Kōmisorz Hanusik - ebook

ÔZIYM TRUPŌW NA SZTAUWAJERACH

- Jerrronie, jak mie ale łeb boli – pedzioł sōm do siebie kōmisorz Hanusik, jak ino ôtwar ôczy. Richtich, downo już niy mioł takigo kaca, a kaca mioł prawie kożdego jednego dnia, bo, jak kożdy porzōndny ślōnski chop, wypić sie lubioł.

– Ale jo je gupi! Po co jo tela pija, sōm sie robia krziwda – wajoł Hanusik, kej ôblykoł galoty. Ale wiedzioł, że mynij pić niy bydzie, bo ślōnski chop pić musi, a już na zicher policaj, ślōnski policaj z Wydziału Szpecjalnego.

Trza zaroz pedzieć, że kōmisorz Hanusik mioł prawie richtich dobry powōd do picio. Pierzińsko utropa: ôziym umrzikōw we sztyry tydnie. Ôziym trupōw ôd czasu, jak znodli piyrszego na Sztauwajerach. Sztyjc tyn sōm muster: mody karlus abo modo frelka fajeruje w kerymś szynku na Mariackij, a niyskorzij, jak idzie do dōm, traci sie kajś wele Sztauwajerōw. A na drugi dziyń zawdy ftoś znojdzie trupa we kerymś stowie. Wiadōmo, że to niy ma żodyn seksualny maniak, bo żodnyj ze sztyrech frelek niy zgwołcił. Wiadōmo, że żodyn ajnfachowy kradziok, bo żodnymu nawet bajtlika niy wziōn. Czysto sprawa – psychopatyczny, seryjny mordyrz, kery zabijo ino skuli tego, coby zabijać. Możno je rod, że bez te pora sykund czuje sie choby pon życio i śmiyrci? Gorzyj, co niy ma żodnych śladōw, żodnych podejrzanych. Psinco, a trupōw na zicher bydzie wiyncyj. Jezderkusie, takij sprawy sam niy bōło ôd czasōw Marchwickigo... A ôn, Hanusik, mo go znojść. Tela, co blank niy mo pojyncio, kaj tego gizda szukać!

Hanusik wejrzoł na zygor. – Jeronie, już trzi ćwiyrci na jedna – pedzioł sōm do siebie i wtynczos kapnył sie, że je niedziela, a ôn mioł jechać na ôbiod do swojij Ōumy na Nikisz. Niy bōł tymu szpecjalnie rod, bo Ōuma zawdy buczała skuli tego, że je ôżyrok, a ku tymu zaś bydzie musioł jij tuplikować, czamu taki stary chop durś niy znod sie baby. Ale wiedzioł tyż, że Ōuma na zicher uwarzi mu normalny ôbiod, a po cołkim tydniu kebabowego kustu rod by co kōnkretnego pomaszkecił. Jak pomyśloł ô gumiklyjzach, roladzie i modryj kapuście, to hnet mu sie zrobiło lepij. Ôblyk ôstatnio wybiglowano, bioło oberhymda, jako znod we szranku, na nia swoja staro jak świat, czorno lyjderjakla i wyszoł z dōma.

***

- Jak tam, synku, znod żeś to już jako gryfno frela? – spytała sie Ōuma Hanusikowo i postawiła na biołyj tiszdece talyrz zupy z nudlami. Hanusik udoł, że niy słyszy pytanio i chciōł zmiynić tymat godki.

- Mōm terozki tako fest ciynżko sprawa w robocie... Słyszeliście możno, Ōumo, ô tych modych karlusach i frelkach, co to ich na Sztauwajerach znodli?

- A, dej mi pokōj, fto to widzioł, żeby porzōndno dzioucha smykała sie kajś po nocy?! Dobrze im tak, dyć to jakieś fuchtle być musiały! Chcesz, synek, magiwyrfel do tyj zupy?

- Katać tam fuchtle, co wy godocie? Normalne dziouchy. Czasy sōm teroz inksze. Jak wyście modo byli, to żeście nic niy śmieli, terozki je inakszyj.

- Jo tam swoje wiym. Jak jo bych nazod do dōm prziszła po cimoku, to bych ale szmary zebrała. Ale co, niy umicie znojść tego gizda, co ich zabijo?

- No, genau... Za pierōna niy wiym...

- Niy godej tak brzidko, synek! – wlazła mu ôroz w godka zeszterowano Hanusikowo, kero zicła sie po drugi strōnie stoła.

- Dejcie pokōj, Ōumo, katać jo brzidko godōm? Dyć to je dwudziysty piyrszy wiyk. Dzisiej „pierōn” to je normalne słōwko. Jakbyście słyszeli, jak ludzie poradzom wyklinać, to by wōm sie gupie zrobiło...

- Jo tam już tego niy chca suchać. Wszysko skuli tego gorolstwa! Naskludzało sie tego tukej i zaczli tak brzidko godać. Żodyn porzōndny Ślōnzok tak godać niy bydzie! Jakby niy ône, to byś już downo, synek, bōł inspektorem, a niy ino durś ajnfachowym kōmisorzym. Jo ci to godōm, Ślōnzok zawdy bydzie...

- Dejcie pokōj, Ōumo... Tak jak godōm, niy ma żodnych śladōw, żodnych podejrzanych, żodnych poszlakōw! – borok tak sie znerwowoł, że aże sie załknył, a nudel wylecioł mu z gymby i wpod nazod do talyrza.

- A bo to piyrszo tako sprawa? – Ōuma Hanusikowo szczeliła macha „wiym wszysko nojlepij, ale i tak wōm niy powiym” – Pamiyntōm, jak za modu mōj ujek Rudolf pił gorzoła z sōmsiodym Papierniokiym, tym, co to chowoł te psy...

