Kwartet aleksandryjski: Balthazar - ebook

Jedno lustro widzi człowieka pięknego, to lustro kocha go; drugie lustro widzi człowieka szkaradnego, to lustro nienawidzi go; ta sama istota ludzka wywołuje oba wrażenia.

Nalegamy na te szczegóły, wy je maskujecie pruderią, która zaciera wszystkie ostre kanty ich okropności. Pozostaje tylko to, co konieczne, aby się zapoznać z człowiekiem; nie macie pojęcia, jak pomocne są te wszystkie obrazy dla rozwijania ludzkiego umysłu; może tak nas zamroczył szacunek dla tej gałęzi wiedzy jedynie z powodu głupiej powściągliwości ludzi próbujących pisać o tych sprawach. Krępowani przez niedorzeczny lęk mówią tylko o błahostkach wiadomych każdemu głupcowi, ale nie mają odwagi sięgnąć śmiałą ręką do ludzkiego serca i ukazać naszym oczom jego wybujałych właściwości.

D.A.F. de Sade, Justyna

Od autora

Postacie i sytuacje w tej powieści — drugiej z cyklu, niestanowiącej dalszego ciągu Justyny, lecz w stosunku do niej siostrzanej — są całkowicie zmyślone, podobnie jak i osobowość narratora. Miasto także jest jak najbardziej nierealne.

Współczesna literatura nie ofiarowuje nam Jedności, zwróciłem się więc do nauk ścisłych i próbuję zbudować powieść czterowarstwową, opierając jej formę na teorii względności.

Trzy wymiary przestrzeni i czwarty czasu składają się na przepis mieszanki, jaką jest continuum. Ten wzór naśladuje układ moich czterech powieści.

Trzy pierwsze rozwijają się w przestrzeni (dlatego użyłem określenia „powieść siostrzana” zamiast „dalszy ciąg” i nie są powiązane formą seryjną. Zahaczają jedna o drugą, przeplatają się z sobą, pozostając w stosunkach czysto przestrzennych. Czas stoi w miejscu. Dopiero w czwartej części włącza się czas i ona stanowi naprawdę ciąg dalszy poprzednich.

Relacja podmiotowo-przedmiotowa jest tak ważna dla pojęcia względności, że spróbowałem tę powieść sformułować w dwóch trybach: subiektywnym i obiektywnym.

Trzecia część, Mountolive, jest wręcz powieścią tradycyjną, w której narrator Justyny i Balthazara staje się obiektem, inaczej mówiąc, postacią książki.

Nie jest to metoda Prousta ani Joyce’a, bo ci dwaj pisarze, moim zdaniem, reprezentują Bergsonowskie „trwanie”, a nie koncepcję „przestrzenno-czasową”.

Głównym tematem tej książki jest studium współczesnej miłości.

Rozważania te mogą wydać się trochę zarozumiałe czy nawet pompatyczne. Warto jednak przeprowadzić eksperyment i przekonać się, czy nie uda nam się odkryć formy morfologicznej, którą można by słusznie nazwać „klasyczną” dla naszych czasów. Nawet gdyby miała z tego wyniknąć „science-fiction” w prawdziwym znaczeniu tego terminu.

L.D.

Ascona 1957

Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki