Leksykon prawa karnego procesowego 100 podstawowych pojęć - ebook
Leksykon prawa karnego procesowego 100 podstawowych pojęć - ebook
Prawo karne procesowe należy do tych gałęzi prawa, które w społeczeństwie budzi nie tylko żywe emocje ale co za tym idzie i zainteresowanie. Nie ma dnia by w środkach masowego przekazu nie pojawiały się informacje o sprawach kryminalnych i toczących się postępowaniach karnych. Co więcej, każdy z nas może się stać uczestnikiem postępowania karnego choćby tylko w roli świadka czy pokrzywdzonego. W takiej sytuacji warto mieć pod ręką opracowanie prezentujące w sposób zwięzły i przystępny zagadnienia wchodzące w skład prawa karnego procesowego. Leksykon prawa karnego stanowi zatem rodzaj przewodnika po tej złożonej problematyce, którego zadaniem jest ułatwić czytelnikom zrozumienie najważniejszych instytucji i konstrukcji karnoprocesowych.
Kategoria: | Karne |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-255-5919-9 |
Rozmiar pliku: | 875 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
E. Bagińska (red.)
LEKSYKON PRAWA CYWILNEGO CZĘŚĆ OGÓLNA
red. K. Zeidler, P. Rybiński
LEKSYKON RETORYKI PRAWNICZEJ
Jakub Stelina (red.)
LEKSYKON PRAWA PRACY. 100 PODSTAWOWYCH POJĘĆ, 2 wydanie
A. Powałowski (red.)
LEKSYKON PRAWA KONKURENCJI
A. Powałowski (red.)
LEKSYKON PRAWA OCHRONY KONSUMENTÓW
K. Zeidler (red.)
LEKSYKON PRAWA OCHRONY ZABYTKÓW
edukacjaprawnicza.pl
www.ksiegarnia.beck.plSŁOWO WSTĘPNE
Oddajemy w ręce czytelników leksykon prawa karnego procesowego zawierający próbę syntetycznego przedstawienia najbardziej podstawowych pojęć funkcjonujących w nauce prawa karnego procesowego. Naszym zamierzeniem było dokonanie prezentacji poszczególnych pojęć i instytucji w sposób krótki, aczkolwiek starający się uchwycić istotę prawnoprocesową poszczególnych haseł. Z uwagi na podstawowego adresata niniejszego opracowania, jakim będzie – jak sądzimy – student wydziału prawa i administracji oraz osoby niebędące prawnikami, treść poszczególnych haseł ogranicza się jednak tylko do wskazania podstawowych wiadomości czasami z niezbędnym rozszerzeniem.
Pragniemy podkreślić, że prezentowane opracowanie nie może zastąpić podręczników procedury karnej, niemniej może stanowić przydatne narzędzie wspomagające zapoznanie się z szczegółową problematyką karnoprocesową. Chcemy też poczynić zastrzeżenie, że dla nas, jako autorów wywodzących się z gdańskiego środowiska procesualistów, inspirację w poszukiwaniu sensu prawnego poszczególnych haseł stanowił dorobek naukowy prof. Mariana Cieślaka, jednego z najwybitniejszych procesualistów polskich, a także osiągnięcia naukowe prof. Jana Grajewskiego.
dr hab. Prof. UG Wojciech Cieślak
dr hab. Krzysztof WoźniewskiWYKAZ PODSTAWOWEJ LITERATURY PRZEDMIOTU
I. Podręczniki do nauki prawa karnego procesowego
G. Artymiak, M. Rogalski, Proces karny. Część ogólna, Warszawa 2012.
G. Artymiak, M. Rogalski, Z. Sobolewski (red.), Proces. Część szczególna, Warszawa 2012.
B. Bieńkowska, P. Kruszyński, C. Kulesza, P. Piszczek, Wykład prawa karnego procesowego, P. Kruszyński (red.), Białystok 2004.
M. Cieślak, Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
W. Daszkiewicz, Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, t. 1, Bydgoszcz 1999, t. 2, Bydgoszcz 2001.
J. Grajewski, Przebieg procesu karnego, Warszawa 2012.
J. Grajewski (red.), Prawo karne procesowe. Część ogólna, Warszawa 2011.
T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2011.
