Maturalna pigułka z polskiego - ebook

Spis treści

Jak przygotować się do matury z języka polskiego

Lektury obowiązkowe

ZAKRES PODSTAWOWY

Jan Parandowski, "Mitologia", część I: Grecja

Sofokles, "Antygona"

William Szekspir, "Makbet"

Molier, "Skąpiec"

Adam Mickiewicz, "Dziady cz. III"

Bolesław Prus, "Lalka"

Fiodor Dostojewski, "Zbrodnia i kara"

Stanisław Wyspiański, "Wesele"

Stefan Żeromski, "Przedwiośnie"

Hanna Krall, "Zdążyć przed Panem Bogiem"

Albert Camus, "Dżuma"

George Orwell, "Rok 1984"

Sławomir Mrożek, "Tango"

ZAKRES ROZSZERZONY

Jan Kochanowski, "Treny" (jako cykl poetycki)

William Szekspir, "Hamlet"

Juliusz Słowacki, "Kordian"

Honoré de Balzac, "Ojciec Goriot"

Charles Dickens, "Klub Pickwicka"

Mikołaj Gogol, "Martwe dusze"

Gustaw Flaubert, "Pani Bovary"

Michaił Bułhakow, "Mistrz i Małgorzata"

Stanisław Ignacy Witkiewicz, "Szewcy"

Tadeusz Konwicki, "Mała Apokalipsa"

Janusz Głowacki, "Antygona w Nowym Jorku"

Krótkie utwory literackie poznawane w całości i utwory literackie poznawane we fragmentach

Biblia

Homer, "Iliada"

"Bogurodzica"

"Lament świętokrzyski"

"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią"

"Pieśń o Rolandzie"

Ignacy Krasicki, "Satyry i bajki"

Adam Mickiewicz, "Ballady i romanse" (w tym "Romantyczność")

Henryk Sienkiewicz, "Potop"

Władysław Stanisław Reymont, "Chłopi"

Witold Gombrowicz, "Ferdydurke"

Homer, "Odyseja"

Dante Alighieri, "Boska Komedia"

Franz Kafka, "Proces" (fragmenty)

Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu "Sklepy cynamonowe"

Sławomir Mrożek, opowiadanie

Wybrany esej Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

Wybrany esej Zbigniewa Herberta

Sofokles, "Król Edyp"

Arystoteles, "Poetyka" i "Retoryka"

Platon, "Państwo"

"Dzieje Tristana i Izoldy"

Giovanni Boccaccio, "Sokół"

Erazm z Rotterdamu, "Pochwała głupoty"

Tomasz Morus, "Utopia"

Mikołaj Rej, "Żywot człowieka poczciwego"

Jan Kochanowski, "Odprawa posłów greckich"

Andrzej Frycz Modrzewski, "O poprawie Rzeczypospolitej"

Miguel de Cervantes y Saavedra, "Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy"

Pedro Calderon de la Barca, "Życie snem"

Piotr Skarga, "Kazania sejmowe"

Wacław Potocki, "Transakcja wojny chocimskiej" (fragmenty z części I)

William Szekspir, "Romeo i Julia"

Wolter, "Kandyd, czyli optymizm"

Ignacy Krasicki, "Monachomachia"

Jędrzej Kitowicz, "Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III"

Julian Ursyn Niemcewicz, "Powrót posła"

Stanisław Staszic, "Przestrogi dla Polski"

Juliusz Słowacki, "Beniowski", "Listy do Matki"

Zygmunt Krasiński, "Nie-Boska komedia"

Aleksander Fredro, "Śluby panieńskie"

Johann Wolfgang Goethe, "Cierpienia młodego Wertera", "Faust"

George Byron, "Giaur"

Adam Mickiewicz, "Dziady cz. IV"

Józef Ignacy Kraszewski, "Stara baśń"

Victor Hugo, "Nędznicy"

Edgar Allan Poe, wybrane opowiadanie

Henryk Rzewuski, "Pamiątki Soplicy"

Eliza Orzeszkowa, "Nad Niemnem"

Henryk Sienkiewicz, "Listy z podróży do Ameryki"

Stefan Żeromski, "Echa leśne", "Ludzie bezdomni"

