-
W empik go
Kwakrzy - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 maja 2020
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
LUB
24,99 zł za tytuł
Tytuł dostępny w abonamencie Empik Go już od 24,99 zł / 30 dni
Sprawdź
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Kwakrzy - ebook
„Księga męczenników Foxe’a” to działo życia historyka i reformatora protestanckiego, Johna Foxe’a. Dzieło to traktuje głównie o prześladowaniu protestantów. Choć powstało w XVI w., czyta się je bezproblemowo. Prezentowany fragment dotyczy kwakrów- sekty chrześcijańskiej, zwanej również „Towarzystwem Przyjaciół”. Książka stanowi fragment „Słynnych reformatorów, którzy zmienili oblicze religii”.
| Kategoria: | Historia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8221-190-0 |
| Rozmiar pliku: | 1,7 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Narodziny religii kwakierskiej
Rozwój, prześladowania i cierpienia kwakrów
RYS 1. WILLIAM PENN; PODOBIZNA NIEZNANEGO AUTORSTWA
Patrząc na ludzi z perspektywy historycznej, musimy wykazać się dużą delikatnością. Temu, że kwakrzy różnią się od protestantów w ważnych sprawach, związanych z religią, nie można zaprzeczyć. Mimo tego, że są odszczepieńcami względem protestantów, traktujemy ich z dużą tolerancją. Nie jest naszą sprawą zastanawianie się, czy podobne do tych, jakie wyznają kwakrzy, istniały w czasach pierwszego chrześcijaństwa. Być może -w pewnych aspektach- nie mają z nimi związku, ale pisać musimy o tym, co znamy; nie zaś tym, czego się domyślamy. To, że poglądy kwakrów traktowane były przez część pisarzy z wielką pogardą, nie ulega wątpliwości; a to, że nie zasługują na to, by odnosić się doń w ten sposób, jest równie pewne. Nazwa _kwakrzy_ nadana im została jako wyrzut; a wzięła się z tego, że kiedy głosili, ich ciałem targały konwulsje, które sami odbierali jako oznakę bożego namaszczenia. Dociekanie, czy to, czy poglądy owej grupy są zgodne z ewangelią, nie jest naszym obecnym zadaniem; niemniej jest jasne, że ich pierwszy przywódca był człowiekiem o nieznanym pochodzeniu.
Swoją pierwszą pracę podjął w Leicestershire, około roku 1624. Mówiąc o tym człowieku, moje własne odczucia wobec niego zmuszony jestem odziać w historyczne szaty i dołączyć ów opis do tego, który pozostawiło samo _Towarzystwo Przyjaciół_. W ten sposób będę w stanie wyczerpać ów temat.
Rodzice Grzegorza Foxe byli ludźmi uczciwymi i szanowanymi, i wychowali go w religii ich kraju. Foxe był od dzieciństwa człowiekiem religijnym; cichy, pełen solidności i zdolności do obserwacji, która była czymś niezwykłym w jego wieku. Miał ponadto duże duchowe rozeznanie. Wychowywano go na zarządcę majątku; miał zajmować się sprawami wsi. Czymś, co podobało mu się szczególnie, było samotnicze zajęcie pasterza. Pasowało ono w szczególny sposób do jego umysłowości; dobrze współgrało z jego niewinnością i samotniczymi skłonnościami; stanowiło także symboliczną zapowiedź jego późniejszej służby.
