Kandydat - ebook

Przy­mu­szony, wci­śnięty
w wyzna­czone gra­nice.
Nie jest to już przy­jemne,
odkąd stra­ci­łem serce.
Znisz­czony pamię­cią,
nie mam też wię­cej siły.
Teraz peł­zną powoli
te ostat­nie godziny.
Nie wiem, co mnie stwo­rzyło,
obda­rzyło pra­wem –
Babrać się w tym, co cenne,
zmie­niać nie­prawe w prawe.

Pro­szę, stój tam, gdzie jesteś.
Tutaj koń­czy się ścieżka.
Pokrwa­wione masz palce,
bo pora­nił cię prze­strach.
Ja toczy­łem bój po nic.
Ciężko na to tyra­łem.
Pró­bo­wa­łem cię spo­tkać.
Tak mnie potrak­to­wa­łeś.
To też nasza natura,
To, co nam poka­zano.
Życie według twych reguł –
Tylko to nam zostało.

Pró­bo­wa­łem cię spo­tkać.
Pró­bo­wa­łem cię spo­tkać.

Joy Divi­sion, tekst utworu _Can­di­date_
w tłu­ma­cze­niu autoraOD AUTORA

Powieść, którą prze­czy­ta­cie, zalud­niają postaci, które mogą się Wam koja­rzyć z praw­dzi­wymi posta­ciami z życia publicz­nego, a nie­które opi­sane w niej wyda­rze­nia mogą się Wam odle­gle koja­rzyć z wyda­rze­niami, o któ­rych sły­sze­li­ście w mediach. _Kan­dy­dat_ jest jed­nak fik­cją, fan­ta­zją. Nic, co zostało w nim opi­sane, nie wyda­rzyło się naprawdę.

Napi­sa­łem tę powieść, ponie­waż inte­re­suje mnie wła­dza. Naj­bar­dziej zaś inte­re­suje mnie pustka fik­cji, którą wła­dza gene­ruje tylko po to, aby usank­cjo­no­wać swoje ist­nie­nie.3.07. PREZYDENT

Pierw­sza myśl po prze­bu­dze­niu:

_Muszę poroz­ma­wiać z żoną._

Pre­zy­dent wynu­rzył się z krót­kiego letargu, który nie był snem, tylko chwi­lo­wym bra­kiem natręt­nych myśli. Jego umysł przy­po­mi­nał ogromny zakład, jed­no­cze­śnie pro­du­ku­jący i spa­la­jący potężną ilość śmieci. Ni­gdy nie gasł, wciąż pra­co­wał, pro­du­ko­wał i palił wszystko, co przed chwilą wypro­du­ko­wał. Pre­zy­dent podej­rze­wał, że to, co miał za drzemkę, dla zwy­kłych ludzi było sta­nem nor­mal­nej przy­tom­no­ści, względ­nego funk­cjo­no­wa­nia.

Nie odpo­czy­wał we śnie. Nie odpo­czy­wał ni­gdy. W trum­nie odpocz­niesz, mówiła Matka. Wie­rzył jej.

Zabawne – w pew­nym sen­sie nad­cho­dzący dzień miał być dla niego pierw­szym wol­nym dniem od pię­ciu lat. Miał zro­bić tak naprawdę tylko trzy rze­czy. Tyle, co nic.

Gdy śnił, śnił o nawie­dzo­nych domach z prze­gni­łymi, nie­koń­czą­cymi się piw­ni­cami albo o tym, że ktoś ucina mu głowę, a on dalej bie­gnie, podry­gu­jąc przy tym jak zde­ka­pi­to­wany kur­czak.

_Muszę poroz­ma­wiać z żoną._

Czuł potworną suchość w ustach. Jakby w cudzym ciele, które spę­dziło wie­czór w obcy mu spo­sób, któ­rego mógł się tylko domy­ślać.

W tym domu są ludzie, któ­rzy nie śpią, pomy­ślał. Pil­nują mnie, są za mnie odpo­wie­dzialni. Jed­nak wycho­dząc na zewnątrz, zacze­pia­jąc ich, roz­ma­wia­jąc z nimi, reali­zo­wałby jeden z banal­nych sche­ma­tów tego, kim jest. Kolejny, tysięczny powód do wstydu.

Ojciec mówił mu – w chwi­lach bez­czyn­no­ści zawsze warto zro­bić coś poży­tecz­nego. Warto iść się umyć, bo czło­wiek ni­gdy nie jest dosta­tecz­nie umyty. Warto się pomo­dlić.

Nie wiesz, co robić, to się roz­bierz i ubra­nia pil­nuj, żar­to­wała jego Matka, i to był chyba jej jedyny żart.

Wciąż nie potra­fił pomy­śleć, że jedno lub dru­gie nie ma racji. Tak go wytre­so­wano. Był tego świa­dom, ale nie umiał z tym nic zro­bić. Nie widział powodu, dla któ­rego miałby.

To słowa Mistrza: dzień walki o reelek­cję jest dla pre­zy­denta pierw­szym wol­nym dniem od pię­ciu lat. Oczy­wi­ście to był tylko żart. Ale nawet naj­bar­dziej nie­istotne żarty Mistrza trak­to­wał jak reli­kwie.

_Muszę poroz­ma­wiać z żoną, która na pewno teraz śpi._

Pomy­ślał o tej dziw­nej zależ­no­ści – gdy umiera kobieta, z męż­czy­zną bywa róż­nie. Ale gdy umiera męż­czy­zna, jego żona zawsze żyje dalej. I żyje, i żyje. I żyje.

Nie ma cze­goś takiego jak silny męż­czy­zna, mówiła jego Matka. Albo bab­cia. Nie pamię­tał.

Nie wie­dział, co ma o tym myśleć. Sam ni­gdy nie był silny. Parę razy dostał w życiu straszny wpier­dol, ale ni­gdy się nie zemścił, i nie umiał powie­dzieć, czy wła­śnie to jest defi­ni­cją sła­bo­ści.

Wstał, dotknął zasłony i deli­kat­nie ją odchy­lił, zamiast w pełni odsu­nąć – jakby pod­glą­dał widok za oknem, nie chcąc, aby morze go dostrze­gło. Jego żona była jesz­cze w Kra­ko­wie – tak przy­naj­mniej twier­dził Seba­stian. Seba­stian był jedy­nym czło­wie­kiem, któ­remu ufał. Seba­stian nie okła­małby go nawet w dobrej wie­rze, o co podej­rze­wał wszyst­kich innych ze swo­jego oto­cze­nia.

Tak naprawdę brał to pod uwagę, roz­ma­wia­jąc z każ­dym, zawsze – że jest okła­my­wany. Czy­niło to jego życie nie­rze­czy­wi­stym i pozba­wio­nym gruntu.

Niebo od morza oddzie­lała bar­dzo nie­wy­raźna szara kre­ska, która jego zda­niem zapo­wia­dała już nad­cho­dzący świt. Bar­dzo chciał wie­rzyć, że wyłącz­nie on widzi tę kre­skę. Chciał mieć coś tylko swo­jego, nawet jeśli mia­łyby to być halu­cy­na­cje.

