Łódź poprzez wieki. Historia miasta. Tom 4. Od 1945 roku - ebook
Łódź poprzez wieki. Historia miasta. Tom 4. Od 1945 roku - ebook
Historia miast przeżywa obecnie rozkwit, o czym świadczą liczne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji – jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Odnosi się to także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch – status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca efektem prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi.
Czwarty tom publikacji poświęcony jest dziejom Łodzi po II wojnie światowej, a więc czasom, gdy miasto funkcjonowało w realiach PRL, a następnie w rzeczywistości ukształtowanej w konsekwencji zmian zapoczątkowanych w 1989 r. Na jego kartach przemiany polityczne splatają się z przeobrażeniami w przestrzeni miasta, sytuacją gospodarczą, a ściślej kondycją łódzkiego przemysłu, rozwojem szeroko rozumianego życia kulturalnego i akademickiego oraz warunkami codziennej egzystencji mieszkańców. Autorzy poszczególnych rozdziałów ukazują wydarzenia o charakterze węzłowym, w tym te wyróżniające miasto na tle kraju, a także na nowo interpretują znane już fakty. Szczególną rolę pełnią kapsuły, które interesującymi szczegółami, m.in. o charakterze biograficznym, dopełniają tekst główny. Nie zabrakło również ciekawych rycin. To książka o Łodzi, która po okresie ekstensywnego gospodarowania w latach 1945–1989 ponownie sięga do swoich korzeni, gdy była „ziemią obiecaną” i w tym kontekście usiłuje zdefiniować kierunki własnego rozwoju w XXI w.
Spis treści
Wstęp (Krzysztof Lesiakowski)
Część I. Życie polityczne
Kształtowanie się komunistycznego ładu w Łodzi 1945–1948 (Krzysztof Lesiakowski)
Łódź w okresie stalinowskim (1948–1956) (Janusz Wróbel, Joanna Żelazko)
Nowy kurs w życiu politycznym
Sytuacja gospodarcza w mieście
Terror – struktury i działalność aparatu przemocy
Odwilż i Październik 1956 r.
Pod znakiem Gomułki i Gierka. Sytuacja polityczna w Łodzi 1957–1980 (Krzysztof Lesiakowski)
Od euforii do zwątpienia. Łódź w okresie „Solidarności” i stanu wojennego (Leszek Próchniak)
Ostatnie lata PRL (1983–1989) (Sebastian Pilarski)
Oficjalne życie polityczne
Niezależne życie polityczne i formy oporu społecznego
Inne środowiska niezależne
Początek roku przełomu
Niezależny ruch młodzieżowy
Kampania wyborcza do Sejmu „kontraktowego” i Senatu
Ostatnie miesiące Polski „ludowej”
W wolnej Polsce. Preferencje wyborcze łodzian 1990–2024 (Ewa Kacprzyk)
Wybory samorządowe
Wybory parlamentarne i prezydenckie
Część II. Przestrzeń miasta
Miejsce i rola planowania przestrzennego w procesie urbanizacji (Rafał Pakuła)
Miasto i nie-miasto, czyli przemiany łódzkiej urbanistyki (Błażej Ciarkowski)
Plany Wielkiej Łodzi
Urbanistyka czasów socrealizmu
Powrót do modernizmu
Epoka wielkich planów
Powrót do przeszłości
Urbanistyka po transformacji
Szklane domy, wielka płyta i gipsowe kariatydy. Architektura powojennej Łodzi (Błażej Ciarkowski)
Łódzcy architekci i architektki
Modernizm i monumentalizm
Socjalistycznie w treści
Szklane pudełka
Epoka wielkiej płyty
Czas kryzysu, czas przemian
Blaski transformacji
XXI w. w Łodzi
Rzeźba łódzka (Aneta Pawłowska, Wioletta Kazimierska-Jerzyk)
Pomniki łódzkie
Rzeźby plenerowe i instalacje w przestrzeni publicznej
Rewitalizacja – w poszukiwaniu tożsamości (Julia Sowińska-Heim)
Postindustrialne dziedzictwo Łodzi – dynamika miejskiego krajobrazu (Aleksandra Krupa-Ławrynowicz)
Rzeki i parki w mieście (Grażyna Ewa Karpińska)
Rzeki
Parki
Część III. Przemysł – stagnacja, modernizacja, upadek
W dobie centralnego planowania (Witold Jarno)
W warunkach gospodarki rynkowej (Witold Jarno)
Część IV. Nauka, kultura i sztuka
Łódź akademicka (Jolanta Kolbuszewska)
Uniwersytet – „niechciane dziecko robotniczej Łodzi”?
