Kieszonkowa anatomia topograficzna. Kości stawy więzadła - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 stycznia 2010
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Kieszonkowa anatomia topograficzna. Kości stawy więzadła - ebook
Książka zawiera szczegółowe miana anatomiczne z zakresu osteologii i artrologii. Omówiono w niej także klasyfikację stawów i zakresy ich ruchów, wyczuwalność punktów kostnych oraz miejsca przyczepów mięśni na strukturach kostnych.
Hierarchię ważności struktur anatomicznych zaznaczono za pomocą odcieni czerwieni i szarości oraz różnych krojów pisma i wcięć umożliwiających precyzyjną lokalizację mian. Topograficzny układ pozwala na przygotowanie się do ćwiczeń prosektoryjnych.
Alfabetyczny indeks nazw polskich i łacińskich ułatwia szybkie odszukanie danej struktury w tekście.
Książka przeznaczona jest dla studentów wydziałów lekarskiego i lekarsko-dentystycznego oraz studentów fizykoterapii. Może być również przydatna asystentom i wykładowcom prowadzącym zajęcia ze studentami.
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-200-6168-0 |
| Rozmiar pliku: | 1,8 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WPROWADZENIE
_Kieszonkowa anatomia topograficzna. Kości, stawy, więzadła_ zawiera zbiór szczegółowych mian anatomicznych opisujących struktury wyróżniane w osteologii (nauka o kościach) i artrologii (nauka o połączeniach), niezbędnych dla studenta wydziału lekarskiego i lekarsko-dentystycznego oraz studenta fizjoterapii. Aby ułatwić szybką naukę polskich i łacińskich mian anatomicznych, dodano klasyfikacje stawów i zakresy ich ruchów, wyczuwalność punktów kostnych oraz miejsca przyczepów mięśni na strukturach kostnych. Wiedzę z zakresu anatomii praktycznej zestawiono w postaci uwag topograficznych i klinicznych zamieszczonych na końcu każdego rozdziału lub podrozdziału.
Topograficzny układ podrozdziałów pozwala na praktyczne wykorzystanie tego podręcznika podczas przygotowania się do zajęć i na ćwiczeniach prosektoryjnych. Korzystanie z obszernych podręczników anatomii opisowej i poszukiwanie w nich treści realizowanych w trakcie ćwiczeń jest czasochłonne i nie zawsze daje odpowiedź na wszystkie stawiane pytania.
W początkowym okresie nauki samodzielny wybór najistotniejszych treści z obszernych opracowań anatomicznych sprawia studentowi duże trudności. Na przykład przygotowanie się do zajęć z tematu JAMY I DOŁY CZASZKI wymaga przestudiowania wielotomowych podręczników i atlasów. Dodatkowym problemem w trakcie studiów jest konieczność równoczesnej nauki słownictwa anatomicznego w języku polskim i łacińskim. Twórcy polskiego mianownictwa anatomicznego jako pierwszą przyjęli zasadę, że „wszystkie nazwy muszą być czysto polskie i z duchem języka zgodne”. W konsekwencji żadne z polskich mian nie jest podobne do mian łacińskich, a niektóre polskie nazwy brzmią dosyć ciekawie. Korzystając ze „skarbnicy języka polskiego”, łacińską nazwę sulcus sinus petrosi superioris tłumaczymy jako bruzda zatoki skalistej górnej. Należy zdawać sobie sprawę, że początkujący adept medycyny ma duże problemy z wyobrażeniem sobie zarówno „zatoki skalistej”, jak i „bruzdy w zatoce”.
W zamierzeniu autorów przewodnik ten ma rozwiązać podstawowe problemy lokalizacji szczegółów w obrębie kości, a jego kieszonkowe rozmiary mają zachęcać do nieustannego korzystania (repetitio mater studiorum est).
Hierarchię ważności struktur anatomicznych zaznaczono za pomocą kolorów (odcienie czerwieni i szarości) oraz różnych rodzajów czcionek i przesunięć (wcięć) umożliwiających precyzyjną lokalizację mian (patrz przykład niżej). W nawiasach podano nazwy struktur występujących niestale (zmienności) lub w okresie rozwojowym. Średniki oddzielają poprawne, lecz rzadziej używane miana alternatywne.
------------------------- -------------------------
CZASZKA CRANIUM
KOŚCI MÓZGOCZASZKI OSSA NEUROCRANII
Kość czołowa Os frontale
Łuska czołowa Squama frontalis
Powierzchnia zewnętrzna Facies externa
Brzeg nadoczodołowy Margo supraorbitalis
Wcięcie nadoczodołowe Incisura supraorbitalis
Powierzchnia skroniowa Facies temporalis
Powierzchnia wewnętrzna Facies interna
Część nosowa Pars nasalis
Kolec nosowy Spina nasalis
Część oczodołowa Pars orbitalis
Powierzchnia oczodołowa Facies orbitalis
(Kolec bloczkowy) (Spina trochlearis)
------------------------- -------------------------
W hierarchicznym opisie struktury anatomicznej (patrz wyżej – Kość czołowa) należy zwrócić uwagę na główne elementy zaznaczone kolorem i zlokalizowane w gradacjach poniżej. Gradacja powyżej informuje o hierarchii przynależności, a gradacja poniżej o elementach budowy struktur. Z podanego przykładu należy odczytać, że Kość czołowa należy do KOŚCI MÓZGOCZASZKI, które wchodzą w skład CZASZKI. Hierarchia poniżej informuje, że Kość czołowa jest zbudowana z trzech podstawowych elementów (łuska czołowa, część nosowa, część oczodołowa). W obrębie podstawowych elementów kości czołowej można zidentyfikować mniejsze struktury (gradacja poniżej), np. wcięcie nadoczodołowe znajdujące się na brzegu nadoczodołowym umiejscowionym w obrębie powierzchni zewnętrznej łuski czołowej.
Integralną częścią książki są zestawienia topograficzne i kliniczne. Zwrócono w nich szczególną uwagę na wzajemne relacje kości, mięśni, nerwów i naczyń. Jako odzwierciedlenie stosunków przestrzennych opisano ograniczenia, zawartość i połączenia struktur topograficznych. W celu ułatwienia nauki zastosowano następujące symbole graficzne:
Ograniczenia
Zawartość
⇒ Początek lub Koniec
↔ Połączenia
♂ Męski
♀ Żeński
Do opisu i określania położenia struktur ciała przyjęto w anatomii umowną pozycję opisową, tzw. pozycję anatomiczną. Ciało człowieka w pozycji anatomicznej opisywane jest w postawie stojącej (pozycja dwunożna), z głową skierowaną na wprost, kończynami górnymi ułożonymi wzdłuż tułowia, tak że powierzchnie dłoniowe rąk są skierowane do przodu.