R. Kmiecik, E. Skrętowicz, Proces karny. Cześć ogólna, Warszawa 2009.
R. Kmiecik (red.), Prawo dowodowe: zarys wykładu, Warszawa 2008.
K. Marszał, Proces karny: zagadnienia ogólne, Katowice 2008.
K. Marszał, S. Stachowiak, K. Sychta, J. Zagrodnik, K. Zgryzek, Proces karny. Przebieg postępowania, Katowice 2008.
A. Marek, S. Waltoś, Podstawy prawa i procesu karnego, Warszawa 2008.
A. Murzynowski, Istota i zasady procesu karnego, Warszawa 1994.
Z. Świda, R. Ponikowski, W. Posnow, Postępowanie karne. Część ogólna, Warszawa 2008.
S. Waltoś, Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2009.
II. Komentarze
J. Bratoszewski, L. Gardocki, Z. Gostyński, S.M. Przyjemski, R.A. Stefański, S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Z. Gostyński (red.), t. 1, Warszawa 2003, t. 2 i 3, Warszawa 2004.
K.T. Boratyńska, A. Górski, A. Sakowicz, A. Ważny, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2009.
J. Grajewski (red.), L.K. Paprzycki, S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2010.
T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego oraz Ustawa o świadku koronnym. Komentarz, Warszawa 2008.
P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, P. Hofmański (red.), t. 1−2, Warszawa 2011 i t. 3, Warszawa 2012.WYKAZ SKRÓTÓW
1. Akty prawa krajowego
---------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
EKE Europejska konwencja o ekstradycji z 13.12.1957 r. (Dz .U. z 1994 r. Nr 70, poz. 307 ze zm.)
EKPCz Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.)
KC ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)
KK ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.)
KKS ustawa z 10.9.1991 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 ze zm.)
KKW ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.)
Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
KPA ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)
KPC ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)
KPK ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.)
KPW ustawa z 24.8.2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 ze zm.)
KRO ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.)
PrBank ustawa z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.)
ŚKU ustawa z 25.6.1997 r. o świadku koronnym (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 36, poz. 232 ze zm.)
PrUSP ustawa z 27.1.2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.)
---------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Organy, instytucje
------- ---------------------------------------------
ETPC Europejski Trybunał Praw Człowieka
ETS Europejski Trybunał Sprawiedliwości
MS Minister Sprawiedliwości
MSWiA Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
NSA Naczelny Sąd Administracyjny
RPO Rzecznik Praw Obywatelskich
SA Sąd Apelacyjny
SN Sąd Najwyższy
SW Sąd Wojewódzki
TK Trybunał Konstytucyjny
UE Unia Europejska
WSA Wojewódzki Sąd Administracyjny
------- ---------------------------------------------
3. Czasopisma
-------------- -------------------------------------------------------------------------
AUL Acta Universitatis Lodzensis
Biul. SN Biuletyn Sądu Najwyższego
CzPKiNP Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych
Dz.U. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
EPS Europejski Przegląd Sądowy
IetA Ius et Administratio
GSP Gdańskie Studia Prawnicze
IN Ius Novum
KAG Kwartalnik Apelacji Gdańskiej
KPP Kwartalnik Prawa Prywatnego
KSP Krakowskie Studia Prawnicze
MoP Monitor Prawniczy
NP Nowe Prawo
OSA Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych
OSN Orzecznictwo Sądu Najwyższego
OSNKW Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izby Karnej i Wojskowej
OSNPG Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Wydawnictwo Prokuratury Generalnej
OSP Orzecznictwo Sądów Polskich
OSPiKA Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych w okresie 1957–1989
OTK Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
Pal. Palestra
PAZ Prawo, administracja, zarządzanie
PiP Państwo i Prawo
PiŻ Prawo i Życie
PPol. Przegląd Policyjny
PPK Problemy Prawa Karnego
Prob. Praw. Problemy Praworządności
Prok. i Pr. Prokuratura i Prawo
Prz. Orz. PA Przegląd Orzecznictwa Prokuratury Apelacyjnej
Prz. Sejm Przegląd Sejmowy
PS Przegląd Sądowy
RPEiS Ruch Prawniczy, Społeczny i Ekonomiczny
SI Studia Iuridica
SP Studia Prawnicze
SPE Studia Prawno-Europejskie
Wok. Wokanda