- Ja, ja, znōm ta historyjo. Papierniok go zaciukoł i nafutrowoł nim psy.

- Abo ta krowa, synek... Godałach ci, jak moimu tacie straciła sie krowa, ta, co dostoł ôd Korfantego za to, że welowoł za Polskōm? Mamulka cołkie życiy ryczeli na niygo, że przepił ta krowa, a ôn durś wajoł, że to niy ma jego wina...

- Zaś sie wōm wszysko pokićkało. Krowy żodyn niy wziōn, bo żeście jij nigdy niy mieli. Korfanty ino jōm ôbiecoł, a psinco wōm doł.

- Ale niy kożdo sprawa do sie wyerklerować, synek, przeca ô tym wiysz. Niyroz je tak, że na rozum niy do sie czegoś...

- Wszysko sie do wyerklerować, Ōumo.

- Jo tam swoje wiym, jo wierza we duszyczki. A ciebie sie zdowo, że fto nōm dowo znaki?

- Niy wiym, fto wōm dowo znaki, ale chciōłbych, żeby doł mi jaki znak, kaj mōm szukać tego pierō... tego mordyrza.

- Pamiyntosz, synek, ta noc, jak twojigo ôjca zasuło na grubie? Pamiyntosz?

Hanusik pamiyntoł, katać by mioł niy pamiyntać? Mioł wtynczos piynć lot, ôjciec mioł nocka, a ôn ôstoł u Ōumy. Genau ô tyj godzinie, kej tōmpło na grubie, kloper ślecioł z hoka, chocioż durś tam wisioł i żodyn go niy tykoł. Tak po prowdzie, Achim Hanusik wierził w roztomajte stworoki i inksze pierōństwa, ino że majerantnymu kōmisorzowi Hanusikowi niy pasowało wierzić w takie gupoty.

- Ja, ja, synek, niy wszysko do sie wyerklerować na rozum... A godałach ci, jak staro Żymlino znodła podciepa zamiast swoigo bajtla?

- Co wy zaś fandzolicie? – znerwowoł sie zaś Hanusik – Dyć Pyjter Żymła robi terozki zy mnōm, normalny karlus, a niy żodyn podciep. Pomyśleliście chocioż roz, jak ôn sie musioł czuć za bajtla? Ino ludziom krziwda robicie takim fulaniym!

Jakieś trzidziści piynć lot nazod cołki Nikisz godoł ô tyj sprawie. Staro Żymlino, kero bōła kōncek pitōmo, narobiła larma, że dioboł wziōn jeji bajtla i zamiast niygo doł podciepa. Wszysko bez to, że mały Pyjter mioł srogo gowa i ryczoł skuli bele czego. Ftoś pedzioł Żymlinie, że jak taki podciep dostanie sroge szmary, to dioboł sie zlituje, przidzie po niygo i weźnie go nazod. No i zaczła loć boroka kloprym po rzici, a tyn ryczoł coroz to głośnij i głośnij. Yntlich zamiast diobła prziszła Milicja Obywatelsko i zebrali Żymlinie bajtla. Gupio baba poszła do wiynziynio za znyncanie sie nad bajtlem, a Pyjtra dali do dōmu dziecka. Ôd tamtego czasu ôstała mu srogo sympatia do milicjantōw, kerzi po prowdzie uretowali mu życiy. Sympatia bōła tako, że majerantny Pyjter Żymła sōm poszoł za policaja i terozki bōł partnerym Hanusika w Wydziale Szpecjalnym. Hanusik z poczōntku mioł ciynżko przekonać sie do Pyjtra, ale yntlich prziszoł ku tymu, że Żymła je normalny chop, co to i wypić sie lubi, i robotny je. Skuli tego fest go nerwowało, że Ōuma Hanusikowo durś fandzoliła takie gupoty.

- Pyjter to je terozki mōj kamrat i mōj partnyr w robocie i niy chca, co byście tak ô chopie godali. Jużeście mu za tela, wszyskie klajcbaby, narobiły ôstudy za bajtla – pedzioł Hanusik i ôdstawił talyrz na znak tego, że tymat mo za zawarty, i na znak tego, że czeko na drugie daniy.

- No, jo tam swoje wiym – pedziała cicho Ōuma Hanusikowo – A jak wyerklerujesz to, jak Hitler dō mie szczyloł afy z ôbrozka? Godałach ci to?

- Jakiś milijōn razy. Docie mi yntlich pojeś?! – pedzioł doś frechownie kōmisorz Hanusik. Ōuma, tyż znerwowano, poszła do kuchni.

***

Achim Hanusik i Pyjter Żymła stoli we wieczōr przed klubem „Szaufynster” na Mariackij. Żymła kurził cygareta, a Hanusik, kery ciepnył, muldoł kałguma. „Szaufynstra” ôtwarli niydowno, ale hnet stoł sie, jak to godajom modzioki, kultowy, skiż tego ôba policaje musieli wystoć swoje we raji, zaczym prziszli dran i mogli wlyź do klubu. Kożdo noc fajerowały sam roztomajte sztudynty i niy ino. A nojważniejsze, że w „Szaufynstrze” ôstatnio noc swoigo życio spyndziło piynć ze ôźmiu ôfiar mordyrza ze Sztauwajerōw.

- Jo ci godōm, chopie, mordyrz to musi być jedyn z nich, możno prawie nos mijoł – pedzioł Żymła, jak już tam wlyźli – Na zicher to je tak. Tańcujom i pijōm wroz gorzoła, pra? Wtynczos ôn za nimi idzie, zaciuko ich kajś we krzokach i wciepuje do stowu. Możno bez cufal go sam trefiymy.