Zasada opisu ciała opiera się na umownych płaszczyznach i osiach (patrz rycina). Wyróżnia się płaszczyzny strzałkowe biegnące od przodu ku tyłowi ciała, a jedna z nich – płaszczyzna strzałkowa pośrodkowa - dzieli ciało na połowę prawą i lewą. Prostopadle do niej biegną płaszczyzny czołowe (wieńcowe) dzielące ciało na przód i tył oraz płaszczyzny poziome dzielące ciało na górę i dół. Na przecięciu płaszczyzn strzałkowych z czołowymi znajdują się osie pionowe. Na przecięciu płaszczyzn czołowych i poziomych występują osie poprzeczne, a na przecięciu płaszczyzn strzałkowych z poziomymi osie strzałkowe. Płaszczyzna czołowa wyznacza kierunki boczny i przyśrodkowy oraz górny i dolny, płaszczyzna strzałkowa kierunki przedni i tylny oraz górny i dolny, a płaszczyzna pozioma przedni, tylny, boczny i przyśrodkowy. Zestawienie płaszczyzn, osi ciała oraz mian określających położenie i kierunki zamieszczono na stronie 2 i 3.
Dodatkowo na kończynach wyróżnia się kierunek dalszy (do palców) oraz kierunek bliższy (do tułowia). Przy opisie przedramienia najczęściej stosuje się kierunki łokciowy i promieniowy, których nazwy pochodzą od kości. Analogicznie na podudziu używa się kierunków piszczelowy i strzałkowy. Często stosowanymi, szczególnie do opisu tułowia, są kierunki powierzchowny i głęboki.
Ciało człowieka składa się z głowy, tułowia i kończyn. Tułów składa się z szyi, klatki piersiowej i brzucha. Część dolna brzucha zwana jest miednicą, ale nazwa ta określa również części kostne tej okolicy. Najniższą częścią miednicy, a tym samym tułowia, jest krocze.
Osią tułowia jest kręgosłup, a jego odcinek szyjny dźwiga głowę.
Kończyna górna składa się z obręczy, ramienia, przedramienia i ręki. Ręka to najdalsza część kończyny górnej, choć często mianem tym błędnie określa się całą kończynę górną. Głównymi częściami kończyny dolnej są: obręcz, udo, podudzie i stopa. Noga w języku potocznym to synonim kończyny dolnej. Słowo to nie jest jednak mianem anatomicznym.
Ręka i stopa mają własne określenia topograficzne. Powierzchnia „przednia” albo „brzuszna” ręki to „dłoń” lub „powierzchnia dłoniowa”. W języku potocznym ręka jest mylnie nazywana dłonią. Natomiast powierzchnia „tylna”, inaczej „grzbietowa” ręki, to „grzbiet” ręki. Powierzchnię górną stopy określa się mianem „grzbiet stopy”, a powierzchnia dolna stopy to „podeszwa”.
W rozdziałach pozostawiono miejsca na indywidualne notatki lub rysunki Czytelnika.
Autorzy liczą, że niniejszy przewodnik będzie przydatny nie tylko dla studentów wydziału lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i fizjoterapii, ale również dla asystentów i wykładowców prowadzących zajęcia z anatomii człowieka.
Jerzy Stanisław Gielecki
Olsztyn 2010------------------------ --
Skróty nazw polskich
G. = Gałąź
Gg. = Gałęzie
M. = Mięsień
Mm. = Mięśnie
N. = Nerw
Nn. = Nerwy
T. = Tętnica
Tt. = Tętnice
W. = Więzadło
Ww. = Więzadła
Ż. = Żyła
Żż. = Żyły
Skróty nazw łacińskich
A. = Arteria
Aa. = Arteriae
Lig. = Ligamentum
Ligg. = Ligamenta
M. = Musculus
Mm. = Musculi
N. = Nervus
Nn. = Nervi
R. = Ramus
Rr. = Rami
V. = Vena
Vv. = Venae
------------------------ --------------------------------------------- -----------------------------------------------------
PŁASZCZYZNY I OSIE CIAŁA PLANA ET AXES CORPORIS
Osie Axes
Oś pionowa Axis verticalis
Oś długa Axis longitudinalis
Oś poprzeczna Axis transversalis
Oś strzałkowa Axis sagittalis
Płaszczyzny Plana
Płaszczyzna czołowa lub wieńcowa Planum frontale seu coronale
Płaszczyzna pozioma lub poprzeczna Planum horizontale seu transversale
Płaszczyzna podżebrowa Planum subcostale
Płaszczyzna przezodźwiernikowa Planum transpyloricum
Płaszczyzna strzałkowa Planum sagittale
Płaszczyzna pośrodkowa Planum medianum
Płaszczyzna przypośrodkowa Planum paramedianum
MIANA KIERUNKU I POŁOŻENIA TERMINI DIRECTIONIS ET SITUS
Kierunki Directiones
Pionowy Verticalis
Poziomy Horizontalis
Pośrodkowy Medianus
Wieńcowy Coronalis
Strzałkowy Sagittalis
Prawy Dexter
Lewy Sinister
Przyśrodkowy Medialis
Pośredni Intermedius
Boczny Lateralis
Przedni Anterior
Tylny Posterior
Brzuszny Ventralis
Grzbietowy Dorsalis
Czołowy Frontalis
Potyliczny Occipitalis
Górny Superior
Dolny Inferior
Czaszkowy lub dogłowowy Cranialis
Ogonowy lub doogonowy Caudalis
Dziobowy Rostralis
Szczytowy lub wierzchołkowy Apicalis
Podstawny Basalis
Podstawowy Basilaris
Środkowy Medius
Poprzeczny Transversus seu transversalis
Podłużny Longitudinalis
Osiowy Axialis
Zewnętrzny Externus
Wewnętrzny Internus
Powierzchowny Superficialis
Głęboki Profundus
Środkowy Centralis
Obwodowy Periphericus seu peripheralis
Miana dotyczące kończyn Termini ad membra spectantes
Bliższy Proximalis
Dalszy Distalis
Promieniowy Radialis
Łokciowy Ulnaris
Strzałkowy Fibularis seu peronealis
Piszczelowy Tibialis
Dłoniowy Palmaris seu volaris
Podeszwowy Plantaris
Grzbietowy Dorsalis
Linie ↔ Lineae ↔
Linia pośrodkowa przednia Linea mediana anterior
Linia mostkowa Linea sternalis
Linia przymostkowa Linea parasternalis
Linia środkowo-obojczykowa Linea medioclavicularis
(Linia sutkowa) (Linea mammillaris)
Linia pachowa przednia Linea axillaris anterior
Linia pachowa środkowa Linea axillaris media
Linia pachowa tylna Linea axillaris posterior
Linia łopatkowa Linea scapularis
Linia przykręgowa Linea paravertebralis
Linia pośrodkowa tylna Linea mediana posterior
KOŚCI I POŁĄCZENIA OSSA ET IUNCTURAE
Kość Os
Miana ogólne Termini generales
Część kostna Pars ossea
Istota korowa Substantia corticalis
Istota zbita Substantia compacta
Istota gąbczasta lub beleczkowa Substantia spongiosa seu trabecularis
Część chrzęstna Pars cartilaginea
Część błoniasta Pars membranacea
Okostna Periosteum
Ochrzęstna Perichondrium
Trzeszczka Os sesamoideum
Nasada Epiphysis
Chrząstka nasadowa Cartilago epiphysialis
Blaszka nasadowa Lamina epiphysialis
Kresa lub linia nasadowa Linea epiphysialis
Trzon Diaphysis
Przynasada Metaphysis
Guz Tuber
Guzek Tuberculum
Guzowatość Tuberositas
Wyniosłość Eminentia
Wyrostek Processus
Kolec Spina
Kłykieć Condylus