ZN IBPS Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego
ZN URz Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego
ZN UJ Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego
ZN UW Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Warszawskiego
ZN WSZiP Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa
ZOTE Zbiory Orzecznictwa Trybunału Europejskiego
ZP UKSW Zeszyty Prawnicze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
-------------- -------------------------------------------------------------------------
4. Inne skróty
--------------- -------------------------------------------------
ABW Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
art. artykuł
CBA Centralne Biuro Antykorupcyjne
ENA Europejski Nakaz Aresztowania
godz. godzina
m.in. między innymi
n. następny/-a/-e
niepubl. niepublikowany/-a/-e
np. na przykład
Nr numer
r. rok
orz. orzeczenie
ost. ostatni/-a/-e
pkt punkt
post. postanowienie
poz. pozycja
przep. wprow. przepisy wprowadzające
red. redakcja
Rozdz. Rozdział
RP Rzeczpospolita Polska
s. strona
SC Służba Celna
SGr Służba Graniczna
SN (7) uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego
t. tom
tj. to jest
t.j. tekst jednolity
tzw. tak zwany
uchw. uchwała
ust. ustęp
uzas. uzasadnienie
w. wiek/u
wyr. wyrok
w zw. w związku
z. zeszyt
zd. zdanie
ze zm. ze zmianami
zob. zobacz
zł złoty
ŻW Żandarmeria Wojskowa
--------------- -------------------------------------------------ABOLICJA
Abolicja (łac. abolitio, fr. abolition – umorzenie, usunięcie) tradycyjnie w nauce prawa karnego określana jest jako zbiorowe lub indywidualne z mocy aktu łaski darowanie kary przed jej orzeczeniem (W. Makowski (red.), Encyklopedia podręczna prawa karnego, s. 4). Zastosowanie abolicji w praktyce oznacza zatem zakaz ścigania przed skazaniem za dany czyn (J. Warylewski, Prawo karne, s. 501). Abolicja, obok → przedawnienia, → amnestii, → ułaskawienia czy → immunitetów należy do grupy instytucji związanych z zaniechaniem albo ograniczeniem reakcji karnej.
Abolicja prowadzi do oportunizmu procesowego, odmowy wszczęcia bądź zaniechania kontynuowania wcześniej wszczętego procesu karnego w sprawie przeciwko osobie, której dotyczy. Jest negatywną → przesłanką procesową, o charakterze „mieszanym” – mimo iż wyrasta z prawa karnego materialnego, to funkcjonuje tak jak typowe instytucje prawa karnego procesowego (S. Steinborn, Przesłanki procesowe, s. 150–151). Należy podkreślić, że zastosowanie abolicji jest możliwe wyłącznie do czasu uprawomocnienia się wyroku skazującego, dotyczy zatem następujących etapów: brak postępowania karnego (zastosowanie abolicji będzie skutkowało odmowę jego wszczęcia), postępowanie przygotowawcze, postępowanie sądowe, a także okres do uprawomocnienia się wyroku (zastosowanie abolicji będzie skutkowało umorzenie postępowania). Słusznie podkreśla się, że zastosowanie abolicji jest korzystniejsze dla sprawcy od zastosowania amnestii, gdyż prowadzi ono do uniknięcia wydania wyroku skazującego (P. Rogoziński, Instytucja ułaskawienia, s. 92). Orzekanie, pomimo istnienia okoliczności wyłączającej postępowanie w postaci abolicji, stanowi → bezwzględną przyczynę odwoławczą. Warto także wskazać, że objęcie przez polskie prawo abolicją przestępstwa, którego dotyczy europejski nakaz aresztowania, stanowi obligatoryjną przesłankę odmowy jego wykonania (S. Steinborn, Komentarz, s. 925).
Zastosowanie abolicji, co do zasady, opiera się na regułach: nieodwołalności oraz niemożności zrzeczenia się. Zasada nieodwołalności abolicji oznacza, że nie może być stosowana warunkowo, zaś niemożność zrzeczenia się abolicji polega na braku możliwości odmowy skorzystania z jej dobrodziejstw przez skazanego (P. Rogoziński, Instytucja ułaskawienia, s. 93). Jednakże wyjątkowo ustawy abolicyjne dopuszczają sprzeciw podejrzanego wobec skorzystania z dobrodziejstwa abolicji, co umożliwia osobie niesłusznie oskarżonej uzyskanie wyroku uniewinniającego (J. Warylewski, Prawo karne, s. 501).
Literatura:
J. Grajewski (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. t. 2, Warszawa 2010;
W. Makowski (red.), Encyklopedia podręczna prawa karnego, t. 1, Warszawa 1931;
P. Rogoziński, Instytucja ułaskawienia w prawie polskim, Warszawa 2009;
S. Steinborn, Przesłanki procesowe, Prawo karne procesowe – część ogólna, J. Grajewski (red.), Warszawa 2009;
J. Warylewski, Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2009.