Konkubinat: wolność czy zniewolenie - ebook

Wstęp

_Konkubinat wolność czy zniewolenie_ to zachęta do podejmowania świadomych i odpowiedzialnych decyzji, bo „nieznajomość prawa szkodzi”, a w kontekście konkubinatu ma to szczególne znaczenie.

Paradoksalnie konkubinat — mający dać Ci wolność i niezależność — to bardzo skomplikowany w aspekcie prawnym związek i zamiast wolności może dać Ci zniewolenie. Szczególnie skomplikowany jest związek konkubentów mających na celu założenie rodziny i wychowanie dzieci.

Można powiedzieć, że konkubinat jest „wyjęty spod prawa”, konkubenci nie stają się bowiem podmiotem praw i obowiązków wynikających z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a konsekwencje prawne partnerów i ich dzieci są skomplikowane, dotkliwe i bolesne. Przede wszystkim są kosztowne.

„Świadomy praw i obowiązków wynikających

z założenia rodziny…”

Jaka jest Twoja świadomość związana

z założeniem rodziny?

Czy masz świadomość prawną życia

w związku konkubenckim?

Zachęcam Cię, byś poznała swoje prawa

i obowiązki.

Jestem pewna, że ta wiedza może Ci się przydać.

Ta książka nie promuje wolności i niezależności. Bo to, czy jesteś wolny, czy zniewolony, zależy tylko od Ciebie, i nieważne, czy tworzysz związek małżeński, wolny związek, czy jesteś singlem. Wolność i niezależność zależy tylko i aż od Ciebie. Daj sobie przyzwolenie na wolność w swoim życiu, masz do tego prawo zagwarantowane wprost przez Konstytucję RP.

Nie jesteś niczyją własnością i nigdy nie będziesz, jeśli tak zdecydujesz. „Masz to, na co godzisz się”, jak śpiewała Katarzyna Kowalska, i tego się trzymaj niezależnie, czy i w jakim żyjesz związku.

Nie jest to książka zachęcająca do legalizowana związków i zachęcająca do zawarcia małżeństwa na siłę. Bo wypaczałoby to prawo do wolności wyborów. To, czy chcesz tworzyć związek, żyć w konkubinacie czy małżeństwie, zależy wyłącznie od Ciebie, bo to wyłącznie Twoja decyzja.

Nie mam prawa przekonywać Cię, co jest dla Was dobre.

Nie mam prawa Cię oceniać i pouczać.

Ale mam moralne prawo poinformować Cię o konsekwencjach życia w konkubinacie na „kocią łapę”, a tym właśnie jest konkubinat.

Ile par, tyle motywacji do trwania w związkach konkubenckich, nieformalnych, tak „na luzie”. A jaka jest Twoja motywacja do tworzenia konkubinatu?

• „Bo tak wyszło” — jedni żyją w konkubinacie, „bo tak wyszło”; zamieszkali razem, minął rok, drugi i tak żyją do dziś.

• Ze strachu przed bliskością, utratą wolności — inni żyją w konkubinacie, bo boją się małżeństwa i związanych z nim zobowiązań. Boją się utraty wolności.

• Bo nie ma innego wyjścia — jeszcze inni żyją w konkubinacie, bo jeden z partnerów nie zakończył swojego małżeństwa i/lub nie ma zgody na rozwód lub rozwód jest w toku.

• I Inne równie ważne powody.

Czy decyzja o życiu w konkubinacie jest Twoją świadomą decyzją?

Oddaję w Twoje ręce _Konkubinat — wolność czy zniewolenie_. Tu, mam nadzieję, znajdziesz odpowiedzi na swoje pytania i podpowiedzi, jak żyć ze świadomością i odpowiedzialnie.

Konkubinat — dobry start, „bo w życiu ważne jest, by dobrze wystartować”

Jaki był/jest Twój „start”?

I jaka jest Twoja motywacja trwania w wolnym

związku, w związku konkubenckim?

Czym dla Ciebie jest konkubinat?

Konkubinat wymaga od nas dużej świadomości prawnej. Nieznajomość swoich praw może być źródłem poważnych problemów, wywoływać nieprzewidywalne swym zasięgiem skutki prawne. Ma to dotkliwe znaczenie nie wtedy, gdy związek się zaczyna, ale kiedy związek się kończy.

Dla małżonków ustawodawca ustanowił zabezpieczenia prawne chociażby w postaci przepisów wynikających z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego; konkubenci spod tego prawa zostali wyjęci.

Konkubent pewnego dnia może zostać:

• bez środków do życia;

• bez prawa do zamieszkania w domu, który pielęgnowaliście przez całe życie;

• w trakcie leczenia czy hospitalizacji pozbawiony prawa do dostępu do informacji o stanie zdrowia partnera, do podejmowana decyzji o działaniach medycznych, operacjach mogących mieć w wpływ na Wasze dalsze zdrowie i życie;

• bez prawa do odbioru poczty, renty, emerytury;

• bez prawa do wypłaty z rachunku bankowego;

• bez prawa do renty rodzinnej;

• bez prawa do reprezentacji np. w urzędach;

• pozbawiony prawa do pochówku, jeśli rodzina nie wyrazi na to zgody;

• w przypadku braku testamentu pozbawiony prawa do dziedziczenia.

Majątek powstały w czasie konkubinatu w przypadku braku testamentu odziedziczy rodzina, Ty swoich praw możesz dochodzić w postępowaniu sądowym, jeśli będzie Cię na to stać oczywiście, i pod warunkiem, że przed sądem będzie możliwe udowodnienie Twoich praw, tj. masz stosowne dokumenty, umowy, rachunki, pokwitowania.

„Pod warunkiem” w konkubinacie ma naprawdę duże znaczenie.

Prawo podatkowe:

Ustawodawca odbiera konkubentom prawa do korzystania z ulg, zwolnień preferencyjnego rozliczania podatków, ale nakłada na konkubentów obowiązki podatkowe, z których małżonkowie są zwolnieni.

Przykłady:

• Konkubent nie ma prawa do wspólnego rozliczenia podatkowego (PIT) z partnerem.

• Konkubent nie jest traktowany jako osoba samotnie wychowująca dziecko, dlatego nie ma prawa do preferencyjnego rozliczenia z dzieckiem jak w przypadku osób samotnie wychowujących dziecko, a korzystanie z tego prawa jest bezprawne, naraża Cię na konsekwencje karne wynikające ze składania nieprawdziwych oświadczeń woli.

• Konkubent nie ma prawa do zwolnienia podatkowego w przypadku spadków i darowizn, traktowany jest przez fiskus jak osoba obca, płaci podatek jak osoba obca według najwyższej III stawki podatkowej, gdy małżonek może być całkowicie zwolniony z obowiązku zapłacenia podatku.

Przy jednoczesnym braku praw, konkubent ma obowiązki, odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania partnera prowadzącego działalność gospodarczą tak jak osoba najbliższa i jak małżonek.

Tabela 1: (strona obok) _Porównanie instytucji małżeństwa i konkubinatu._

Czy wiesz, że:

Konkubent ponosi odpowiedzialność podatkową związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą partnera i odpowiada za zobowiązania podatkowe jak osoby najbliższe i małżonkowie całym swoim majątkiem!

Dla fiskusa zamiennie, według uznania, raz jesteś sobą obcą, tam gdzie chodzi o brak ulg, zwolnień, preferencji, niekorzystną odpłatność podatkową. Innym razem dla fiskusa jesteś osobą najbliższą, gdy chodzi o solidarną odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania konkubenta prowadzącego działalność gospodarczą.

Trudno tu nie dopatrywać się jawnej dyskryminacji konkubentów. Czy jesteś na to przygotowany?

Ważne:

Zadbajcie w swoim związku o stosowne umowy określające wasze prawa i obowiązki. Gromadźcie rachunki, faktury. Nabywajcie ruchomości i nieruchomości we współwłasność. Spiszcie umowę konkubencką zawierającą zasady funkcjonowania Waszego związku. Zaopatrzcie się w upoważnienia, oświadczenia, pełnomocnictwa niezbędne do obopólnej reprezentacji. Zapewniam, to w waszym życiu może się przydać.

Konkubinat — dziś związek chroniony prawnie „pod warunkiem”

Wydaje się, że prawo nie nadąża za otaczającą nas rzeczywistością. Raporty GUS, CEBOS wskazują jednoznacznie, że od wielu lat związki nieformalne cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Preferujemy szybkie, spontaniczne życie, najlepiej bez zobowiązań. Nie lubimy naprawiać, wolimy zmieniać.

Z roku na rok zwiększa się liczba narodzin dzieci pochodzących z nieformalnych związków, rośnie także liczba rozwodów.

Każdy ma prawa do wolności, wolności wyboru i do niedyskryminowania gwarantowane przez Konstytucję RP. Mimo to prawa małżonków i konkubentów tworzących rodziny i wychowujących w nich dzieci nie są tożsame. Przy tych samych obowiązkach konkubenci nie mają tych samych co małżonkowie praw.

„Wolność” w przypadku konkubinatu ma dotkliwe prawne konsekwencje. Ustawodawca nie jest zainteresowany podejmowaniem działań zmierzających do zrównania praw małżonków i konkubentów. „Ochrona dzieci i rodzin konkubentów” wbrew prawu do równości nie jest gwarantowana przez Konstytucję RP. Prawa dzieciom i rodzinom konkubentów przyznawane są „pod warunkiem”.

Konkubinat to związek prawnie nieuregulowany, to związek „wyjęty spod prawa” Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z wszystkimi jego konsekwencjami.

Tabela 2: _Konkubinat w świetle prawa_