Tele­fon na sto­liku mil­czał, ale mógł zadzwo­nić w każ­dej chwili – śmieszny, archa­iczny apa­rat z lat zero­wych, jakie spo­ty­kało się cza­sami w hote­lach. Z tym, że ten był pod­łą­czony do szy­fro­wa­nej i zabez­pie­czo­nej linii. Więc może nie był taki śmieszny ani archa­iczny.

Wszystko wyda­wało się nie­rze­czy­wi­ste, a jed­no­cze­śnie wszystko miało jakąś wagę, ukryty sens. Odsu­nął zasłonę do końca. Ten gest ozna­czał osta­teczną rezy­gna­cję ze snu.

W trum­nie odpocz­niesz. Dokład­nie tak, Mamo.

Wziął zimny prysz­nic, stał pod stru­mie­niem wody dobre kilka minut, aż zaczął się trząść. Dzięki temu wszedł w stan względ­nej kon­troli nad cia­łem i myślami. Wło­żył białą koszulę, bie­li­znę, spodnie. Chciał wło­żyć skar­petki i buty, ale się wstrzy­mał.

W prze­ci­wień­stwie do mil­czą­cego apa­ratu na sto­liku jego smart­fon wario­wał, puchł od wia­do­mo­ści. Naj­wię­cej przy­sy­łał mu Bar­tek, który praw­do­po­dob­nie osza­lał. Linki, ana­lizy, arty­kuły. Memy, emo­ti­konki, wykresy, son­daże, ana­lizy memów, zasięgi memów, znowu son­daże, jesz­cze tro­chę son­daży. Niby-tajne prze­cieki, które nazy­wali „Baza­rek”. Bar­tek doszedł do wnio­sku, że musi infor­mo­wać go o każ­dej iskrze w swoim roz­go­rącz­ko­wa­nym mózgu. Bar­tek to szef sztabu. Nie ma dostępu do żad­nych rze­czy­wi­ście waż­nych infor­ma­cji. Nie dostaje teczek, nie jest brie­fo­wany. Wymy­śla to, co Mistrz nazy­wał pod­łymi baj­kami dla doro­słych. Nie­stety, bez tych bajek nie można czy­nić praw­dzi­wego dobra, doda­wał zawsze Mistrz.

Jesz­cze raz wziął buty do ręki. Na chwilę zawi­sły w powie­trzu. Jakby chciał je zwa­żyć. Poło­żył je z powro­tem na ziemi i wyszedł boso na kory­tarz.

Zszedł po scho­dach, ostroż­nie, przy­po­mi­nał samemu sobie nasto­latkę wymy­ka­jącą się na randkę z chło­pa­kiem.

Ochro­niarz był tylko jeden, na dole. Spał na krze­śle. Nie miał mu tego za złe. Dopiero po chwili, sły­sząc chra­pa­nie, zro­zu­miał, co tak naprawdę chce zro­bić i że może mu się to udać.

Ochro­niarz, Kamil, był szczu­płym, bar­dzo wyso­kim chło­pa­kiem o krótko ostrzy­żo­nych blond wło­sach. W liceum grał w koszy­kówkę w junio­rach Wisły, wią­zał karierę z klu­bem, ale zali­czył bodajże kon­tu­zję kostki.

Wie­dział to od Seba­stiana, szefa SOP-u. Seba­stian dro­bia­zgowo prze­świe­tlał chło­pa­ków, któ­rych zatrud­niał. Seba­stian wie­dział o nim, pre­zy­den­cie, naj­wię­cej ze wszyst­kich ludzi, któ­rzy go ota­czali. Był jego jedy­nym przy­ja­cie­lem – cho­ciaż żaden zwy­kły czło­wiek nie nazwałby takiej rela­cji przy­jaź­nią.

Cza­sami miał nawet wra­że­nie, że Seba­stian popy­chał go w stronę kre­owa­nia nowych sekre­tów, tajem­nic, aby mógł zoba­czyć, jaki jest lojalny, jak bar­dzo można na nim pole­gać.

– Ty też będziesz miał pierw­szy wolny dzień od pię­ciu lat. Odpocz­nij – powie­dział Seba­stia­nowi przez tele­fon wczo­raj wie­czo­rem.

Ten par­sk­nął śmie­chem. A potem mu przy­po­mniał:

– Cza­sami muszę być mądrzej­szy niż twoje pole­ce­nia.

– Teraz nie musisz – odparł.

Dalej szedł boso. Wykła­dzina kłuła go w pięty, kom­plet­nie nie­na­wy­kłe do cho­dze­nia bez obu­wia. Cho­dząc boso po plaży, będzie pod­ska­ki­wał, pisz­czał i kwi­czał jak rażony prą­dem głu­pek. Bar­tek mógłby to nagrać, zro­bić z tego kolejną rolkę na Tik­Toka. Bar­tek mógłby zro­bić rolkę na Tik­Toka abso­lut­nie ze wszyst­kiego. Otwo­rzył drzwi, bar­dzo cicho, ostroż­nie, i wtedy jak na złość ciche pik­nię­cie w kie­szeni. Bar­tek. Kamil koszy­karz wypro­sto­wał się na krze­śle, zdzi­wiony i prze­stra­szony. Bał się Seba­stiana.

– Po pro­stu chcę wyjść, na kilka minut. – Pre­zy­dent poka­zał pal­cem na szare niebo.

– Wyjdę z panem. – Kamil wstał.

Miał w sobie coś nie­zgrab­nego. Jakby kie­dyś te wiel­kie, dłu­gie koń­czyny od niego odpa­dły, a potem ktoś przy­kleił je z powro­tem, pra­wie dobrze, ale nie do końca.

– Pro­szę, nie. – Zło­żył obie dło­nie jak do modli­twy i przy­jął swój naj­bar­dziej zre­zy­gno­wany wyraz twa­rzy.

– Nie można tak. – Kamil wycią­gał się jak dziecko, usil­nie sta­ra­jące się być kilka cen­ty­me­trów wyż­sze. To czy­niło go jesz­cze bar­dziej gro­te­sko­wym.

– Pięt­na­ście minut – popro­sił jesz­cze raz. – Ina­czej osza­leję.

Chło­pak dalej nie rozu­miał. Dalej się bał.

– Mam tele­fon. – Poma­chał Kami­lowi apa­ra­tem przed nosem i dodał: – Seba­stian o niczym się nie dowie.

Kącik ust Kamila nie­znacz­nie drgnął.

Na ekra­nie wid­niał kolejny mem. „Ten nam się udał”, pisał Bar­tek. Jego zdję­cie z poprzed­niej kam­pa­nii.

Obra­zek był nawet zabawny, ale pamię­tał, co wtedy czuł, na tym festy­nie, w czter­dzie­sto­stop­nio­wym upale, w powie­trzu jak koł­dra pach­nąca mle­kiem, słomą i ben­zyną.

