Kenosis. Simone Weil i Kaija Saariaho - ebook

Książka stanowi próbę interpretacji wymiaru kenotycznego w refleksji Simone Weil oraz „audioportretu” filozofki – oratorium La Passion de Simone Kaiji Saariaho (2006). Utwór muzyczny fińskiej kompozytorki w całości odnosi się do sylwetki oraz myśli Weil, a jego ukształtowanie formalne jest wzorowane na nabożeństwie Drogi Krzyżowej. W centrum uwagi znajduje się problem kenozy, rozpatrywany w kontekstach filozoficzno-teologicznych, estetycznych, hermeneutycznych oraz etycznych – zarówno w odniesieniu do pisarstwa Weil, jak i muzyki Saariaho.
Myśl francuskiej filozofki została ujęta w perspektywie postsekularnej avant la lettre, a szczególną uwagę autorka poświęca motywom kenozy, (nie)obecności Boga, kenotycznej uważności, bliskiej postsekularnemu pojęciu adoracji w kontakcie z drugim człowiekiem, oraz etycznej postawy miłosierdzia wobec anonimowego bliźniego. Otwiera tym samym na nowo dyskusję na temat doniosłości myśli Weil w dzisiejszym momencie historycznym.

Książka p. Katarzyny Kuci-Kuśmierskiej jest dziełem samodzielnej refleksji i to refleksji niełatwej, bowiem dotyczącej tyleż literatury, co teologii i muzyki. (...) Zachowując szacunek dla kon-strukcji dzieła muzycznego fińskiej kompozytorki, Autorka nie poprowadziła nas drogą ściśle muzykologiczną, ale hermeneutyczną (...) – to znaczy starała się przeplatać nić kompozytorską z literacką i filozoficzną tak, aby powstało coś, co pozwala na powołanie do życia struktury myśli Weil (…). Specjalnie posługuję się słowem struktura, bowiem jego przestrzenny charakter spra-wia, że opuszczamy książkę (…) z obrazem życia (…). Ta myśl wcielona, mówi Autorka, jest nieodzownie „paradoksalna” (…). Jednym z największych jej paradoksów jest to, że zawdzięcza zwycięstwo klęsce, nasycenie głodowi, obecność nieobecności, sprawiedliwość powstrzymaniu się od bezwzględnego dochodzenia swych racji. Wszystko to doświadczenia obce dzisiejszemu światu, ale niezbędne, by go próbować ratować.

Prof. dr hab. Tadeusz Sławek, Uniwersytet Śląski

Dr Katarzyna Kucia-Kuśmierska jest literaturoznawczynią i śpiewaczką. Ukończyła studia komparatystyczne na Wydziale Polonistyki UJ oraz śpiew solowy w Akademii Muzycznej w Krakowie. Współpracuje z zespołami muzyki dawnej oraz z kameralnym zespołem wokalnym Cracow Singers . Pracuje na stanowisku asystenta w Katedrze Teorii Literatury Wydziału Polonistyki UJ. Interesuje się problematyką szeroko rozumianych związków muzyki z literaturą.

Wstęp

Część I

Kenosis. Poszukiwania filozoficzno-estetyczne

Od dekreacji do interpretacji

Piękno (się) dekreuje

Muzyka w twórczości Simone Weil

Od paradoksu do kenozy. Poetyka Weil i Saariaho

Część II

Kenosis. Bycie w świecie

Od La pesanteur et la grace do La Passion de Simone

Stacja I: Dźwiękowy portret Simone Weil. Kontemplacyjne exordium

Stacja II: Tożsamość w nietożsamości. Krzyż zmagań z ciałem, kobiecością i żydowskim pochodzeniem

Stacja III: Muzyczna cisza. Dźwiękowe „ziarenko gorczyczne”

Stacja IV: W nienawiści i miłości. „Kto kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godzien” (Mt 10, 37)

Stacja V: Kenoza społeczna

Stacja VI: Dźwiękowa ikona. Między obrazem a muzyką

Część III

Kenosis. Imitatio Christi

Stacja VII: La pesanteur et la grace

Stacja VIII: Początek i koniec

Stacja IX: Jedyny warunek: kochać bezwarunkowo

Stacja X: Kenosis

Część IV

Kenosis. Od śmierci do życia

Stacja XI: Jedyna siła: bezsilność

Stacja XII: Karmić się głodem

Stacja XIII: Jednoczesność życia i śmierci

Stacja XIV: Ofiara bez ofiary

Stacja XV: Zmartwychwstanie przez śmierć bez zmartwychwstania

Zamiast zakończenia. Simone Weil: myślicielka postsekularna avant la lettre?

Bibliografia

Przykłady muzyczne

Indeks osób