W roku 1646. całkowicie porzucił Kościół narodowy, w tradycji którego się wychował. Rok 1647. upłynął pod znakiem pielgrzymki do Derbyshare i Nottinghamshire. Celem było nie odwiedzenie konkretnych miejsc, ale samotne, nieco bezcelowe błądzenie po miastach i wsiach, do których akurat zaniosły go nogi. _Dużo pościł_ -donosił Swell- _i wędrował często w_ _miejscach odludnych: jedyną jego towarzyszką była Biblia. Odwiedzał największych pustelników najbardziej religijnych ludzi z tych stron._-obwieszcza Penn. _Niektórzy spośród nich, zupełnie jak dawniej Zachariasz,_ _Anna i Symeon, dzień i noc czekali na to, aż Bóg pocieszy Izrael. Do owych ludzi był posłany i takich szukał w krajach sąsiednich_. Przebywał pośród __ nich do czasu, w którym Bóg dał mu obowiązki ważniejsze, do których musiał dojrzeć. W owym czasie -przykładnie cichy- nauczał, próbując wyleczyć ich z samolubnych ambicji; składając świadectwo i rozprawiając na temat Chrystusa, który jest w nas i zachęcając, by czekali cierpliwie i wskutek tego byli w stanie poczuć moc bożą i by ona mogła rozgorzeć w ich sercach. By ich wiedza na temat Boga mogła stać się mocą nieskończonego życia, które można znaleźć w świetle, które objawiło się w postaci człowieka, ponieważ Słowo było życiem i owo życie jest światłością, zesłaną ludziom. Życie w Słowie; światło w człowieku; i życie, które również w człowieku się znajduje, jeśli tylko jest on mu posłuszny. Dzieci światła żyją życiem Słowa, przez które Słowo łączy ich znowu z Bogiem. Jest to właśnie nowe narodzenie, bez którego nikt nie może ujrzeć Królestwa Bożego. Każdy, który doń wchodzi, jest większy od Jana Chrzciciela, ponieważ jego czasy były czasem, w którym kończył się tradycyjny legalizm, a sam Jan był człowiekiem, który zapowiadał czasy ewangelii, czyli czas Królestwa. W stronach tych odbyło się kilka zebrań. W ten sposób minęło parę lat.
W roku 1652. _miał objawienie wielkiej pracy, jaką Bóg podejmuje na_ _ziemi. Jego zadaniem było rozpoczęcie publicznej działalności, która by ową pracę otwierała_. Został skierowany na północ i_ w każdym miejscu, na które przybył- jeśli nie przed samym przybyciem, wiedział, jakie Bóg wyznacza mu zadanie. Bóg był tym, który go prowadził._ Wielu ludzi nawrócił na swe __ wierzenia, i wielu pobożnych ludzi dołączyło doń, by wspólnie oddać się powierzonej mu przez Boga pracy. Ludzie ci szczególnie często odwiedzali zgromadzenia publiczne, by uczyć, gromić i dodawać odwagi ludziom.
Czasem można było ich widzieć na rynkach; festynach, na ulicach i przy drogach, jak _wzywali ludzi do pokuty i powrotu do Boga, zarówno sercem,_ _jak i językiem. Naprowadzali ludzi do znalezienia prawdy, jakim jest Chrystus w nich; by mogli zobaczyć i rozeznać swe drogi i zacząć powstrzymywać się od zła, które dotychczas było ich udziałem, zamiast niego wybierając pełnienie woli bożej._
Jeśli chodzi o pracę, do której czuli się powołani, znalazło się jej wielu wrogów. Kwakrzy byli często zakuwani w dyby, kamienowani, bici, chłostani; wtrącani do więzień; mimo tego, że byli uczciwymi ludźmi, którzy cieszyli się dobrą opinią. Opuścili oni swe żony, dzieci, domy i pola, by wzywać ludzi do pokuty. Prześladowanie nie ochłodziło jednak ich zapału, ale go wzmogło i w owym czasie nawrócili wiele ludzi; pomiędzy którymi znajdowało się kilku urzędników i inni wyżej postawieni ludzie. Uznawali, że Bóg zabronił im przed kimkolwiek się kłaniać- niezależnie od tego, kim byłby ów człowiek- ściągając z głów kapelusz; i że nakazał im zwracać się na _ty_ do wszystkich bez różnicy ludzi. Niechętnie mówili oni ludziom _dzień dobry_ lub _dobranoc_, nie chcieli też przed nikim zginać kolana- nawet, jeśli byłby to największy autorytet. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni chodzili w prostym odzieniu pozbawionym ozdób, które znacznie różniło się od ubiorów, jakie były powszechnie noszone w owym czasie. Ani nie przyjmowali, ani nie nadawali oni tytułów, będących oznaką społecznego prestiżu; nie nazywali też żadnego spośród ludzi _mistrzem_. By obronić owe szczególne zwyczaje, cytowali fragmenty Pisma, takie jak na przykład:
_Wcale nie przysięgajcie._
_Jak możecie uwierzyć, skoro od siebie wzajemnie odbieracie chwałę, a nie szukacie chwały, która pochodzi od samego Boga?_
Podstawą ich religii było wewnętrzne światło i prowadzenie, jakie pochodzi od Ducha Świętego. W roku 1654. w domu Roberta Dinga na Wallinstreet, odbyło się pierwsze, osobne spotkanie ruchu. W owym czasie bowiem kwakrów można było spotkać we wszystkich częściach królestwa.
