Matrioszki - ebook

Prolog

Marzec 1945 roku.
Pomorze Gdańskie (Prusy Zachodnie)

Mały Johann siedział w kącie ziemianki i z zainteresowaniem wpatrywał się w chybocący płomień świecy. Co jakiś czas rzucał ukradkowe spojrzenie na tulącą się do ojca matkę i nieświadomą niczego, bo mającą dopiero niecały roczek, siostrę. Rodzice najwyraźniej się bali. I to było dla małego Johanna całkowitym zaskoczeniem. Zwłaszcza ojciec. Ten potężny, blisko czterdziestoletni mężczyzna, którego kochał ponad wszystko. Największy bauer w okolicy. Który jednym uderzeniem pięści potrafił powalić na ziemię uchylającego się od pracy robotnika – teraz się bał! I to małemu Johannowi zupełnie nie mieściło się w głowie.

W pobliżu znowu nastąpiła eksplozja. Ziemianką jakby zakołysało, a spomiędzy belek chroniących sufit posypała się ziemia. Ojciec, który zamiast brunatnego munduru ze swastyką, miał teraz tylko zwykłą cywilną koszulę, omiótł pomieszczenie dziwnie wystraszonym wzrokiem i zaklął bezgłośnie pod nosem, a matka, nie mogąc opanować ogarniającej ją paniki, zaczęła się cicho modlić i szlochać.

Gdzieś tam na górze toczyła się wojna, a w pobliżu ich gospodarstwa przebiegała linia frontu. Johann nie do końca wiedział, co to wszystko dla nich oznacza. Rozumiał tylko to, co wielokrotnie słyszał z ust ojca. Że ich niezwyciężona niemiecka armia, ich wermacht, dowodzony przez wielkiego wodza Adolfa Hitlera, walczy teraz na śmierć i życie z Ruskimi. Dzikimi Hunami, którzy przybyli tu ze Wschodu, żeby zniszczyć ich cywilizację i wyrzucić z własnego domu. I że Hitler już wie, co robi, i że ci barbarzyńcy dalej już na pewno nie przejdą. Chłopiec nie rozumiał tylko, dlaczego w takim razie jego ojciec teraz tak bardzo się bał.

Nagle coś głośno uderzyło o drzwi. Jakby ktoś mocno kopnął w nie butem albo rzucił z bliska ciężkim kamieniem. Wszyscy aż podskoczyli z zaskoczenia.

– Cisza! – syknął ojciec i naśliniwszy palce szybko zgasił świecę.

Zapadła nieprzenikniona ciemność i Johann mimowolnie poczuł, jak gdzieś przez skórę, nieświadomie i błyskawicznie, do jego ciała też wkrada się strach. I był on inny od tego, jaki już znał i odczuwał wielokrotnie przed ojcem, kiedy tylko coś przeskrobał. Bo chociaż ojciec był naprawdę surowy i zawsze karał Johanna dyscypliną, to teraz „ten strach” to było coś zupełnie innego. Jego dziecięce lęki zostały zastąpione przez coś o wiele potężniejszego. Coś, co sprawiło, że serce łomotało mu w piersiach szybko i głośno, jakby miało zamiar wyskoczyć z niego na zewnątrz.

Zapragnął przytulić się do któregoś z rodziców. Zapytać, co się z nim dzieje, ale nie potrafił zdobyć się nawet na otwarcie ust. Siedział dalej w swoim kącie i niewidzącymi oczyma wpatrywał się w miejsce, gdzie powinny być drzwi.

Znowu coś w nie załomotało. Tym razem nie było to jednak pojedyncze uderzenie. To była cała kanonada, jakby grad wielkości kurzych jaj zaczął bębnić po grubym szkle.

– Otwieraj, skurwysynu! – Johann rozpoznał głos po drugiej stronie. Bez wątpienia należał do Gerarda. Robotnika zatrudnionego w ich gospodarstwie. – Otwieraj, bo rozwalimy drzwi!

Spojrzał na miejsce, gdzie powinien znajdować się jego ojciec. Nie widział go w panujących ciemnościach. Dlaczego siedział bez ruchu i nic nie mówił? Dlaczego nie kazał mu odejść? Dlaczego natychmiast nie ukarał tego głupiego Polaka?