Małe mia­steczko gdzieś w kujaw­sko-pomor­skim, w tle płot, kapliczka, Matka Boska, poza kadrem kam­pa­nijny namiot. Soł­tys albo bur­mistrz, lokalni ofi­cjele, naboż­nie wpa­trzone w niego kobiety. Reago­wali na niego jak na Papieża Polaka. Stali spa­ra­li­żo­wani ze stra­chu, cho­ciaż chcieli go dotknąć. Napię­cie roz­ry­wało powie­trze, kobieta, która miała go witać, popła­kała się z emo­cji, więc przy­szła druga, która popła­kała się ciszej. Koło Gospo­dyń Wiej­skich nago­to­wało tony bigosu i pie­ro­gów, SOP spraw­dzał dzień wcze­śniej jedze­nie, ale za długo stało w słońcu i się potruli. Soł­tys stwier­dził, że naj­lep­szym ekwi­wa­len­tem sto­pe­ranu jest bim­ber, więc następ­nego dnia cały SOP latał nie tylko z bie­gunką, ale i potwor­nym bólem głowy.

Dali mu na ręce nie­mow­laka, rze­czy­wi­ście wyjąt­kowo dużego. Jakaś kobieta, chyba matka chłopca, stała obok i robiła zdję­cia, przy­sta­wia­jąc mu nie­malże apa­rat do twa­rzy. Dzie­ciak rze­czy­wi­ście był ciężki. Zde­cy­do­wał się zażar­to­wać, żar­to­bli­wie wypu­ścił powie­trze. Nowe życie. Dar ziemi. Świa­tło wio­sny. Jakiś star­szy pan zaczął recy­to­wać wiersz o tym, jak krwią try­snęła smo­leń­ska brzoza. Seba­stian kazał mu spier­da­lać. Potem oka­zało się, że star­szy pan to brat soł­tysa. Soł­tys zaczął prze­pra­szać za brata i kazał mu spier­da­lać jesz­cze raz, cho­ciaż ten już w sumie spier­do­lił i nie recy­to­wał dalej wier­sza, roz­pi­sa­nego na pięt­na­stu wymię­to­lo­nych kart­kach. On wciąż trzy­mał dzie­ciaka, nikt nie chciał mu go zabrać, może marzyli, że weź­mie go do War­szawy; poczuł nowy smród i cie­pło pod prawą dło­nią, bo nie­mow­lak, pora­żony jego maje­sta­tem, nawa­lił w pie­lu­chę.

Potem Bar­tek doło­żył pod­pis do tego zdję­cia: „O skur­wy­syn, na tego daj­cie 600 plus”.

Ludzie myślą, że tego typu żarty robią tacy sami ludzie jak oni, a robił je Bar­tek, który zanim został sze­fem sztabu, był sze­fem kre­acji w agen­cji rekla­mo­wej w Kra­ko­wie. Festi­wal beki został wyre­ży­se­ro­wany.

– No dobra, panie sze­fie, ale za pięt­na­ście minut musi szef tu być z powro­tem. MUSI. – Kamil, eks­ko­szy­karz, wyda­wał roz­kazy pre­zy­den­towi Pol­ski.

– Muszę – odrzekł i uśmiech­nął się w odpo­wie­dzi.

Pia­sek był przy­ja­zny, skóra nie sta­wiała oporu kamie­niom. Czła­pał powoli w stronę wody. Sta­wiał jedną stopę za drugą, jak medy­tu­jący mnich. W końcu usiadł na pia­chu, wycią­gnął nogi przed sie­bie. Pozwa­lał, aby lodo­wata woda przy­pływu omy­wała mu palce.

Zamknął oczy i pró­bo­wał prze­stać myśleć, wie­dząc, że prze­sta­nie myśleć dopiero w trum­nie. Codzien­nie gdy się modlił, pro­sił Boga, aby nie było żad­nego życia poza­gro­bo­wego. Przy­naj­mniej dla niego. Oszczędź mnie, bła­gał. Chcę spać. Nie chcę już ni­gdy niczego doświad­czać. Nie chcę już ni­gdy o niczym myśleć. Daj mi spo­kój, chło­pie.

Oczy­wi­ście, musiał dzi­siaj wygrać. Zawiódłby zbyt wielu ludzi. Czuł, że gdy prze­gra, prze­żyje upo­ko­rze­nie gor­sze od śmierci.

Wło­żył palce w pia­sek, a następ­nie przy­bli­żył je do ust. Pową­chał. Sól, sfer­men­to­wane białko.

Świt zaczy­nał być świ­tem. Czerń się roz­pra­szała, prze­mie­niała w szarą jed­no­litą ścianę. Pierw­sze mleczne ślady słońca wstrzy­ki­wane w litą ścianę chmur.

_Muszę poroz­ma­wiać z żoną._

Tylko po co? Dosko­nale wie­dział, co mu powie. To samo, co powie­działa mu pięć, dzie­sięć, pięt­na­ście lat temu. To nie jest to, czego chcia­łam. To nie jest to, co wybra­łam. To nie jest to, to nie będzie to, to ni­gdy nie było to.

Jesteś doro­sła, odpo­wie­dział jej któ­re­goś razu.

Wtedy nie byłam, odparła.

Dobrze, gdyby teraz powie­działa mu cho­ciaż to, pomy­ślał.

Woda wpeł­zła mu pod łydki, pod uda, pod tyłek. Będzie musiał się prze­brać, ale prze­cież musiał i tak.

Son­daże dają mu sześć­dzie­siąt pro­cent. W pierw­szej turze zdo­był czter­dzie­ści dwa. Druga ma być for­mal­no­ścią. Wszy­scy to wie­dzą. Ten Drugi jest skom­pro­mi­to­wany jak azbest. Zadzi­wia go, że wysta­wiono naj­gor­szego moż­li­wego czło­wieka, pogu­bio­nego fajt­łapę i resor­tową mendę, za którą cią­gnął się śmier­dzący worek haków. Rzadko śmiał się z ludzi, ale z niego śmiał się naprawdę, tak samo jak śmiał się z tych wszyst­kich pisa­rzy, reży­se­rów, pro­fe­so­rów z łupie­żem na ramio­nach. Śmiał się czę­ściej i szcze­rzej, niż oni śmiali się z niego. On widział, kim są naprawdę; oni nie wie­dzieli o nim nic.