Jedna rzecz ôstała blank tako sama u Pyjtra z czasōw, jak ôba z Hanusikiym bōli bajtlami. Łeb mioł glacaty, kōncek kanciaty i niyproporcjonalnie srogi do reszty cołkigo Pyjtra. Skuli tego frechowne rojbry na placu godali na niygo „telewizor”. Gryfny tyż nigdy niy bōł, tōż i freli znojś sie nigdy niy poradził. A że Hanusik tyż niy nadowoł sie do monogamii, to chopy wtedy ôwdy po robocie szli na piwo i tak sie ôroz porobiło, że bōli partnyrami niy ino we robocie, ale i kamratami po fajrancie.

We klubie fest woniało parfinami i cygaretami. Policaje kupili po piwie, coby sie niy ciepać w ôczy i zicli sie wele szynku. Hanusik zaczōn filować po ludziach. Tam, kaj siedzom takie dziwne karlusy z kolorowymi kudłami, to na zicher muszōm być jakie artysty. Kōmisorz niy umioł strzimać artystōw, bo to fest maszketne ludzie. Z eki co chwila bōło słychać jakieś śpiywki po niymiecku, a wele stolika stoła epno ślōnsko fana. Tam siedzieli i pili piwo chopy ze stowarziszynio Nowy Lepszy Ślōnsk. Fajne karlusy, kere jak ino sie trefili, to zawdy mieli kupa pōmysłōw, co by zrobić, coby sie kożdemu sam lepij żyło. Ino jak na drugi dziyń sie budzili, to żodyn niczego niy poradził sie spōmnieć. W drugij ece ôboczyli trzi frele, kere ku nim roz za kedy kukały. Hanusik i Żymła wejrzeli na nie ino roz. Ôba dobrze wiedzieli, że ône i tak niy godajom z chopami z geltagiym bez nojmynij piynciu cyfr.

- Pomyśl, chopie, kożdy z nich to może być nasz mordyrz – pedzioł Żymła, kery tyż durś kukoł po sali. Hanusik zaczōn sztaunować: jedyn z artystōw mioł taki frechowny pysk, trza na niygo dać sie pozōr. A ta ryszawo, gryfno frela w miniōwie? Toć, fto pedzioł, że mordyrz to musi być chop? Przeca kożdy wiy, że ryszawe je zawdy frechowne, a ôna wyglōndo na dość wyzgerno, tako, co poradzi sie schować i jak chopa dobrze piźnie ôd zadku we gowa to... Ōuma zawdy godali: „Ryś, pyś, puternoga, to ôd diobła ôdernoga”.

Hanusik i Żymła filowali na ludzi i pili piwo.Po trzecim kōmisorz kapnył sie, że jakby tak prawie terozki wloz ftoś w tresku, na kerym stoło: „To jo żech ich zabił”, to miołby ciynżko go zaaresztować.

- Ida do haźla – Pyjter Żymła wloz Hanusikowi we te medykowaniy. Kōmisorz ôstoł sōm. Ôroz ôboczył, że wele niygo zicła sie gryfno frela. Szlangōwa miała dugie blōnd wele i krōtko kecka.

- Sōm żeś je tukej? – zagodała do niygo ze seksownym, ślōnskim akcyntem i ciepła mu ślypko.

- Wiysz, kożdy z nos sōm sie rodzi i sōm umiyro – ôdpedzioł kōmisorz pomału i tak trocha filozoficznie – Za to ty, widza, żeś je pierōnem zmysłowo.

- Niy, jo niy ma z Mysłowic – bōło fest larmo, jak to zawdy we klubie – Jo je ze wsi, ale miyszkom terozki tukej, na Paderewie.

- Aha.

- Wyglōndosz na chopa, kery mo jakoś srogo utropa – napoczła go bamōncić blōndyna.

- Dzioucho, a fto sam na Ślōnsku niy mo problymōw?

- Dobra, powiym tak: co tako frela jak jo musiałaby zrobić, coby iść z tobōm do lyża? – zachichrała sie zolytnie.

- Normalnie to styknie, że zaklupie na dźwiyrze...

- Ja, ale skōnd jo bych miała wiedzieć, kaj ty miyszkosz?

Kōmisorz sztaunowoł chwila. Niyrod dowoł inkszym swoja adresa, do tego w chaupie mioł bajzel i bōło mu gańba.

- A możno pōdymy do ciebie? – pedzioł.

- Dobra, to pōdź dō mie, na Paderewa.

- Musza ino pedzieć moimu partnyrowi, że ida – Hanusik ôroz spōmnioł sie, że sōm sam niy prziszoł.

- Twojemu partny... Ty, tyś chyba niy je ale... - dzioucha trocha sie chyba wylynkała.

- Niy, niy. Niy ô tym godōm! Chciōłech pedzieć: kamratowi, no, tymu, co żech z nim poszoł do haźla... Co jo godōm... Tymu, co żech z nim sam prziszoł, ale ôn terozki poszoł do haźla... – Hanusik spokopił, że bez te sztyry piwa, co je mioł wypite, sōm niy wiy, co beblo.

- Dobra, dej już pokōj, i tak mi sie podobosz. Idymy dō mie – zakōmandyrowała blōndyna, rozśmioła sie i pokozała wszyskie zymby. Kōmisorz ôboczył, że mo je fest żōłte i jakieś krziwe. Pomyśloł, że to na zicher skuli cygaretōw, ale po sztyrech piwach bōło mu i tak egal.

***

- Pōdymy na skrōty, ja? Bez Sztauwajery? – pedziała blōndyna, jak już wylyźli ze „Szaufynstra” i szli ku Paderewie.

- Bez Sztauwajery? A niy ma ci strach? Słyszałaś ô tych ôźmiu trupach? – spytoł sie kōmisorz.

- Tyś je taki strachliwy, ja? Mie tam niy ma strach, złe sie złego niy chyto – zachichrała sie fidryna i pokozała rynkom na keryś blok – Miyszkōm w tamtyj chaupie. Wynajmuja miyszkanie z kamratkami, ale dzisiej ich prawie niy ma. Pojechały nazod na wieś, w polu robić.

