rolnictwo i przetwórstwo, a także z działalnością bankową, ubezpieczeniową i pocztową oraz produkcją i sprzedażą środków farmaceutycznych. W dziedzinach tych w sposób wyraźny dają się zauważyć daleko ingerujące w sferę wolności gospodarczej działania państwa, których nośnikiem są normy prawne mające charakter reglamentacyjny, regulacyjny oraz porządkowy (policyjny). Wskazane dziedziny działalności gospodarczej wyróżniają kompleksowe i szczegółowe regulacje normatywne, mają one szczególne znaczenie dla gospodarki jako całości, a w ich ramach możliwe jest i zarazem konieczne, przejawianie dbałości o realizację wielu celów publicznych. Instytucje publicznego prawa gospodarczego określone są nadto przepisami prawa odnoszącymi się do procedur i środków działania, przy wykorzystaniu których możliwa staje się ochrona stosunków i mechanizmu konkurencji w gospodarce. Każda z wymienionych sfer wykazuje się wprawdzie swoistymi cechami charakterystycznymi, jednak ich prezentacja pozwala na ukazanie wielości i różnorodności stosowanych środków ochrony i kształtowania tych sfer w interesie publicznym.
Wreszcie oddziaływanie państwa jako instytucji publicznej na system gospodarki charakteryzować można z perspektywy poszczególnych instrumentów tego oddziaływania. Ich nośnikami są zespoły norm prawnych określających przede wszystkim sposoby dochodzenia do realizacji celów skorelowanych z interesem publicznym, a także wzajemne relacje instytucji publicznych i podmiotów działalności gospodarczej kształtujące się w toku osiągania tych celów. W katalogu takich instrumentów mieszczą się w szczególności: zamówienia publiczne, pomoc publiczna dla przedsiębiorców, koncesje na roboty budowlane i usługi, partnerstwo publiczno-prywatne oraz przekształcenia własnościowe w gospodarce. Instrumentalny, ale również ustrojowy charakter mają ponadto regulacje prawne gospodarki komunalnej. Wydaje się, że ich przedstawienie w ramach niniejszego opracowania pozwoli na wykazanie aktywnej roli państwa także w zakresie tych regulacji.WYKAZ SKRÓTÓW
1. Źródła prawa
------------------ -- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
AdmRządWojewU ustawa z 23.1.2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 190)
AlkU ustawa z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2151 ze zm.)
BankSpółdzU ustawa z 7.12.2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 352)
CEIDGU ustawa z 6.3.2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 541)
CzystGmU ustawa z 13.9.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 399)
DyscyplFinPublU ustawa z 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 104)
DzAdmRzU ustawa z 4.9.1997 r. o działach administracji rządowej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1370 ze zm.)
DziałLeczU ustawa z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 799)
DziałUbezpReasU ustawa z 11.9.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 838)
FinPublU ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1530 ze zm.)
FundU ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 166)
GospKomU ustawa z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 679)
GospNierU ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.)
GrProdRolnU ustawa z 15.9.2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1145 ze zm.)
KC Kodeks cywilny
KM Kodeks morski
KomUprawnPracU ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1198 ze zm.)
Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
KPA Kodeks postępowania administracyjnego
KRSU ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 979 ze zm.)
NadRFinU ustawa z 21.7.2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 135)
ObrInFinU ustawa z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.)
OdpadyU ustawa z 14.12.2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1587 ze zm.)
OfertaPublU ustawa z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 620)
OKiKU ustawa z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1616)
OZEU ustawa z 20.2.2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1361 ze zm.)
OpDzieciU ustawa z 4.2.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 338 ze zm.)
PartPublPrywU ustawa z 19.12.2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1637)
PrBank ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.)
PDOFizU ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163)
PrEnerg ustawa z 10.4.1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 266 ze zm.)
PrFarm ustawa z 6.9.2001 r. – Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 686)
PrGeolGórn ustawa z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1290 ze zm.)
PrLot ustawa z 3.7.2002 r. – Prawo lotnicze (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2110)
PożPubWolontU ustawa z 24.4.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1491 ze zm.)
PrOchrŚrod ustawa z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 54 ze zm.)
PrPoczt ustawa z 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1640 ze zm.)
PrPrzeds ustawa z 6.3.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 236)
PrPrzew ustawa z 15.11.1984 r. – Prawo przewozowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1262)
PrSpółdz ustawa z 16.9.1982 r. – Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 593)
PrStow ustawa z 7.4.1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2261)
PrSzkWyż ustawa z 20.7.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1571 ze zm.)