Te dzien­ni­karki trwale spau­zo­wane w histrio­nicz­nym wystę­pie, jakby uro­dziły się z wytrzesz­czem oczu. Przy­głupi Trolle na Twit­te­rze, żrący każdy idio­tyzm rzu­cony im w otwarte usta. Wielki Jąkała, zde­men­ciały upiór błą­dzący po kory­ta­rzach swo­jej redak­cji, nawie­dzo­nego domu, w któ­rym nie można było napra­wić dru­karki bez zgody pil­nu­ją­cej go kor­po­ra­cji. Ci nie­przy­tomni gamo­nie, uwa­ża­jący się za zbaw­ców demo­kra­cji i pań­stwa. Wszy­scy oni mieli jedną, bar­dzo kon­kretną defi­ni­cję demo­kra­cji – rządy rady mędr­ców, żon­glo­wa­nie cyta­tami nobli­wych tru­pów, wyku­wa­nie ich głów na mone­tach oko­licz­no­ścio­wych, oraz odda­wa­nie wła­dzy w ręce zewnętrz­nej rady opatrz­no­ścio­wej. Nie­miec­kich cha­de­ków. Fran­cu­skich cen­try­stów. Ame­ry­kań­skich Demo­kra­tów. Coraz mniej sprawne to żon­glo­wa­nie, coraz bar­dziej star­cze, piłki wypa­dały z uwię­dłych rąk, toczyły się doni­kąd po zaku­rzo­nej pod­ło­dze. To nie była żadna agora, to był klub dział­kowca, w któ­rym kwe­stie tak nie­ważne jak pie­nią­dze, zarzą­dza­nie czy poli­tyka były sce­do­wane na nażar­tych cwa­nia­ków, synów i córki sata­nicz­nej ośmior­nicy. Ale ci sata­ni­ści rów­nież nie byli demo­niczni. To była banda utu­czo­nych skur­wy­sy­nów. Anal­fa­be­tów z otłusz­czo­nymi wątro­bami, zna­ją­cych po pol­sku łącz­nie jakieś tysiąc słów. Wbrew temu, co wszyst­kim wma­wiano, naj­mniej na świe­cie było ludzi groź­nych.

Mistrz pra­wie ni­gdy nie prze­kli­nał – chyba że w roz­mo­wach z bra­tem – ale gdy wypili razem butelkę dobrego Pinot Noir, to uży­wał dokład­nie tego okre­śle­nia.

Utu­czo­nych skur­wy­sy­nów.

Odpo­wia­dał wtedy żar­to­bli­wie:

– Ale nie wiemy, czy ich matki wyko­ny­wały naj­star­szy zawód świata.

Mistrz ripo­sto­wał:

– Prze­cież wiesz, że nikt poważny nie nazwałby kurwą jakiejś bied­nej pro­sty­tutki.

Mistrza już nie było.

Po Mistrzu została dziura, którą czuł nawet przez sen.

Miał sześć­dzie­siąt pro­cent w son­da­żach.

Zdo­był czter­dzie­ści dwa pro­cent w pierw­szej turze.

Wybo­rów nie sfał­szo­wano, cho­ciaż spini Bartka przy­go­to­wali na wszelki wypa­dek nar­ra­cję o sfał­szo­wa­nych wybo­rach. Spe­cja­li­zo­wała się w tym jedna agen­cja z Lon­dynu.

To bar­dzo pro­ste, tłu­ma­czył mu kie­dyś Car, brat Mistrza, przy­wódca Par­tii i w swoim mnie­ma­niu praw­dziwy władca Pol­ski. Pod­stawy każ­dej nar­ra­cji powinny być bar­dziej niż nikłe. Im wię­cej fak­tów, im wię­cej dowo­dów, tym dana teza wydaje się być coraz bar­dziej spre­pa­ro­wana, sfa­bry­ko­wana. Wystar­czy naprawdę nie­wiele. Okru­chy. Wątłe tropy. Kil­ka­na­ścioro osób w komi­sjach w całej Pol­sce. Ci ludzie nie muszą robić niczego nie­le­gal­nego. Wystar­czy, aby byli gapo­waci, aby popeł­nili kilka błę­dów. Do tego doło­żyć kilku agre­syw­nych, lekko nie­sta­bil­nych gości. Naj­lepsi są męż­czyźni po sześć­dzie­siątce. Wystar­czy jakaś sprzeczka, szar­pa­nina, ktoś kop­nie w urnę, ktoś zacznie coś wykrzy­ki­wać. Im mniej­sza miej­sco­wość, tym lepiej. Koniecz­nie w matecz­ni­kach, w pew­nych okrę­gach.

Nie było jed­nak sensu odpa­lać tego pro­to­kołu.

Jesz­cze raz, miał sześć­dzie­siąt pro­cent. Wygrał Pol­skę. Pol­ska mu uwie­rzyła. Pol­ska powstała z kolan, cho­ciaż Pol­ska wcale nie klę­czała, naje­bana Pol­ska leżała na ziemi, roz­płasz­czona jak roz­gwiazda.

Nie ma nawet sensu pisać tego dru­giego prze­mó­wie­nia, powie­dział Bar­tek.

Możemy już pla­no­wać ci har­mo­no­gram po inau­gu­ra­cji, dodał Robert.

Usły­szał kogoś. Naj­pierw psa, potem czło­wieka. Odwró­cił się. Brze­giem biegł facet, przed nim pies. Spor­towy strój, wygodne buty, szczu­pła syl­wetka. Jego rówie­śnik, oko­lice pięć­dzie­siątki. Nie roz­po­znał, kogo mija.

Czuł, że ma mokry i zimny tyłek, ale był pre­zy­den­tem. Miał mokry tyłek codzien­nie.

_Muszę poroz­ma­wiać z córką._

Córka była jesz­cze w Lon­dy­nie, przy­leci na wie­czór wybor­czy, sta­nie przy nim. Miała się tym zająć jego żona. Poczuł nie­okre­ślone ukłu­cie w dole żołądka. Przy­krył to miej­sce dło­nią. Wie­dział, czym jest to ukłu­cie. Nie chciał go teraz nazy­wać, nawet w myślach.

Sygnał. Tym razem stały, rów­no­mierny. Bar­tek. Czy Bar­tek wie, że on sie­dzi na plaży? Czy minęło już pięt­na­ście minut?

– Tak?

– Musisz być za dwie godziny w War­sza­wie.

Bar­tek zapo­mi­nał mówić do niego per „panie pre­zy­den­cie”. Cza­sami mu to prze­szka­dzało, cza­sami nie. Gdy miał lep­szy nastrój, rozu­miał, że upo­mi­na­nie pod­wład­nego jest bez­sku­teczne. Bar­tek był wiru­jącą pralką, któ­rej wysia­dły amor­ty­za­tory. To była jego kon­dy­cja, jego ludzki kształt. Mistrz nie pozwo­liłby sobie na takie trak­to­wa­nie, zwol­niłby kogoś takiego od razu, dał wil­czy bilet w sek­to­rze publicz­nym, a Bar­tek pew­nie wzru­szyłby ramio­nami i wró­cił do reklamy albo finan­sów, albo gdzie­kol­wiek, skąd przy­szedł. Takich ludzi nazy­wało się genial­nymi, z dru­giej strony nazy­wało się genial­nymi ludzi poka­zu­ją­cych por­nosy w gale­riach czy nagry­wa­ją­cych muzykę brzmiącą jak wymio­to­wa­nie krowy.

– Jesteś tam?

– Jak?

– Heli­kop­ter. Powi­nie­neś być w War­sza­wie za pięt­na­ście minut. Powi­nie­neś być w War­sza­wie teraz.

– Mam być w Kra­ko­wie. A dopiero potem w War­sza­wie.

– Zmiana pla­nów.

W tle usły­szał głos. Robert, szef Kan­ce­la­rii. Powiedz mu, o co cho­dzi, mówił do Bartka. Zasta­na­wiał się, dla­czego to Bar­tek ma mu powie­dzieć, o co cho­dzi.