Nadkłykieć Epicondylus
Grzebień Crista
Kresa lub linia Linea
Wcięcie Incisura
Bruzda Sulcus
Dół Fossa
Dołek Fossula
Powierzchnia Facies
Powierzchnia stawowa Facies articularis
Jama szpikowa Cavitas medullaris seu cavum medullare
Szpik kostny Medulla ossium
Szpik kostny żółty Medulla ossium flava
Szpik kostny czerwony Medulla ossium rubra
Otwór Foramen
Otwór odżywczy Foramen nutricium seu nutriens
Rozwór Hiatus
Kanał Canalis
Kanał odżywczy Canalis nutricius seu nutriens
Punkt lub ośrodek kostnienia Punctum seu centrum ossificationis
Ośrodek kostnienia pierwotny lub trzonowy Centrum ossificationis primarium seu diaphysiale
Ośrodek kostnienia wtórny lub nasadowy Centrum ossificationis secundarium seu epiphysiale
Kształt kości Forma ossium
Kość długa Os longum
Trzon Corpus
Koniec bliższy Extremitas proximalis
Koniec dalszy Extremitas distalis
Kość krótka Os breve
Kość płaska Os planum
Kość różnokształtna Os multiforme seu irregulare
Kość pneumatyczna Os pneumaticum
Połączenia Iuncturae
Połączenie ścisłe Synarthrosis
Połączenie włókniste Iunctura fibrosa
Więzozrost Syndesmosis
Więzozrost włóknisty Syndesmosis fibrosa
Więzozrost sprężysty Syndesmosis elastica
Wklinowanie Gomphosis
Błona międzykostna Membrana interossea
Szew Sutura
Szew płaski Sutura plana
Szew łuskowy Sutura squamosa
Szew piłowaty Sutura serrata
Szew ząbkowany Sutura denticulata
Szew rąbkowy Sutura limbosa
Szew schodkowy Schindylesis
Połączenie chrzęstne Iunctura cartilaginea
Chrząstkozrost Synchondrosis
Spojenie Symphysis
Chrząstka nasadowa Cartilago epiphysialis
Połączenie kostne lub kościozrost Iunctura ossea seu synostosis
Połączenie maziowe lub staw Iunctura synovialis seu articulatio seu diarthrosis
Podstawowe składniki stawu Elementa cardinalia articulationis
Powierzchnia stawowa Facies articularis
Chrząstka stawowa Cartilago articularis
Chrząstka szklista Cartilago hyalinea
Chrząstka włóknista Cartilago fibrosa
Jama stawowa Cavitas articularis seu cavum articulare
Torebka stawowa Capsula articularis
Błona włóknista lub warstwa włóknista Membrana fibrosa seu stratum fibrosum
Błona maziowa lub warstwa maziowa Membrana synovialis seu stratum synoviale
Kosmek maziowy Villus synovialis
Kaletka maziowa Bursa synovialis
Fałd maziowy Plica synovialis
Maź lub maź stawowa Synovia seu synovia articularis
Składniki dodatkowe stawu Elementa accessoria articulationis
Obrąbek stawowy Labrum articulare
Krążek stawowy Discus articularis
Łąkotka stawowa Meniscus articularis
Więzadło Ligamentum
W. wewnątrztorebkowe Lig. intracapsulare
W. torebkowe Lig. capsulare
W. zewnątrztorebkowe Lig. extracapsulare
Zachyłek stawowy Recessus articularis
Rodzaje stawów Genera articulationum
Staw prosty Articulatio simplex
Staw złożony Articulatio composita
Staw sprzężony Articulatio coniugata
Staw nieregularny Articulatio irregularis
Staw zawiasowy zmodyfikowany Ginglymus modificatus
Klasyfikacja stawów Classificatio articulationis
Staw jednoosiowy Articulatio uniaxialis
Staw walcowy Articulatio cylindrica
Staw zawiasowy Ginglymus
Staw obrotowy Articulatio trochoidea
Staw śrubowy Articulatio cochlearis
Staw dwuosiowy Articulatio biaxialis
Staw siodełkowy Articulatio sellaris
Staw kłykciowy Articulatio condylaris
Staw dwukłykciowy Articulatio bicondylaris
Staw płaski Articulatio plana
Staw wieloosiowy Articulatio poliaxialis
Staw kulisty Enarthrosis
Staw kulisty wolny Articulatio spheroidea
Staw kulisty panewkowy Articulatio cotylica
Staw półścisły Amphiarthrosis seu hemiarthrosis
Rodzaje ruchów Genera motum
Przesuwanie Translatio
Obracanie Rotatio
Obracanie na zewnątrz Rotatio externa seu exorotatio
Obracanie do wewnątrz Rotatio interna seu endorotatio
Odchylanie Angulatio
Odwodzenie Abductio
Przywodzenie Adductio
Obwodzenie Circumductio
Zginanie Flexio
Zginanie do przodu Anteflexio
Zginanie do tyłu Retroflexio
Zginanie do boku Flexio lateralis
Prostowanie Extensio
Przeciwstawienie Oppositio
Odprowadzenie Repositio
Nawracanie Pronatio
Odwracanie Supinatio
Wysuwanie Protrusio
Cofanie Retractio
Unoszenie Elevatio
Opuszczanie Depressio
Ewersja Eversio
Zginanie grzbietowe Flexio dorsalis
Odwodzenie Abductio
Nawracanie Pronatio
Inwersja Inversio
Zginanie podeszwowe Flexio plantaris
Przywodzenie Adductio
Odwracanie Supinatio
------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------
KOŚCIEC OSIOWY SKELETON AXIALE
Kręgosłup Columna vertebralis
Krzywizna pierwotna Curvatura primaria
Krzywizna tylna piersiowa Kyphosis thoracica
Krzywizna tylna krzyżowa Kyphosis sacralis
Krzywizna wtórna Curvatura secundaria
Krzywizna przednia szyjna Lordosis cervicis
Krzywizna przednia lędźwiowa Lordosis lumbalis
KRĘG VERTEBRA
Trzon kręgu Corpus vertebrae
Powierzchnia międzykręgowa Facies intervertebralis
Nasada pierścieniowata Epiphysis annularis
Łuk kręgu Arcus vertebrae
Nasada łuku kręgu Pediculus arcus vertebrae
Wcięcie kręgowe górne Incisura vertebralis superior
Wcięcie kręgowe dolne Incisura vertebralis inferior
Blaszka łuku kręgu Lamina arcus vertebrae
Wyrostek kolczysty Processus spinosus
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
Wyrostek stawowy górny Processus articularis superior
Wyrostek stawowy dolny Processus articularis inferior
Otwór kręgowy Foramen vertebrale
------------------------------ ------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------
Kręgi szyjne (C1–C7) Vertebrae cervicales (C1–C7)
Kręgi szyjne typowe (C3–C6) Vertebrae cervicales typicae (C3–C6)
Trzon kręgu Corpus vertebrae
Powierzchnia międzykręgowa Facies intervertebralis
Nasada pierścieniowata Epiphysis annularis
Hak trzonu Uncus corporis
Łuk kręgu Arcus vertebrae
Nasada łuku kręgu Pediculus arcus vertebrae
Wcięcie kręgowe górne Incisura vertebralis superior
Wcięcie kręgowe dolne Incisura vertebralis inferior
Blaszka łuku kręgu Lamina arcus vertebrae
Otwór kręgowy Foramen vertebrale
Wyrostek kolczysty dwudzielny Processus spinosus bifidus
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
Otwór wyrostka poprzecznego Foramen processus transversi
