Lekarz w procesie karnym jako gwarant tajemnicy lekarskiej - ebook

Książka omawia problematykę tajemnicy lekarskiej i jej wpływ na prawa i obowiązki procesowe lekarza w trakcie procesu karnego. Zagadnienie to zostało przedstawione z perspektywy depozytariusza tej tajemnicy (lekarza, lekarza dentysty) w zależności od roli, w której występuje on w procesie karnym: jako oskarżony, podejrzany, osoba podejrzana, świadek, w tym świadek anonimowy, biegły, pokrzywdzony, oskarżyciel posiłkowy, oskarżyciel prywatny, podmiot zobowiązany, lekarz wezwany do uczestnictwa w oględzinach i otwarciu zwłok oraz lekarz sądowy.

 Szczegółowo przedstawiono takie zagadnienia jak:
• pojęcie i zakres tajemnicy lekarskiej oraz przesłanki zwolnienia z jej obowiązywania;
• tajemnica psychiatryczna na tle tajemnicy lekarskiej;
• status i ochrona dokumentacji medycznej w postępowaniu karnym;
• obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej przez studentów medycyny;
• nowe uprawnienia osób bliskich zmarłego pacjenta do dysponowania tajemnicą lekarską.

 Autor przedstawił obecne w doktrynie stanowiska dotyczące kwestii spornych i podjął próbę rozstrzygnięcia dylematów, związanych m.in. ze wzajemną relacją tajemnicy lekarskiej i psychiatrycznej, obowiązkiem zachowania tajemnicy przez studentów medycyny, wpływem obowiązku poufności na możliwość sporządzania opinii prywatnych w procesie czy skutecznością uchylenia tajemnicy lekarskiej przez osoby małoletnie i ubezwłasnowolnione.

Wykaz skrótów | 13

Wstęp | 15

Rozdział I
Tajemnice prawnie chronione w polskim porządku prawnym oraz ich uzasadnienie | 21
1. Pojęcie tajemnicy | 21
2. Rodzaje tajemnic prawnie chronionych | 25
2.1. Tajemnica państwowa | 25
2.2. Tajemnica prywatna | 27
2.3. Tajemnica służbowa | 30
2.4. Tajemnica zawodowa | 33
2.5. Tajemnica funkcyjna | 37
2.6. Inne klasyfikacje tajemnic prawnie chronionych | 38
3. Tajemnice objęte zakazami dowodzenia w procesie karnym | 39
3.1. Zasada prawdy a zakazy dowodowe | 39
3.2. Zakazy dowodowe – zagadnienia terminologiczne | 46
3.3. Tajemnice objęte bezwzględnym zakazem dowodzenia w procesie karnym | 55
3.4. Tajemnice objęte względnym zakazem dowodzenia w procesie karnym | 60

Rozdział II
Tajemnica lekarska jako instytucja prawna | 77
1. Źródła tajemnicy lekarskiej | 77
1.1. Normatywne źródła tajemnicy lekarskiej | 77
1.2. Deontologiczne źródła tajemnicy lekarskiej | 80
2. Pojęcie tajemnicy lekarskiej – elementy konstrukcyjne | 83
2.1. Uwagi ogólne | 83
2.2. Pacjent | 86
2.3. Świadczenia zdrowotne | 93
2.4. Charakter obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej | 94
3. Zakres obowiązywania tajemnicy lekarskiej | 96
3.1. Zakres przedmiotowy tajemnicy lekarskiej | 96
3.2. Zakres podmiotowy tajemnicy lekarskiej | 101
3.2.1. Podmioty zobowiązane do zachowania tajemnicy lekarskiej | 101
3.2.2. Studenci medycyny a obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej | 103
3.2.3. Podmioty uprawnione do dysponowania tajemnicą lekarską | 106
3.2.4. Przywilej terapeutyczny a tajemnica lekarska | 111
3.3. Zakres temporalny tajemnicy lekarskiej | 112
4. Zwolnienie z tajemnicy lekarskiej | 113
4.1. Przesłanki pozaprocesowe – uwagi ogólne | 114
4.2. Prawna skuteczność zwolnienia z tajemnicy lekarskiej przez osoby małoletnie i ubezwłasnowolnione | 116
4.3. Zwolnienie z tajemnicy lekarskiej przez osobę bliską zmarłego pacjenta | 117
4.4. Spór osób bliskich | 117
4.5. Nowe kompetencje sądu cywilnego w kontekście samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego | 118
4.6. Wady oświadczeń woli a skuteczność zwolnienia z tajemnicy lekarskiej | 120
4.7. Otwarty charakter art. 40 ust. 2 u.z.l.l.d. | 122
4.8. Zwolnienie z tajemnicy lekarskiej w trybie procesowym | 125

