Kobiety na drodze. Doświadczenie przestrzeni publicznej w literaturze przełomu XIX i XX wieku - ebook

Praca Agnieszki Daukszy podejmuje temat bardzo ważny dla nowoczesnej polskiej kultury i życia społecznego. Analizuje bowiem proces stopniowego, trudnego a nawet dramatycznego, wkraczania kobiet w przestrzeń publiczną, nie tylko dotąd zdominowaną przez mężczyzn, ale też ustrukturowaną przez „męskocentryczne” kategorie obyczajowości, społecznego porządku, ekonomicznego interesu. Wnosi wartościowy, naukowy wkład do dotychczasowej wiedzy w analizowanym w pracy przedmiocie. I czyni to w sposób wysoce oryginalny; a to dlatego, że skupia swoją uwagę nie tyle na przekraczaniu kolejnych progów emancypacyjnego postępu (choć tę ewolucję rejestruje) – zmianie miejsc, awansie społecznym, czy przemianach norm obyczajowych – co przede wszystkim na wymiarach i formach kobiecego doświadczenia, które stało się udziałem tych świadomych czy bezwiednych emancypantek.

Z recenzji prof. dra hab. Ryszarda Nycza

Agnieszka Dauksza już na wstępie deklaruje, że tematem jej pracy będzie podmiotowość kobieca ujęta w procesie emancypacji, a zatem interesować ją będą, jak sama stwierdza: „kolejne stadia budzenia się kobiecej świadomości emancypacyjnej”. (…) W rozprawie znajdziemy przede wszystkim omówienie kulturowych obszarów, specyfiki wyzwalającej się twórczości kobiecej i relacji interpersonalnych. Powstała praca głównie o trudnościach, ograniczeniach emancypacyjnych, o konieczności nieustannego przezwyciężania systemu ustrojowego, nawyków kulturowych i o konfrontacji z nowymi doświadczeniami. I to ważna zaleta rozprawy erudycyjnej, świadczącej o szerokich horyzontach autorki.

Z recenzji prof. dr hab. Anny Łebkowskiej

Agnieszka Dauksza, doktorantka w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego; publikowała m.in. w „Tekstach Drugich”, „Wielogłosie”, „Schulz Forum”, „Fragile”. Przygotowuje pracę doktorską poświęconą afektom w nowoczesnej literaturze i teorii.

Wstęp

Rozdział 1. Przed wyjściem z domu. Nowoczesna wspólnota jako źródło cierpień?

Uwagi wstępne.

Mila Elin – enigma awangardy. Poezja przestrzeni prywatnych.

Na styku heimlich i unheimlich – dom jako przestrzeń upiorna.

W piekle kobiet. O potencjale krytycznym dramatopisarstwa Zofii Nałkowskiej.

Dom kobiet.

„Lalki wycofane z obiegu”.

W piekle kobiet?

Podsumowanie.

Rozdział 2. „Kobiety na drodze”.

Emancypacja jako doświadczenie. Uwagi wstępne.

Wyjście z domu. Akces kobiet do obecności w przestrzeni i sferze publicznych.

Miejskie inicjacje.

Miasto kobiet.

Sensualno-percepcyjny wymiar doświadczenia.

Wymiar obyczajowy.

Eros uliczny?

Literatura przestrzeni publicznych.

Rozdział 3. Klientki pierwszych domów towarowych. O potencjale emancypacyjnym kobiecego konsumeryzmu.

Uwagi wstępne – specyfika wczesnomodernistycznych przestrzeni handlowych.

Figura konsumentki.

Wymiary konsumenckiego doświadczenia.

Tożsamościotwórcze aspekty konsumpcji.

Debory Vogel wizja społeczeństwa konsumpcyjnego.

Kobiety-lalki.

Podsumowanie.

Rozdział 4. „Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”? O lęku przed kobiecością jako potencjale emancypacyjnym nowoczesnych mężczyzn.

Estetyzacja „kobiet ulicznych”.

Aspekt afektywny: kobieta jako obcy.

Reifikacja: kobieta jako obiekt seksualny.

Przeobrażenia domen prywatnej i publicznej.

Kaleka dwój-jednia. O relacjach emancypujących się płci w Kobietach na drodze Bogusława Kuczyńskiego.

Zakończenie

Bibliografia

Indeks osób