Guzek przedni Tuberculum anterius
(Guzek tętnicy szyjnej – C6) (Tuberculum caroticum – C6)
Guzek tylny Tuberculum posterius
Bruzda nerwu rdzeniowego Sulcus nervi spinalis
Wyrostek stawowy górny Processus articularis superior
Powierzchnia stawowa górna Facies articularis superior
Wyrostek stawowy dolny Processus articularis inferior
Powierzchnia stawowa dolna Facies articularis inferior
Przyczepy mięśni Origo et insertio musculi
Trzon kręgu Corpus vertebrae
M. długi szyi M. longus colli
Wyrostek kolczysty Processus spinosus
M. półkolcowy klatki piersiowej M. semispinalis thoracis
M. półkolcowy szyi M. semispinalis cervicis
M. wielodzielny szyi M. multifidus cervicis
Mm. kolcowe Mm. spinales
Mm. międzykolcowe Mm. interspinales
Guzek przedni Tuberculum anterius
M. pochyły przedni M. scalenus anterior
M. długi głowy M. longus capitis
M. długi szyi M. longus colli
Guzek tylny Tuberculum posterius
M. płatowaty szyi M. splenius cervicis
M. najdłuższy szyi M. longissimus cervicis
M. biodrowo-żebrowy szyi M. iliocostalis cervicis
M. dźwigacz łopatki M. levator scapulae
M. pochyły tylny M. scalenus posterior
M. pochyły środkowy M. scalenus medius
Kręgi szyjne nietypowe (C1,C2,C7) Vertebrae cervicales atypicae (C1,C2,C7)
Kręg szczytowy (C1) Atlas (C1)
Część boczna Massa lateralis
Powierzchnia stawowa górna Facies articularis superior
Powierzchnia stawowa dolna Facies articularis inferior
Łuk przedni Arcus anterior
Dołek zębowy Fovea dentis
Guzek przedni Tuberculum anterius
Łuk tylny Arcus posterior
Bruzda tętnicy kręgowej Sulcus arteriae vertebralis
(Kanał tętnicy kręgowej) (Canalis arteriae vertebralis)
Guzek tylny Tuberculum posterius
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
Otwór wyrostka poprzecznego Foramen processus transversi
Otwór kręgowy Foramen vertebrale
Przyczepy mięśni Origo et insertio musculi
Część boczna Massa lateralis
M. prosty głowy przedni M. rectus capitis anterior
Guzek przedni Tuberculum anterius
M. długi szyi M. longus colli seu cervicis
M. skośny głowy górny M. obliquus capitis superior
Łuk tylny Arcus posterior
M. prosty głowy tylny mniejszy M. rectus capitis posterior minor
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
M. prosty głowy boczny M. rectus capitis lateralis
M. skośny głowy górny M. obliquus capitis superior
M. skośny głowy dolny M. obliquus capitis inferior
M. dźwigacz łopatki M. levator scapulae
M. płatowaty szyi M. splenius cervicis
M. pochyły środkowy M. scalenus medius
Kręg obrotowy (C2) Axis (C2)
Trzon kręgu Corpus vertebrae
Ząb kręgu obrotowego Dens axis
Wierzchołek zęba Apex dentis
Powierzchnia stawowa przednia Facies articularis anterior
Powierzchnia stawowa tylna Facies articularis posterior
Łuk kręgu Arcus vertebrae
Nasada łuku kręgu Pediculus arcus vertebrae
Blaszka łuku kręgu Lamina arcus vertebrae
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
Otwór wyrostka poprzecznego Foramen processus transversi
Wyrostek kolczysty dwudzielny Processus spinosus bifidus
Powierzchnia stawowa górna Facies articularis superior
Wyrostek stawowy dolny Processus articularis inferior
Powierzchnia stawowa dolna Facies articularis inferior
Otwór kręgowy Foramen vertebrale
Przyczepy mięśni Origo et insertio musculi
Trzon kręgu Corpus vertebrae
M. długi szyi M. longus colli
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
M. dźwigacz łopatki M. levator scapulae
M. pochyły środkowy M. scalenus medius
M. płatowaty szyi M. splenius cervicis
Mm. międzypoprzeczne Mm. intertransversarii
Wyrostek kolczysty Processus spinosus
M. skośny głowy dolny M. obliquus capitis inferior
M. prosty głowy tylny większy M. rectus capitis posterior maior
M. półkolcowy szyi M. semispinalis cervicis
M. kolcowy szyi M. spinalis cervicis
M. wielodzielny szyi M. multifidus cervicis
Mm. międzykolcowe Mm. interspinales
Kręg wystający (C7) Vertebra prominens (C7)
Trzon kręgu Corpus vertebrae
Powierzchnia międzykręgowa Facies intervertebralis
Hak trzonu Uncus corporis
Nasada pierścieniowata Epiphysis annularis
Dołek żebrowy Fovea costalis
Łuk kręgu Arcus vertebrae
Blaszka łuku kręgu Lamina arcus vertebrae
Nasada łuku kręgu Pediculus arcus vertebrae
Wcięcie kręgowe górne Incisura vertebralis superior
Wcięcie kręgowe dolne Incisura vertebralis inferior
Otwór kręgowy Foramen vertebrale
Wyrostek kolczysty niepodzielony Processus spinosus nonbifidus
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
Otwór wyrostka poprzecznego Foramen processus transversi
Guzek przedni Tuberculum anterius
Guzek tylny Tuberculum posterius
Bruzda nerwu rdzeniowego Sulcus nervi spinalis
Wyrostek stawowy górny Processus articularis superior
Powierzchnia stawowa górna Facies articularis superior
Wyrostek stawowy dolny Processus articularis inferior
Powierzchnia stawowa dolna Facies articularis inferior
Przyczepy mięśni Origo et insertio musculi
Wyrostek kolczysty niepodzielony Processus spinosus nonbifidus
M. czworoboczny M. trapezius
M. kolcowy głowy M. spinalis capitis
M. półkolcowy klatki piersiowej M. semispinalis thoracis
Mm. wielodzielne Mm. multifidi
Mm. międzykolcowe Mm. interspinales
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
M. pochyły najmniejszy M. scalenus minimus
M. dźwigacz żeber M. levator costae
----------------------------------- ------------------------------------------
_Kieszonkowa anatomia topograficzna. Kości, stawy, więzadła_ zawiera zbiór szczegółowych mian anatomicznych opisujących struktury wyróżniane w osteologii (nauka o kościach) i artrologii (nauka o połączeniach), niezbędnych dla studenta wydziału lekarskiego i lekarsko-dentystycznego oraz studenta fizjoterapii. Aby ułatwić szybką naukę polskich i łacińskich mian anatomicznych, dodano klasyfikacje stawów i zakresy ich ruchów, wyczuwalność punktów kostnych oraz miejsca przyczepów mięśni na strukturach kostnych. Wiedzę z zakresu anatomii praktycznej zestawiono w postaci uwag topograficznych i klinicznych zamieszczonych na końcu każdego rozdziału lub podrozdziału.