Jak sztopli na chwila wele piyrszego stowu, Hanusik drap wytrzyźwioł i zaczōn filować, czy aby kajś w krzokach niy ôboczy tego gizda, za kerym tela tydni cichtowoł. Frelka psinco sie z tego robiła. Durś sie chichrała, dowała mu kusiki i godała ô gupotach. Yntlich prziszli ku jeji chaupie. Ôroz w siyni zrobiło sie blank cima.

- Pierōnie, nic sam niy widać. Na zicher sie wōm byrna przepoliła – pedzioł kōmisorz.

Wtynczos kole jego gowy pokozała sie epno, świyconco kula, tak nogle, że sie aże wylynkoł.

- Ô, dziynki! Downo żech cie niy widziała. Przidosz sie. – pedziała frela.

- Z kim ty godosz? – spytoł sie Hanusik, kery żodnygo niy widzioł.

- To? Nooo... Nasz wachtyrz...

- Ô tyj godzinie mocie wachtyrza, kery wōm świyci? No nic, chwała Pōnbōczkowi, że niy społ, bo idzie krapyki sam połomać.

- Eee! – dzioucha szczeliła macha, jakby jōm co zabolało – Pōnbōczka do tego niy miyszej. Taki żeś je religijny?

- Jo i religijny? Niy, niy. Jo je fest mroczny, jak ta gruba, na keryj mi fatra zasuło. Żyja w grzychu.

- No i dobre.

- Ale ty niy mosz jakigo chopa? Bo wiysz, religijny żech niy ma, ale mōm zasady...

- Pora rokōw nazod miała żech sie hajtać, ale w sōm dziyń weselo stała sie tragedyjo... Ino że jo niyrada ô tym godōm. Muszymy?

- Godać? Toć, że niy muszymy, godka je przereklamowano. – pedzioł Hanusik.

Wlyźli do jeji miyszkanio na czwortym sztoku. Frelka znodła kajś wino i zaczli swoja upojno noc...

***

Kōmisorz Hanusik zaś sie ôbudził na kacu. Ino że terozki niy we swoim lyżu ino w ciasnyj ajncli ze zmaraszonym bifyjem, na kerym stoła prōzno flaszka z modrymi kwiotkami. Na gipsdece ôboczył jakeś fleki. Potrzebowoł pora sekund, coby sie spōmnieć, skōnd sie wziōn w tyj ajncli, byzuch we „Szaufynstrze” i blōndyna, z kerom poszoł do lyża. Ale terozki w lyżu bōł sōm. Wejrzoł na zygor: za piynć dwanosto. Klara fest świyciła bez takie maszketne, pōmarańczowe forhangi. Łeb zaś go boloł fest i rod by sie powajoł, ale ôroz usłyszoł głos frelki z łaziynki.

- Durś nynosz?

Hanusik ze wszyskich sił prōbowoł sie spōmnieć, jak ôna sie mianuje. Niy poradził. Lygnył sie nazod na zygōwku i wystynkoł:

- Już stowom.

Blōndyna wlazła do izby po sagu, z lajbikiem w rynce. Terozki, po jasnoku, Hanusik ôboczył, co blank niy bōła tako gryfno, jak mu sie przōdzij zdowało. Kudły potargane, niywysztiglowano, fest chudo, z żōłtymi zymbami, na kerych miała jakieś żelozne plōmby. Ale i tak durś miała coś, co go ku nij ciōngło.

- Pōdź sam dō mie – pedzioł kōmisorz, bo sōm niy mioł siły ślyź i sie ôblyc.

Blōndyna ze szwōngiym ciepła sie do lyża i ôroz już siedziała na nim. Chyciła go za hyrtōń i udowała, że go dusi. Kōmisorz pomyśloł, że robi go za bozna i zaczōn sie śmioć.

- Ty giździe, połednie, a ty sam śpisz, zamiast robić, co do ciebie przinoleży? – frelka chichrała sie zolytnie i dusiła go coroz to mocnij. Ôroz Hanusik kapnył sie, że to już niy sōm bozny.

- Dobra, ustōń, już stowom... Ykh... Czekej, bo mie udusisz... Słyszysz? Przestōń! Niy poradza dychać! Dej już pokōj...

Wejrzoł na jeji faca i spokopił, że to niy sōm graczki. Zrobiła sie blank poważno, a jeji wysztrekowane rynce coroz mocnij go dusiły. Skacowany Hanusik wiedzioł, że niy mo za tela siły, coby sie ôd nij uwolnić. Ôroz lyże niy szczimało tego huśtanio i zynkło sie, a materac z kōmisorzem i frelkom ślecioł na zol.

- Dziynki ci, Ponbōczku, za te lipne meble z Ikei – rozśmioł sie Hanusik.

- Co ty mosz z tym Ponbōczkiem? Coś je, kapelōnek?! – rykła frela i terozki derech bōło widać, jakie mo ôszkliwe zymby.

Ale wtynczos Hanusik już mioł inicjatywa w tyj chaji. Piznył jōm lewym siyrpowym we faca, aże sie przekopyrtła, gibko znod kajdanki w kapsi swoigo mantla i za chwila gizd-baba ôstała leżeć na zolu, a piana loła sie z jeji pyska.

***

Achim Hanusik i Pyjter Żymła siedzieli w gabinecie Hanusika na kōmisariacie. Żymła prawie przysmyczył papiōry.

- Sprawdziłżeś jōm? Mosz coś? – spytoł Hanusik, kery durś chytoł sie za bolawy hyrtōń.

