La danse macabre. Racibōrz - Rybnik, zbrodnie na granicy - ebook

ROZDZIAŁ 1

Baba z przeszłościōm i chop bez prziszłości

Nocny, podzimny luft ôtrzyźwioł.

Niy chciołech ale wcale trzyźwieć. Targała mnōm złość a jakoś agresyjo. Łaziyłech wartko po raciborskich cestach, ani bych sie kaj śpiychoł, chocioż tak rychtyk to niy miołech żodnego cylu. Deptołech yno bez cweku po to, coby zadeptać we sia wściekłość a hercklekoty. Naôbkoło dźwigała sie pōmału coroz to wyżyj mgła. Sipiała tyż drobno mżawka. Co chwila duldołech resztōwki szkockij z mojij plaskōwki. Pōmału ôdliczołech kożdy szluk, słyszołech niestety, jak złocisty płyn coroz to wyraźnij szplucho w ôprōźnianej flaszeczce. Wiedziołech tyż niestety dobrze, iże mōm za mało tego mojigo lyku, coby mioł mi terozki pōmōc.

Yntlich tyż nadeszoł tyn straszny mōmynt i ôstatnio kropka skapła mi na jynzyk. We złości a niymocy ściskołech rynkōm plaskōwka, tak ani dało by sie śnij co jeszcze wycisnyć. Yntlich zrezygnowołech i schrōniyłech jōm do mantla. Wyciōngłech z kapsy cygareta. Ôstatnio. Stołech choby ipta miyndzy jakimiś familokami. Sōm, we pojstrzodku noce. Deszcz loł mi sie na łep. Miołech w rzici za mało gorzoły, a w kapsie za mało cygaretōw. Chobych sie i terozki chcioł zastrzelić, to by sie na zicher pokozało, iże niy mōm patrōnōw.

Cygareta trocha rozjaśniyła mi filip. Zaczłech pōmału a na nowo rozważować ôstatni czas, głōwnie dzisiejszo noc. Ôto haje ze Sztefkōm stowały sie czymś normalnym a czynstym. Jak to z babōm, ô bele co. „Prziszołeś za niyskoro…”, „Wiela żeś już wypiył?”, „Wyglōndosz, choby hadziaj”, „Czamu nic niy godosz?”, „Na pewno trefiosz sie z jakōm motykōm”, „Na jaki karty zaś idziesz?” i tak dalij… Pora podejrzanie słodkich choby miōd miesiyncy zaczło sie wartko miynić we dramat. Wiedziołech już downo, co tak bydzie, nale bez dłōgi czas sōm żech siebie cyganiył. Na co my liczyli? Ôna, baba z przeszłościōm i jo, chop bez prziszłości.

Dzisiejszy wieczōr był mi sie zdo pōnktym kōlminacyjnym tej tragedyje, mianowanej naszym zwiōnzkym. Po szychcie wlozłech na sznapsa a biyr z Johanym. Z jednego ale zônaczyły sie trzi i trocha żech straciył rachuba czasu. Skuli tego spōźniyłech sie na tref ze Sztefkōm. Już we dźwiyrzach zaczła sie haja. Czekała na mie we złości, miała rozmazany makijaż pod ślypkami ôd ślimtanio. Z mety zaczła pō mie przezywać: „Cygōn!”, „Ôżralec!”, „Hadziaj!” - znołech już dobrze ta litanijo. Na kōniec uzaś zaczła mi smyślać, iże na zicher łaża na motyki. Byłech trocha wypity, beztōż zamias zacznyć normalno godka, to tyż żech ryczoł i sie rościepowoł. Deptali my po izbie i wrzeszczeli na sia, choby jaki waryjoty. Yntlich sōm zwyzywołech jōm ôd motykōw, fuchtli a bezkuryji. Einz mig dostołech bez pysk. Zaczym zdōnżyłech co pomyśleć, tyż żech sie ôdruchowo ôdwinył i żech jōm pucnył ôtwartōm rynkōm we facka. Skuli wypitej gorzoły szlag niy był jakiś udowany, dostała rychtyk fest.