Eliza Orzeszkowa, "Gloria victis"

Gabriela Zapolska, "Moralność pani Dulskiej"

Aldous Huxley, "Nowy wspaniały świat"

Zofia Nałkowska, "Granica"

Joseph Conrad, "Lord Jim"

Zofia Kossak-Szczucka, "Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919"

Proponowane dzieła teatralne i filmowe:

Amadeusz, reż. Miloš Forman (1984)

Dekalog, reż. Krzysztof Kieślowski (1989-1990)

Dziady, reż. Konrad Swinarski (1973)

Elektra, reż. Piotr Chołodziński (2003)

Emigranci, reż. Kazimierz Kutz (1975)

Kartoteka, reż. Krzysztof Kieślowski (1979)

Kordian, reż. Jerzy Englert (1970)

Lawa. Opowieść o „Dziadach” Adama Mickiewicza, reż. Tadeusz Konwicki (1989)

Moralność pani Dulskiej, reż. Tomasz Zygadło (1975)

Nad Niemnem, reż. Zbigniew Kuźmiński (1986)

Noc listopadowa, reż. Andrzej Wajda (1978)

Noce i dnie, reż. Jerzy Antczak (1975)

Rewizor, reż. Jerzy Gruza (1977)

Rękopis znaleziony w Saragossie, reż. Wojciech Jerzy Has (1965)

Iwona, księżniczka Burgunda, reż. Zygmunt Hübner (1969)

Sanatorium pod Klepsydrą, reż. Wojciech Jerzy Has (1973)

Śluby panieńskie, reż. Andrzej Łapicki (1977)

Wizyta starszej pani, reż. Jerzy Gruza (1971)

Ziemia obiecana, reż. Andrzej Wajda (1975)

Przerwanie działań wojennych, reż. Juliusz Machulski (1982)

W ciemności, reż. Agnieszka Holland (2011)

Pora umierać, reż. Dorota Kędzierzawska (2007)

Twarz, reż. Małgorzata Szumowska (2018)

Body/Ciało, reż. Małgorzata Szumowska (2015)

Teksty proponowane do samokształcenia:

Słownik 100 tysięcy potrzebnych słów, red. Jerzy Bralczyk

Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto. Opowieść o sztuce europejskiej naszej ery

Jan Błoński, Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku

Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni

Człowiek Grecji, red. Jean-Pierre Vernant

Człowiek renesansu, red. Eugenio Garin

Włodzimierz Dłubacz, O kulturę filozofii

Umberto Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu

Karol Estreicher, Historia sztuki w zarysie

Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. Katarzyna Kłosińska

Keith Houston, Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski

Johan Huizinga, Jesień średniowiecza

Jacques Le Goff, Człowiek średniowiecza

Czesław Jaroszyński, Piotr Jaroszyński, Kultura słowa. Podstawy retoryki klasycznej

Piotr Jaroszyński, Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury

Karl Jaspers, Idea uniwersytetu

Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury

Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński, Królewski dar. Co Polska i Polacy dali światu

Jacek Kowalski, Niezbędnik Sarmaty

Jakub Zdzisław Lichański, Retoryka. Historia – Teoria – Praktyka, t. I i II

Tadeusz Lubelski, Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty

Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny

Anna Nasiłowska, Literatura okresu przejściowego 1975–1996

O polską kulturę humanistyczną. Z Mieczysławem Albertem Krąpcem OP rozmawia Piotr Stanisław Mazur

Maria Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany

Popularna encyklopedia mass mediów, red. Józef Skrzypczak

Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. Edyta Bańkowska, Agnieszka

Ryszard Przybylski, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego

Zbigniew Raszewski, Krótka historia teatru polskiego

Teresa Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje

Stanisław Stabryła, Starożytna Grecja

Anna Świderkówna, Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta

Rozmowy o Biblii

Wielka encyklopedia Polski, t. 1 i 2

Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, Dzieje sześciu pojęć, Droga przez estetykę

Mieczysław Tomaszewski, Muzyka w dialogu ze słowem. Próby, szkice, interpretacje

Lidia Winniczuk, Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu

Epoki Literackie

Antyk (Starożytność)