Topograficzny układ podrozdziałów pozwala na praktyczne wykorzystanie tego podręcznika podczas przygotowania się do zajęć i na ćwiczeniach prosektoryjnych. Korzystanie z obszernych podręczników anatomii opisowej i poszukiwanie w nich treści realizowanych w trakcie ćwiczeń jest czasochłonne i nie zawsze daje odpowiedź na wszystkie stawiane pytania.
W początkowym okresie nauki samodzielny wybór najistotniejszych treści z obszernych opracowań anatomicznych sprawia studentowi duże trudności. Na przykład przygotowanie się do zajęć z tematu JAMY I DOŁY CZASZKI wymaga przestudiowania wielotomowych podręczników i atlasów. Dodatkowym problemem w trakcie studiów jest konieczność równoczesnej nauki słownictwa anatomicznego w języku polskim i łacińskim. Twórcy polskiego mianownictwa anatomicznego jako pierwszą przyjęli zasadę, że „wszystkie nazwy muszą być czysto polskie i z duchem języka zgodne”. W konsekwencji żadne z polskich mian nie jest podobne do mian łacińskich, a niektóre polskie nazwy brzmią dosyć ciekawie. Korzystając ze „skarbnicy języka polskiego”, łacińską nazwę sulcus sinus petrosi superioris tłumaczymy jako bruzda zatoki skalistej górnej. Należy zdawać sobie sprawę, że początkujący adept medycyny ma duże problemy z wyobrażeniem sobie zarówno „zatoki skalistej”, jak i „bruzdy w zatoce”.
W zamierzeniu autorów przewodnik ten ma rozwiązać podstawowe problemy lokalizacji szczegółów w obrębie kości, a jego kieszonkowe rozmiary mają zachęcać do nieustannego korzystania (repetitio mater studiorum est).
Hierarchię ważności struktur anatomicznych zaznaczono za pomocą kolorów (odcienie czerwieni i szarości) oraz różnych rodzajów czcionek i przesunięć (wcięć) umożliwiających precyzyjną lokalizację mian (patrz przykład niżej). W nawiasach podano nazwy struktur występujących niestale (zmienności) lub w okresie rozwojowym. Średniki oddzielają poprawne, lecz rzadziej używane miana alternatywne.
------------------------- -------------------------
CZASZKA CRANIUM
KOŚCI MÓZGOCZASZKI OSSA NEUROCRANII
Kość czołowa Os frontale
Łuska czołowa Squama frontalis
Powierzchnia zewnętrzna Facies externa
Brzeg nadoczodołowy Margo supraorbitalis
Wcięcie nadoczodołowe Incisura supraorbitalis
Powierzchnia skroniowa Facies temporalis
Powierzchnia wewnętrzna Facies interna
Część nosowa Pars nasalis
Kolec nosowy Spina nasalis
Część oczodołowa Pars orbitalis
Powierzchnia oczodołowa Facies orbitalis
(Kolec bloczkowy) (Spina trochlearis)
------------------------- -------------------------
W hierarchicznym opisie struktury anatomicznej (patrz wyżej – Kość czołowa) należy zwrócić uwagę na główne elementy zaznaczone kolorem i zlokalizowane w gradacjach poniżej. Gradacja powyżej informuje o hierarchii przynależności, a gradacja poniżej o elementach budowy struktur. Z podanego przykładu należy odczytać, że Kość czołowa należy do KOŚCI MÓZGOCZASZKI, które wchodzą w skład CZASZKI. Hierarchia poniżej informuje, że Kość czołowa jest zbudowana z trzech podstawowych elementów (łuska czołowa, część nosowa, część oczodołowa). W obrębie podstawowych elementów kości czołowej można zidentyfikować mniejsze struktury (gradacja poniżej), np. wcięcie nadoczodołowe znajdujące się na brzegu nadoczodołowym umiejscowionym w obrębie powierzchni zewnętrznej łuski czołowej.
Integralną częścią książki są zestawienia topograficzne i kliniczne. Zwrócono w nich szczególną uwagę na wzajemne relacje kości, mięśni, nerwów i naczyń. Jako odzwierciedlenie stosunków przestrzennych opisano ograniczenia, zawartość i połączenia struktur topograficznych. W celu ułatwienia nauki zastosowano następujące symbole graficzne:
Ograniczenia
Zawartość
⇒ Początek lub Koniec
↔ Połączenia
♂ Męski
♀ Żeński
Do opisu i określania położenia struktur ciała przyjęto w anatomii umowną pozycję opisową, tzw. pozycję anatomiczną. Ciało człowieka w pozycji anatomicznej opisywane jest w postawie stojącej (pozycja dwunożna), z głową skierowaną na wprost, kończynami górnymi ułożonymi wzdłuż tułowia, tak że powierzchnie dłoniowe rąk są skierowane do przodu.
Zasada opisu ciała opiera się na umownych płaszczyznach i osiach (patrz rycina). Wyróżnia się płaszczyzny strzałkowe biegnące od przodu ku tyłowi ciała, a jedna z nich – płaszczyzna strzałkowa pośrodkowa - dzieli ciało na połowę prawą i lewą. Prostopadle do niej biegną płaszczyzny czołowe (wieńcowe) dzielące ciało na przód i tył oraz płaszczyzny poziome dzielące ciało na górę i dół. Na przecięciu płaszczyzn strzałkowych z czołowymi znajdują się osie pionowe. Na przecięciu płaszczyzn czołowych i poziomych występują osie poprzeczne, a na przecięciu płaszczyzn strzałkowych z poziomymi osie strzałkowe. Płaszczyzna czołowa wyznacza kierunki boczny i przyśrodkowy oraz górny i dolny, płaszczyzna strzałkowa kierunki przedni i tylny oraz górny i dolny, a płaszczyzna pozioma przedni, tylny, boczny i przyśrodkowy. Zestawienie płaszczyzn, osi ciała oraz mian określających położenie i kierunki zamieszczono na stronie 2 i 3.
