Kryptowaluty od zera - ebook

Słowo od autorów

Książka ta powstała w odpowiedzi na ogromne zainteresowanie, jakim cieszą się kryptowaluty. Czytelnik znajdzie tu informacje na temat ich powstania, mechanizmu działania, korzyści i wad z nimi związanych, dowie się również, czym jest technologia blockchain stanowiąca podstawę działania systemu. Książka, którą oddajemy w Państwa ręce, nie została napisana po to, aby nakłonić kogokolwiek do inwestowania w kryptowaluty, nie zawiera też żadnych porad ani wskazówek w tym względzie. Ambicją autorów jest wyjaśnienie Czytelnikowi technicznej strony działania systemu.

W książce wykorzystano m.in. informacje zawarte w autorskich artykułach regularnie publikowanych na stronie kantorbitcoin.pl.WPROWADZENIE

Historia bitcoina – pierwszej kryptowaluty – rozpoczęła się w 2008 roku. Wtedy to jej twórca, skrywający się pod pseudonimem Satoshi Nakamoto, opublikował jego białą księgę zatytułowaną: Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. Ten bardzo ważny dokument zawiera specyfikację oraz wszystkie detale techniczne dotyczące bitcoina, a przy tym jest ogólnodostępny w internecie. Publikacja wyglądem przypomina opracowanie naukowe. Pierwszy bitcoin został wykopany 3 stycznia 2009 roku i zapoczątkował erę kryptowalut. Prawdziwa tożsamość jego twórcy wciąż pozostaje zagadką, chociaż wiele osób próbowało się już pod niego podszyć. Ostatecznym dowodem na potwierdzenie, że jest się twórcą tej kryptowaluty, byłoby wykonanie transakcji z konta należącego do Satoshiego Nakamoto, na którym znajduje się aktualnie prawie milion bitcoinów. W 2010 roku opuścił on społeczność bitcoina, twierdząc, że musi zająć się czymś innym. Od tamtego czasu nie daje znaku życia, a jego środki pozostają nietknięte. Dokładnemu oszacowaniu, ile aktualnie wynosi jego majątek, zostanie poświęcony osobny podrozdział w dalszej części książki. Pierwotną motywacją twórcy bitcoina było opracowanie systemu płatniczego, podobnego do gotówki, który pozwalałby na transakcje elektroniczne bez konieczności korzystania z trzeciej strony. Aby dobrze zrozumieć powody, dla których ludzie wykorzystują kryptowaluty, warto sobie uświadomić, w czym wykazują one podobieństwo do walut fiducjarnych (takich jak dolar, euro, złoty itp.), a czym się od nich różnią. Tradycyjne waluty są kontrolowane przez banki centralne i określone państwa. Są to legalnie uznane środki płatnicze, których możemy używać praktycznie na całym świecie. Bitcoin nie ma centralnego emitenta, który zarządzałby jego dystrybucją, oraz nie jest uznawany za prawny środek płatniczy (bezpośrednio nie zapłacimy nim np. podatków). Kryptowaluty są traktowane raczej jako cyfrowe środki wymiany niż prawdziwe waluty.

Transakcje gotówkowe

Mówiąc o gotówce, mamy na myśli zazwyczaj pieniądz w postaci papierowej lub monetę o określonej wartości. Jeśli przekazujemy nasze środki drugiej osobie w takiej postaci, nie potrzeba pośrednika, który kontrolowałby przebieg tej transakcji. Obydwie strony mogą więc pozostać anonimowe. Dużą zaletą gotówki jest fakt, że ktokolwiek jest w fizycznym jej posiadaniu, domyślnie jest jej jedynym właścicielem. Nie ma centralnego organu, który wymaga prowadzenia rachunku. Każdy może z niej korzystać i jest dostępna bez zezwolenia, jednak ma też swoje wady. Kupujący oraz sprzedający muszą być obecni w tym samym miejscu, aby przeprowadzić transakcję, co w wielu życiowych sytuacjach jest niewykonalne.

Rys. 1. Transakcja gotówkowa

Transakcje elektroniczne

Uniwersalnym systemem płatności byłby system, w którym określona wartość pieniężna mogłaby zostać przeniesiona elektronicznie, za pomocą plików zawierających dane gotówkowe. Jednak problem polega na tym, że takie dane cyfrowe są podatne na kopiowanie, co jest wysoce niepożądaną funkcją dla jakiejkolwiek waluty. Duplikaty mogłyby zostać wykorzystane do płatności i tu powstaje problem tzw. podwójnego wydatkowania (ang. double spending problem). Aby tego uniknąć, klasyczne systemy płatności elektronicznych są oparte na centralnym organie (np. banku), który sprawdza zasadność wykonywanych transakcji i śledzi, czy posiadamy środki, które próbujemy wydać. Kupujący inicjuje płatność poprzez wysłanie zamówienia, a następnie bank może zweryfikować, czy posiada on na rachunku niezbędne środki do zrealizowania danej transakcji. System ten rozwiązuje problem kilkakrotnego wydawania tych samych środków, ale wymaga zaufania bankowi, w którym trzymamy środki, że nie nadużywa przekazanej mu nad nimi władzy. Warto dodać, iż scentralizowane serwery są podatne na ataki hakerskie, awarie techniczne, działalność rządów oraz urzędników, którzy mogą ingerować w nasze saldo oraz rekwirować lub blokować fundusze.

Rys. 2. Transakcja elektroniczna

Transakcje z wykorzystaniem rozproszonej księgi

Jest to system opierający się na bazie danych, która jest współdzielona i synchronizowana w wielu lokalizacjach geograficznych oraz na serwerach rozmieszczonych na całym świecie. Każda transakcja wykonana w takim systemie posiada publicznych „świadków”, co uniemożliwia jednostkowy cyberatak na sieć. Uczestnik jest w stanie z każdego węzła w sieci (tj. komputera o dużej mocy obliczeniowej, który weryfikuje poprawność transakcji) uzyskać dostęp do całej historii transakcji i zawsze będzie ona identyczna. Ponadto wszelkie zmiany, mające na celu uzupełnienie rozproszonej księgi, są kopiowane do wszystkich uczestników w sieci w ciągu kilku minut. Rozproszona księga może być opisana jako zbiór umów i transakcji w zdecentralizowanej formie, co znosi potrzebę kontroli przez organ centralny. Jest to swoista ochrona przed manipulacją, która eliminuje konieczność zaufania trzeciej stronie. Wszystkie informacje przechowywane w takiej sieci są całkowicie bezpieczne ze względu na odpowiednie metody szyfrowania kryptograficznego, jakie wykorzystuje. Zagadnienie to zostanie szczegółowo omówione w dalszej części książki. Sieć ta jest również bardziej odporna na ataki hakerskie, ponieważ musiałaby zostać zaatakowana ponad połowa węzłów jednocześnie, aby akcja zakończyła się sukcesem. Wprowadzenie zmian w jednym lub kilku z nich nie zaburza działania sieci. Błędy są szybko weryfikowane przez pozostałe węzły.

Od zamierzchłych czasów księgi rachunkowe były podstawą ewidencjonowania transakcji gospodarczych. Rejestrowano w nich płatności, kontrakty, transakcje kupna-sprzedaży i zmiany właścicieli określonych nieruchomości. Technologię rozproszonej księgi wykorzystuje blockchain, na którym opiera się podstawa działania bitcoina.

Rys. 3. Rozproszona sieć