- W empik go
Jana hr. Potockiego Podróż do Turcyi i Egiptu - ebook
Jana hr. Potockiego Podróż do Turcyi i Egiptu - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 234 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Spełniając jedno z naczelnych swych zadań, objętych statutem, Krakowskie Towarzystwo Miłośników Książki wypuszcza w świat niniejszy tomik, jako pierwszy z serji bibljofilskich edycyj. Wybór nasz "Podróży do Turcyi i Egiptu" Jana hr. Potockiego nie jest przypadkowy: uwzględnia bowiem wybitne artystyczne walory utworu, pragnie przypomnieć ogółowi wielce interesującego pisarza i książkę, należącą już dziś do "białych kruków".
Wydanie to "Podróży do Turcyi i Egiptu" jest trzeciem z rzędu wydaniem polskiem dziełka, które pierwotnie wyszło w języku francuskim, jak zresztą wszystko, lub prawie wszystko, co Jan hr. Potocki napisał. W układzie, pisowni i interpunkcji wydania tego trzymałem się niemal bez zmiany układu, pisowni i interpunkcji wydania drugiego, opracowanego przez Żegotę Paulego i wytłoczonego w oficynie D. E. Friedleina w Krakowie w r. 1849.
Przy porównaniu wydania Żegoty Paulego z pierwszem wydaniem polskiem zr. 1789 i pierwodrukiem francuskim, wytłoczonym w Paryżu na krótko przed ukazaniem się pierwszego wydania polskiego, znalazłem w wydaniu Żegoty Paulego kilka błędów, które w wydaniu niniejszem usunąłem (n… p… data Listu szóstego, liczba porządkowa Listu siódmego i k… i…). Dane biograficzne wraz z szczegółową bibljografją pism hr. Jana Potockiego, podane przez Żegotę Paulego w przedmowie do jego wydania, pomieściliśmy w naszem wydaniu na końcu książki bez żadnej zmiany.
O Janie hr. Potockim, jednym z najbardziej interesujących umysłów w Europie na przełomie XVIII i XIX wieków, uczonym podróżniku i pisarzu, wiedziano w Polsce do niedawna niewiele, prawdopodobnie dlatego, że prace swe ogłaszał on niemal wyłącznie w języku francuskim i wydawał w niezwykle drobnej ilości egzemplarzów.
Najpoważniejszą do niedawna polską pracą o Janie Potockim była praca Michała Balińskiego, zawarta w "Wizerunkach i roztrząsaniach naukowych" (Wilno r. 1835. N. 6), a także w jego "Pismach historycznych" (Warszawa 1843. T. III). Praca o J. Potockim Żegoty Paulego, pomieszczona przezeń jako przedmowa do drugiego wydania polskiego i przedrukowana obecnie przez nas, jest oparta na materjale, podanym przez M. Balińskiego. O Janie hr. Potockim napisał też Lucjan Siemieński piękny szkic p… t. "Bogactwo fantazyi w romansie", zawarty w książce "Kilka rysów z literatury i społeczeństwa od r. 1848 – 1858" (Warszawa u G. Gebethnera w r. 1859); następnie T. Wojciechowski w "Chrobacji" (Kraków 1873), W. Gomulicki w tygodniku Wędrowiec, p… t. "Jan Potocki jako podróżnik" (r. 1900. N. 35 – 53) iH. Ułaszyn p… t. "O Janie Potockim i literaturze Kaukazu" (Warszawa 1902). Prócz wymienionych pojawiły się jeszcze dawniej o J. Potockim artykuły: w Dzienniku Wileńskim (w r. 1816 Nekrolog i w r. 1828 "Podróż Jana hr. Potockiego do Astrahanu") i w Przyjacielu Ludu (r. 1836. III).
Gabrjel Korbut wymienia w swej "Literaturze polskiej" (t. II, str. 196) jeszcze następujące wspomnienia i prace o J. Potockim:
Zbigniew (Sadowska): "Słów kilka o humorystyce i humorystach polskich" (Przegl. Tyg. 1876); St. Tarnowski: "Romans polski w pierwszej połowie XIX w. «; St. Chołoniewski: "Proroctwo hr. J. de Maistre w Petersburgu przesłane J. Potockiemu w r. 1812" ("Obrazy z galerji życia mego") i "Dwa listy hr. Józ… de Maistre z r. 1810 do Jana Potockiego, krajczego koronnego" (Atheneum 1843, I ); Dębicki: "Puławy", III; Małecki: "Lechici w świetle historycznej krytyki" (wyd. 2. Lwów, 1907, str. 100 – 104); Francew: "Polskoje sławianowiedienje" (1906, str. 47 – 62); Smoleński: "Publicyści anonimowi z końca w. XVIII" (Warszawa, 1912, str. 40 – 41); E. Łuniński: " Polskie wspomnienia o Maroku" (Świat 1911, nr. 50); Rawita Gawroński: "Z. D. Chodakowski" (Lwów, 1898, str. 110 – 116). – Wszystkie tylko co wymienione prace są jednak tylko dro – bnemi przyczynkami do charakterystyki oryginalnej postaci i wielostronnej działalności pisarskiej J. Potockiego.
Dopiero ostatni dziesiątek lat przyniósł nam dwie kapitalne prace o Janie hr. Potockim, które pod wielu względami tę arcybogatą indywidualność należycie oświetlają i ożywiają: to A. Brucknera książka "Jana hr. Potockiego prace i zasługi naukowe" (Warszawa. Gebethner i Wolff 1911 r.) i T. Sinki " Historja religji i filozofja w romansie Jana hr. Potockiego" (Wyd. Akad. Umiej, w Krakowie. 1920 r.). Oprócz wymienionych znaleźć jeszcze może interesujący się Potockim czytelnik nieco biograficznych wiadomości we wstępie J. Lorentowicza do polskiego przekładu słynnego romansu Jana hr. Potockiego "Rękopis znaleziony w Saragossie" (Warszawa wyd. "Muzy", r. 1917).
]