Dodatkowo na kończynach wyróżnia się kierunek dalszy (do palców) oraz kierunek bliższy (do tułowia). Przy opisie przedramienia najczęściej stosuje się kierunki łokciowy i promieniowy, których nazwy pochodzą od kości. Analogicznie na podudziu używa się kierunków piszczelowy i strzałkowy. Często stosowanymi, szczególnie do opisu tułowia, są kierunki powierzchowny i głęboki.
Ciało człowieka składa się z głowy, tułowia i kończyn. Tułów składa się z szyi, klatki piersiowej i brzucha. Część dolna brzucha zwana jest miednicą, ale nazwa ta określa również części kostne tej okolicy. Najniższą częścią miednicy, a tym samym tułowia, jest krocze.
Osią tułowia jest kręgosłup, a jego odcinek szyjny dźwiga głowę.
Kończyna górna składa się z obręczy, ramienia, przedramienia i ręki. Ręka to najdalsza część kończyny górnej, choć często mianem tym błędnie określa się całą kończynę górną. Głównymi częściami kończyny dolnej są: obręcz, udo, podudzie i stopa. Noga w języku potocznym to synonim kończyny dolnej. Słowo to nie jest jednak mianem anatomicznym.
Ręka i stopa mają własne określenia topograficzne. Powierzchnia „przednia” albo „brzuszna” ręki to „dłoń” lub „powierzchnia dłoniowa”. W języku potocznym ręka jest mylnie nazywana dłonią. Natomiast powierzchnia „tylna”, inaczej „grzbietowa” ręki, to „grzbiet” ręki. Powierzchnię górną stopy określa się mianem „grzbiet stopy”, a powierzchnia dolna stopy to „podeszwa”.
W rozdziałach pozostawiono miejsca na indywidualne notatki lub rysunki Czytelnika.
Autorzy liczą, że niniejszy przewodnik będzie przydatny nie tylko dla studentów wydziału lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i fizjoterapii, ale również dla asystentów i wykładowców prowadzących zajęcia z anatomii człowieka.
Jerzy Stanisław Gielecki
Olsztyn 2010------------------------ --
Skróty nazw polskich
G. = Gałąź
Gg. = Gałęzie
M. = Mięsień
Mm. = Mięśnie
N. = Nerw
Nn. = Nerwy
T. = Tętnica
Tt. = Tętnice
W. = Więzadło
Ww. = Więzadła
Ż. = Żyła
Żż. = Żyły
Skróty nazw łacińskich
A. = Arteria
Aa. = Arteriae
Lig. = Ligamentum
Ligg. = Ligamenta
M. = Musculus
Mm. = Musculi
N. = Nervus
Nn. = Nervi
R. = Ramus
Rr. = Rami
V. = Vena
Vv. = Venae
------------------------ --------------------------------------------- -----------------------------------------------------
PŁASZCZYZNY I OSIE CIAŁA PLANA ET AXES CORPORIS
Osie Axes
Oś pionowa Axis verticalis
Oś długa Axis longitudinalis
Oś poprzeczna Axis transversalis
Oś strzałkowa Axis sagittalis
Płaszczyzny Plana
Płaszczyzna czołowa lub wieńcowa Planum frontale seu coronale
Płaszczyzna pozioma lub poprzeczna Planum horizontale seu transversale
Płaszczyzna podżebrowa Planum subcostale
Płaszczyzna przezodźwiernikowa Planum transpyloricum
Płaszczyzna strzałkowa Planum sagittale
Płaszczyzna pośrodkowa Planum medianum
Płaszczyzna przypośrodkowa Planum paramedianum
MIANA KIERUNKU I POŁOŻENIA TERMINI DIRECTIONIS ET SITUS
Kierunki Directiones
Pionowy Verticalis
Poziomy Horizontalis
Pośrodkowy Medianus
Wieńcowy Coronalis
Strzałkowy Sagittalis
Prawy Dexter
Lewy Sinister
Przyśrodkowy Medialis
Pośredni Intermedius
Boczny Lateralis
Przedni Anterior
Tylny Posterior
Brzuszny Ventralis
Grzbietowy Dorsalis
Czołowy Frontalis
Potyliczny Occipitalis
Górny Superior
Dolny Inferior
Czaszkowy lub dogłowowy Cranialis
Ogonowy lub doogonowy Caudalis
Dziobowy Rostralis
Szczytowy lub wierzchołkowy Apicalis
Podstawny Basalis
Podstawowy Basilaris
Środkowy Medius
Poprzeczny Transversus seu transversalis
Podłużny Longitudinalis
Osiowy Axialis
Zewnętrzny Externus
Wewnętrzny Internus
Powierzchowny Superficialis
Głęboki Profundus
Środkowy Centralis
Obwodowy Periphericus seu peripheralis
Miana dotyczące kończyn Termini ad membra spectantes
Bliższy Proximalis
Dalszy Distalis
Promieniowy Radialis
Łokciowy Ulnaris
Strzałkowy Fibularis seu peronealis
Piszczelowy Tibialis
Dłoniowy Palmaris seu volaris
Podeszwowy Plantaris
Grzbietowy Dorsalis
Linie ↔ Lineae ↔
Linia pośrodkowa przednia Linea mediana anterior
Linia mostkowa Linea sternalis
Linia przymostkowa Linea parasternalis
Linia środkowo-obojczykowa Linea medioclavicularis
(Linia sutkowa) (Linea mammillaris)
Linia pachowa przednia Linea axillaris anterior
Linia pachowa środkowa Linea axillaris media
Linia pachowa tylna Linea axillaris posterior
Linia łopatkowa Linea scapularis
Linia przykręgowa Linea paravertebralis
Linia pośrodkowa tylna Linea mediana posterior
KOŚCI I POŁĄCZENIA OSSA ET IUNCTURAE
Kość Os
Miana ogólne Termini generales
Część kostna Pars ossea
Istota korowa Substantia corticalis
Istota zbita Substantia compacta
Istota gąbczasta lub beleczkowa Substantia spongiosa seu trabecularis
Część chrzęstna Pars cartilaginea
Część błoniasta Pars membranacea
Okostna Periosteum
Ochrzęstna Perichondrium
Trzeszczka Os sesamoideum
Nasada Epiphysis
Chrząstka nasadowa Cartilago epiphysialis
Blaszka nasadowa Lamina epiphysialis
Kresa lub linia nasadowa Linea epiphysialis
Trzon Diaphysis
Przynasada Metaphysis
Guz Tuber
Guzek Tuberculum
Guzowatość Tuberositas
Wyniosłość Eminentia
Wyrostek Processus
Kolec Spina
Kłykieć Condylus
Nadkłykieć Epicondylus
Grzebień Crista
Kresa lub linia Linea
Wcięcie Incisura
Bruzda Sulcus
Dół Fossa
Dołek Fossula
Powierzchnia Facies
Powierzchnia stawowa Facies articularis
Jama szpikowa Cavitas medullaris seu cavum medullare
Szpik kostny Medulla ossium
Szpik kostny żółty Medulla ossium flava
Szpik kostny czerwony Medulla ossium rubra
Otwór Foramen
Otwór odżywczy Foramen nutricium seu nutriens