Za drzwiami dało się słyszeć głośną wymianę zdań. Podniesione męskie głosy i piskliwe kobiece krzyki. Tym razem rozpoznał głos służącej matki. Krzyczała coś po kaszubsku i Johann nic nie mógł z tego zrozumieć.

W drzwi znowu coś gwałtownie i mocno uderzyło. Wystraszony chłopiec zeskoczył z ławki i niechcący przewrócił taboret ze zgaszoną świeczką, wzbudzając tym dodatkowy hałas. Zapragnął wtulić się w ramiona ojca i chociaż na chwilę przestać się bać. Kolejne uderzenia zadudniły o drzwi.

– Zabijemy cię, ty faszystowska świnio! – ryczał po polsku rozwścieczony Gerard. – Zaszlachtujemy jak tego tłustego wieprza w zeszłym tygodniu!

Johann po omacku doczołgał się do ojca. Podniósł się na kolana i z przerażeniem odkrył, że ojciec cały się trzęsie.

– Tato – szepnął z wyrzutem.

– Cicho, synku. Nic nie mów.

Ojciec objął go mocno i przytulił do piersi. Był mokry od potu. Chlipanie matki zmieniło się w głośne łkanie. Mała Dora zaczynała płakać. Drzwi dudniły głucho od miarowych uderzeń.

– Siekiery – wyszeptał ojciec i drżącymi rękoma sięgnął do kieszeni po zapałki. Po chwili pomieszczenie rozjaśnił nikły płomień. Ojciec pochylił się i podniósł z klepiska ubrudzoną świeczkę. Zapalił ją i Johann ujrzał wykrzywione przerażeniem twarze matki i ojca. Obydwoje aż dygotali ze strachu.

Do wnętrza ziemianki sypnęły się pierwsze wióry z rozbijanych drzwi. Matka instynktownie nakryła córkę ciemnozielonym szalem i rzuciła się w najciemniejszy kąt, gdzie zaczęła wyć jak potępiona, klnąc i modląc się głośno na przemian.

Drzwi pod wpływem kolejnych uderzeń w końcu ustąpiły i wpadły częściowo do środka, a w nich stanął potężny mężczyzna o ziemistej cerze i tępej twarzy.

– Ty szwabski skurwysynu! – ryknął. – Tyle lat! Tyle lat życia gorszego niż życie psa!

– Gerard… Ja…

– „Pan” Gerard! Ty hitlerowski pomiocie! Myślałeś, że nie wiemy o tej twojej szczurzej norze?!

Za jego plecami tłoczyli się inni polscy robotnicy oraz kilka kobiet pracujących w ich domu. Część z nich trzymała w rękach widły albo kłonice, niektórzy siekiery i noże. I wszyscy mieli oczy pełne nienawiści.

Bauer nie był tym zdziwiony i nie oczekiwał od nich litości. Od samego początku wojny, od września 1939 roku, czyli od blisko pięciu lat, dokładał wszelkich starań, aby każdy dzień ich życia zamienić w piekło na ziemi, a ich samych sprowadzić do roli bezmózgich niewolników. To od jego kaprysu i humoru często zależało ich być albo nie być. I dla wielu z nich i ich rodzin jego zły humor skończył się rodzinnym dramatem, pobiciem w trakcie przesłuchania albo wywózką do obozu koncentracyjnego, co w efekcie i tak dawało taki sam wynik. Śmierć!

– Panie Gerardzie… – zaczął ponownie bauer, jąkając się z nerwów. – Ja…

– Gadaj po swojemu, niemiecka świnio! – przerwał mu któryś z robotników. – Dopiero teraz przypomniałeś sobie, że potrafisz też po polsku?! Ty nie masz już prawa mówić po naszemu!

– Ja przepraszam. Ja musiałem…

– Mojego brata też musiałeś?! – ryknął ktoś z tłumu. – Musiałeś go wydać gestapo?! Umarł w dwa dni po powrocie z przesłuchania! Przez dwa dni konał w męczarniach! Wszystko miał połamane! Był tak zbity, że nie mógł nawet leżeć bez bólu! Umarł, rzygając i srając krwią! I za co, bydlaku?! Za to, że nie zdjął przed tobą czapki?! Czy za to, że przed wojną dobierał się do twojej żony?!