W wielu miejscach organizowano ich spotkania i zgromadzenia, a terenem, na którym występowali szczególnie licznie, było hrabstwo Lacanshire i jego okolice. Mimo bujnego rozwoju ruchu, kwakrom towarzyszyły prześladowania różnego typu.
RYS. 2 KWAKIERKA GŁOSI NA ZGROMADZENIU
Jeden z przedstawicieli owego ruchu, zwrócił się w liście do Olivera Cromwella_QUAKE_- _ang_. trząść się, dygotać
KWAKRZY zwani byli inaczej _Towarzystwem Przyjaciół_, _Religijnym Towarzystwem Przyjaciół_ lub też _Towarzystwem Przyjaciół_.
GEORGE FOXE (1624—1691) — założyciel religii kwakierskiej, wędrowny kaznodzieja, prześladowany przez władze. Wielokrotnie zamykano go do więzieniu za poglądy.
_Odpowiedział Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam ci: Jeźliby się kto nie narodził z wody i z Ducha, nie może wnijść do królestwa Bożego._ Jn 3:5 Słynne słowa Jezusa Chrystusa, __ które ten wypowiedział do faryzeusza Nikodema.
_Zaprawdę powiadam wam: Nie powstał z tych, którzy się z niewiast rodzą, większy nad Jana Chrzciciela; ale który jest najmniejszym w królestwie niebieskiem, większy jest, niżeli on._ Mt 11:11
_A każdy, kto by opuścił domy, albo braci, albo siostry, albo ojca, albo matkę, albo żonę, albo dzieci, albo rolę, dla imienia mego, stokroć więcej weźmie, i żywot wieczny odziedziczy_. Mt 19:29 Słowa Jezusa
_Ale wy nie nazywajcie się mistrzami; albowiem jeden jest mistrz wasz, Chrystus; ale wy jesteście wszyscy braćmi._ Mt 23:8
Mat. 5:3
_Ale ja nie od człowieka świadectwo biorę, ale to mówię, abyście wy byli zbawieni._ Jn 5:34 Słowa Jezusa.
OLIVER CROMWELL (ur. 25 kwietnia 1599, zm. 3 września 1658) — angielski polityk, który zdobył władzę wskutek wojny domowej, rozgrywającej się w latach 1642—1651. Cromwell odrzucił tytuł królewski, sprawując władzę nad Anglią i Szkocją jako tzw. _lord protektor_ w latach 1653—1658.
BULL & MOUTH była to słynna londyńska tawerna, w której spotykali się kwakrzy. W gospodzie tej, znajdującej się na skrzyżowaniu dróg handlowych, wypoczywali zazwyczaj liczni dorożkarze przed wyruszeniem na północ Anglii i do Szkocji.
THOMAS VENNER (zm. w styczniu 1661) — działacz religijny, związany z ruchem _Fifth Monarchy Men_, którego był ostatnim liderem przed jego rozpadem. Powołał insurekcję, dążącą do obalenia króla Karola II. Tzw. insurekcja Vennera miała miejsce w styczniu 1661 i zakończyła się egzekucją buntowników.