W mōmyncie świat przisztopowoł. Sztefka, kerej siyła mojigo szlagu ôdwinyła głowa w prawo, pōmału zaczła jōm ôbracać nazod. Na jejij biołym licu mōmyntalnie pokozoł sie rōutowy ôdciyń. We ślypiach miała płaczki. I niynawiść.

Zaczym zdōnżyła co pedzieć, jo drapłech mōj kłobuk ze sztyndra i wyleciołech na siyń jejij familoka, potym na plac i dalij. Bez słowa kaj jakij tuplikacyje straciyłech sie w ćmawych cestach nocnego, unynanego Raciborza.

Tyn wartki a dłōgi szpacyr, a głōwnie ôstatnio cygareta pōmōgły mi sie ôpanować a prziś do sia. Niy byłech ale z tego wcale zadowolōny, sto razy bardzij rod bych był zapić sie na amyn w jakim ajnfarcie i padnyć kaj bez rozumu. Terozki byłech zły sōm na sia, sumiyni wyciepowało mi moja gupota. Skuli swojigo nawranio narobiyłech pierōństwa.

Dopadła mie terozki niymoc. W takich chwilach niy miołech chynci na nic, z żywotym włōncznie. Chciołech przestać myśleć, stracić sie. Niy musieć sie tropić, pamiyntać, pokopić. Ale na gorzoła było już za niyskoro, wszyski sklepy a szynki były już pozawiyrane. We złości pociepłech wykurzōno sztōmla do ciaplyty, kerej mokrość z mety skōńczyła jejij krōtki żywot, kery ulecioł ze ôstatnim kurzym do luftu.

Podziwołech sie naôbkoło, coby pochytać kaj żech tak rychtyk je. Za winklym blyndowały jakiś lampy. Podeszoł żech bliżyj i zejrzołech światła banhofu. Usłyszołech tyż tyrkot przibliżajōncego sie cugu. Przi glajzach czekoł już ajzynbaniok. Ôświyciyło mie. Podrabłech ku niymu i spytołech sie:

– Dobry, co to je za cug?

– Dobry. Toworowy do Polski, do Katowic.

– Toworowy, godocie, to nim raczyj nikaj niy zajada… - padołech pōmału, po czym cofłech sie trocha i stanyłech we ciyniu pod daszkym ze banhofu.

– Ô tej godzinie, to żodnym nikaj już niy zajedziecie. - ôdpedzioł mi ciyrpko ajzynbaniok i ôdkludziył mie ślypiami. Mi sie zdo wziōn mie za ôżratego. Tak rychtyk, to mioł recht w tym wzglyndzie.

Schrōniyłech sie i udowołech, co żech se poszoł weg. Za mōmynt przijechoł cug. Ajzynbaniok ruszył, coby sprawdzać papiōry i ôbadać, czy wszysko je tak, jak trza. Jo za tyn czas przekrodłech sie do ôstatnigo wagōna i wlozłech po cichu do pojstrzodka. Wagōn był drzewianny a wielki, fol wyladowany skrzinkami. Niy myndykowołech za moc. Wartko wcisłech sie miyndzy ni i naciepłech na sia jakoś znejdzōno płachta. Za mōmynt keryś ôdymknył dźwiyrze. Z mojigo schowka widziołech leko blynda ôd karbidki. Przestołech na mōmynt dychać a ôstołech bez ruchu. Niy trwało to ale dłōgo, zarozki dźwiyrze nazod zostały zawrzyte i blade światełko sie straciyło. Żodyn ani niy loz do pojstrzodka. Dłōgo niy trwało i maszyniok na nowo puściył cug w ruch. Rowno z gwołtownym ruchym kōłek jakiś szkło wyraźnie zaszczyrkało naôbkoło mie. Ściepołech ze sia zmazano płachta i stanyłech na nogi. Wyciōngłech z kapsy sztormowy fojercojg i szkyrtłech kamiyń. Mały fojer rozświyciył mi wagōn. Przibliżyłech sie i podziwołech sie po-zornij tymu, co było wymalowane na skrzinkach z ladōngym.