Bauer nadal się trząsł, ale widząc, że jego dawni robotnicy nie rzucili się na niego od razu i nie utłukli go jak wściekłego psa, zaczął wierzyć, że może ocali chociaż swoją rodzinę. Że może jednak ich gniew i nienawiść skupi się tylko na nim.

– Wybaczcie… – omiótł przybyłych błagającym wzrokiem. – Ja…

– Jestem Polką – szepnęła w tym momencie piskliwie z kąta ziemianki jego żona. – Jestem przecież Polką!

Podniosła wysoko głowę, jakby olśniona swoim odkryciem. – Znacie mnie! Jestem z domu Nowak! Ja…

– Jesteś dziwką! – przerwał jej ktoś brutalnie. – Skurwiłaś się z tym hitlerowcem i chociaż widziałaś, co wyczynia, to nic nie zrobiłaś, żeby przestał! Twój syn doniósł na mojego Władka, że w szkole mówił po polsku! Stłukli go jak psa. Chłopak stracił wszystkie zęby i tydzień przeleżał w łóżku, zanim mógł wstać!

Większość tych ludzi nie mogła im wybaczyć i zrozumieć. A przecież przed wojną byli sąsiadami. Wszyscy się znali. Kłaniali się sobie, wymieniali codzienne uprzejmości. On pił z nimi piwo i wódkę w tej samej karczmie. Chodził do tego samego kościoła i nigdy nie uskarżał się na panujące stosunki narodowościowe ani na polski ucisk niemieckiej mniejszości. Przecież ożenił się właśnie z nią. Polką! Dziewczyną z sąsiedniej wsi.

A potem okazało się, że już od kilku lat był członkiem niemieckiej NSDAP i miejscowym przywódcą powstałego we wrześniu 1939 roku Selbstschutzu, organizacji paramilitarnej, przygotowującej się do przejęcia władzy po „odzyskaniu” przez nich „polskiego korytarza”. To on pomagał przy przygotowywaniu listy polskich i kaszubskich działaczy społecznych. I to on był odpowiedzialny za wysłanie ich wszystkich do Piaśnicy. Miejsca kaźni tysięcy Kaszubów i Polaków z całego polskiego Pomorza.

– Zabiję całą twoją rodzinkę! – wycedził przez zaciśnięte zęby Gerard. – Nienawidzę was!

– Błagam…

W tym momencie gdzieś na zewnątrz rozległa się seria bliskich wystrzałów z broni maszynowej i do ich uszu dotarły krótkie wojskowe komendy wydawane w języku rosyjskim przeplatane dziwnymi szczekliwymi odpowiedziami. Zaskoczony Gerard obejrzał się. Ludzie patrzyli po sobie niepewnie i nagle rzucili się gwałtownie do wyjścia. I w tym momencie w pobliżu eksplodował granat. Spadające odłamki zasypały wybiegających. Krzyki rannych i przerażonych ludzi zmieszały się z odgłosami wystrzałów.

– Zostańcie tutaj! – krzyknął bauer do żony i podczołgał się ostrożnie do wyjścia.

A kiedy wychylił tylko głowę za drzwi, zobaczył piekło. Ciemność nocy rozjaśniona była przez palące się zabudowania jego gospodarstwa i opadające na spadochronach race świetlne. Pozostawieni sami sobie i wijący się z bólu ranni błagali innych o pomoc. Ale ci przerażeni biegali bezładnie po resztkach zabłoconego śniegu i padali od kul lub byli tratowani przez uwolnione z obory kwiczące z przerażenia konie i ryczące krowy. Uwięziony na łańcuchu i pozostawiony przy palącej się chałupie pies wył jak potępiony, wprowadzając do tego obrazu grozy dodatkowy element rozgrywającej się właśnie apokalipsy.

– Boże… – szepnął bauer i wrócił z powrotem do ziemianki. Spojrzał na trzęsącą się nadal żonę i płaczące wystraszone dzieci. Zacisnął mocniej zęby. – Idziemy! – warknął do nich cicho i złapał żonę za ramię. Ta jednak opadła bezsilnie z powrotem na ziemię.

– Nie dam rady – jęknęła.

– Wstawaj! Bo nas zabiją!

– Nie zabiją. Jestem Polką – jęknęła.

Poczuł gwałtowną falę zalewającej go wściekłości. Uderzył ją w twarz.

– Teraz sobie o tym przypomniałaś, suko? Wstawaj!