Renesans

Barok

Oświecenie

Pozytywizm

Młoda Polska (Modernizm)

Dwudziestolecie Międzywojenne

Współczesność

Rodzaje i Gatunki Literackie

Środki Stylistyczne

Teoria Literatury

Prądy i Kierunki Literackie

Epoki literackie

ANTYK

BIBLIA

ŚREDNIOWIECZE

RENESANS

BAROK

Nurty w literaturze barokowej

OŚWIECENIE

ROMANTYZM

POZYTYWIZM

MŁODA POLSKA

20 LECIE MIĘDZYWOJENNE

WSPÓŁCZESNOŚĆ

Socrealizm (realizm socjalistyczny)

Rok 1956 - pokolenie "Współczesności"

TEMATY JAWNE NA MATURĘ USTNĄ

Biblia (fragmenty)

1. Motyw cierpienia niezawinionego. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Księgi Hioba. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

2. Człowiek wobec niestałości świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Księgi Koheleta. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

3.Wizja końca świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Apokalipsy św. Jana. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Jan Parandowski, Mitologia (cz. I Grecja)

4.Poświęcenie się w imię wyższych wartości. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

5. Problematyka winy i kary. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

6. Miłość silniejsza niż śmierć. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Homer, Iliada (fragmenty)

7.Heroizm jako postawa człowieka w zmaganiu się z losem. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Iliady Homera. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Homer, Odyseja (fragmenty)

8. Ludzkie życie jako wędrówka. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Odysei Homera. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Sofokles, Antygona

9. Konflikt racji moralnych. Omów zagadnienie na podstawie Antygony Sofoklesa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

10. Człowiek wobec przeznaczenia. Omów zagadnienie na podstawie Antygony Sofoklesa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Legenda o św. Aleksym (fragmenty)

11.Asceza jako postawa życiowa. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Legendy o św. Aleksym. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)

12.Motyw tańca śmierci. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Kwiatki św. Franciszka z Asyżu (fragmenty)

13.Relacje człowieka z Bogiem i światem. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Kwiatków św. Franciszka z Asyżu. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Pieśń o Rolandzie (fragmenty)

14.Średniowieczny etos rycerski. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Pieśni o Rolandzie. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty)

15.Jakimi cechami powinien odznaczać się władca? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Kroniki polskiej Galla Anonima. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Dante Alighieri, Boska Komedia (fragmenty)

16.Średniowieczna wizja zaświatów. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Boskiej Komedii Dantego Alighieri. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich

17.Jakie mogą być przyczyny upadku państwa? Omów zagadnienie na podstawie Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

18.W jakim celu twórca nawiązuje do motywów mitologicznych? Omów zagadnienie na podstawie Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty)

19.Obraz Polski i Polaków. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Kazań sejmowych Piotra Skargi. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty)

20.Portret szlachcica sarmaty. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Pamiętników Jana Chryzostoma Paska. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

William Szekspir, Makbet

21.Moralna odpowiedzialność za czyny. Omów zagadnienie na podstawie Makbeta Williama Szekspira. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

22.Czy człowiek decyduje o własnym losie? Omów zagadnienie na podstawie Makbeta Williama Szekspira. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

23. Jaki wpływ na człowieka ma sprawowanie przez niego władzy? Omów zagadnienie na podstawie Makbeta Williama Szekspira. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

William Szekspir, Romeo i Julia

24.Motyw nieszczęśliwej miłości. Omów zagadnienie na podstawie Romea i Julii Williama Szekspira. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Molier, Skąpiec

25.Czy dobra materialne czynią człowieka szczęśliwym? Omów zagadnienie na podstawie Skąpca Moliera. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

26.Przyczyny nieporozumień między rodzicami a dziećmi. Omów zagadnienie na podstawie Skąpca Moliera. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Ignacy Krasicki, wybrane satyry

27.Wady ludzkie w krzywym zwierciadle satyry. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci satyr Ignacego Krasickiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Ignacy Krasicki, wybrane bajki

28. Prawda o naturze ludzkiej. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci bajek Ignacego Krasickiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Adam Mickiewicz, Romantyczność oraz wybrane ballady

29. Świat ducha a świat rozumu. Omów zagadnienie na podstawie Romantyczności Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