– Daj mi Roberta – powie­dział. Zaczy­nał być zły.

Robert prze­jął słu­chawkę.

– Mamy… pewien pro­blem.

– Czy to doty­czy mojej rodziny? – zapy­tał od razu, odru­chowo.

– Doty­czy to ludzi rze­komo… – zaczął Robert, ale mu prze­rwał:

– Rozu­miem.

Bo nagle wszystko zro­zu­miał.

Nie było sensu się łudzić, że cho­dzi o coś innego.

Strach jak skal­pel tnący go od brzu­cha aż do pod­nie­bie­nia, linia lodo­wa­tego bólu. Znik­nęła tak szybko, jak się poja­wiła. Ogar­nęła go ulga, gwał­towna jak pierw­szy wdech po dłu­gim nur­ko­wa­niu. Na krótki moment jego ciało opa­dło, sfla­czało.

Kamil, który miał grać w kosza w Wiśle, ale poko­nała go kon­tu­zja kostki, powoli czła­pał przez piach w jego kie­runku. Jego ręce bez­wład­nie obi­jały się o bio­dra, przy­po­mi­nały kije zawie­szone na polu­zo­wa­nych sznur­kach.

Dopiero teraz usły­szał napię­cie w gło­sie Bartka. Wstał. Odru­chowo zaczął się otrze­py­wać.

– Co to jest? – zapy­tał.

Kamil bez słowa pokie­ro­wał go z powro­tem w stronę budynku. Jasna sza­rość nieba zaczęła się nasy­cać bla­dym różem, tłu­ste mleko roz­cień­czone krwią. Prze­lotna myśl: wła­śnie zaczy­nało być pięk­nie. Miał pro­ste, być może banalne poję­cie piękna i aku­rat za to sie­bie lubił.

Zanim weszli do środka, Kamil popa­trzył na niego skrę­po­wany.

– Pro­szę, niech pan nie mówi Seba­stia­nowi, że przy­sną­łem w pracy. – Gdy to powie­dział, Pre­zy­dent zro­zu­miał, że Kamil nie jest skrę­po­wany. Jest prze­ra­żony.

– Już mi się to kie­dyś zda­rzyło, przy­sną­łem, Seba­stian się dowie­dział i…

– Nie chcesz stra­cić roboty – prze­rwał mu.

Koszy­karz opu­ścił głowę gestem kogoś, kto wie, że powie­dział za dużo.

– Nie ma sprawy – odrzekł Pre­zy­dent. – Nikomu nic nie powiem.

Wró­cił do pokoju, zdjął koszulę, spodnie, bie­li­znę. Dał Roberta na gło­śno­mó­wiący. Zaczął wkła­dać świeże ubra­nie.

– Nie wiem, czy pan go w ogóle pamięta, panie pre­zy­den­cie.

– Oczy­wi­ście, że pamię­tam. Zwer­bo­wa­li­ście go.

– „Zwer­bo­wa­li­ście” to nace­cho­wane słowo. Zatrud­ni­li­śmy go. Mie­li­śmy akcept.

– Zwer­bo­wa­li­ście go.

– Tra­cimy czas, roz­ma­wia­jąc o zna­cze­niu słów – wtrą­cił się Bar­tek.

Tym razem wło­żył skar­petki i buty.

– Co z nim? – zapy­tał.

– Ma to. To zna­czy, ma to – Bar­tek z powro­tem prze­jął roz­mowę.

– Ale jakie „to” kon­kret­nie?

– Wszystko, co moż­liwe. Nagra­nia. Zezna­nia. Mate­riały. Akta.

– Skąd wiemy, że to ma?

Pauza. Jakby się wahali, co mu wła­ści­wie powie­dzieć.

– Od jed­nej z osób, do któ­rej dzwo­nił.

Poki­wał głową. Na chwilę zamilkł. Bęb­nił pal­cami w blat stołu. Wszy­scy ocze­ki­wali od niego jakie­goś genial­nego pomy­słu, roz­wią­za­nia. On z kolei ocze­ki­wał go od nich. Sytu­acja była napięta i męcząca jak koniec par­tii sza­chów, gdy król w nie­skoń­czo­ność ucieka po opu­sto­sza­łej plan­szy przed kró­lową i poje­dyn­czym pio­nem.

– Mówi­łem: to zły pomysł. Mówi­łem: on nie zdra­dzi swo­ich. Zawsze będzie chciał zro­bić coś, za co otrzyma pochwałę.

– Mnie tego nie mówi­łeś – odpo­wie­dział Bar­tek.

– Mnie pan tego nie mówił, panie pre­zy­den­cie – popra­wił go.

– Mnie pan tego nie mówił, panie pre­zy­den­cie.

– Nie tobie, bo nie jesteś dla mnie part­ne­rem do tego typu roz­mów.

– Rozu­miem. Cho­dziło mi o to, że ja w ogóle nie mia­łem z tym nic wspól­nego, panie pre­zy­den­cie. O tym, że ten czło­wiek ma coś wspól­nego z…

– Z Par­tią.

– Dowie­dzia­łem się tego z plo­tek. O to mi cho­dziło, gdy powie­dzia­łem, że mnie pan tego nie mówił, panie pre­zy­den­cie. – Bar­tek wkła­dał wyraźny wysi­łek, by brzmieć jak zdy­scy­pli­no­wany żoł­nierz.

Gdy wyma­gała tego sytu­acja, pre­zy­dent był sta­now­czy. Umiał roz­sta­wiać ich po kątach. Tylko kamery i dyk­ta­fony nie umiały tego zare­je­stro­wać. Spłasz­czony do samego głosu, do dwu­wy­mia­ro­wego obrazka, zamie­niał się w pajaca.

– Robert, czy on chce pie­nię­dzy?

– Chce to wypu­ścić.

– Jest cisza wybor­cza.

– Znaj­dzie kogoś, kto zapłaci karę. Dość szybko. – Bar­tek znowu się wtrą­cił.

– Co robimy?

_Naj­więk­szy lęk przy­cho­dzi w momen­cie, gdy zda­jemy sobie sprawę, że modli­twa została wysłu­chana._

_–_ Facet jest skoń­czony. To scan­ce­lo­wany trup. – Bar­tek brzmiał, jakby pró­bo­wał pocie­szyć sam sie­bie.

Na pre­zy­denta cze­kała dziś armia ludzi. Miliony trzy­mały za niego kciuki. Miliony go nie­na­wi­dziły, uwa­żały za czło­wieka złego i cof­nię­tego w roz­woju jed­no­cze­śnie, cho­ciaż te dwie rze­czy wza­jem­nie się wyklu­czały.

Był pierw­szy. Pierw­szy w son­da­żach. Pierw­szy w pań­stwie. Pierw­szy w kolej­no­ści. Czy komuś się to podo­bało, czy nie.

Jedyne, czego chciał, to poroz­ma­wiać. Z żoną, a potem z córką. Ale była czwarta rano, miał zaraz wsiąść do heli­kop­tera. Rze­czy, któ­rych potrze­bo­wał naj­bar­dziej, staną się osią­galne dopiero wie­czo­rem.