- Nic szpecjalnego, chopie – pedzioł Pyjter – Mianuje sie Krista Połedniok. Normalno motyka, fuchtla, połno sam takich. Bydzie piynć lot, jak sie skludziła do Katowic. Bezma kajś ze wsi wele Pszczyny. Notowano za prostytucja. Wcześnij niy bōła agresywno, musiołżeś jōm czymś znerwować.

- Niy, niy – Hanusik zamyślił sie – Jo mōm taki gyfil, że to mo coś wspōlnego z naszōm sprawōm. Jo we cufal niy wierza.

- Ale ô co sie sam może rozchodzić, chopie? Jak sie zadowosz z fuchtlami, to potym mosz takie przigody. A mordyrza jak my niy mieli, tak niy mōmy.

- Sprowdź jeszcze jeji nōmera telefonu, klijyntōw i tak dalij.

- Jużech to zrobił, chopie. Je tam jedna doś znano persona.

- Fto?

- Jōzef Walynciok. Coś ci to godo?

Toć, że godało. Jōzef Walynciok – prezes Wszechgōrniczego Zwiōnzku Zawodowego „Hajer”, keremu kyjzynblaty dały miano „Piyrszego Hajera Ślōnska”. Epny chop, kerego boł sie kożdy polityker, niy ino sam na Ślōnsku, ale w cołkij Polsce. Stykło, że Prezes Walynciok tak pedzioł i sto autobusōw ze znerwowanymi hajerami jechało na Warszawa ciepać koktajle Mołotowa i loć kilofami borokōw policajōw. To skuli niyustympliwości Jōzefa Walyncioka żodno partia w Polsce ani niy śmiała tykać tymatu posyłanio hajerōw na wcześniejszo pynzyjo, a ô zawiyraniu grubōw niy bōło godki.

- Pierōnie, a wetnołbych sie, że taki chop jak Jōzef Walynciok rodszyj mo gryfniejsze frele – pedzioł sōm do siebie Hanusik.

***

Hanusik i Żymła zaklupali na dźwiyrze i wlyźli do biura Wszechgōrniczego Zwiōnzku Zawodowego „Hajer”. Jōzef Walynciok pedzioł, że ja, pogodo z nimi, ale zaroz dodoł, że mo mało czasu. Siedzioł na zeslu i dziwoł sie choby na jakichś gupielokōw. Na stole mioł leżeć złoty aszynbecher i filok, kery kosztowoł tela, że z geltagu policaja niy szłoby na niygo uszporować i bez cołki rok. Bōł to srogi chop ze siwōm brodōm, ôblyczony w elegancki ancug ze złotymi kneflami. Mioł westa i modry binder, a z kapsy wystowoł mu kōncek biołego taszyntucha. Hanusik widzioł go przōdzij ino we telewizorze, ale mioł dziwny gyfil, że sie już kajś trefili.

- Jak moga wōm pomōż? – spytoł Prezes.

- Chcymy ino sie ô coś spytać. – pedzioł Żymła – Znocie tako baba jak Krista Połedniok?

- Piyrsze słysza, fto to je?

- Motyka tako, ôskarżono ô prōba zamordowanio policaja. Wasza nōmera znodli my w jeji telefōnie.

- Niy gorszcie sie, ale chyba wōm sie niy zdowo, że znōm ze miana kożdo jedna fuchtla.

- Ale prziznowocie sie do korzystanio z jeji usług? – spytoł sie Żymła i powyciyroł swoja wielo gowa taszyntuchym, bo tako godka zawdy fest go mynczyła.

- Blank możliwe, ale to chyba niy ma niylegalne, pra? – ôśmioł sie Prezes Walynciok – Chcecie mie zawrzić za seks pozamałżeński?

- Jo myśla, że wos szłoby ôskarżyć ô kupa inkszych rzeczy – wyrwało sie Pyjtrowi. Pyjter niy mioł hajerōw w zocy, a zwiōnzkowcōw to już nojmynij. Szterowało go, że durś robiōm sztrajki i chaje i pierōm policajōw kilofami.

- Dej pokōj – sztuchnył go Hanusik, kery sōm mioł fatra hajera.

- Chopy, nic niy wiym ô ty waszyj Kriście, a że chop roz za kedy musi sie zabawić, to wiadōmo. Mōm ciynżko robota. Wiycie, co to je brōnić gōrniczych przywil... tfu! Ôdwiecznych praw naszyj branży?

- Ja, ja. Robicie ino chaje, a co mo z tego taki borok, normalny hajer? Kej żeście ôstatnio na dole bōli? – wyrychlił sie Żymła.

- Synek! – Jōzef Walynciok tyż sie już trocha znerwowoł – Jo żech pomogoł hajerom, jak wos jeszcze na świecie niy bōło! Ani waszych fatrōw, ani ōupōw...

- No, poleku! My zaś niy sōm takie mode. Niy rōbcie ze siebie takigo starzika – prōbowoł załagodzić naszpanowano sytuacjo Hanusik.

- No, byście sie zdziwili, kejbyście wiedzieli, wiela jo mōm lot. – ôpamiyntoł sie kōncek Prezes WZZ „Hajer” – Ale dobra, mōm roboty w pierōny. Chcecie sie jeszcze ô coś inkszego pytać? Bo jak niy, to...

***

Kōmisorz Hanusik przijechoł nazod do dōm niyskoro, już po cimoku. Ôd razu kapnył sie, że coś mu niy sztimowało. Dźwiyrze bōły ôdemkniynte, chocioż pamiyntoł dobrze, że jak w niedziela broł sie do Ōumy na ôbiod, to na zicher wszysko pozawiyroł. Seblyk szczewiki we siyni i po cichu wloz do antryju. W chaupie bōł bajzel, jeszcze wiynkszy jak tyn, kery ôstowioł normalnie. Dźwiyrze do izby ôtwarte bōły do mola i ftoś tam rōmplowoł. Hanusik wyciōngnył pistoula i wloz rajn. Ôboczył małego chopka, kery sznupoł mu we szranku.