PrTelekom ustawa z 16.7.2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 34 ze zm.)
PublTranspZbU ustawa z 16.12.2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2778)
PrUpad ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 794)
PrWod ustawa z 20.7.2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1087 ze zm.)
PrZamPubl ustawa z 11.9.2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1320)
SamGmU ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.)
SamPowU ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 107)
SamWojU ustawa z 15.6.1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 566)
SzkodyŚrodU ustawa z 13.4.2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2187)
ŚOZŚrPubU ustawa z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146)
TFUE Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C 2010 r., Nr 83, s. 1)
TrDrogU ustawa z 6.9.2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1539 ze zm.)
TrKolU ustawa z 28.3.2003 r. o transporcie kolejowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 697)
UmKoncesjiU ustawa z 21.10.2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 140)
WodaŚciekU ustawa z 7.6.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 757)
WspTelekomU ustawa z 7.5.2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 604 ze zm.)
ZagospPrzestrzU ustawa z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1130 ze zm.)
ZasPolRozwU ustawa z 6.12.2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 324)
ZasZarzMieniemPU ustawa z 16.12.2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 125 ze zm.)
ZNKU ustawa z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1233)
------------------ -- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Organy i instytucje
------- -- --------------------------------------------
ETS Europejski Trybunał Sprawiedliwości
KNF Komisja Nadzoru Finansowego
KRS Krajowy Rejestr Sądowy
PiF Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna
SAmop Sąd Antymonopolowy
SO Sąd Okręgowy
SOKiK Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
TK Trybunał Konstytucyjny
TSUE Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
UOKiK Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
URE Urząd Regulacji Energetyki
UZP Urząd Zamówień Publicznych
WSA Wojewódzki Sąd Administracyjny
ZA Zespół Arbitrów
------- -- --------------------------------------------
3. Publikatory i czasopisma
--------------- -- ---------------------------------------------------------------------------------------
Biul. Skarb. Biuletyn Skarbowy
Biul. SN Biuletyn Sądu Najwyższego
Dz.U. Dziennik Ustaw
Dz.Urz. Dziennik Urzędowy
Dz.Urz. UOKiK Dziennik Urzędowy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
EP Edukacja Prawnicza
EPS Europejski Przegląd Sądowy
Fin. Kom. Finanse Komunalne
GSP Gdańskie Studia Prawnicze
IKAR Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
KP Kontrola Państwowa
KPPubl. Kwartalnik Prawa Publicznego
M.P. Monitor Polski
MoP Monitor Prawniczy
MoPod Monitor Podatkowy
MoPrBank Monitor Prawa Bankowego
ONSAiWSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych
OSNC Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna
OSNCP Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izby Cywilnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
OSP Orzecznictwo Sądów Polskich
OSS Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych
OTK-A Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Seria A
Pal. Palestra
PiM Prawo i Medycyna
PiP Państwo i Prawo
PPH Przegląd Prawa Handlowego
PPP Przegląd Prawa Publicznego
PPUW Przegląd Prawniczy UW
Pr. Bank. Prawo Bankowe
Pr. Gosp. Prawo Gospodarcze
Prz. Pod. Przegląd Podatkowy
Pr. Sp. Prawo Spółek
PS Przegląd Sądowy
PUG Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
R. Pr. Radca Prawny
Rej. Rejent
RPEiS Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
SI Studia Iuridica
SP Studia Prawnicze
ST Samorząd Terytorialny
TPP Transformacje Prawa Prywatnego
Zb. Orz. Zbiór Orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich
ZNUJ Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego
--------------- -- ---------------------------------------------------------------------------------------
4. Inne skróty
---------- -- ----------------------------------------------
art. artykuł
cz. część
dot. dotyczy
itp. i temu podobny (a-, -e)
lit. litera
m.in. między innymi
m.p.z.p. miejski plan zagospodarowania przestrzennego
n. następny (-a, -e)
Nb numer brzegowy
np. na przykład
Nr numer
pkt punkt
por. porównaj
post. postanowienie
poz. pozycja
r. rok
red. redakcja, redaktor
s. strona (-y)
t. tom
t.j. tekst jednolity
tj. to jest
tzw. tak zwany (-a, -e)
uchw. uchwała
ust. ustęp
w zw. z w związku z
wyr. wyrok
zd. zdanie
ze zm. ze zmianami
zob. zobacz
---------- -- ----------------------------------------------
więcej..