Popa­trzył na swoje dło­nie, na dro­binki pia­sku za paznok­ciami.

– Nikt ni­gdy nie jest do końca skoń­czony – powie­dział Pre­zy­dent, cho­ciaż w ogóle w to nie wie­rzył. A potem się roz­łą­czył. Cho­ciaż może naj­pierw się roz­łą­czył, a dopiero potem wypowie­dział to zda­nie.

Cichy war­kot heli­kop­tera zawisł nad nim z bez­względ­no­ścią doży­wot­niego wyroku.

Prze­tarł buty czy­stym ręcz­ni­kiem hote­lo­wym i wyszedł z pokoju.5.10. PREZYDENT

Całe swoje życie robił wszystko, by trak­to­wano go poważ­nie. W końcu został Pre­zy­den­tem. Ale nawet bycie Pre­zy­den­tem nic nie zmie­niało – wciąż miał to okropne podej­rze­nie, że wszy­scy się z niego śmieją, gdy tylko odwraca głowę. Że zawsze ma mokry tyłek, plamę na spodniach. Ni­gdy nie trak­to­wał sie­bie poważ­nie. Ni­gdy sie­bie nie sza­no­wał. Popra­wiał dostar­czane mu prze­mó­wie­nia tylko po to, aby nie wyjść na Dyzmę. Jego pierw­szym impul­sem w każ­dej sytu­acji, przy każ­dej oso­bie, było zaufać jak dziecko. Wal­czył z tym, mniej lub bar­dziej sku­tecz­nie.

Czę­sto nie­ocze­ki­wa­nie robił głu­pie miny, komicz­nie pod­no­sił głos. Robił to, bo cza­sami docho­dził do wnio­sku, że skoro już mają się z niego śmiać, to niech przy­naj­mniej ma jakąś kon­trolę nad tym, kiedy się z niego śmieją.

Miał zresztą nad sobą dużo lep­szą kon­trolę, niż wszy­scy myśleli.

Stra­cił ją tylko raz, w potwor­nym ataku histe­rii. Czuł się wtedy jak porwany do góry przez komik­so­wego potwora; potwór potrzą­sał nim tak mocno, że narządy wewnętrzne zda­wały odry­wać się od powięzi.

Ale wtedy nie był jesz­cze pre­zy­den­tem.

Nawet sobie tego nie wyobra­żał.

Heli­kop­ter lądo­wał przy Pałacu Pre­zy­denc­kim. Ktoś powie­dział: „panie pre­zy­den­cie”, jakby chciał go obu­dzić, a on prze­cież nie spał.

Odpiął pasy, ochro­nia­rze pomo­gli mu wyjść i prze­pro­wa­dzili go szyb­kim kro­kiem przez lądo­wi­sko. Robert cze­kał przy drzwiach. Miał koszulę roz­piętą pod szyją, zaka­sane rękawy, bar­dzo chciał spra­wiać wra­że­nie zapra­co­wa­nego. Pre­zy­dent znał te triki. Był na tych samych szko­le­niach.

Wszedł do środka i powie­dział nagle, na głos, dzi­wiąc tym samego sie­bie:

– Muszę poroz­ma­wiać z żoną.

– To chyba nie jest dobry pomysł, panie pre­zy­den­cie – odparł Robert.

Chciał powie­dzieć, że to pole­ce­nie, ale zre­zy­gno­wał. Może Robert miał rację. Robert miał czę­sto rację, mimo że potwor­nie dzia­łał mu na nerwy.

Bar­tek i dwóch jego ludzi – to zna­czy ludzi z Kan­ce­la­rii Pre­zy­denta – cze­kali w pokoju. Bar­tek dostał wolną rękę w dobo­rze ekipy, i czę­sto dobie­rał sobie do pracy wła­śnie pra­cow­ni­ków Kan­ce­la­rii. Był to dziwny wybór, ale może kole­dzy, któ­rzy pra­co­wali z nim w rekla­mie, się go wsty­dzili. Może nawet ukry­wał w swoim śro­do­wi­sku, gdzie pra­cuje.

Pokój nazy­wany Kwa­terą niczym się nie wyróż­niał – bez­barwna kor­po­ra­cyjna sala z dłu­gim drew­nia­nym sto­łem przy­po­mi­na­ją­cym wykrzyk­nik, któ­rego kropką był zawie­szony na ścia­nie sześć­dzie­się­cio­ca­lowy tele­wi­zor. Jedyne, co odróż­niało ją od iden­tycz­nych pomiesz­czeń w szkla­nych biu­row­cach na całym świe­cie, było godło Pol­ski nad drzwiami oraz krzyż.

Pre­zy­dent usiadł na szczy­cie stołu. W momen­cie, gdy to zro­bił, do pokoju weszła dziew­czyna, któ­rej imie­nia zapo­mniał – niska, zaokrą­glona blon­dynka w krót­kim sza­rym żakie­cie. Sztyw­nym gestem poło­żyła na stole kopertę. Była bar­dzo zde­ner­wo­wana. Wszy­scy byli bar­dzo zde­ner­wo­wani, ale ona naj­bar­dziej. Drżały jej ręce. Wspólny stres wisiał w powie­trzu, ciężki i tru­jący niczym tle­nek węgla.

– Panie pre­zy­den­cie, przy­go­to­wa­li­śmy jed­nak też wer­sję prze­mó­wie­nia na wypa­dek gdy…

– Spier­da­laj – prze­rwał jej Bar­tek.

Dopiero teraz, w zim­nym świe­tle pomiesz­cze­nia, Pre­zy­dent zauwa­żył, że Bar­tek jest spo­cony i blady, jakby wła­śnie wyszedł z wie­lo­go­dzin­nej imprezy techno.

Dziew­czyna popa­trzyła na niego zdzi­wiona i prze­stra­szona.

– Nie życzę sobie takiego słow­nic­twa, zwłasz­cza w sto­sunku do kobiet – powie­dział, popa­trzył na dziew­czynę prze­pra­sza­jąco i wziął od niej kopertę.

Wyjął kartkę i zaczął czy­tać. Słowa ukła­dały się w odda­nie wła­dzy, przy­zna­nie się do prze­gra­nej i podzię­ko­wa­nia dla wybor­ców. To była for­mal­ność, ale musieli przy­go­to­wać rów­nież ten doku­ment, krótką i zwię­złą abdy­ka­cję.

Bar­tek miał tak zaci­śniętą szczękę, że zaraz mogły popę­kać mu zęby.

– To chyba nie jest moment… – zaczął, ale Pre­zy­dent mu prze­rwał, ude­rza­jąc dło­nią w stół. Dziew­czyna pod­sko­czyła. Bar­tek jesz­cze bar­dziej się skur­czył.

– Prze­proś ją! – roz­ka­zał.

– Prze­pra­szam, Syl­wia – powie­dział Bar­tek.

– Ja też panią prze­pra­szam – dodał Pre­zy­dent, patrząc dziew­czy­nie w oczy.