Rozwór Hiatus
Kanał Canalis
Kanał odżywczy Canalis nutricius seu nutriens
Punkt lub ośrodek kostnienia Punctum seu centrum ossificationis
Ośrodek kostnienia pierwotny lub trzonowy Centrum ossificationis primarium seu diaphysiale
Ośrodek kostnienia wtórny lub nasadowy Centrum ossificationis secundarium seu epiphysiale
Kształt kości Forma ossium
Kość długa Os longum
Trzon Corpus
Koniec bliższy Extremitas proximalis
Koniec dalszy Extremitas distalis
Kość krótka Os breve
Kość płaska Os planum
Kość różnokształtna Os multiforme seu irregulare
Kość pneumatyczna Os pneumaticum
Połączenia Iuncturae
Połączenie ścisłe Synarthrosis
Połączenie włókniste Iunctura fibrosa
Więzozrost Syndesmosis
Więzozrost włóknisty Syndesmosis fibrosa
Więzozrost sprężysty Syndesmosis elastica
Wklinowanie Gomphosis
Błona międzykostna Membrana interossea
Szew Sutura
Szew płaski Sutura plana
Szew łuskowy Sutura squamosa
Szew piłowaty Sutura serrata
Szew ząbkowany Sutura denticulata
Szew rąbkowy Sutura limbosa
Szew schodkowy Schindylesis
Połączenie chrzęstne Iunctura cartilaginea
Chrząstkozrost Synchondrosis
Spojenie Symphysis
Chrząstka nasadowa Cartilago epiphysialis
Połączenie kostne lub kościozrost Iunctura ossea seu synostosis
Połączenie maziowe lub staw Iunctura synovialis seu articulatio seu diarthrosis
Podstawowe składniki stawu Elementa cardinalia articulationis
Powierzchnia stawowa Facies articularis
Chrząstka stawowa Cartilago articularis
Chrząstka szklista Cartilago hyalinea
Chrząstka włóknista Cartilago fibrosa
Jama stawowa Cavitas articularis seu cavum articulare
Torebka stawowa Capsula articularis
Błona włóknista lub warstwa włóknista Membrana fibrosa seu stratum fibrosum
Błona maziowa lub warstwa maziowa Membrana synovialis seu stratum synoviale
Kosmek maziowy Villus synovialis
Kaletka maziowa Bursa synovialis
Fałd maziowy Plica synovialis
Maź lub maź stawowa Synovia seu synovia articularis
Składniki dodatkowe stawu Elementa accessoria articulationis
Obrąbek stawowy Labrum articulare
Krążek stawowy Discus articularis
Łąkotka stawowa Meniscus articularis
Więzadło Ligamentum
W. wewnątrztorebkowe Lig. intracapsulare
W. torebkowe Lig. capsulare
W. zewnątrztorebkowe Lig. extracapsulare
Zachyłek stawowy Recessus articularis
Rodzaje stawów Genera articulationum
Staw prosty Articulatio simplex
Staw złożony Articulatio composita
Staw sprzężony Articulatio coniugata
Staw nieregularny Articulatio irregularis
Staw zawiasowy zmodyfikowany Ginglymus modificatus
Klasyfikacja stawów Classificatio articulationis
Staw jednoosiowy Articulatio uniaxialis
Staw walcowy Articulatio cylindrica
Staw zawiasowy Ginglymus
Staw obrotowy Articulatio trochoidea
Staw śrubowy Articulatio cochlearis
Staw dwuosiowy Articulatio biaxialis
Staw siodełkowy Articulatio sellaris
Staw kłykciowy Articulatio condylaris
Staw dwukłykciowy Articulatio bicondylaris
Staw płaski Articulatio plana
Staw wieloosiowy Articulatio poliaxialis
Staw kulisty Enarthrosis
Staw kulisty wolny Articulatio spheroidea
Staw kulisty panewkowy Articulatio cotylica
Staw półścisły Amphiarthrosis seu hemiarthrosis
Rodzaje ruchów Genera motum
Przesuwanie Translatio
Obracanie Rotatio
Obracanie na zewnątrz Rotatio externa seu exorotatio
Obracanie do wewnątrz Rotatio interna seu endorotatio
Odchylanie Angulatio
Odwodzenie Abductio
Przywodzenie Adductio
Obwodzenie Circumductio
Zginanie Flexio
Zginanie do przodu Anteflexio
Zginanie do tyłu Retroflexio
Zginanie do boku Flexio lateralis
Prostowanie Extensio
Przeciwstawienie Oppositio
Odprowadzenie Repositio
Nawracanie Pronatio
Odwracanie Supinatio
Wysuwanie Protrusio
Cofanie Retractio
Unoszenie Elevatio
Opuszczanie Depressio
Ewersja Eversio
Zginanie grzbietowe Flexio dorsalis
Odwodzenie Abductio
Nawracanie Pronatio
Inwersja Inversio
Zginanie podeszwowe Flexio plantaris
Przywodzenie Adductio
Odwracanie Supinatio
------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------
KOŚCIEC OSIOWY SKELETON AXIALE
Kręgosłup Columna vertebralis
Krzywizna pierwotna Curvatura primaria
Krzywizna tylna piersiowa Kyphosis thoracica
Krzywizna tylna krzyżowa Kyphosis sacralis
Krzywizna wtórna Curvatura secundaria
Krzywizna przednia szyjna Lordosis cervicis
Krzywizna przednia lędźwiowa Lordosis lumbalis
KRĘG VERTEBRA
Trzon kręgu Corpus vertebrae
Powierzchnia międzykręgowa Facies intervertebralis
Nasada pierścieniowata Epiphysis annularis
Łuk kręgu Arcus vertebrae
Nasada łuku kręgu Pediculus arcus vertebrae
Wcięcie kręgowe górne Incisura vertebralis superior
Wcięcie kręgowe dolne Incisura vertebralis inferior
Blaszka łuku kręgu Lamina arcus vertebrae
Wyrostek kolczysty Processus spinosus
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
Wyrostek stawowy górny Processus articularis superior
Wyrostek stawowy dolny Processus articularis inferior
Otwór kręgowy Foramen vertebrale
------------------------------ ------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------
Kręgi szyjne (C1–C7) Vertebrae cervicales (C1–C7)
Kręgi szyjne typowe (C3–C6) Vertebrae cervicales typicae (C3–C6)
Trzon kręgu Corpus vertebrae
Powierzchnia międzykręgowa Facies intervertebralis
Nasada pierścieniowata Epiphysis annularis
Hak trzonu Uncus corporis
Łuk kręgu Arcus vertebrae
Nasada łuku kręgu Pediculus arcus vertebrae
Wcięcie kręgowe górne Incisura vertebralis superior
Wcięcie kręgowe dolne Incisura vertebralis inferior
Blaszka łuku kręgu Lamina arcus vertebrae
Otwór kręgowy Foramen vertebrale