Upragniona politechnika
Inne nowo tworzone uczelnie
Uczelnie artystyczne
Uczelnia pedagogiczna
Akademia Medyczna
Teatry, kina, muzea i prasa (Joanna Królikowska, Grzegorz Mnich)
Placówki kultury
Środki masowego przekazu
Łódź filmowa (Piotr Sitarski)
Realiści szerszej rzeczywistości. Przestrzenie łódzkich „dysydentów sztuki” (Ada Florentyna Pawlak)
Eksperymenty transmedialne Warsztatu Formy Filmowej
Filmowcy bez kamer, malarze bez płócien – Kultura Zrzuty
Podziemie na „Strychu”, czyli outsiderzy w centrum miasta
„Tango” – materialny odcisk łódzkiej awangardy
Komizm i współistnienie konkurencyjnych aksjologii
„Kominy drżące, maszyny dymiące”, czyli zmierzchanie świata
Środowisko artystyczne – przeszłość i teraźniejszość (Aneta Pawłowska, Paulina Sztabińska-Kałowska)
Pieczęcie i herb Łodzi. Część 4: Lata 1945–2023 (Marek Adamczewski)
Część V. Mieszkańcy i ich problemy
Rozwój ludnościowy Łodzi w okresie powojennym (Piotr Szualski)
Liczba ludności
Demograficzne determinanty zmian liczby ludności Łodzi
Struktura płci i wieku
Specyfika zachowań demograficznych mieszkańców
Przyszłość Łodzi
Podsumowanie
Oblicze narodowościowe i wyznaniowe (Leszek Olejnik, Ewelina Ślązak)
Skutki okupacji dla zmian struktury narodowościowej miasta
W okowach stalinizmu (1949–1955)
Następstwa „odwilży politycznej” 1956 r.
W Polsce demokratycznej (po 1989 r.)
Zmiany struktury wyznaniowej ludności Łodzi po zakończeniu II wojny światowej
Straty materialne Kościołów i związków wyznaniowych Łodzi po zakończeniu okupacji
Aparat partyjno-państwowy odpowiedzialny za politykę wyznaniową w Łodzi (1945–1990)
Mniejszości wyznaniowe w Łodzi po 1989 r.
Warunki życia ludności (Damian Bębnowski)
Trudno żyć w komunizmie
Nie tak łatwo żyć w kapitalizmie
Szkolnictwo – baza materialna, kadra, sukcesy i porażki (Ewa Kacprzyk)
Opieka zdrowotna w Łodzi – największe wyzwania (Ewa Kacprzyk)
Łódzki sport po II wojnie światowej (Bartłomiej Kluska)
W Polsce Ludowej
W III Rzeczpospolitej
W kamienicy, w bloku, w famułach (Grażyna Ewa Karpińska)
W kamienicy
W bloku
W famułach
Miasto kobiet – feminizacja wizerunku i mitu Łodzi (Inga B. Kuźma)
Na Piotrkowskiej, kulturowym centrum Łodzi (Grażyna Ewa Karpińska)
Aneksy
Aneks 1. Parlamentarzyści wybrani w Łodzi w latach 1989–2023
Aneks 2. Prezydenci Łodzi i przewodniczący Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi 1945–2023
Aneks 3. Radni łódzcy w latach 1990–2024 w kolejności alfabetycznej
Wykaz skrótów
Bibliografia (wybór)
Ulice i place Łodzi
Wykaz rycin
Wykaz kapsuł
Wykaz tabel
Indeks nazw osobowych
Indeks nazw miejscowych
| Kategoria: | Historia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8331-417-4 |
| Rozmiar pliku: | 36 MB |