30.Jakie znaczenie dla człowieka ma przyroda? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci ballad Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod

31.Tragizm losu bohatera. Omów zagadnienie na podstawie Konrada Wallenroda Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

32.Różne metody walki z wrogiem. Omów zagadnienie na podstawie Konrada Wallenroda Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

33. Dobro własne czy dobro ogółu – człowiek w sytuacji wyboru. Omów zagadnienie na podstawie Konrada Wallenroda Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz

34.Czym dla człowieka mogą być wspomnienia? Omów zagadnienie na podstawie Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

35. Zwyczaje i obyczaje szlacheckie w kulturze polskiej. Omów zagadnienie na podstawie Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

36.Czy szlachetnymi uczynkami można odkupić swoją winę? Omów zagadnienie na podstawie Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Adam Mickiewicz, Dziady część II

37. Sprawiedliwość i moralność w kulturze ludowej. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części II Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Adam Mickiewicz, Dziady część III

38.Losy młodzieży polskiej pod zaborami. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

39. Mesjanizm jako romantyczna idea poświęcenia. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

40. Postawy społeczeństwa polskiego wobec zaborcy. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

41. Różne postawy człowieka wobec Boga. Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

42. Jakie prawdy o człowieku ujawniają jego sny albo widzenia? Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

43. W jakim celu twórca nawiązuje do motywów biblijnych? Omów zagadnienie na podstawie Dziadów części III Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Juliusz Słowacki, Balladyna

44. Wpływ świata nadprzyrodzonego na losy bohatera. Omów zagadnienie na podstawie Balladyny Juliusza Słowackiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

45. Konsekwencje dokonanych wyborów życiowych. Omów zagadnienie na podstawie Balladyny Juliusza Słowackiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Juliusz Słowacki, Kordian

46. Wartości, dla których człowiek gotów jest poświęcić życie. Omów zagadnienie na podstawie Kordiana Juliusza Słowackiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

47. Młodość jako czas pierwszych rozczarowań. Omów zagadnienie na podstawie Kordiana Juliusza Słowackiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

48. Winkelriedyzm jako romantyczna idea poświęcenia. Omów zagadnienie na podstawie Kordiana Juliusza Słowackiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Aleksander Fredro, Zemsta

49. Intryga jako sposób na osiągnięcie celu. Omów zagadnienie na podstawie Zemsty Aleksandra Fredry. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

50. Jaki wpływ na ludzi ma konflikt między nimi? Omów zagadnienie na podstawie Zemsty Aleksandra Fredry. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Zygmunt Krasiński, Nie-Boska Komedia

51. Człowiek w relacjach rodzinnych. Omów zagadnienie na podstawie Nie-Boskiej Komedii Zygmunta Krasińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

52. Motyw poety. Omów zagadnienie na podstawie Nie-Boskiej Komedii Zygmunta Krasińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

53. Rewolucja – siła niszcząca czy budująca? Omów zagadnienie na podstawie Nie-Boskiej Komedii Zygmunta Krasińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Bolesław Prus, Lalka

54.Miłość – siła destrukcyjna czy motywująca do działania? Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

55. Różne oblicza przyjaźni. Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

56. Praca jako pasja człowieka. Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

57. Jaką rolę w relacjach międzyludzkich odgrywają majątek i pochodzenie? Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

58. Konfrontacja marzeń z rzeczywistością. Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

59. Jakie cechy charakteru ułatwiają człowiekowi osiągnięcie celu? Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

60. Miasto – przestrzeń przyjazna czy wroga człowiekowi? Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu

61.Człowiek wobec wyroków losu. Omów zagadnienie na podstawie utworu Z legend dawnego Egiptu Bolesława Prusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Eliza Orzeszkowa, Gloria victis

62.Pamięć o zrywach narodowych. Omów zagadnienie na podstawie utworu Gloria victis Elizy Orzeszkowej. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Henryk Sienkiewicz, Potop

63. Działanie w pojedynkę czy we współpracy z innymi – co ułatwia osiągnięcie celu? Omów zagadnienie na podstawie Potopu Henryka Sienkiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

64. Motyw przemiany wewnętrznej bohatera. Omów zagadnienie na podstawie Potopu Henryka Sienkiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