„Aureum”. Jak widać kejnedy sie trefiył jaki cufal. Pełny wagōn niymieckij jyncz-miyniōwki! Zaczłech wartko rozważować, czym podworzyć dekel, poklepołech sie po kapsach. Jedyne, co mi wpadło do rynki, to był mōj szwajcarski scyzoryk, kery hankejś dostołech ôd Ojgyna. Ôtworzyłech go i zaczłech majstrować przi gwozdkach. Trocha to trwało, nale yntlich udało mi sie ich poluźnić na tela, co bych mōg wrazić palce we szpara i ôderwać deska. Udało sie! Wyciōngłech trzi flaszki. Dwie schowołech pod mantel, a z trzeciōm w rynce wylozłech na podest na dwōr. Symnyłech kłobuk i wychylyłech sie. Nocny luft ôwiywoł mi gymba, ôtrzyźwioł i pobudzoł. Yntlich cofłech sie i ôprzyłech ô gitra. Ôtworzyłech flaszka, kero miołech w rynce i pociōngłech spory szluk. To była rychtyk dobro gorzoła, jo niy miołech ale ôchoty na szmakowani drobnymi szluczkami. Duldołech a że zaczło mie niyznośnie polić we karku, chciołech jak nojwarcij zaloć łep. Jedyne, czego mi terozki brakowało, to cygareta, nale na drugi cufal raczyj niy miołech co liczyć.

Dziwołech sie na pitajōncy mi przed ślypiami landszaft, mijane strōmy i beszōngi. Most ze glajzami na Ôdrze, ôd kerej na ôkoliczne pola dźwigała sie już gynsto mgła. Upiorne lasy, co straszyły powyciōnganymi ku glajzōm, ôpadnytymi z liści astami. Nady mnōm unosiył sie czorny kurz z damfmaszyny, zasłanioł niebo a gwiozdy. Jak to na Ślōnsku, sam niy ma prawa być inakszy. Duldłech se uzaś, nale już niy tak fest, bo dźwigało mi sie już we żołōndku. Ôd mijanego wartko landszaftu i smrodu kurzu zaczynało mi sie tyż zwyrtać wszysko w łepie. Zakrynciyłech flaszka.

Yntlich cug zacznył pōmału zwolniać, znać było, co dojyżdżōmy do Markowic. Zaczłech szykować sie, coby wartko pitnyć, jak yno stanie i niy dać sie chycić ajzynbaniokōm. Wychylyłech sie leko, coby ôbadać banhof. Był mały a słabo ôświytlōny, niy miało by być problymōw. Poprawiyłech mantel i zabezpieczyłech flaszki ze szkockōm, coby ich niy strzaskać.

Jak yno kōłka zaczły stować i maszyna zwolniyła na tela, iże szło bezpiecznie wyszprōngnyć, wykorzystołech mōmynt i zarozki cisłech już drab ku strōmōm, kere rosły wele banhofa. Żodyn sie niy pokapowoł. Przedrzyłech sie bez mokre ściyli a ciynki asty, kere prały mie po gymbie w tym szwōngu i wylozłech na cesta z drugij zajty. Na szczynści miesiōnczek świyciył doś jasno i bez problymu dojrzołech kościelno wieża gōrować nad ôkolicōm. Pōmału pocisłech na kerchōw.

Znojdech grōb mojigo starego kamrata, chwila porzykołech, a potym zicłech se na kraj płyty jego dynkmala i wyciōngłech flaszka. Ôtworzyłech i szlukłech trocha. Ôto trefiało mi sie niyroz sam prziłazić. Ôd czasu, jak żech skōńczył sprawa Masorza, pogodziyłech sie sōm we sia z mojim kamratym i nawiydzołech go kejnedy, coby „pogodać”.

