Linia na piasku. Konflikt, który ukształtował Bliski Wschód - ebook

"Fascynująca historia brytyjsko-francuskiej rywalizacji o wpływy na Bliskim Wschodzie i jej skutki"

W 1916 roku, w połowie I wojny światowej, dwóch mężczyzn potajemnie dokonało podziału Bliskiego Wschodu. Byli to sir Mark Sykes̶brytyjski polityk wizjoner, oraz François Georges-Picot – francuski dyplomata. Zawarta przez nich umowa, mająca rozładować napięcie zagrażające porozumieniu Entente cordiale, wyznaczała granicę interesów, linię, która biegła od Morza Śródziemnego do Persji. Francja objęła zwierzchność nad terytoriami leżącymi na północ, a Wielka Brytania przejęła władzę mandatową nad ziemiami na południe. Pomimo przeciwności zawarty wtedy pakt przetrwał wojnę i po jej zakończeniu stanowił podstawę do podziału regionu na pięć nowych państw, które znalazły się pod protektoratem Wielkiej Brytanii i Francji. Stworzenie brytyjskich mandatów Palestyny, Transjordanii oraz Iraku, a także objęcie przez Francję zwierzchności nad Libanem i Syrią doprowadziło do powstania dwóch sąsiadujących ze sobą niestabilnych terytoriów.

Kolejne trzy dekady to ponura opowieść o przemocy i tajnych politycznych manipulacjach w wykonaniu polityków, dyplomatów, szpiegów oraz żołnierzy, w której istotną rolę odegrali m.in. T.E. Lawrence, Winston Churchill oraz Charles de Gaulle.

Książka opowiada historię krótkiej, lecz niezwykle istotnej epoki panowania Wielkiej Brytanii i Francji na Bliskim Wschodzie. Wyjaśnia, w jaki sposób dawne antagonizmy pomiędzy dwoma mocarstwami rozpaliły obecny konflikt między Arabami i Żydami, a także doprowadziły ostatecznie do wojen – pomiędzy Wielką Brytanią a Francją w 1941 roku oraz między Arabami i Żydami w roku 1948.Wykorzystując odtajnione niedawno dokumenty brytyjskich oraz francuskich archiwów, James Barr wraca do tego ukrywanego konfliktu, by po raz pierwszy opisać zadziwiający rewanż Francji za odsunięcie jej od władzy w Libanie oraz Syrii na skutek działań Wielkiej Brytanii.

Haniebne oblicze polityki zagranicznej. Nie sposób oderwać się od tej książki.

„Independent”

Wciągająca i dobrze udokumentowana książka. Interesująca relacja Jamesa Barra maluje dość zdumiewający obraz zaciekłości, sporów oraz brawury.

„BBC History Magazine”

James Barr zajmował się zawodowo polityką, pracował dla „ Daily Telegraph” oraz w londyńskim City, a także przemierzył Bliski Wschód. Jest autorem Setting the Desert on Fire, historii T.E. Lawrence’a oraz trzymanej w tajemnicy wojny w Arabii. Pełnił funkcję profesora wizytującego w St Antony’s College w Oksfordzie.

PROLOG | 13

CZĘŚĆ PIERWSZA

ROZBIÓR: 1915–1919

1 PRAKTYCZNY WYMIAR POLITYKI | 19

2 MONSIEUR PICOT | 35

3 NA SCENĘ WKRACZA T.E. LAWRENCE | 57

4 CZŁOWIEK ALLENBY’EGO | 71

5 CHCĘ DOSTAĆ MOSUL | 91

6 IMPAS | 109

CZĘŚĆ DRUGA

NAPIĘTE STOSUNKI OKRESU MIĘDZYWOJNIA 1920–1939

7 KRZYŻOWIEC | 127

8 PRZEWRÓT W IRAKU | 139

9 NAJLEPSZE I NAJTAŃSZE ROZWIĄZANIE | 155

10 REWOLTA DRUZÓW | 167

11 STŁAMSZENIE DRUZÓW | 183

12 RUROCIĄG | 197

13 ZEMSTA! ZEMSTA! | 211

14 TERROR ZWALCZAJ TERROREM | 225

15 UDOBRUCHANIE ARABÓW | 243

CZĘŚĆ TRZECIA

TAJNA WOJNA: 1940–1945

16 KRÓL NA ZESŁANIU | 253

17 PLUGAWY EPIZOD | 267

18 CAŁKOWICIE NIEPRZEJEDNANY, WYJĄTKOWO NIEUPRZEJMY | 279

19 POSEŁ NADZWYCZAJNY | 291

20 CZARNA ROBOTA | 303

21 KOLEJNA FASZODA | 317

22 PRZYJACIÓŁ POZNASZ W BIEDZIE | 327

23 NADGORLIWOŚĆ | 339

24 ZABÓJSTWO LORDA MOYNE’A | 351

CZĘŚĆ CZWARTA

WYJŚCIE: 1945–1949

25 CZAS PODYKTOWAĆ WARUNKI | 363

26 DOBRZE SIĘ ZASTANÓWMY | 381

27 AMERYKAŃSKA LIGA NA RZECZ WOLNEJ PALESTYNY | 397

28 INTRYGI FRANCUZÓW I SYJONISTÓW | 409

29 ŻAŁOBNY HEJNAŁ | 425

Epilog WYRÓWNANIE RACHUNKÓW | 447

ZGODY | 457

PODZIĘKOWANIA | 459

PRZYPISY | 463

BIBLIOGRAFIA | 497