THE FIFTH MONARCHISTS, FIFTH MONARCHY MEN- efemeryczny ruch religijny, istniejący od 1649 do 1660. Jego nazwa wzięła się od _pięciu monarchii_, o których mowa w starotestamentowym proroctwie Daniela.
KAROL II (ur. 29 maja 1630, zm. 6 lutego 1685) — król Anglii i Szkocji. Chociaż władzę królewską otrzymał w roku 1649, panowanie objął w roku 1660 (do roku 1685).
IZBA LORDÓW (ang. _House of Lords_) — jedna z dwóch, obok _Izby Gmin_, izba parlamentu brytyjskiego.
THE RYE HOUSE PLOT- nieudany spisek na życie króla Anglii Karola II i następcy tronu, Jakuba, będącego również bratem królewskim. Spisek miał zakończyć życie króla w roku 1683, jednak przyszło mu żyć dłużej w wyniku korzystnego zbiegu okoliczności bądź tej bożej opieki. Pożar w mieście Newmarket sprawił, że odwołane zostały wyścigi konne, co zniweczyło plany spiskowców.
_Bóg jest tarczą moją, który wybawia ludzi serca szczerego._ Ps 7:10
WIĘZIENIE NEWGATE- nazwa więzienia wzięła się od jednej z ulic, u zbiegu których było położone więzienie (drugą ulicą była _Old Bailey Street._ Na więzienie zaadaptowano fragment muru miejskiego, pochodzącego z czasów rzymskich.
JAKUB II STUART (ur. 14 października 1633, zm. 16 września 1701) — władca absolutny Anglii i Szkocji, panujący w latach 1685—1688. W Anglii panował jako Jakub II, a w Szkocji jako Jakub VII.
WILLIAM PENN (ur. 14 października 1644, zm. 30 lipca 1718) — angielski szlachcic, działacz i pisarz chrześcijański, kwakier. Od jego nazwiska wzięła nazwa Pensylwania (nazwa znaczy tyle, co _lasy Penna_), która w momencie swego powstania stanowiła kolonię angielską, którą właśnie Penn ufundował. Mimo tego, że był człowiekiem bogatym i wpływowym, spędził wiele czasu w więzieniu Tower, gdzie umieszczano go za poglądy.
WILLEM SEWEL (ur. 19 kwietnia 1653, zm. w marcu 1720) — historyk, pisarz i dziennikarz, z pochodzenia Holender. Jego głównym dziełem była książka _The History of the Rise, Increase and Progress of the_ _Christian People called Quakers_ (Historia powstania, rozrostu i rozwoju chrześcijan, zwanych kwakrami)_,_ nad którą pracował cwierć wieku.
JOHN GOUGH- autor wydanej w 1789 książki _A History of the People called Quakers_ (Historia ludzi, zwanych kwakrami).
Mat. 5:44
Mat 5:34
JOSEPH BESSE (ur. ok. 1683, zm. 1757) — pisarz chrześcijański pochodzący z Anglii, którego głównym dziełem było _Suffering of the Quakers_ (Cierpienia kwakrów), czyli książki, stanowiącej opis historii prześladowań kwakrów.
KONSTABL- 1) (od łac. _comes stabuli,_ czyli urzędnika stajen (_stabuli_)): tytuł, oznaczający człowieka, którego obowiązkiem była opieka nad stajniami króla. 2) W Wielkiej Brytanii _konstabl_ oznacza policjanta.
JOHN ENDICOTT (ok. 1600 — 15 marzec 1664 lub 1665) — purytanin-separatysta, jeden z ojców Nowej Anglii. Zarządzał kolonią Massachusetts z małymi przerwami przez 16 lat.
THE PILGRIMS; PILGRIM FATHERS- _Pielgrzymi_ lub _Ojcowie-pielgrzymi_: purytanie-separatyści, którzy na okręcie wyruszyli z Anglii na pokładzie okrętu Mayflower, by założyć w Ameryce pierwszą kolonię angielską (Plymouth w stanie Massachussets).