- Pyrsk Ewald. Downo my niy godali – padołech do mojigo kamrata i wylołech trocha szkockij na siyrotki, kere Rōłza posadziyła na mogile swojigo piyrszego chopa. – Napijesz sie sy mnōm, pra? Toć, co sie napijesz, zouwizou nikaj se stōnd niy pudziesz. – Chwila żech nic niy godoł nale po coś żech sam yntlich prziszoł. - Skōńczyłech ze Sztefkōm. Wiym, wie-dziołeś co tak bydzie. Pōł roku to i tak było moc czasu jak na nas. Niy liczyłeś ani, iże tak dłōgo sy mnōm strzimie, co? Jo sie, mi sie zdo, niy nadowōm ku babie, wiysz. Za stary żech je na to. Sztyndich słōchać wynochtwianio a ślimtanio przerywanego dupczyniym a piciym gorzoły. Na tym mi sie zdo niy idzie zbudować zwiōnzku. Co powiysz? – Chwila było cicho. – Ta-kech myśloł, nic mi niy poradzisz w tej sytuacyji. Dobrze, iże Rōzła znojdła se jakigoś porzōndnego chopa. Niy dej Boże jeszcze by mi sie powiōd wtedy tyn mōj sztelōng zwiōnzanio sie śniōm. Jeszcze bych ji życi zniszczył. Dobrze je tak jak je, po starymu. Rōłza mo poukłodany żywot, Sztefka to już je przeszłość, a jo niy potrzebuja babskigo dōndranio nad łepōm. Jak byda potrzebowoł, to se puda na motyki. Mosz, napij sie jeszcze. - Wylołech resztōwka szkockij na grōb kamrata. A potym ôtworzyłech drugo flaszka i pōmału godołech dalij. - Wiysz, sy mie niy ma dobry chop. Powiydz mi, co sie sy mnōm stało? Dyć my hankejś byli tacy wyzgerni. Najwiynksze geroje w Raciborzu! Żodyn nōm sie niy ôpowożył postawić. Ani kryminalisty, ani żodyn inkszy. Dobre, niy spōminej Weissa, te ciela to była ôsobno geszichta. Ale po za nim? Szandary nas podziwiali, ludzie mieli we zocy, dziołchōm sie szklyły ślypka i rumiyniyły lica przi nas! A terozki? Ludzie szandarōw majōm za nic, ô żywocie priwatnego detektywa ani niy spōminōm. Bele elwer robi nōm naschwol, kajzera żodyn już mi sie zdo niy pamiynce. Niymce to je jedna wielko ruina, a Polsko to nic wiyncyj, jak masa ôbiycek, kere po plebiscycie wszyjscy zapōmnieli. Wielkimu Korfantymu sie tak Warszawa spodobała, że ô swojim hajmacie już zdōnżył dwa razy przepōmnieć, jak mu yno robota we ministerstwie dali, a terozki, jak sie władza szkopyrtła, to zgrywo sam wielkigo pokrziwdzōnego. Ô nas tyż już żodyn niy pamiynce. Liczyłech se, że jak zawrza roz na zawsze sprawa Masorza, to wszysko sie jakoś poukłodo, bydzie choby hankejś. Ale wiysz co? Nic sie niy pomiyniyło! Gorzoła wcale niy szmakuje lepszy, łep pō nij mynij niy boli, a życi niy ôdzyskało nazod kolorōw. Ślōnsk jaki był, taki je. Jedyn chachor w ta czy we wta niy zrobiył rōżnice, ta ziymia niy ma wcale czorno ôd wōnglo a sadze, yno je zmaraszōno grzychami jejij miyszkańcōw. Kejnedy se myśla, iże mosz sie tam już rychtyk dobrze, a jo sam musza durch pokutować za jakiś stare przewiny, kerych już niy pamiynca skuli wypitej gorzoły. Kejnedy rychtyk chcioł bych to już skōńczyć, jedyn patrōn by mi styknył, gynau choby ciebie. I mioł bych spokōj na wieki wiekōw z tym wszyskim. Niy musioł bych już sie dziwać na tyn potrzaskany landszaft, kery nigdy niy bydzie już taki, jak hankejś. Niy musioł bych sie dziynnie skozować na mynka życio w tym świecie. Niy musioł bych być Hermanym Foxym, detektywym, kerego żodyn niy zno, kery żodnymu niy ma zocny, kery je nikim. – Przeszpluchołech gymba szkockōm. Chwila dziwołech sie na swoji szczewiki skulōny. Zbiyrało mie spani. Spamiyntołech sie jeszcze ale. Zdało mi sie, choby keryś mi coś padoł, nale niy dosłyszołech dokładnie.