Kobieta wzięła córkę na ręce, podniosła się i zrobiła dwa niepewne kroki w kierunku wyjścia. W tym momencie na zewnątrz rozległa się kolejna seria z automatu i zanim zdążyli wyjść, w drzwiach stanęło dwóch żołnierzy w długich zgniłozielonych szynelach, okrągłych hełmach z wielką czerwoną gwiazdą na przodzie i z charakterystycznymi pepeszami w rękach. Ich skośne oczy Azjatów zza dalekiego Uralu patrzyły na nich czujnie i z lekkim zaciekawieniem.

Tym razem Bauer nie stracił zimnej krwi.

– My Polacy! – podniósł uspokajająco rękę i wskazał swoją rodzinę. – Polacy! – mówił cichym, łagodnym i potulnym głosem po polsku.

Jeden z żołnierzy kiwnął powoli głową na znak, że rozumie, ale mimo wszystko nie opuścił wymierzonej w nich broni. Zatrzymał za to dłużej swój wzrok na żonie mężczyzny. Bauer zauważył to spojrzenie.

– Moja żona – lekko zdenerwowany przełknął głośno ślinę. Słyszał od uciekinierów z Prus Wschodnich opowieści, co sowieccy żołnierze robią z niemieckimi kobietami. – Moje dzieci.

Żołnierz znowu kiwnął ze zrozumieniem głową i nie spuszczając kobiety z oczu, zrobił ostrożny krok do tyłu. Najwyraźniej zawiedziony, chciał się już wycofać, lecz wtedy tuż za nimi rozległ się lekki rumor i do środka ziemianki wpadł trzymający się za krwawiący brzuch Gerard.

– To Niemcy! – krzyknął, wskazując oskarżycielsko bauera. – Niemcy! Volksdeutsche! Pieprzone hitlery!

– Zamknij się, Gerard! – ryknął bauer i spróbował rzucić się na niego. Lecz sowiecki żołnierz bez chwili zastanowienia trzasnął go brutalnie kolbą karabinu w twarz, przewracając go na ziemię. Jego żona znowu wybuchła głośnym szlochem. Zalany krwią Niemiec spróbował podnieść się na nogi, lecz natychmiast został bezceremonialnie przygnieciony butem do ziemi.

– Nie lzja! – szczeknął tylko sowiet groźnie, po czym kiwnął porozumiewawczo głową w kierunku swojego kolegi. Ten kopnął leżącego bauera w żebra i kręcąc przecząco głową, wskazał na drzwi. Jednocześnie na migi kazał Gerardowi wyprowadzić płaczące dzieci.

Zdezorientowany Polak rozejrzał się niepewnie po wszystkich, jakby nie rozumiejąc, czego od niego oczekują, aż zniecierpliwiony żołnierz krzyknął:

– Dawaj! Dawaj, Poljak! – i jednoznacznym ruchem broni pokazał, co zrobi, jeżeli ten się nie pośpieszy.

Gerard podbiegł do trzymającej kurczowo córkę kobiety i spróbował wyrwać ją z jej rąk. Ta jednak rzuciła się ponownie na ziemię i przygniotła ją całym swoim ciężarem.

– Nie dam! Nie oddam! – krzyczała rozpaczliwie po polsku, zasłaniając sobą dziecko.

Gerard zawahał się na moment i w tej chwili otrzymał potężny cios kolbą karabinową w plecy. Upadł prosto na leżącą i trzęsącą się w spazmach płaczu przerażoną kobietę. Od razu uniósł się na kolana i wycedził tylko krótko:

– Dawaj je!

I podniósł ją brutalnie do góry, oderwał od niej dziecko i odrzucił z powrotem na ziemię. Kobieta zerwała się i wyjąc wściekle, rzuciła się rozpaczliwie z rozwartymi rękoma w jego kierunku. Jej paznokcie wryły się w policzki mężczyzny i rozorały je niemalże do żywego mięsa. Rozbawieni sołdaci zarechotali złym śmiechem.

– Niemiecka suka! – zaryczał Gerard i strząsnął ją prosto w objęcia żołnierzy. Kilka sekund później wybiegał już z płaczącą dziewczynką na zewnątrz.

Przerażony bauer wykorzystał fakt, że uwaga żołnierzy skupiła się na jego żonie, i wyczołgał się tuż za uciekającym Gerardem, pozostawiając kobietę wraz z synem na pastwę spragnionych jej wdzięków Azjatów. Orzeźwiony chłodnym powietrzem, pędził, zataczając się niby pijany do oddalonego o jakieś dwieście metrów lasu. Biegł najszybciej jak tylko potrafił i nie zważając na wszystko, co się dookoła niego działo, szlochał nad swoją słabością, przeklinał swój los i własne tchórzostwo. Zostawił tam przecież żonę i syna! I nie miał odwagi wrócić, by choć spróbować o nich walczyć!

Dobiegł do pierwszych drzew i upadł bezsilnie na kolana. Jego piersią wstrząsnął szloch bezsilności, upokorzenia i poczucia niepowetowanej straty. Łzy same ciekły po policzkach, a dłonie zaciskały się i rozkurczały na grudach zmarzniętej ziemi.

– Nie mam już syna – jęczał. – Nie mam już córki.

Mimo hałasu wystrzałów, ryku przerażonego bydła i trzasków dopalających się belek usłyszał rozdzierający krzyk. Znowu nie miał wątpliwości. To była jego żona. A potem poczuł z tyłu na karku dotyk chłodnego metalu.

– Hände hoch!

Uniósł posłusznie ręce do góry i przymknął zrezygnowany łzawiące oczy. Był u kresu. Miał dość! Nie interesowało go nawet, kto tym razem mierzy do niego z broni. Było już mu wszystko jedno, kto go w końcu zastrzeli. Polacy, Rosjanie czy Niemcy. Nie miało to przecież żadnego znaczenia.

– Herr Zygfryd Stolz? – chrapliwy i pewny siebie głos sprawił jednak, że przeszedł go dreszcz nieoczekiwanej radości. Znał przecież jego właściciela! To musiał być on!

–Tak! – odpowiedział pośpiesznie. – To ja!

Chciał się odwrócić, ale poczuł jak zimny metal jeszcze mocniej zagłębia się w jego szyi.

– Gdzie skrzynia? – pytanie zadane było spokojnie. Bez żadnej nerwowości czy pośpiechu.

– Zakopana w sadzie.

– Prowadź!

– Ale mój syn i córka…

– Zajmiemy się nimi. Ale najpierw skrzynia!

Ucisk na karku ustał i bauer podniósł się z kolan. Powolnym ruchem odwrócił się i zobaczył stojących w rozproszeniu kilku mężczyzn ubranych po cywilnemu i uzbrojonych w pistolety maszynowe z zatkniętymi za pasy granatami. Jego rozmówca był jedynym, który dysponował zwykłym waltherem i który ubrany był w wojskową czapkę i czarny skórzany płaszcz z czerwoną opaską ze swastyką na rękawie. A te jego oczy! Mimo ciemności dostrzegł w nich obezwładniającą wręcz siłę i bezwzględność.

– Nie bój się – mężczyzna mówił uspokajająco. – Wskażesz nam tylko, gdzie zakopałeś skrzynię, i potem zajmiemy się twoją rodziną. – Widząc wahanie bauera, dodał: – Pośpiesz się, przyjacielu. Nasza organizacja nigdy nie zostawia swoich ludzi w potrzebie! Ale Ruscy nie dadzą nam zbyt dużo czasu.

Bauer skinął ze zrozumieniem głową i ruszył pośpiesznie w kierunku znajdującego się obok domu sadu. Idąc, czuł na sobie świdrujący wzrok tajemniczego mężczyzny. Spotkali się tylko jeden raz i miało to miejsce nieco ponad pół roku temu. Pamiętał to dokładnie, bo od tego czasu żył w ciągłym strachu. To przez tego człowieka, przez złożoną mu przysięgę, nie mógł stąd uciec już dawno, dawno temu. To dla niego warował tu jak pies, czekając aż w końcu ktoś się do niego zgłosi. I kiedy myślał już, że poświęcenie jego i jego rodziny poszło na marne, ten mężczyzna się zjawił! I to we własnej osobie!