Krótka i nie­mą­dra myśl, spię­cie elek­tryczne prze­ste­ro­wa­nego mózgu – mógłby wziąć tę dziew­czynę za rękę i zna­leźć się z nią z powro­tem na tej samej plaży, na któ­rej jesz­cze dwie godziny temu wpa­try­wał się w świt, mocząc sobie tyłek.

Myśli są tylko myślami, powie­działa mu kie­dyś psy­cho­lożka, z którą widział się parę razy. Nie uwie­rzył jej. Gdy był mały, Matka powie­działa mu, że wszyst­kie jego myśli obser­wuje Bóg.

– Nic się nie stało – ode­zwała się dziew­czyna i wybie­gła na zewnątrz.

– Mamy prze­je­bane – stwier­dził Bar­tek, wstał z krze­sła i zaczął cho­dzić dookoła pokoju.

– Pro­po­nuję, aby­śmy odpu­ścili sobie… – roz­po­czął swoim cichym gło­sem Robert, ale Bar­tek znowu mu prze­rwał, oparł się o stół, lekko opę­ta­nym wzro­kiem powiódł po wszyst­kich i powtó­rzył:

– Mamy. Prze­je­bane.

Bar­tek naj­wi­docz­niej odtwa­rzał scenę z któ­re­goś z seriali, które nało­gowo oglą­dał, zamiast iść spać.

Pre­zy­dent wziął kartkę, którą podała mu Syl­wia, podarł na kawałki i roz­sy­pał po stole, po czym obma­cał kie­sze­nie mary­narki. To było tro­chę teatralne, ale potrzebne. Podar­cie kartki zatrzy­mało ich w zdzi­wie­niu; zro­zu­mieli ten gest. Poka­zał im, że jest jesz­cze bar­dziej pewny wygra­nej niż oni. Podarł ich wąt­pli­wo­ści, ich stres, ich zmę­cze­nie.

– Przy­nieś mi oku­lary – zwró­cił się do Roberta.

Robert nie wstał, tylko do kogoś zadzwo­nił.

– Co możemy zro­bić? – zapy­tał Bar­tek. Miał twarz dziecka, które zbiło słój z cukier­kami.

Asy­stenci Bartka nie byli tak prze­ra­żeni jak on. Wie­dzieli, że jego przed­sta­wie­nia to mono­dramy, że w tym teatrze można być tylko pra­cow­ni­kiem tech­nicz­nym.

Pre­zy­dent nie zno­sił wyglądu Bartka – krót­kich, pofar­bo­wa­nych na pla­ty­nowo wło­sów, wzo­rzy­stych koszul wło­skich firm, maro­kań­skich pan­to­fli. Jakby Bar­tek pró­bo­wał siłą wło­żyć do ust ludziom to, kim naprawdę jest. Choć był gejem, co mani­fe­sto­wał każ­dym swoim ruchem, sło­wem i ele­men­tem stroju, wymy­ślił to zda­nie z wiecu wybor­czego: „LGBT to nie ludzie, to pro­pa­ganda”. Instru­ował wtedy Pre­zy­denta, żeby zro­bił dłuż­szą pauzę po „ludzie”, tak aby media nie miały pro­blemu z wyci­na­niem pierw­szego zda­nia wypo­wie­dzi.

– Możemy ich tro­chę prze­stra­szyć – dopiero po chwili zro­zu­miał, że Bar­tek odpo­wiada sam sobie na zadane przed chwilą pyta­nie.

Do pokoju weszła inna dziew­czyna, podob­nie ubrana do poprzed­niej, i przy­nio­sła mu fute­rał z oku­la­rami. Na czar­nym zamszu wid­niało wytło­czone złote godło Pol­ski. Z tą dziew­czyną też mógłby uciec. Świat był pełen dróg ucieczki, ale Pre­zy­dent nie mógł sko­rzy­stać z żad­nej.

– Pyta­nie tylko jak – cią­gnął Bar­tek – jak szybko pre­zy­dent może wymy­ślić jakąś kom­plet­nie poje­baną, gigan­tyczną ustawę, wielką jak Godzilla, która zde­le­ga­li­zuje w jeden dzień „Kra­jową”, NTV, Cyfrową Pol­skę i cały ten baj­zel i przy­mu­sowo sprzeda to Węgrom albo Tur­kom. Nawet nie ustawę, pro­po­zy­cję ustawy, ideę ustawy…

Zało­żył oku­lary i zro­zu­miał, że nie chce widzieć Bartka ani jego ludzi, ani tego pomiesz­cze­nia, jesz­cze wyraź­niej.

– Myślisz bar­dzo szybko, Bar­tek. Ale musisz tro­chę zwal­niać, gdy zaczy­nasz mówić – powie­dział po chwili Robert. Gło­śniej niż do tej pory. Pra­wie ni­gdy nie kry­ty­ko­wał Bartka, musiał być wypro­wa­dzony z rów­no­wagi.

Ale Bar­tek był wypro­wa­dzony z rów­no­wagi jesz­cze bar­dziej.

– A co innego można zro­bić w tej sytu­acji? Można ich tylko prze­ra­zić. Oni niczego od was nie chcą. To nie jest pro­po­zy­cja han­dlowa. Oni umie­rają, koń­czą się, są zde­spe­ro­wani. Chcą jesz­cze cokol­wiek zna­czyć. Chcą na cokol­wiek wpły­wać. Nie widzi­cie tego? Opu­bli­kują ten arty­kuł, nawet jeśli mają jutro prze­stać ist­nieć.

– Więc po co ich stra­szyć, Bar­tek? – zapy­tał Robert.

– To nie ich masz stra­szyć, tylko akcjo­na­riu­szy, Robert, czy ja ci muszę tłu­ma­czyć, gdzie jest jebane słonko, kiedy śpi?! – wrza­snął Bar­tek.

Pre­zy­dent znowu ude­rzył dło­nią w stół, tym razem lżej, sym­bo­licz­nie. Wstał, odwró­cił się do nich tyłem. Odwra­ca­nie się tyłem zawsze dzia­łało. Pod­pa­trzył to u Mistrza i Cara.

– Myślę, że nic nie możemy zro­bić. Myślę, że nic nie musimy – dodał.

Dwa­na­ście lat temu dowie­dział się jako jeden z pierw­szych – w końcu był sekre­ta­rzem stanu. Miał tam być. Miał lecieć tym samo­lo­tem. Osta­tecz­nie został, aby koor­dy­no­wać na miej­scu tę wizytę.

Wystar­czyło, aby jego myśli powę­dro­wały w stronę tam­tych wyda­rzeń, i jego ciało od razu prze­ży­wało je na nowo. Jakby tuż przed oczyma wybu­chła mu gwiazda, wypa­la­jąc oczy, mózg, cały układ ner­wowy.

Miał wolne. Sie­dział nago na łóżku w swoim kra­kow­skim miesz­ka­niu. Była ósma rano. Miał kaca, poprzed­niego dnia był na chwilę na weselu kolegi żony. Bawił się źle, więc wypił za dużo.