– Co to godosz? – Spytołech sie i podziwołech sie na krojc, co wyrostoł z mogiły kamrata. – Myślisz, iże powi-niynech przeprosić Sztefki? Iże tak trza? Iże tak by zrobiył Herman Fox dwajścia lot nazod? Możno mosz i recht. Przeprosić niy zaszkodzi. Ale nic wiyncyj! Pōnbōczku brōń, coby my mieli zaś we pryku wylōndować! To by była katastrofa, tak być niy śmi. Zwyzywołech jōm, pizłech tyż. Wiym, przesadziyłech, przeprosza jōm i se pōńda weg. Pierōna, strzelyni se w łep było by prostsze, jak te twoji morały.

Tak my se dalij „piyli i godali”. Yntlich ale zaczło mie brać spani, ani niy dołech se pozōr, kedy żech sie straciył i zaczłech nynać. Ôbudziyło mie szarpani za mantel. Keryś mie tyż wołoł.

– Ōnkel, ōnkel! Stōńcie, prosza.

Pōmału ôdymkłech przepite ślypia. Jasno blynda wschodzōncej klary rozmywała mi landszaft pomiyniała wszysko na bioło czorne fleki. Leżołech wele grobu, bolała mie łep i wszyski gnaty, byłech przemarznyty a zesztajfniały. Ledwa poradziyłech ruszać zmarznytymi palcami. Trocha zetrwało, zaczym żech sie spamiyntoł. Wzdychłech ciynżko i postarołech sie zicnyć. Krew zaczła boleś-nie wracać do ściyrpnytych kōńczyn. Niy byłech do kōńca pewny, czy rychtyk widza to co widza, czy to je jaki śnik, abo ôżyrocki majak. Przedy mnōm czympiała cera ôd Ewalda.

– Ōnkel, dobrze sie czujecie? Co wōm je? Co wy sam robicie? Jo miała prawie iś na ranno mszo, nale mōm taki zwyk, iże na kerchōw depca przed kościołym, a niy po. Wola sama sam być i niy słōchać starych babōw, co przichodzōm sam poklachać zamias rzykać. Prziłaża prawie terozki i widza sam was. Jako to sie stało? – Godała dō mie i poprawiała mi pogniecōny mantel. We głosie miała wyraźne starani ô mie. Starani! Ani trocha wyrzutōw, czy wynochtwianio. Mało kedy sie kery ô mie staroł.

– Hyjdlusia… - Wymamlołech. W pysku miołech sucho skuli wypitej gorzoły, niy poradziyłech na razie pedzieć nic wiyncyj.

– Stōńcie ōnkel, prosza. Za chwila sie ranno mszo zaczyno. Niy leżcie sam, jak ludzie do kościoła pudōm, coby was niy widzieli, bo se jakij gańby naônaczycie.

Dziołcha pōmōgła mi stanyć na nogi. Pozbiyrała tyż prōżne flaszki i zaczła mie kludzić ku zadnij fōrtce kerchowa. Szli my kōnsek krajym cesty. Młodo, gryfno dziołcha i styrany ôżralec we zmaraszōnym mantlu. Byłech kōmpletnie pitōmy, mało co dō mie dociyrało.

– Wleziecie dō nas, ōnkel, napijecie sie bōnkawy i sie spamiyntocie. To wōm dobrze zrobi i postawi na nogi.