Szedł szybko. Prawie biegł. Kątem oka widział, jak idący za nim mężczyźni strzelają do wszystkiego, co się rusza, zabijając zdezorientowane i przerażone zwierzęta oraz dobijając leżących w pobliżu rannych ludzi. Mimowolnie spojrzał w kierunku nieodległej ziemianki. Tylko z najwyższym trudem powstrzymał się od ponownego wybuchu płaczu i od rzucenia się biegiem w tamtą stronę. Musiał być silny. Nie zareagował nawet, kiedy zobaczył z bliska swój spalony doszczętnie dom i leżącego bez ruchu przy nim nadpalonego ogniem Burka. Dopiero widok obnażonej i najwyraźniej zgwałconej kaszubskiej służącej, która wiła się teraz półprzytomna z bólu w przydrożnym rowie, przywiódł mu na myśl podobny obraz jego żony. Usłyszał kolejny strzał i półnaga kobieta znieruchomiała. Zacisnął jeszcze mocniej zęby. Pół minuty później wskazywał miejsce, gdzie kilka miesięcy temu zakopał tajemniczą skrzynię.

– To tu! – powiedział krótko.

Mężczyzna gestem nakazał swoim ludziom przystąpić do pracy. W ich rękach pojawiły się małe saperki i zaczęli pośpiesznie kopać.

– Mówiłeś o tym komuś? – dobiegło go pytanie.

– Nie.

– I nikt ci nie pomagał?

– Nie.

– Na pewno?

– Nie odważyłbym się!

– W porządku.

Łopatki zastukały o coś twardego.

– To ona – szepnął nabożnie bauer.

Kopiący przyśpieszyli ruchy i kilka minut później wydobyli z ziemi niewielką metalową skrzynię zamkniętą na dwie solidne kłódki. Mężczyzna przyklęknął przy niej i wyjąwszy niespiesznie z kieszeni płaszcza małe kółeczko z dwoma kluczami, otworzył metalowe wieko. Jeden z jego kompanów poświecił mu mdłym światłem latarki.

Bauer chciał zerknąć do środka, lecz powstrzymało go krótkie i wrogie warknięcie:

– Nie patrz!

Przeszedł go nieprzyjemny dreszcz. Właśnie zdał sobie sprawę, że pół roku temu chyba popełnił jednak błąd. Niepotrzebnie się zgodził na współpracę z tym człowiekiem i mu zaufał. Po tym jednym krótkim warknięciu zrozumiał, co teraz najprawdopodobniej nastąpi. Walcząc z ogarniającą go paniką, spróbował wymyślić jeszcze jakiś ratunek. Może dobrze byłby powiedzieć im, że w lesie ukrył jeszcze trochę kosztowności? Ale w tym stanie ducha nie był do tego zdolny. Przeszedł go tylko kolejny nieprzyjemny dreszcz. Zresztą… – przemknęło mu przez głowę – jest już za późno. Teraz nie ma to już żadnego znaczenia. Jeżeli w tej skrzyni jest to, o czym on myśli, to on na ich miejscu postąpiłby pewnie tak samo.

Starając się odwlec jak najdłużej nadchodzący moment, odwrócił się powoli w kierunku ziemianki i nie patrząc na nich, zapytał drżącym mimowolnie głosem:

– To pomożecie mi?

– Jasne…

W tym momencie jego pęcherz nie wytrzymał napięcia i mokra struga uryny rozpłynęła się mu po udach i kroczu, znacząc je wyraźnym i wstydliwym śladem. Zaraz potem rozległy się dwa szybko następujące po sobie strzały, a trafiony w plecy bauer osunął się bezwładnie na ziemię. Padając, jęknął jeszcze i wymówił bezgłośnie imię swojego syna.

– Johann.

Przez krótką chwilę wszyscy patrzyli na niego w milczeniu, a kiedy przestał się już poruszać, padło krótkie pytanie:

– Co z jego żoną i dziećmi? Zaufamy mu?

– Nie! Mamy trochę czasu. Zajmiemy się nimi! – I ruszyli w kierunku ziemianki.

Szli w rozproszeniu, ubezpieczając się nawzajem, wyprostowani i pewni siebie. W środku grupy dwóch z nich dźwigało wydobytą wcześniej skrzynię. Kiedy dotarli do ziemianki, zatrzymali się i bez słowa ostrzeżenia wrzucili do środka dwa odbezpieczone granaty. Dwa wybuchy zlały się w jeden i już po chwili dwóch z nich wskoczyło do środka. Na wszelki wypadek zasypali jeszcze pomieszczenie gradem pocisków z pistoletów maszynowych, a potem odczekali aż opadnie dym, włączyli latarki i wkroczyli do środka.