65. Postawy odwagi i tchórzostwa. Omów zagadnienie na podstawie Potopu Henryka Sienkiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara

66. Walka człowieka ze swoimi słabościami. Omów zagadnienie na podstawie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

67. Motyw winy i kary. Omów zagadnienie na podstawie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

68. Ile człowiek jest gotów poświęcić dla innych? Omów zagadnienie na podstawie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

69. Co może determinować ludzkie postępowanie? Omów zagadnienie na podstawie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Stanisław Wyspiański, Wesele

70.Co utrudnia porozumienie między przedstawicielami różnych grup społecznych? Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

71. Rola chłopów i inteligencji w sprawie niepodległościowej. Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

72. Sen o Polsce czy sąd nad Polską? Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

73. Symboliczne znaczenie widm i zjaw. Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

74. Motyw tańca. Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I Jesień)

75. Rola przyrody w życiu jednostki i zbiorowości. Omów zagadnienie na podstawie Chłopów (tomu I – Jesień) Władysława Stanisława Reymonta. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

76. Obyczaj i tradycja w życiu społeczeństwa. Omów zagadnienie na podstawie Chłopów (tomu I – Jesień) Władysława Stanisława Reymonta. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

77. Konflikt pokoleń. Omów zagadnienie na podstawie Chłopów (tomu I – Jesień) Władysława Stanisława Reymonta. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Stefan Żeromski, Przedwiośnie

78. Jakie znaczenie ma tytuł dla odczytania sensu utworu? Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

79. Wojna i rewolucja jako źródła doświadczeń człowieka. Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

80. Różne wizje odbudowy Polski po odzyskaniu niepodległości. Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

81. Młodość jako czas kształtowania własnej tożsamości. Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Stefan Żeromski, Rozdzióbią nas kruki, wrony…

82. Refleksja o losach powstańców. Omów zagadnienie na podstawie utworu Rozdzióbią nas kruki, wrony… Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty)

83. Groteskowy obraz świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Ferdydurke Witolda Gombrowicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

84. Człowiek wobec presji otoczenia. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Ferdydurke Witolda Gombrowicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu

85.„Człowiek zlagrowany” jako ofiara zbrodniczego systemu. Omów zagadnienie na podstawie utworu Proszę państwa do gazu Tadeusza Borowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Tadeusz Borowski, Ludzie, którzy szli

86. Przejawy dehumanizacji. Omów zagadnienie na podstawie utworu Ludzie, którzy szli Tadeusza Borowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

87. Obozowa codzienność jako czas trudnych doświadczeń egzystencjalnych. Omów zagadnienie na podstawie utworu Ludzie, którzy szli Tadeusza Borowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat

88.Jakie znaczenie ma tytuł dla odczytania sensu utworu? Omów zagadnienie na podstawie Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

89. Czym dla człowieka może być praca? Omów zagadnienie na podstawie Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

90. Konsekwencje zniewolenia człowieka. Omów zagadnienie na podstawie Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem

91.Czy możliwe jest zachowanie godności w skrajnych sytuacjach? Omów zagadnienie na podstawie Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

92. Zagłada z perspektywy świadka i uczestnika wydarzeń w getcie. Omów zagadnienie na podstawie Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Albert Camus, Dżuma

93.Co skłania człowieka do poświęceń? Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

94. Człowiek wobec cierpienia i śmierci. Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

95. Czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych? Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

George Orwell, Rok 1984

96. Relacje międzyludzkie w rzeczywistości państwa totalitarnego. Omów zagadnienie na podstawie utworu Rok 1984 George’a Orwella. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

97. Jak zachować wolność w państwie totalitarnym? Omów zagadnienie na podstawie utworu Rok 1984 George’a Orwella. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

98. Znaczenie propagandy w państwie totalitarnym. Omów zagadnienie na podstawie utworu Rok 1984 George’a Orwella. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

99. Nowomowa jako sposób na ograniczenie wolności człowieka. Omów zagadnienie na podstawie utworu Rok 1984 George’a Orwella. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty)

100. Zagłada Kresów Wschodnich w czasie II wojny światowej. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Drogi donikąd Józefa Mackiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Sławomir Mrożek, Tango