Wyrostek kolczysty dwudzielny Processus spinosus bifidus
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
Otwór wyrostka poprzecznego Foramen processus transversi
Guzek przedni Tuberculum anterius
(Guzek tętnicy szyjnej – C6) (Tuberculum caroticum – C6)
Guzek tylny Tuberculum posterius
Bruzda nerwu rdzeniowego Sulcus nervi spinalis
Wyrostek stawowy górny Processus articularis superior
Powierzchnia stawowa górna Facies articularis superior
Wyrostek stawowy dolny Processus articularis inferior
Powierzchnia stawowa dolna Facies articularis inferior
Przyczepy mięśni Origo et insertio musculi
Trzon kręgu Corpus vertebrae
M. długi szyi M. longus colli
Wyrostek kolczysty Processus spinosus
M. półkolcowy klatki piersiowej M. semispinalis thoracis
M. półkolcowy szyi M. semispinalis cervicis
M. wielodzielny szyi M. multifidus cervicis
Mm. kolcowe Mm. spinales
Mm. międzykolcowe Mm. interspinales
Guzek przedni Tuberculum anterius
M. pochyły przedni M. scalenus anterior
M. długi głowy M. longus capitis
M. długi szyi M. longus colli
Guzek tylny Tuberculum posterius
M. płatowaty szyi M. splenius cervicis
M. najdłuższy szyi M. longissimus cervicis
M. biodrowo-żebrowy szyi M. iliocostalis cervicis
M. dźwigacz łopatki M. levator scapulae
M. pochyły tylny M. scalenus posterior
M. pochyły środkowy M. scalenus medius
Kręgi szyjne nietypowe (C1,C2,C7) Vertebrae cervicales atypicae (C1,C2,C7)
Kręg szczytowy (C1) Atlas (C1)
Część boczna Massa lateralis
Powierzchnia stawowa górna Facies articularis superior
Powierzchnia stawowa dolna Facies articularis inferior
Łuk przedni Arcus anterior
Dołek zębowy Fovea dentis
Guzek przedni Tuberculum anterius
Łuk tylny Arcus posterior
Bruzda tętnicy kręgowej Sulcus arteriae vertebralis
(Kanał tętnicy kręgowej) (Canalis arteriae vertebralis)
Guzek tylny Tuberculum posterius
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
Otwór wyrostka poprzecznego Foramen processus transversi
Otwór kręgowy Foramen vertebrale
Przyczepy mięśni Origo et insertio musculi
Część boczna Massa lateralis
M. prosty głowy przedni M. rectus capitis anterior
Guzek przedni Tuberculum anterius
M. długi szyi M. longus colli seu cervicis
M. skośny głowy górny M. obliquus capitis superior
Łuk tylny Arcus posterior
M. prosty głowy tylny mniejszy M. rectus capitis posterior minor
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
M. prosty głowy boczny M. rectus capitis lateralis
M. skośny głowy górny M. obliquus capitis superior
M. skośny głowy dolny M. obliquus capitis inferior
M. dźwigacz łopatki M. levator scapulae
M. płatowaty szyi M. splenius cervicis
M. pochyły środkowy M. scalenus medius
Kręg obrotowy (C2) Axis (C2)
Trzon kręgu Corpus vertebrae
Ząb kręgu obrotowego Dens axis
Wierzchołek zęba Apex dentis
Powierzchnia stawowa przednia Facies articularis anterior
Powierzchnia stawowa tylna Facies articularis posterior
Łuk kręgu Arcus vertebrae
Nasada łuku kręgu Pediculus arcus vertebrae
Blaszka łuku kręgu Lamina arcus vertebrae
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
Otwór wyrostka poprzecznego Foramen processus transversi
Wyrostek kolczysty dwudzielny Processus spinosus bifidus
Powierzchnia stawowa górna Facies articularis superior
Wyrostek stawowy dolny Processus articularis inferior
Powierzchnia stawowa dolna Facies articularis inferior
Otwór kręgowy Foramen vertebrale
Przyczepy mięśni Origo et insertio musculi
Trzon kręgu Corpus vertebrae
M. długi szyi M. longus colli
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
M. dźwigacz łopatki M. levator scapulae
M. pochyły środkowy M. scalenus medius
M. płatowaty szyi M. splenius cervicis
Mm. międzypoprzeczne Mm. intertransversarii
Wyrostek kolczysty Processus spinosus
M. skośny głowy dolny M. obliquus capitis inferior
M. prosty głowy tylny większy M. rectus capitis posterior maior
M. półkolcowy szyi M. semispinalis cervicis
M. kolcowy szyi M. spinalis cervicis
M. wielodzielny szyi M. multifidus cervicis
Mm. międzykolcowe Mm. interspinales
Kręg wystający (C7) Vertebra prominens (C7)
Trzon kręgu Corpus vertebrae
Powierzchnia międzykręgowa Facies intervertebralis
Hak trzonu Uncus corporis
Nasada pierścieniowata Epiphysis annularis
Dołek żebrowy Fovea costalis
Łuk kręgu Arcus vertebrae
Blaszka łuku kręgu Lamina arcus vertebrae
Nasada łuku kręgu Pediculus arcus vertebrae
Wcięcie kręgowe górne Incisura vertebralis superior
Wcięcie kręgowe dolne Incisura vertebralis inferior
Otwór kręgowy Foramen vertebrale
Wyrostek kolczysty niepodzielony Processus spinosus nonbifidus
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
Otwór wyrostka poprzecznego Foramen processus transversi
Guzek przedni Tuberculum anterius
Guzek tylny Tuberculum posterius
Bruzda nerwu rdzeniowego Sulcus nervi spinalis
Wyrostek stawowy górny Processus articularis superior
Powierzchnia stawowa górna Facies articularis superior
Wyrostek stawowy dolny Processus articularis inferior
Powierzchnia stawowa dolna Facies articularis inferior
Przyczepy mięśni Origo et insertio musculi
Wyrostek kolczysty niepodzielony Processus spinosus nonbifidus
M. czworoboczny M. trapezius
M. kolcowy głowy M. spinalis capitis
M. półkolcowy klatki piersiowej M. semispinalis thoracis
Mm. wielodzielne Mm. multifidi
Mm. międzykolcowe Mm. interspinales
Wyrostek poprzeczny Processus transversus
M. pochyły najmniejszy M. scalenus minimus
M. dźwigacz żeber M. levator costae
----------------------------------- ------------------------------------------
więcej..