Nie obu­dził go tele­fon, obu­dziły go pra­gnie­nie i pełny pęcherz. Tele­fon zadzwo­nił chwilę póź­niej – to był szef Kan­ce­la­rii, głupi facet o pseu­do­ni­mie Śluz. Mistrz i Car obda­rzali takich ludzi naj­więk­szym zaufa­niem. Kom­pe­ten­cje nie miały zna­cze­nia, każdy miał jakieś kom­pe­ten­cje, w końcu nawet brak kom­pe­ten­cji był pewną kom­pe­ten­cją – nato­miast mało kto cier­piał na tę spe­cy­ficzną odmianę głu­poty, która wią­zała się z lojal­no­ścią.

– Oni wszy­scy nie żyją – powie­dział wtedy Śluz, po czym dodał, dziw­nie i głu­pio: – Dzień, w któ­rym pękło niebo.

Dopiero jakiś rok póź­niej, odtwa­rza­jąc ten dia­log w gło­wie, zro­zu­miał, że Śluz nawią­zy­wał do pio­senki Dżemu.

Pre­zy­dent nie cier­piał pio­se­nek Dżemu, cho­ciaż umiał więk­szość z nich zaśpie­wać i zagrać na gita­rze. Był w końcu mistrzem w har­cer­stwie.

– Nie rozu­miem, panie pre­zy­den­cie – dobiegł go głos Bartka.

– Czego nie rozu­miesz? – zapy­tał.

– Czemu mamy nic nie robić – wyja­śnił Bar­tek.

Pre­zy­dent wes­tchnął. Odwró­cił się, popa­trzył na ich prze­ra­żone twa­rze. W pewien spo­sób były iden­tyczne z roz­sy­pa­nymi na stole strzę­pami papieru.

– Dopro­wa­dzi­li­śmy do sytu­acji, w któ­rej ci, któ­rzy są z nami, kom­plet­nie w to nie uwie­rzą. A ci, któ­rzy są prze­ciwko nam… No cóż. – Pokrę­cił głową. – Pozo­staje pyta­nie, ile jest któ­rych. To kwe­stia licze­nia.

– Nie wszy­scy są z nami albo prze­ciwko nam. Prze­cież wiesz, że nie jest to takie pro­ste – prze­rwał mu Bar­tek.

– Panie pre­zy­den­cie – popra­wił go ostro. – Prze­cież pan wie, że to nie takie pro­ste, panie pre­zy­den­cie. A ja myślę, że to jest w miarę pro­ste.

Bar­tek wypu­ścił powie­trze. Prze­łknął ślinę. Obrzu­cił spoj­rze­niem ludzi z Kan­ce­la­rii, któ­rzy lustro­wali czubki swo­ich wło­żo­nych do gar­ni­turu tram­pek.

– Ja tylko wyko­nuję swoją pracę – powie­dział cicho Bar­tek.

– Jak pra­wie wszy­scy doro­śli ludzie – odparł Pre­zy­dent.

– I tak wygrywa się wybory ludźmi, któ­rzy nie gło­sują na wła­sne pie­nią­dze. Nie pozwo­li­li­śmy dalej okra­dać spo­łe­czeń­stwa. Dla­tego wła­śnie wygramy – spa­ra­fra­zo­wał Cara.

W rze­czy­wi­sto­ści Car był mu obcy, pra­wie wrogi. Jego wypo­wie­dzi czę­sto go iry­to­wały. Pra­wie zawsze była to jakaś para­fraza słów Mistrza, ale para­fraza zepsuta, dopra­wiona zło­ścią, wyzbyta tej imma­nent­nej mądro­ści, którą miał Mistrz. Tutaj jed­nak Car miał rację. Ludzie nie chcieli być biedni. Ludzie mieli dość prze­pra­sza­nia za to, że żyją, dość buta trzy­ma­nego im na twa­rzy. Ludzie prze­stali wie­rzyć w te okropne kłam­stwa tych u wła­dzy, w ich poczu­cie wyż­szo­ści.

Bar­tek poka­zał mu ekran tabletu. Mejl.

– Pan pre­zy­dent wie, co jest w tym mejlu i co tak naprawdę musimy zaadre­so­wać. – Ame­ry­ka­ni­zmy były kolejną rze­czą, któ­rej nie­na­wi­dził w Bartku, ale na razie zosta­wił je bez komen­ta­rza.

Wtedy, dwa­na­ście lat temu, tego strasz­nego poranka potrze­bo­wał dłu­gich minut, aby zro­zu­mieć, co się stało. Język, któ­rym mówiono w tele­wi­zji, nie był języ­kiem pol­skim. Roz­po­zna­wał słowa, ale nie rozu­miał zdań, bo te zda­nia wyra­żały nie­moż­liwe. Włą­czył tele­wi­zor. Pre­zen­te­rzy pła­kali na każ­dym z kana­łów. Obraz był zły, zamglony, na początku myślał, że to jego wła­sny wzrok, kacowa usterka zmy­słów.

– Pro­szę pań­stwa, na rosyj­skim lot­ni­sku… – zaczęła.

Wyłą­czył odbior­nik. Naj­pierw zadzwo­nił do Mistrza. Przy­tłu­miony kobiecy głos wypo­wia­dał chrzęsz­czące, rosyj­skie wyrazy. Zaczął pła­kać i krzy­czeć jed­no­cze­śnie. Jego żona obu­dziła się prze­ra­żona, pewna, że wła­śnie wybu­chła wojna świa­towa. Zadzwo­nił do Śluza.

– Musisz spraw­dzić, czy on żyje. Musisz się tego dowie­dzieć! – krzy­czał.

Tam­ten zaczął mu prze­ry­wać, mówić do niego zdrob­niale po imie­niu, jak do dziecka.

– Nie ma cię tutaj – powta­rzał jak man­trę – nie widzisz, co się stało. Nie poka­zują tego w tele­wi­zji, bo tego nie można poka­zać.

– Obejdź sam ten jebany samo­lot. Obejdź go. Obie­gnij. Obczoł­gaj go, kurwa. Czoł­gaj się dookoła tego samo­lotu, aż go znaj­dziesz. Szu­kaj go w tra­wie, szu­kaj w liściach. Może on się skur­czył. Zmie­nił się w małe zwie­rzę. Zda­rzają się prze­różne rze­czy. W Biblii są wsze­la­kie cuda. Nie ufaj Ruskom. On mógł prze­żyć. Może być prze­ra­żony, sam, scho­wany gdzieś w lesie. On może bar­dzo się bać – kwi­lił do tele­fonu.

Z per­spek­tywy czasu nie miał poję­cia, skąd w gło­wie wzięły mu się te obrazy: nagiego czło­wieka, pre­zy­denta Pol­ski, scho­wa­nego mię­dzy drze­wami, śmier­tel­nie prze­ra­żo­nego, z nagłą utratą pamięci; czło­wieka, który cudem, jako jedyny, wyczoł­gał się z pło­ną­cego wraku.

– On może się tak bar­dzo bać, kurwa, tak strasz­nie się bać – szlo­chał i nie umiał prze­stać.

Żona poło­żyła mu na ple­cach cie­płą, obcą dłoń.

– Prze­pra­szam, ale nie możesz wyda­wać mi pole­ceń służ­bo­wych – odparł wtedy Śluz.

Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki