Katedra Notre Dame w Amiens - ebook

Książka powstała w oparciu o materiały własne autora jak i przy pomocy Polskiej wikipedi a także portalu zdjęć Pixabey. Na okładce znajduje się katedra pod wezwaniem Notre Dame w Amiens

Non Nobis Domine, Non Nobis Sed Domini Tuo Da Gloriam

Le auteur Templar militi

Tobie Panie nasz na wieczną Chwałę

Cathédrale Notre-Dame de Amiens
_Jest to Bazylika Katedra Notre-Dame d’Amiens,_ jest to katedralny rzymskokatolicki kościół. Katedra jest siedzibą biskupa Amiens. Leży na niewielkim grzbiecie nad rzeką Sommą w Amiens, administracyjnej stolicy regionu Pikardii we Francji, około 120 kilometrów, na północ od Paryża. Katedra została zbudowana prawie w całości między 1220 a około 1270, i jest to niezwykle krótki okres jak na budowę katedry gotyckie, ale jednocześnie nadający jej niezwykłą jedność stylu. Amiens jest klasycznym przykładem wysokiej gotyckim stylu gotyku. Ma również pewne cechy późniejszego stylu w powiększonych wysokich oknach chóru, dodanych w połowie lat pięćdziesiątych XIV wieku. Tu architekci i konstruktorzy starali się zmaksymalizować wymiary wewnętrzne, aby sięgnąć niebios i wnieść więcej światła. W rezultacie katedra w Amiens jest największą katedrą we Francji. Ma bowiem 200 000 metrów sześciennych czyli 260 000 metrów sześciennych, i jest wystarczająco dużą, aby pomieścić dwie katedry wielkości paryskiej katedry Notre Dame. Katedra w Amiens została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO od 1981 roku. Chociaż utraciła wiele ze swoich oryginalnych witraży, katedra w Amiens słynie z jakości i ilości gotyckich rzeźb z początku XIII wieku, najpiękniejsze z nich są na głównej fasadzie zachodniej i portal południowego transeptu oraz duża ilość rzeźb polichromowanych z późniejszych okresów wewnątrz budynku.

Katedra Notre Dame na tle miasta Amiens
Historia Wcześniejszej katedry. Zgodnie z lokalną tradycją chrześcijaństwo zostało przywiezione do Amiens w III wieku naszej ery przez dwóch chrześcijańskich męczenników, znanych jako Firmin Męczennik i Firmin Wyznawca. Święty Marcin został ochrzczony w Amiens w 334. Kościół został stłumiony przez inwazje Wandali i wznowiony dopiero pod koniec V wieku, wraz z chrztem Clovis I w 498 lub 499 roku. Pierwszym biskupem Amiens był Edibus, który uczestniczył w soborze w 511 r. W dokumentach mówi się, że na miejscu obecnego kościoła istniała wczesna katedra z dwoma kościołami poświęconymi dwóm Ferminom, ale nie ma dowodów archeologicznych. Jako że pożary zniszczyły dwa poprzednie kościoły i znaczną część miasta, a na ich miejsce w latach 1137 do roku 1152, zbudowano romańską katedrę. W katedrze tej w 1193 roku. Odbyło się wesele króla Francji Filipa II. W 1206 roku, Amiens otrzymało słynną relikwię, rzekomą głowę Jana Chrzciciela, zakupioną w Konstantynopolu. Dzięki tej relikwii Amiens stało się głównym celem pielgrzymek i stanowiło ważne źródło dochodów, ale ten relikwiarz został zniszczony podczas rewolucji francuskiej, ale rekonstrukcja wykonana w 1876 roku, przez paryskiego jubilera, przy użyciu części oryginalnego kryształu górskiego, jest dziś wystawiana w Skarbcu katedralnym.