- Niy ruszej sie! – pedzioł kōmisorz. Kradziok tak sie skōncetrowoł na sznupaniu, że ani sie niy spodziewoł, że ftoś wlyzie do chaupy. Pomału ôbrōcił sie ôd szranku.

- Znōm cie, ty ôchyntolu – pedzioł kōmisorz, jak ino ôboczył jego faca – Ty sie mianujesz Poliwoda, Hanek Poliwoda. Chyba ze trzi razy żech cie już zawar, kradzioku pierōński. Czego sam szukosz?

- Jeronie, panie Hanusik, niy gorszcie sie. Kozali mi! – zaczōn szkamrać kradziok – Jo wōm powiym, wszysko wōm powiym, ino schrōńcie ta pistoula.

Kōmisorz wyciōngnył kajdanki i aresztowoł Poliwody. Wtynczos wybroł na mobilnioku nōmera ôd Żymły.

- Pyjter? Godo Achim. Jeżech w dōma. Prawie żech sam znod jednego lebra. Pamiyntosz takigo paciuloka, Hanka Poliwody? Ja, tyn kradziok z Nikisza. Czegoś u mie szukoł, zaroz sie dowiym, fto go sam przisłoł. I niy godej mi, że to wszysko niy mo... Poczkej chwila...

„Przeca tyn gizd sam przed chwilōm jeszcze bōł, jak to możliwe” – pomyśloł Hanusik. Tam, kaj ôstawił kradzioka Poliwody w kajdankach, ôboczył ino kajdanki leżeć na zolu. Kaj je tyn pierōn, jak ôn citnył? Bez dziurka ôd klucza? Przeca wszysko do sie wyerklerować na rozum... A możno Ōuma miała recht? Możno sōm rzeczy, kerych na rozum sie niy do?

***

Kōmisorz Hanusik stoł wele chaupy na Nikiszu, w keryj miyszkała jego Ōuma. Tak już mioł, że jak keroś sprawa wydowała mu sie za ciynżko, to jechoł do Ōumy i pytoł sie ô jeji zdanie. Chocioż żodnymu na kōmisariacie ô tym niy godoł, niyroz już tak bōło, że Ōuma Hanusikowo poradziła mu pedzieć cosik takigo, że ôroz zaglōndoł na cołko sprawa z blank inkszyj zajty.

Ino że Ōumy prawie niy bōło w dōma, a kōmisorz niy wziōn sie z chaupy kluczōw do jeji miyszkanio. „Na zicher poszła do Zielenioczki po żur” - pomyśloł i chciōł poczkać, aże przidzie nazod. Jak tak stoł, ôroz zza winkla wyloz mody karlus, hip-hopowiec w tych jejich szerokich galotach i mycce ôblyczonyj do zadku. Jak szoł wele Hanusika i wachlowoł rynkami choby jakiś pitōmy, zarapowoł mu:

- Widzisz wiyncyj, wiysz wiyncyj, tak to je mnij wiyncyj...

„Co to ale sōm za gupieloki, te hip-hopowcy” – pomyśloł kōmisorz, ale zaroz pedzioł sie: „A może coś w tym je? Coś, czego jo niy widza, a co je blank blisko? Jak to ôbocza, to byda wiedzioł wiyncyj?”. I zaczōn filować naobkoło. Po drugij strōnie ulicy, wele fotografa Niyszporka, stoła jakoś matka z bajtlym, kery mioł możno z piynć lot i durś robił larmo. Hanusik pomyśloł, że bajtel mo, tak jak i Pyjter Żymła, fest epno gowa.

- Zawrzij gymba – doradziła mu matka i durś klachała ze sōmsiadkom.

„Skōnd sie bierom takie nieusuchane, dopolōne bajtle?” – pomyśloł kōmisorz – „Żodnego sie taki niy boi. Jakby to bōło sztyrdziści lot nazod, to skuli tego srogigo łeba zaroz kożdy by pedzioł, że na zicher podciep”.

Hanusik za bajtla boł sie, że jak bydzie rojbrowoł, to przidzie po niygo bebok i go zebiere. „Ja, ale terozki żodyn już w podciepy, beboki i utopce niy wierzi, pra?”. Ôroz we gowie kōmisorza cosik zaświtało. „Egal! U Ōumy zjym kołocz i napija sie kawy na drugi roz” - pomyśloł, wloz do autoka i pojechoł.

***

Tak mu sie mierzło, że we sztyry godziny wachowanio we autoku pod chaupōm Jōzefa Walyncioka poradził zeżrić wszyskie klapsznity z kyjzom i dwa razy przegroł płyta ze ślōnskimi szlagrami. Przōdzij stoł tukej Pyjter Żymła, kery zaś mioł prziś wachować wele jedynostyj na wieczōr.

Kōmisorz pomyśloł, że z tym cichtowaniym to jednak gupie wynokwili, bo we chaupie durś bōło cima. Walynciok popołedniu wloz niby rajn, ale potym jakby go niy bōło. „Ale mo ruła”, myśloł sie kōmisorz i już sztaunowoł, coby ciepnōnć te wachowanie w pierōny i pojechać sie na piwo do szynku.

Yntlich Hanusik doczkoł. Prezes wyloz z doma już po cimoku, trzi ćwiyrci na dziysiōnto. Terozki niy mioł już ancuga, ino ajnfachowy dres z kapucom na łebie, jakby szoł sie polotać na Sztauwajery. Hanusik zaroz szczyrknył do Żymły.

- Pyjter, widza go. Tak sie macoł, że jużech myśloł, że dōm mu pokōj. Idzie sie polotać. Cisna za nim.