Rozdział III
Tajemnica psychiatryczna jako szczególny rodzaj tajemnicy lekarskiej | 131
1. Tajemnica psychiatryczna na tle tajemnicy lekarskiej | 131
2. Zakres obowiązywania tajemnicy psychiatrycznej | 133
2.1. Zakres przedmiotowy | 133
2.2. Zakres podmiotowy | 134
2.3. Zakres temporalny | 136
3. Wyłączenia obowiązku zachowania tajemnicy psychiatrycznej na gruncie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego | 137
4. Problematyka podwójnego katalogu wyłączeń. Relacja art. 50 ust. 2 u.o.z.p. i art. 40 ust. 2 u.z.l.l.d | 145
5. Karnoprocesowa ochrona tajemnicy psychiatrycznej w świetle art. 52 u.o.z.p. | 149

Rozdział IV
Lekarz jako osobowe źródło dowodowe a obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej | 155
1. Lekarz jako świadek w procesie karnym | 155
1.1. Uwagi ogólne | 155
1.2. Prawa i obowiązki procesowe świadka będącego depozytariuszem tajemnicy lekarskiej | 156
1.3. Przesłuchanie w charakterze świadka lekarza, który udzielał pomocy medycznej oskarżonemu (art. 199 k.p.k.) | 162
1.4. Zakaz dowodowy z art. 199 k.p.k. a studenci medycyny | 166
1.5. Lekarz psychiatra jako świadek w procesie karnym | 167
1.6. Zbieg zakazów z art. 52 u.o.z.p. oraz z art. 199 k.p.k. | 168
2. Lekarz jako podmiot zobowiązany | 170
3. Lekarz jako świadek anonimowy | 170
4. Lekarz jako biegły w procesie karnym | 172
4.1. Uwagi ogólne | 172
4.2. Prawa i obowiązki biegłego będącego depozytariuszem tajemnicy lekarskiej | 174
4.3. Opinia psychiatryczna | 182
4.4. Okoliczności uniemożliwiające wydanie opinii | 185
4.5. Tajemnica lekarska a opinia prywatna w procesie karnym | 187
5. Lekarz wezwany do obecności przy oględzinach i otwarciu zwłok | 190
6. Lekarz sądowy w procesie karnym | 193

Rozdział V
Tajemnica lekarska a prawa i obowiązki procesowe lekarza jako strony w procesie karnym | 205
1. Lekarz jako oskarżony sensu largo. Prawo do obrony a tajemnica lekarska | 205
2. Lekarz jako osoba podejrzana | 214
3. Lekarz jako pokrzywdzony | 217
3.1. Uwagi ogólne | 217
3.2. Lekarz jako pokrzywdzony w postępowaniu przygotowawczym | 219
3.3. Lekarz jako pokrzywdzony w postępowaniu jurysdykcyjnym | 222
4. Lekarz jako oskarżyciel w procesie karnym | 223
4.1. Uwagi ogólne | 223
4.2. Lekarz jako oskarżyciel posiłkowy | 226
4.2.1. Lekarz jako oskarżyciel posiłkowy subsydiarny | 229
4.2.2. Lekarz jako oskarżyciel posiłkowy uboczny | 231
4.3. Lekarz jako oskarżyciel prywatny | 233
5. Działanie przez pełnomocnika a tajemnica lekarska | 239

Rozdział VI
Dokumentacja medyczna w procesie karnym a informacje objęte tajemnicą lekarską | 241
1. Zagadnienia wstępne | 241
2. Pojęcie dokumentacji medycznej | 242
3. Dokumentacja medyczna a dokument zawierający tajemnicę lekarską | 246
4. Ochrona dokumentów zawierających tajemnicę lekarską w postępowaniu karnym | 247
5. Dokumentacja psychiatryczna | 253

Podsumowanie | 257

Bibliografia | 265

Orzecznictwo | 275