101. Bunt przeciwko porządkowi społecznemu. Omów zagadnienie na podstawie Tanga Sławomira Mrożka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

102. Problem upadku wartości. Omów zagadnienie na podstawie Tanga Sławomira Mrożka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

103. Normy społeczne – ograniczają człowieka czy porządkują życie? Omów zagadnienie na podstawie Tanga Sławomira Mrożka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Marek Nowakowski, wybrane opowiadanie z tomu Raport o stanie wojennym

104. Bunt i bezradność – postawy bohaterów wobec realiów stanu wojennego. Omów zagadnienie na podstawie wybranego opowiadania z tomu Raport o stanie wojennym Marka Nowakowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Marek Nowakowski, Górą „Edek”

105. W jakim celu autor nawiązuje w swoim tekście do innego tekstu? Omów zagadnienie na podstawie utworu Górą „Edek” Marka Nowakowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Jacek Dukaj, Katedra

106. Nauka i metafizyka jako dwa sposoby mówienia o świecie. Omów zagadnienie na podstawie Katedry Jacka Dukaja. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Antoni Libera, Madame

107. Jak twórcy ukazują realia PRL-u? Omów zagadnienie na podstawie Madame Antoniego Libery. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

108. Rola autorytetu w kształtowaniu postaw młodych ludzi. Omów zagadnienie na podstawie Madame Antoniego Libery. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

109. Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi. Omów zagadnienie na podstawie Madame Antoniego Libery. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Andrzej Stasiuk, Miejsce

110. Jaką wartość dla człowieka ma pamięć o przeszłości? Omów zagadnienie na podstawie Miejsca Andrzeja Stasiuka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie

111. Stan wojenny z perspektywy obcokrajowca. Omów zagadnienie na podstawie utworu Profesor Andrews w Warszawie Olgi Tokarczuk. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty)

112. Czym dla człowieka może być podróżowanie? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Podróży z Herodotem Ryszarda Kapuścińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Pojęcia z Gramatyki Języka Polskiego

Części mowy

Zdanie

Główne zasady interpunkcyjne w języku polskim

Plan pisania tekstu na maturze pisemnej

Rozprawka Argumentacyjna

Notatka syntetyzująca

Wypracowanie

Esej

Artykuł

Plany wypracowań

Motyw miłości w literaturze

Motyw cierpienia w literaturze

Motyw patriotyzmu w literaturze

Motyw zbrodni i kary w literaturze

Motyw tragicznych wyborów w literaturze

Motyw walki o ojczyznę w literaturze

Motyw relacji z Bogiem w literaturze

Motyw matczynej miłości w literaturze

Rola kobiet w literaturze i społeczeństwie

Konflikt pokoleń w literaturze

Schemat analizy tekstu literackiego

Schemat analizy tekstu kultury

Jak analizować konteksty w literaturze

Jak formułować argumenty w wypracowaniu maturalnymJAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO

Stajesz właśnie przed pierwszym ważnym egzaminem w Twoim życiu, tak zwanym egzaminem dojrzałości. Co to tak naprawdę oznacza? Koniec nauki szkolnej i wejście w dorosłe życie, ale zanim się to stanie, musisz wykazać się wiedzą z historii kultury w oparciu o wybrane przez system edukacyjny teksty literackie od starożytności do współczesności. Zamkniesz tym samym pewien ważny etap w swoim życiu, udowodnisz, że wiesz, czym jest człowieczeństwo, znasz dorobek ludzkości i z tą wiedzą możesz świadomie rozpocząć odpowiedzialne życie.

Matura to także Twój bilet na studia, gdzie wreszcie będziesz się uczyć dokładnie tego, co Cię interesuje, a nie tego, co musisz.

Zanim jednak to się stanie, zapoznaj się z podstawą programową i wymaganiami maturalnymi, sprawdź przykładowe arkusze maturalne z lat ubiegłych, by wiedzieć, co Cię może czekać w maju.

Stwórz harmonogram nauki, rozplanuj czas na różne zagadnienia oraz ustal cele krótkoterminowe i długoterminowe.