FRANCIS BACON (ur. 22 stycznia 1561; zm. 9 kwietnia 1626) -angielski filozof, prekursor empiryzmu i nowocześnie pojmowanej nauki.
MONTESKIUSZ (fr. _Montesquieu_), właśc. CHARLES LOUIS DE SECONDAT (ur. 18 stycznia 1689, zm. 10 lutego 1755) — francuski arystokrata z tytułem barona, filozof, prawnik i pisarz. Był wolnomularzem.
Rozwój, prześladowania i cierpienia kwakrów
RYS 1. WILLIAM PENN; PODOBIZNA NIEZNANEGO AUTORSTWA
Patrząc na ludzi z perspektywy historycznej, musimy wykazać się dużą delikatnością. Temu, że kwakrzy różnią się od protestantów w ważnych sprawach, związanych z religią, nie można zaprzeczyć. Mimo tego, że są odszczepieńcami względem protestantów, traktujemy ich z dużą tolerancją. Nie jest naszą sprawą zastanawianie się, czy podobne do tych, jakie wyznają kwakrzy, istniały w czasach pierwszego chrześcijaństwa. Być może -w pewnych aspektach- nie mają z nimi związku, ale pisać musimy o tym, co znamy; nie zaś tym, czego się domyślamy. To, że poglądy kwakrów traktowane były przez część pisarzy z wielką pogardą, nie ulega wątpliwości; a to, że nie zasługują na to, by odnosić się doń w ten sposób, jest równie pewne. Nazwa _kwakrzy_ nadana im została jako wyrzut; a wzięła się z tego, że kiedy głosili, ich ciałem targały konwulsje, które sami odbierali jako oznakę bożego namaszczenia. Dociekanie, czy to, czy poglądy owej grupy są zgodne z ewangelią, nie jest naszym obecnym zadaniem; niemniej jest jasne, że ich pierwszy przywódca był człowiekiem o nieznanym pochodzeniu.
Swoją pierwszą pracę podjął w Leicestershire, około roku 1624. Mówiąc o tym człowieku, moje własne odczucia wobec niego zmuszony jestem odziać w historyczne szaty i dołączyć ów opis do tego, który pozostawiło samo _Towarzystwo Przyjaciół_. W ten sposób będę w stanie wyczerpać ów temat.
Rodzice Grzegorza Foxe byli ludźmi uczciwymi i szanowanymi, i wychowali go w religii ich kraju. Foxe był od dzieciństwa człowiekiem religijnym; cichy, pełen solidności i zdolności do obserwacji, która była czymś niezwykłym w jego wieku. Miał ponadto duże duchowe rozeznanie. Wychowywano go na zarządcę majątku; miał zajmować się sprawami wsi. Czymś, co podobało mu się szczególnie, było samotnicze zajęcie pasterza. Pasowało ono w szczególny sposób do jego umysłowości; dobrze współgrało z jego niewinnością i samotniczymi skłonnościami; stanowiło także symboliczną zapowiedź jego późniejszej służby.
W roku 1646. całkowicie porzucił Kościół narodowy, w tradycji którego się wychował. Rok 1647. upłynął pod znakiem pielgrzymki do Derbyshare i Nottinghamshire. Celem było nie odwiedzenie konkretnych miejsc, ale samotne, nieco bezcelowe błądzenie po miastach i wsiach, do których akurat zaniosły go nogi. _Dużo pościł_ -donosił Swell- _i wędrował często w_ _miejscach odludnych: jedyną jego towarzyszką była Biblia. Odwiedzał największych pustelników najbardziej religijnych ludzi z tych stron._-obwieszcza Penn. _Niektórzy spośród nich, zupełnie jak dawniej Zachariasz,_ _Anna i Symeon, dzień i noc czekali na to, aż Bóg pocieszy Izrael. Do owych ludzi był posłany i takich szukał w krajach sąsiednich_. Przebywał pośród __ nich do czasu, w którym Bóg dał mu obowiązki ważniejsze, do których musiał dojrzeć. W owym czasie -przykładnie cichy- nauczał, próbując wyleczyć ich z samolubnych ambicji; składając świadectwo i rozprawiając na temat Chrystusa, który jest w nas i zachęcając, by czekali cierpliwie i wskutek tego byli w stanie poczuć moc bożą i by ona mogła rozgorzeć w ich sercach. By ich wiedza na temat Boga mogła stać się mocą nieskończonego życia, które można znaleźć w świetle, które objawiło się w postaci człowieka, ponieważ Słowo było życiem i owo życie jest światłością, zesłaną ludziom. Życie w Słowie; światło w człowieku; i życie, które również w człowieku się znajduje, jeśli tylko jest on mu posłuszny. Dzieci światła żyją życiem Słowa, przez które Słowo łączy ich znowu z Bogiem. Jest to właśnie nowe narodzenie, bez którego nikt nie może ujrzeć Królestwa Bożego. Każdy, który doń wchodzi, jest większy od Jana Chrzciciela, ponieważ jego czasy były czasem, w którym kończył się tradycyjny legalizm, a sam Jan był człowiekiem, który zapowiadał czasy ewangelii, czyli czas Królestwa. W stronach tych odbyło się kilka zebrań. W ten sposób minęło parę lat.
W roku 1652. _miał objawienie wielkiej pracy, jaką Bóg podejmuje na_ _ziemi. Jego zadaniem było rozpoczęcie publicznej działalności, która by ową pracę otwierała_. Został skierowany na północ i_ w każdym miejscu, na które przybył- jeśli nie przed samym przybyciem, wiedział, jakie Bóg wyznacza mu zadanie. Bóg był tym, który go prowadził._ Wielu ludzi nawrócił na swe __ wierzenia, i wielu pobożnych ludzi dołączyło doń, by wspólnie oddać się powierzonej mu przez Boga pracy. Ludzie ci szczególnie często odwiedzali zgromadzenia publiczne, by uczyć, gromić i dodawać odwagi ludziom.
Czasem można było ich widzieć na rynkach; festynach, na ulicach i przy drogach, jak _wzywali ludzi do pokuty i powrotu do Boga, zarówno sercem,_ _jak i językiem. Naprowadzali ludzi do znalezienia prawdy, jakim jest Chrystus w nich; by mogli zobaczyć i rozeznać swe drogi i zacząć powstrzymywać się od zła, które dotychczas było ich udziałem, zamiast niego wybierając pełnienie woli bożej._
Jeśli chodzi o pracę, do której czuli się powołani, znalazło się jej wielu wrogów. Kwakrzy byli często zakuwani w dyby, kamienowani, bici, chłostani; wtrącani do więzień; mimo tego, że byli uczciwymi ludźmi, którzy cieszyli się dobrą opinią. Opuścili oni swe żony, dzieci, domy i pola, by wzywać ludzi do pokuty. Prześladowanie nie ochłodziło jednak ich zapału, ale go wzmogło i w owym czasie nawrócili wiele ludzi; pomiędzy którymi znajdowało się kilku urzędników i inni wyżej postawieni ludzie. Uznawali, że Bóg zabronił im przed kimkolwiek się kłaniać- niezależnie od tego, kim byłby ów człowiek- ściągając z głów kapelusz; i że nakazał im zwracać się na _ty_ do wszystkich bez różnicy ludzi. Niechętnie mówili oni ludziom _dzień dobry_ lub _dobranoc_, nie chcieli też przed nikim zginać kolana- nawet, jeśli byłby to największy autorytet. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni chodzili w prostym odzieniu pozbawionym ozdób, które znacznie różniło się od ubiorów, jakie były powszechnie noszone w owym czasie. Ani nie przyjmowali, ani nie nadawali oni tytułów, będących oznaką społecznego prestiżu; nie nazywali też żadnego spośród ludzi _mistrzem_. By obronić owe szczególne zwyczaje, cytowali fragmenty Pisma, takie jak na przykład:
_Wcale nie przysięgajcie._
_Jak możecie uwierzyć, skoro od siebie wzajemnie odbieracie chwałę, a nie szukacie chwały, która pochodzi od samego Boga?_
Podstawą ich religii było wewnętrzne światło i prowadzenie, jakie pochodzi od Ducha Świętego. W roku 1654. w domu Roberta Dinga na Wallinstreet, odbyło się pierwsze, osobne spotkanie ruchu. W owym czasie bowiem kwakrów można było spotkać we wszystkich częściach królestwa.