- Dobra, chopie. Jo je fertich cołki czos. Jak co, to dowej znać – pedzioł Żymła, a kōmisorz poznoł po godce, że je fest znerwowany.

Kōmisorz, choby ciyń, poszoł za Walynciokiym. Tak doszli nad stow. Jōzef Walynciok siednył sie na trowie, a Hanusik siupnył za hasiokiym ôszprejowanym bez kibicōw. Wiedzioł, że Prezes czeko na kogoś, ino niy wiedzioł: na swoja ôfiara, abo na kogoś, z kim mioł sie trefić.

Ôroz stało sie cosik tak dziwnego, że kōmisorz sōm do kōńca niy wiedzioł, eli to mu sie niy śni. Z tyj zmaraszonyj wody wyloz chop. Niy bōł ôblyczony choby nurek, wyglōndoł wiyncyj jak normalny elwer. Mioł zielōny cwiter, a kudły tuste i poklejone ciaplytom. Na łebie mioł maszketno, czerwōno mycka, choby jaki hampelman. Kōmisorzowi zdało sie dziwne, że tako ważno persona jak Prezes WZZ „Hajer” trefio sie w nocy, na Sztauwajerach z ajnfachowym haderlokiym.

Hanusik lygnył sie za hasiokiym we chabaziach i staroł sie dychać tak cicho, jak ino poradził, coby niy przepasować nic z ich godki.

- Mōm już tego doś! Tyś chyba ôgup! – pedzioł Prezes Walynciok – Ôziym trupōw? Ôziym? I myślisz, że żodyn sie niy kapnie?

- Jo tyż mōm doś, dyć skuli tego to robia – ôdpedzioł dziwny elwer-niy-elwer. – Wiela jeszcze mōmy udować, że nos niy ma? Jak dugo jeszcze bydymy sie ich boć? To ôni majōm sie boć nos, a niy my ich!

- Ciebie sie zdo, żeś je fest ôdważny, ale to niy ma żodno ôpowoga. To je gupota! Ty wiysz chocioż, kery mōmy rok? Ciebie durś sie zdowo, że żyjymy sto lot do zadku, że utopisz jakigoś pampōnia i żodyn go niy bydzie szukoł? Policja bōła u mie wczorej. Krista zawarli, Hanek mało wiela tyż poszoł do wiynziynio skuli ciebie. Niy ma ci gańba?

- To wōm powinno być gańba, pierōńskie kōnformisty – ôdpedzioł tyn w czerwōnyj mycce, jakby psinco sie robił z tego, co godo Prezes Jōzef Walynciok.

- My sie dostosowali do nowych realiōw, ino ty jedyn niy poradzisz. Jo rozumia, sōm my solidarni. Ale czamu niy możesz robić tego po nowymu? Choby Paterples?

Hanusik pomyśloł chwila i spōmnioł sie. Paterples Diving Center Ltd! Bōła to firma, w kerej szło borgnōnć sprzynt do nurkowanio. Pora lot nazod bōło w cajtōngach mocka larma skuli firmy i włościciela, Hajnela Paterplesa. Poru klijyntōw utopiło sie, jak nurkowali. Bōły podejrzynia, że sprzynt bōł felerny, ale psinco kōmu udowodnili. Ôroz wszysko zaczło sie ukłodać kōmisorzowi we gowie.

- Paterples to konformista, genau taki sōm, jak i ty. Kej żeś ôstatnio sjechoł na dōł na grubie? Spodobały ci sie gabinety, mobilnioki i sekretarki, prowda, panie Prezesie? Wiysz, że terozki ani baby hajerōw niy godajom im „szczynśliwo”, jak idōm do roboty? – dziwny chop w czerwōny mycce godoł coroz głośnij.

- Sōm inksze czasy, kożdy z nos sie musioł dopasować. A ty ino auflaufu nōm narobisz.

- A co wy z tego mocie? Poloki sam przylyźli i co? Ftoś nos mo w zocy? Ftoś ô nos pamiynto? Nawet bajtli sie ô nos niy uczy! Wiysz ô czym bajtle sie uczom? Ô złotych kaczkach i smokach wawelskich. Takie pierdoły! Myślisz, że keryś z tych ôźmiu, co żech ich utopił, skapnył sie, fto jo je? Do kōńca żodyn niy wiedzioł! Zrobili zy mie ajnfachowego mordyrza.

Hanusik słyszoł już za tela, coby wylyź z chabaziōw.

- Stoć, policyjo! Dźwigać rynce, szlus. Aresztuja wos. Tego hampelmana za seryjne mordy, a wos, Walynciok, za...

- Niy, chopie, to niy ma tak ruk-cuk – Hanusik usłyszoł ze zadku głos, kery skōndś znoł. Ôbrōcił sie i ôboczył za sobom stoć swoigo partnera, Pyjtra Żymły. Ino, że pistoula Żymły niy bōła ucylowano we Walyncioka i jego kamrata, ino we kōmisorza.

- Pyjter, czyś ty ôgup? Jo już wszysko wiym! Tyn we czerwōnyj mycce prziznoł sie do mordowanio, a Walynciok ô tym wiedzioł – prōbowoł tuplikować kōmisorz.

- Jo tyż to wiedzioł, Achim, i to downo. – pedzioł Żymła – Niy gorsz sie, chopie, cołkie życiy żech chcioł udowodnić, żech je taki sōm, jak wy. Ale niy, jo żech je jedyn z nich. I jo ich, chopie, rozumia.

- Ty? Ty giździe! To jo żech sie skuli tyj twojij epnyj gowy proł z chacharami na placu, coby na ciebie niy godali „Telewizor”, a ty mi terozki tako nōmera robisz? Ale żech sie chachnył! Ty..., ty..., ty podciepie pierōński!

