Jak wspierać rozwój przedszkolaka - ebook

Wstęp

Dziecko w wieku przedszkolnym to wulkan energii. Przekłada się ona nie tylko na ruch, lecz przede wszystkim na poznawczy rozwój dziecka. Przedszkolak nieustannie podejmuje się różnorodnych aktywności, poszukuje nowych zainteresowań, pyta (och, i to ile!) oraz sprawdza i gromadzi doświadczenia pozwalające mu lepiej rozumieć otaczający go świat. Każde z podjętych działań pozwala dziecku rozwijać mózg, który nieustannie tworzy nowe połączenia nerwowe, dzięki czemu z miesiąca na miesiąc funkcjonuje ono na poznawczo wyższym poziomie – myśli lepiej, szybciej i bardziej twórczo. Sednem wspierania dziecka w wieku przedszkolnym jest świadomość, że wszystko to, co zyska na etapie przedszkola, będzie owocowało przez resztę jego życia, a tym samym – również w dorosłości.

Dziecięcy entuzjazm, energia, brak uprzedzeń (np. do nauki matematyki) oraz otwarty i ciągle rozwijający się umysł, chętny do tego, by poznawać wszystko to, co nowe, to ogromna szansa dla świadomych dorosłych, by możliwie jak najlepiej wykorzystać okres przedszkolny. Dziecko ma nie tylko chęć, lecz także możliwości, by osiągać sukces w niemal każdej dziedzinie. Przedszkolak z powodzeniem opanowuje zagadnienia matematyczne, śpiewa (również w języku obcym), tańczy, konstruuje, maluje, projektuje, tworzy bajki i gry planszowe. Nieraz potrafi zapamiętać więcej niż dorosły. Energię, którą straci, odzyskuje w okamgnieniu, niejednokrotnie zaskakując opiekuna. Słowem – nie ma takiego obszaru w rozwoju dziecka, który byłby dla niego niedostępny.

Który obszar jest najważniejszy? Co ma w przedszkolu najwyższą rangę – nauka czytania, pisania czy liczenia? A może rozwój ruchowy lub nauka współpracy? Żadne z nich, ponieważ rozwój w każdym z tych obszarów jest niezbędny i równie ważny. Co istotne, a zupełnie nieprawdziwe, w duchu metod dydaktycznych z końca XX w. dzisiejsi dorośli wciąż wiążą sukces dziecka z opanowaniem umiejętności szkolnych, głównie pisania, czytania i liczenia. Tymczasem rozwój przedszkolaka to o wiele, wiele więcej. O przedszkolnym sukcesie nie świadczy jedynie tempo czytania czy umiejętność wykonywania obliczeń w myślach. To także rozwój ruchowy, emocjonalny i społeczny. To rozwijanie analitycznego myślenia i budowanie zdolności do tworzenia twórczych rozwiązań. To pierwsze kroki w nauce programowania. To umiejętność komponowania własnych piosenek i tworzenia choreografii. Kreatywność i twórcze myślenie. Harmonijny rozwój, niezakłócony deficytami sensorycznymi. To pasja, entuzjazm i odwaga w pokonywaniu wyzwań i trudności.

Wiek przedszkolny to najlepszy czas na to, by wspierać wszechstronny rozwój dziecka. Czy oznacza to, że już od najmłodszych lat w centrum dziecięcego pokoju powinno stanąć biurko, a półki, zamiast lalek, klocków i pluszaków, powinny mieścić jedynie opasłe tomy encyklopedii i elementarzy? Nic bardziej mylnego! Dziecko jest stworzone do zabawy i z wszystkiego potrafi uczynić zabawę. Jest to jego najbardziej naturalna forma działania, dzięki której uczy się, reorganizuje dotychczasową wiedzę, pokonuje trudności, poznaje i analizuje świat.

Współczesne przedszkolaki (i nie tylko) udowadniają, że wielokrotne powtórzenia, nauka na pamięć, słuchanie długich wykładów nauczycieli i odtwórcze działanie są cichym zabójcą dziecięcej pasji i poznawczego entuzjazmu. To, co dziecko nudzi lub je przerasta, będzie przez nie omijane. To, co dziecko bawi i daje mu radość, będzie dla niego inspiracją, motywacją do działania i dalszego rozwoju. Dorosły, chcąc wspierać rozwój dziecka w wieku przedszkolnym, powinien nieustannie budzić jego zainteresowanie – proponować intrygujące działania, umożliwiać dziecku samodzielną aktywność, przygotowywać interesujące pomoce i akcesoria. Zasada ta dotyczy zarówno nauczycieli, jak i rodziców.

Książka, którą trzymasz w ręce, jest zbiorem propozycji działań, które systematycznie realizowane pozwolą wspierać wszechstronny rozwój dziecka, dostarczając mu przy tym doskonałej zabawy. Dzięki lekturze dowiesz się, jak rozwijać mowę i inteligencję emocjonalną dziecka, jak przygotować je do nauki czytania i pisania oraz jak rozwijać myślenie matematyczne. Znajdziesz tu także inspiracje do zabaw, które pozwolą wspierać rozwój psychomotoryczny malca, jego pamięć, uwagę, koncentrację i twórcze myślenie. Nie zabraknie również propozycji działań, które pozwolą dziecku eksperymentować i zmierzyć się z podstawami programowania.

Sam wybór interesującego tematu nie gwarantuje jeszcze sukcesu w zabawie z dzieckiem. Istotna jest również jej treść, która powinna być dostosowana do możliwości przedszkolaka. Aby ułatwić wybór zabaw dorosłemu, każdy rozdział poprzedzony jest teoretycznym minimum, które pozwoli zrozumieć, czego potrzebuje dziecko na danym etapie i dlaczego jest to ważne. To aktualna wiedza poparta wieloletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi, dzięki której zarówno rodzic, jak i nauczyciel potrafią lepiej zrozumieć mechanizmy rządzące rozwojem poszczególnych obszarów, a tym samym – lepiej oceniać możliwości swoich podopiecznych.

Jak będzie nuda – to się nie uda! Kluczem do sukcesu jest dziecięce zainteresowanie. Każda z propozycji działań z dzieckiem została stworzona tak, by zaskakiwać, intrygować i zachęcać do działania. Każdą z nich z łatwością odtworzysz w domu albo w przedszkolnej sali – proponowane zabawy nie wymagają wielogodzinnych przygotowań ani kosztownych materiałów. To rozwiązania gotowe do natychmiastowego wprowadzenia w życie!

A zatem Przedszkolaku, Rodzicu, Nauczycielu – miłej zabawy!