W wielu miejscach organizowano ich spotkania i zgromadzenia, a terenem, na którym występowali szczególnie licznie, było hrabstwo Lacanshire i jego okolice. Mimo bujnego rozwoju ruchu, kwakrom towarzyszyły prześladowania różnego typu.
RYS. 2 KWAKIERKA GŁOSI NA ZGROMADZENIU
Jeden z przedstawicieli owego ruchu, zwrócił się w liście do Olivera Cromwella_QUAKE_- _ang_. trząść się, dygotać
KWAKRZY zwani byli inaczej _Towarzystwem Przyjaciół_, _Religijnym Towarzystwem Przyjaciół_ lub też _Towarzystwem Przyjaciół_.
GEORGE FOXE (1624—1691) — założyciel religii kwakierskiej, wędrowny kaznodzieja, prześladowany przez władze. Wielokrotnie zamykano go do więzieniu za poglądy.
_Odpowiedział Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam ci: Jeźliby się kto nie narodził z wody i z Ducha, nie może wnijść do królestwa Bożego._ Jn 3:5 Słynne słowa Jezusa Chrystusa, __ które ten wypowiedział do faryzeusza Nikodema.
_Zaprawdę powiadam wam: Nie powstał z tych, którzy się z niewiast rodzą, większy nad Jana Chrzciciela; ale który jest najmniejszym w królestwie niebieskiem, większy jest, niżeli on._ Mt 11:11
_A każdy, kto by opuścił domy, albo braci, albo siostry, albo ojca, albo matkę, albo żonę, albo dzieci, albo rolę, dla imienia mego, stokroć więcej weźmie, i żywot wieczny odziedziczy_. Mt 19:29 Słowa Jezusa
_Ale wy nie nazywajcie się mistrzami; albowiem jeden jest mistrz wasz, Chrystus; ale wy jesteście wszyscy braćmi._ Mt 23:8
Mat. 5:3
_Ale ja nie od człowieka świadectwo biorę, ale to mówię, abyście wy byli zbawieni._ Jn 5:34 Słowa Jezusa.
OLIVER CROMWELL (ur. 25 kwietnia 1599, zm. 3 września 1658) — angielski polityk, który zdobył władzę wskutek wojny domowej, rozgrywającej się w latach 1642—1651. Cromwell odrzucił tytuł królewski, sprawując władzę nad Anglią i Szkocją jako tzw. _lord protektor_ w latach 1653—1658.
BULL & MOUTH była to słynna londyńska tawerna, w której spotykali się kwakrzy. W gospodzie tej, znajdującej się na skrzyżowaniu dróg handlowych, wypoczywali zazwyczaj liczni dorożkarze przed wyruszeniem na północ Anglii i do Szkocji.
THOMAS VENNER (zm. w styczniu 1661) — działacz religijny, związany z ruchem _Fifth Monarchy Men_, którego był ostatnim liderem przed jego rozpadem. Powołał insurekcję, dążącą do obalenia króla Karola II. Tzw. insurekcja Vennera miała miejsce w styczniu 1661 i zakończyła się egzekucją buntowników.
THE FIFTH MONARCHISTS, FIFTH MONARCHY MEN- efemeryczny ruch religijny, istniejący od 1649 do 1660. Jego nazwa wzięła się od _pięciu monarchii_, o których mowa w starotestamentowym proroctwie Daniela.
KAROL II (ur. 29 maja 1630, zm. 6 lutego 1685) — król Anglii i Szkocji. Chociaż władzę królewską otrzymał w roku 1649, panowanie objął w roku 1660 (do roku 1685).