Aże mie sztopło w mōmyncie, jak to padała. Zaczłech blyskawicznie trzyź-wieć i ôdzyskować filip. Jo mioł bych terozki, w takim stanie, prziś do Rōłzy du dōm? Dyć chyba z gańby bych zgoroł! Hyjdlusia zrobiyła jeszcze krok do przodku, ale z mety skapła sie, co żech stanył.

– Pōdźcie – padała i machła rynkōm zapraszajōnco. Przełkłech gorzko ślina, coby ôdzyskać godka i ôdpedziołech.

– Hedwig, to niy ma dobro idyjo. Podziwej sie na mie. Dyć jo wyglōndōm choby jaki ôchlapus. Ôżraty, zmazany, pitōmy. Tak bych mioł kaj na byzuch iś? Ôstow mie, jo sie jakoś du dōm zōńda.

– Ōnkel, na dyć niy śmicie tak ôfyn łazić w takim stanie. Jeszcze sie wōm co przitrefi. Na granicy, abo kaj. Dyć muter was zno, pōmogymy wōm.

– Dziołcha, zrozum, jo prawie cołko noc siedzioł na grobie twojigo fotra i… – bajsłech sie w jynzyk. Chciołech pedzieć „i godołech śnim”, nale zawczasu kapłech sie, jak gupio by sie to słōchało. Niy doś, iże wylozłech na ôżralca, to jeszcze by mie Hyjdla mōgła wziōnś za jakigo waryjota. – Jo cołko noc siedzioł na grobie twojigo fotra i piyłech gorzoła. Czamu żeś je tako dobro dō mie? Weź mie ôstow i tela. Yno ôstudy i nerwōw se nawrożysz.

Ewaldowo cera dziwała sie na mie chwila. Jo sie zacznył ôtrzepo-wać i poprawiać pog-niecōne lōnty. Z przizwyczajynio szukołech cygaretōw po kapsach, nale wiedziołech, co niy mōm ani jednej. Yntlich Hyjdlusia sie ôzwała.

– Ôbiecaliście, ōnkel, iże mi poôspra-wiocie ô mojim fotrze. Pamiyntocie? Rok tymu nazod.

Nō ja, ôbiecołech. A potym, jak to jo, postanowiyłech niy ruszać dalij tego tymatu i unikać Hyjdle. Liczyłech, co jak niy byda tego tymatu ruszoł, to sie sōm straci, a wszyscy przepōmnōm.

– Mosz recht – padołech pōmału. – Naprawia to, ale niy dzisiej i niy terozki. Ty mi powiydz, kedy a kaj sie mōmy trefić. Jo sie dopasuja. Ale tak, co byda umioł przōdy wszysko posztelować, wiysz, co prziwachuja, coby być trzeźwym.

– Dobre, to możno ugodōmy sie na niedziela po połedniu? We Raciborzu na rynku w żydowskij cukerni, byda czekać ô trzecij.

– Dobre, niech tak to bydzie. Ale terozki dej mi iś we swoja strōna samymu.

Machłech ji wartko rynkōm i zwyrtłech sie, coby ruszyć ku Polsce. Niy ma co, tyn dziyń zaczynoł sie rychtyk szumnie.

Miołech trocha cufal i na granicy trefiyło mi sie dogodać z jakimś fōrmanym, co zgodziył sie mie wziōnś aże do Rybnika. Mioł prōzno fōra, bo dopiyro jechoł po wōngel. Myślołech, co zicna se wele niego na koźle, nale kōńcym tak mie łep boloł, iże yno wyłożyłech sie na zmazane deski i w mōmyncie żech usnył. Niy chciołech se umarasić lōntōw, nale poświynciyłech mōj mantel, kerym wyłożyłech se pro-wizoryczne posłani. I tak po nocy na kerchowie niy wyglōndoł najlepszy. Zresztōm, kozioł i chop wele kerego bych musioł zicać i tak gwarantowały mi, iże co bych niy ônaczył, to czysty bych zouwizou niy wyloz z tej rajzy.