Katedralne portale w archiwalnym ujęciu
Kiedy pożar zniszczył romańską katedrę w 1218 roku. Projekt nowej katedry wykonał budowniczy Robert de Luzarches, a w 1220 roku. Biskup Evrard de Fouilloy położył pierwszy kamień węgielny pod budowę nowej katedry. Architekt Luzarches zrewolucjonizował system budownictwa gotyckiego, używając kawałków kamienia o standardowych rozmiarach i formach, zamiast tworzyć unikalne elementy dla każdej funkcji. Był architektem do 1228 roku. A następnie Thomas de Cormont do 1258 roku. Jego syn, Renaud de Cormont, pełnił funkcję architekta do 1288. roku. Budowę katedry prowadzono nietypowo od zachodu na wschód, zaczynając w nawie głównej. De Cormont nadał budowli uderzające wymiary i harmonię, budując wielkie arkady i górne okna. Nawa została ukończona w 1236 roku, a do 1269 roku, górne okna chóru były już na swoich miejscach. Pod koniec XIII wieku ukończono ramiona transeptu, a na początku XIV wieku elewacje i wieże górne. W trakcie tych prac dobudowano kaplice pomiędzy przyporami i przy narożach transeptu. Wzmocnienie budowli katedry XV wieku. Oryginalna konstrukcja latających przypór wokół chóru polegała na umieszczeniu ich zbyt wysoko, aby przeciwdziałać sile wypychającego łuk stropu na zewnątrz, co skutkowało nadmiernymi siłami bocznymi działającymi na pionowe kolumny. Konstrukcja została uratowana tylko wtedy, gdy murarze umieścili drugi rząd solidniejszych latających przypór, które łączyły się niżej na zewnętrznej ścianie.

Katedralna fasada główna widoczna z ulicy

Portale na fotografii archiwalnej
Cała podłoga kościoła katedralnego, jest pokryta wzorami geometrycznymi wpisanymi w kwadraty. Znajdujący się tu kamienny ponad dwustumetrowy labirynt wierni przemierzali na kolanach jako formę pokuty. Trasa wiedzie do centralnie umieszczonego ośmiokąta z wizerunkami trzech architektów i biskupa. Katedra w Amiens. Jest to Katedra Matki Bożej z Amiens. W języku francuskim mówimy na katedrę, _Notre-Dame d’Amiens._ W języku polskim jest to _Bazylika Katedra Notre-Dame d’Amiens,_ lub po prostu katedrą w Amiens, jest rzymskokatolicki kościół. Katedra jest siedzibą biskupa Amiens. Leży na niewielkim grzbiecie nad rzeką Sommą w Amiens, administracyjnej stolicy regionu Pikardii we Francji, około 120 kilometrów na północ od Paryża.

Uśmiechnięty posąg Dziewicy Marii na zachodnim portalu
Katedra została zbudowana prawie w całości między 1220 a około rokiem 1270, niezwykle krótki okres jak na katedrę gotycką, nadający jej niezwykłą jedność stylu. Amiens jest klasycznym przykładem wysokiej gotyckim stylu gotyku. Ma również pewne cechy późniejszego stylu Rayonnanta w powiększonych wysokich oknach chóru, dodanych w połowie lat pięćdziesiątych XIV wieku. Jego konstruktorzy starali się zmaksymalizować wymiary wewnętrzne, aby sięgnąć niebios i wnieść więcej światła. W rezultacie katedra w Amiens jest największą katedrą we Francji. Ma bowiem 200 000 metrów kwadratowych powierzchni, czyli 260 000 metrów sześciennych, czyli wystarczająco dużą, aby pomieścić dwie katedry wielkości paryskiej katedry Notre Dame. Katedra została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO od 1981 roku. Chociaż utraciła wiele ze swoich oryginalnych witraży, katedra w Amiens słynie z jakości i ilości gotyckich rzeźb z początku XIII wieku, na głównej fasadzie zachodniej i portal południowego transeptu oraz duża ilość rzeźb polichromowanych z późniejszych okresów wewnątrz budynku.

Plan katedry w Amiens w przekroju
Wcześniejsze katedry. Zgodnie z lokalną tradycją chrześcijaństwo zostało przywiezione do Amiens w III wieku naszej ery przez dwóch chrześcijańskich męczenników, znanych jako Firmin Męczennik i Firmin Wyznawca. Święty Marcin został ochrzczony w Amiens w 334 roku.

Część portalu wschodniej strony
Kościół został zniszczony przez inwazje Wandali i wznowiony dopiero pod koniec V wieku, wraz z chrztem Clovis I w 498 lub 499 roku. Pierwszym biskupem Amiens był Edibus, który uczestniczył w soborze w 511 roku.

Chrystus na tympanonie portalu głównego w zbliżeniu
W dokumentach mówi się, że na miejscu obecnego kościoła istniała wczesna katedra z dwoma kościołami poświęconymi dwóm Ferminom, ale nie ma dowodów archeologicznych.

Miejscowi święci, w tym męczennicy bez głowy, Victoricus i Gentian, w zachodnich portalach
Pożar zniszczył dwa kościoły i znaczną część miasta, a na jej miejsce w latach 1137 do roku 1152, zbudowano romańską katedrę. W katedrze tej w 1193 roku. Odbyło się wesele króla Francji Filipa II. W 1206 roku, Amiens otrzymało słynną relikwię, rzekomą głowę Jana Chrzciciela, zakupioną w Konstantynopolu.

Nawa główna w stronę ołtarza
Dzięki tej relikwii Amiens stało się głównym celem pielgrzymek i stanowiło ważne źródło dochodów, a relikwiarz został zniszczony podczas rewolucji francuskiej, ale rekonstrukcja wykonana w 1876 roku, przez paryskiego jubilera, przy użyciu części oryginalnego kryształu górskiego, jest dziś wystawiana w Skarbcu katedralnym.

Wnętrze katedry w Amiens autorstwa Davida Robertsa obraz z około roku 1827
Pożar zniszczył romańską katedrę w 1218 roku. Projekt nowej katedry wykonał budowniczy Robert de Luzarches, a w 1220 roku. Biskup Evrard de Fouilloy położył pierwszy kamień.

Ambona z ołtarzem głównym
Luzarches zrewolucjonizował system budownictwa gotyckiego, używając kawałków kamienia o standardowych rozmiarach i formach, zamiast tworzyć unikalne elementy dla każdej funkcji. Był architektem katedry do 1228 roku. A następnie Thomas de Cormont do 1258 roku.

Transept katedry i północne witraże transeptu
Jego syn, Renaud de Cormont, pełnił funkcję architekta do 1288 roku. Budowę prowadzono nietypowo od zachodu na wschód, zaczynając w nawie głównej. De Cormont nadał budowli uderzające wymiary i harmonię, budując wielkie arkady i górne okna.

Część transeptu
Nawa została ukończona w 1236 roku, a do 1269 roku, górne okna chóru były już na swoich miejscach. Pod koniec XIII wieku, ukończono ramiona transeptu, a na początku XIV wieku, elewacje i wieże górne. W trakcie tych prac dobudowano kaplice pomiędzy przyporami i przy narożach transeptu.

Flamboyant Południowa Rozeta z XVI wieku
Wzmocnienie w XV wieku. Oryginalna konstrukcja latających przypór wokół chóru polegała na umieszczeniu ich zbyt wysoko, aby przeciwdziałać sile wypychającego łuk stropu na zewnątrz, co skutkowało nadmiernymi siłami bocznymi działającymi na pionowe kolumny.

Ołtarz główny za dekoracyjnym przepierzeniem
Konstrukcja została uratowana tylko wtedy, gdy murarze umieścili drugi rząd solidniejszych latających przypór, które łączyły się niżej na zewnętrznej ścianie. W 1497 roku, na czterech filarach przejścia transeptu, a także na dwóch lewych kolumnach chevetu, zaczęły pojawiać się pęknięcia i inne oznaki naprężenia.

Sklepienie gwiaździste transeptu, gdzie łączy się z nawą
Zespół ekspertów zbadał uszkodzenia i wykonał kilka napraw, ale pęknięcia nie ustąpiły. Problem został ostatecznie rozwiązany przez Pierre Tarisela, który w 1498 roku, zainstalował łańcuch z kutego żelaza wokół poziomu, aby oprzeć się siłom wypychającym kamienne kolumny na zewnątrz. Łańcuch został nagrzany do czerwoności, a następnie zaciśnięty aby działał jak zacisk, zaciskając się na powietrzu, a gdy ostygł, i nadal pozostał na swoim miejscu.

Ekstrawagancka wieża północna z około roku 1406 i wieża południowa z roku 1366
W 1503 roku. Tarisel podjął podobne działania, aby wzmocnić fragmenty wejścia do chóru. W XVI wieku, katedra została znacznie zniszczona przez pożary, wichury i eksplozję pobliskiej prochowni bez większych zniszczeń. Przeszedł również kilka modyfikacji, aby dostosować się do zmieniających się stylów w zachodnim transepcie zainstalowano nowe okno rozetowe w stylu ekstrawaganckiego gotyku, pełne loków i kontr-loków.

Rozeta południowa transeptu powstała w XVI wieku
W XVIII wieku, dokonano zmian architektonicznych w celu dostosowania do nowych doktryn ogłoszonych przez Sobór Trydencki. Stary średniowieczny lektorium między chórem a nawą został zastąpiony ozdobnym żelaznym kratowym parawanem, tak aby parafianie w nawie głównej mogli widzieć cały ołtarz. Sam ołtarz został zmodyfikowany, poprzez usunięcie dwunastu masywnych kandelabrów i dwunastu skrzyń z relikwiami męczenników świętych. Przeprowadzono również duże prace wzmacniające latające przypory.

Zdjęcie katedry wykonane w sepii z 1878 roku