Przykład masz poniżej:

+--------------------------+--------------------------+--------------------------+
| Miesiąc | Epoka | Zadania |
+--------------------------+--------------------------+--------------------------+
| Wrzesień | Starożytność, | Czytanie lektur, notatki |
| | Średniowiecze | |
+--------------------------+--------------------------+--------------------------+
| Październik | Renesans, Barok | Analiza, konteksty |
+--------------------------+--------------------------+--------------------------+
| Listopad | Oświecenie, Romantyzm | Powtórki, pisanie |
| | | analizy |
+--------------------------+--------------------------+--------------------------+
| Grudzień | Pozytywizm, Młoda Polska | Kluczowe tematy, analiza |
| | | utworów |
+--------------------------+--------------------------+--------------------------+
| Styczeń | Dwudziestolecie | Analiza tekstów, |
| | międzywojenne | powtórki |
+--------------------------+--------------------------+--------------------------+
| Luty | Literatura współczesna | Powtórki, pisanie esejów |
+--------------------------+--------------------------+--------------------------+
| Marzec | Konsolidacja | Przegląd całego |
| | | materiału |
+--------------------------+--------------------------+--------------------------+
| Kwiecień | Ostateczne przygotowania | Intensywne powtórki, |
| | | testy |
+--------------------------+--------------------------+--------------------------+

Twoja wiedza oparta będzie przede wszystkim na znajomości lektur (w niniejszej publikacji masz ich listę wraz z krótkim streszczeniem, postaciami i głównymi motywami) oraz pisaniu tekstów na podstawie łączenia ze sobą motywów.

Czytając niniejsze opracowanie, zwróć, proszę uwagę, na powtarzające się motywy – cierpienie, miłość, patriotyzm, wina i kara itp.

Co poza tym:

- Twórz notatki na temat głównych motywów, postaci i kontekstu.
- Ćwicz analizowanie różnych form literackich: poezji, prozy, dramatu.
- Praktykuj pisanie analizy tekstu, zwracając uwagę na konteksty.
- Ćwicz pisanie różnych form: rozprawka, esej, artykuł, notatka.
- Zwracaj uwagę na strukturę i argumentację.
- Zbadaj podstawowe pojęcia z teorii literatury (gatunki, środki stylistyczne).
- Utrwal informacje o ważnych kierunkach literackich.
- Regularnie powtarzaj zasady gramatyczne i ortograficzne.
- Ćwicz pisanie poprawnych form i zwrotów.
- Korzystaj z podręczników, opracowań i materiałów online.
- Zapisz się na korepetycje lub korzystaj z pomocy nauczyciela.

Sporo tego, prawda? Może rozboleć głowa. Ale zapewniam Cię, że większość z tego już znasz, umiesz, wiesz, musisz tylko wszystko sobie uporządkować, przypomnieć, połączyć fakty. A wówczas, zarówno przygotowania, jak i samo zdawanie stanie się… przyjemnością. Domyślam się, że teraz trudno w to uwierzyć, ale zapytaj, kogo chcesz. Niemal każdy potwierdzi, że z przyjemnością i nostalgią wspomina czas matur. To jakby ukoronowanie całej Twoje pracy i nauki od przedszkola, przez szkołę podstawową i średnią. Ucząc się teraz, zobaczysz, że wszystko układa się w spójny obraz.

Nie zapominaj o odpoczynku i regularnym czasie na relaks, pamiętaj o zdrowej diecie i aktywności fizycznej. To Twój czas, wykorzystaj go jak najlepiej.

Dobrym sposobem na naukę jest zaczynanie od ogółu, by stopniowo dodawać do zdobytej wiedzy coraz więcej szczegółów. Tak też jest skonstruowana ta publikacja – wychodzimy od ogólnych informacji, wyjaśnienia podstawowych pojęć, by następnie dać Ci coraz większe dawki informacji. Kończymy omówieniem zagadnień na maturę ustną oraz propozycjami na część pisemną w formie planów wypracowań.

Mam nadzieję, że taka forma pomoże Ci ogarnąć materiał. Nie zapominaj przy tym o podręcznikach, czytaniu lektur, słuchaniu nauczyciela, korzystaniu z innych źródeł. Wszystko to pomoże Ci przyswoić więcej wiedzy i czuć się pewniej na egzaminach.