IZBA LORDÓW (ang. _House of Lords_) — jedna z dwóch, obok _Izby Gmin_, izba parlamentu brytyjskiego.
THE RYE HOUSE PLOT- nieudany spisek na życie króla Anglii Karola II i następcy tronu, Jakuba, będącego również bratem królewskim. Spisek miał zakończyć życie króla w roku 1683, jednak przyszło mu żyć dłużej w wyniku korzystnego zbiegu okoliczności bądź tej bożej opieki. Pożar w mieście Newmarket sprawił, że odwołane zostały wyścigi konne, co zniweczyło plany spiskowców.
_Bóg jest tarczą moją, który wybawia ludzi serca szczerego._ Ps 7:10
WIĘZIENIE NEWGATE- nazwa więzienia wzięła się od jednej z ulic, u zbiegu których było położone więzienie (drugą ulicą była _Old Bailey Street._ Na więzienie zaadaptowano fragment muru miejskiego, pochodzącego z czasów rzymskich.
JAKUB II STUART (ur. 14 października 1633, zm. 16 września 1701) — władca absolutny Anglii i Szkocji, panujący w latach 1685—1688. W Anglii panował jako Jakub II, a w Szkocji jako Jakub VII.
WILLIAM PENN (ur. 14 października 1644, zm. 30 lipca 1718) — angielski szlachcic, działacz i pisarz chrześcijański, kwakier. Od jego nazwiska wzięła nazwa Pensylwania (nazwa znaczy tyle, co _lasy Penna_), która w momencie swego powstania stanowiła kolonię angielską, którą właśnie Penn ufundował. Mimo tego, że był człowiekiem bogatym i wpływowym, spędził wiele czasu w więzieniu Tower, gdzie umieszczano go za poglądy.
WILLEM SEWEL (ur. 19 kwietnia 1653, zm. w marcu 1720) — historyk, pisarz i dziennikarz, z pochodzenia Holender. Jego głównym dziełem była książka _The History of the Rise, Increase and Progress of the_ _Christian People called Quakers_ (Historia powstania, rozrostu i rozwoju chrześcijan, zwanych kwakrami)_,_ nad którą pracował cwierć wieku.
JOHN GOUGH- autor wydanej w 1789 książki _A History of the People called Quakers_ (Historia ludzi, zwanych kwakrami).
Mat. 5:44
Mat 5:34
JOSEPH BESSE (ur. ok. 1683, zm. 1757) — pisarz chrześcijański pochodzący z Anglii, którego głównym dziełem było _Suffering of the Quakers_ (Cierpienia kwakrów), czyli książki, stanowiącej opis historii prześladowań kwakrów.
KONSTABL- 1) (od łac. _comes stabuli,_ czyli urzędnika stajen (_stabuli_)): tytuł, oznaczający człowieka, którego obowiązkiem była opieka nad stajniami króla. 2) W Wielkiej Brytanii _konstabl_ oznacza policjanta.
JOHN ENDICOTT (ok. 1600 — 15 marzec 1664 lub 1665) — purytanin-separatysta, jeden z ojców Nowej Anglii. Zarządzał kolonią Massachusetts z małymi przerwami przez 16 lat.
THE PILGRIMS; PILGRIM FATHERS- _Pielgrzymi_ lub _Ojcowie-pielgrzymi_: purytanie-separatyści, którzy na okręcie wyruszyli z Anglii na pokładzie okrętu Mayflower, by założyć w Ameryce pierwszą kolonię angielską (Plymouth w stanie Massachussets).
FRANCIS BACON (ur. 22 stycznia 1561; zm. 9 kwietnia 1626) -angielski filozof, prekursor empiryzmu i nowocześnie pojmowanej nauki.
MONTESKIUSZ (fr. _Montesquieu_), właśc. CHARLES LOUIS DE SECONDAT (ur. 18 stycznia 1689, zm. 10 lutego 1755) — francuski arystokrata z tytułem barona, filozof, prawnik i pisarz. Był wolnomularzem.
więcej..