- Ja, jeżech podciep. Zawdy żech nim bōł. Ino jedna Żymlino sie kapła, żech niy ma jeji bajtlym. Jak mie wtynczos prała kloprym, to już hnet moje mieli prziść pō mie, ale milicjanty bōły gibcij. No i ôstołech tukej, chopie, ale zawdy bōłech inkszy. Nigdy żech sie sam niy czuł choby u siebie.

Znać bōło, że tyn coming out Pyjtra fest go sztresowoł, bo durś ôbciyroł pot ze swojij srogij gowy.

- Dobra, Pyjter, szczylej i do wody z nim – pedzioł chop w czerwōnyj mycce. Sytuacjo zrobiła sie fest naszpanowano.

- Niy, niy, poczkej! Achim to je mōj kamrat, jo mu to chca wytuplikować – pedzioł Żymła – Pomyśl, Achim. Niby je rōwnoś i demokracja, pra? Co dziysiynć lot, chopie, Poloki robiōm tyn swōj spis powszechny. Myślisz, chopie, że tam idzie zadeklarować, że ftoś je utopcym choby Ernest, abo podciepym jak jo? Katać! Przeca nos ôficjalnie niy ma. No, to co my zrobili? Zadeklarowalimy, chopie, że my sōm Ślōnzoki, gynau takie same jak i ty. I co sie ôkozało? Poloki pedzieli, że Ślōnzokōw tyż niy ma! Niy ma! Poradzisz to spokopić?! Jo rozumia, że ftoś może niy wierzić w podciepy i utopce. Ale we Ślōnzokōw? No to fto jo, chopie, tak po prowdzie je?!

- No, ja, to niy ma fajne – prziznoł Hanusik.

- Ernest już niy strzimoł. Nojprzōd zebrali mu jego przestrzyń życiowo. Miyszkoł sie normalnie we Rawie, a ône zaczli sam stowiać jakieś bulwary. Trudno darmo, przekludził sie na Sztauwajery. Wtynczos bajtlom pedzieli, chopie, że go niy ma. Niy ma ślōnskich stworokōw żodnych, bo po co? Lepij fandzolić ô jakichś goblinach, elfach. Kaj fto widzioł sam na Ślōnsku goblina abo elfa? Ernest je chop spokojny, ôn sie, chopie, niy nerwuje jakoś ekstra gibko. Ôn by sie pogodził z tym, że zakozali mu utopkowygo życia, kere mioł we Rawie bez sztyrysta lot. Ôstołby sie normalnym Ślōnzokiym. Ale jak mu pedzieli, że Ślōnzokōw tyż niy ma...

- Dobra, Pyjter, jużeś mu wszysko wyerklerowoł. Terozki i tak muszymy go zabić – ôdezwoł sie karlus w czerwōnyj mycce mianowany Ernestym.

- Przebocz, Achim. Niy mōmy wyjścio – pedzioł Pyjter.

- Achim! Co ty sam robisz ô tyj godzinie? – kōmisorz ôroz usłyszoł głos Ōumy Hanusikowyj – I kogo jo widza, Pyjter?

- Ōumo, pierōnie, co Ōuma sam robiom ô jedynostyj w nocy?! – Hanusik bez momynt przepomnioł ô pistouli podciepa.

- Sōm żeś godoł, że terozki sōm inksze czasy – ôdpedziała Ōuma – Bōłach na klachach u mojij kamratki, kero tukej miyszko... O, tyś tyż tukej je – ôboczyła Prezesa Walyncioka i ôroz pomiyniała sie na gymbie.

- Witom wos, Hanusikowo – pedzioł Prezes i znać bōło, że je mu kōncek niypeć.

- Ōumo, skōnd wy go ale znocie?! – kōmisorz zrobił ślypie wiele choby kartofle.

- Downe dzieje, fest downe – pedzioł Walynciok – Suchejcie, kōmisorzu, mocie dzisiej szczynście. Jo mōm wasza Ōuma fest w zocy. Ale lepij do wos bydzie, jak żodnymu nic niy powiycie, coście tukej ôboczyli, ja? Nojlepij, jak byście przepomnieli ô tym wszyskim. - Ôbrōcił sie do kamratōw - Chopy, idymy!

Prezes Walynciok, Żymła i Ernest w czerwōnyj mycce znikli we cimoku. Hanusik czuł, że nic niy poradzi spokopić z tego wszyskigo. Abo radszy czuł, że spokopić by poradził, ale wtynczos musiołby wszysko poukłodać sie w łebie ôd nowa, wszysko, czego sie bez cōłkie życie nauczył.

- No i po ptokach – pedziała Ōuma Hanusikowo – Idź, synek, wyśpij sie. Ôstatnie tydnie miołżeś fest ciynżkie.

***

Sprawa ôźmiu trupōw ze Sztauwajerōw bōła zawarto. Rano kōmisorz Hanusik napisoł raport z tego, co sie pochało w nocy wele rzeki. To musioł być, wiadōmo, jedyn z tych raportōw, kaj prowdy napisać niy szło. W tym raporcie stoło, że Jōzef Walynciok, potynżny Prezes WZZ „Hajer”, zamordowoł ôziym ludzi i chciōł zabić Hanusika dziewiōntego, tela ino, że policaj Pyjter Żymła go sztopnył. Pech chciōł, że przi chaje ôba wlecieli do stowu, a trupōw żodyn niy znod i na zicher terozki robiom już za waserflyje.

Krista Połedniok dostała wyrok w zawiyszyniu i ponoć pojechała nazod do siebie, na wieś. Kradzioka Hanka Poliwody tyż żodyn wiyncyj w mieście niy widzioł.

Kōmisorz Hanusik napisoł raport, zawar kōmputer i pomyśloł, że po robocie dobrze bydzie zōnś do szynku. Na piwo, abo i na sznapsa.