Przewoźnik ôbudziył mie, zaczym mioł skryncać do Niewiadōmia na Hoym Gruba. Resztōwka sztreki musiołech pocisnyć piechty.

Do biura wlozłech jakoś przed połed-niym. Tak rychtyk, to wtoczołech sie, bo po drōdze dołech sie jeszcze do tej trzecij flaszki szkockij, kero miołech durch schrōniōno we mantlu, a kerej jakimś cufalym wczora żech niy wyduldoł na kerchowie. Pōmału spinołech sie po schodkach, a ôpiyrołech sie ciynżko ô gelynder. Na wiyrchu coś sie dzioło, śmierdziało świyżōm farbōm. We dźwiyrzach naprzeciwko nas biylili izba, keryś musioł yntlich wynajmnyć te prōzne biuro. Minyłech jakoś baba, kero gynau wylazowała z wielkōm dōniczkōm, w kerej rosła srogo paproć. Na mōj widok aże jōm sztopło. Dziwała sie, jak jo choby jako szcziga posuwōm sie rajn i jōm mijōm. Mi sie zdo nawet po cichu sie sy mnōm prziwitała, nale niy dołach se pozōr, czy aby na pewno, czy yno mi sie zdowało. Niy ôdpedziołech. Chyciyłech klamka i wlozłech do biura. Na mōj widok cołko trōjka mojich spōłpracownikōw zaczła sie rzać, choby gupki. Ściorany ôżralec w pogniecōnym mantlu zmaraszōnym ôd ziymie a wōnglo - nō ja, to dycki je festelnie ucieszne. Zmazane lōnty pociepłech na ziyma i bez darymnej godki walnył żech sie na leżanka, co stoła pod ścianōm. Zawrzyłech ślypia i za mōment uzaś żech nynoł.Pierwszy kryminał Marcina Szewczyka w konwencji „noir”.

Rok 1927. Górny Ślonsk na kerym dycki padze deszcz, niesie sie mgła, za winkalami a po ainfartach chowajom sie elwry i chachory, a luft je pełny czornej sadze. Po Rybniku a Raciborzu szaleje psychopatyczny mordyrz, a policjo ni mo na niego rady. Do chorego szpilu z waryjotym stowo styrany życiym prywatny detektyw Herman Fox, kery mo fest wielki doświadczyni w chytaniu przestymców, ale jednocześnie od lot tropiom go wyrzuty sumiynio kere durch tłumi we sia gorzołom. Kryminalne zagadki, zwroty akcje, gorzoła a cygarety, a ku tymu przebiegło i tajymniczo famme fatale. W tle poplebiscytowo rzeczywistość, starci polskigo i niymieckigo nacjonalizmu, świat podzielony granicom na Odrze, a do tego telefony na korbla i legyndarny Ford T.Rok 2107. Republika Czeska, po wojnie toczonej z Polską o Śląsk, rozpada się.

A Praga, znajdująca się pod dominacją właścicieli najpotężniejszych firm, ufortyfikowała się przeciwko reszcie świata. Wszystko, czego mieszkańcy miasta potrzebują, produkowane jest w praskich laboratoriach lub fabrykach, a to, co dzieje się poza granicą Pragi City nikogo nie obchodzi, bo miasto ma wystarczająco dużo własnych problemów. Jak choćby kult cybernetycznych czarodziejek, który przenika głęboko do serc mieszkańców miasta, podczas gdy czarodziejki ktoś zaczyna zabijać. O ich ochronę zatroszczy się weteran wojny czesko-polskiej, były policjant Vachten. Ta misja zaprowadzi go do bogactwa najwyższych pięter drapaczy chmur i sparszywiałego podziemia.

W 2020 roku „Underground” był najlepiej sprzedającą się powieścią fantastyczną na czeskim rynku wydawniczym. Pierwsza książka Františka Kotlety tłumaczona na polski.