Mazowiecki [premier]. Minibook - ebook

SŁOWO WSTĘPNE

Jubileuszowe minibooki „Znaku”

Niektóre pytania mimo upływu lat pozostają bez odpowiedzi. Inne rodzi współczesność.

„Znak” od ponad 67 lat nie boi się stawiać zarówno jednych jak i drugich.

700 numerów miesięcznika kryje bogactwo kilkunastu tysięcy tekstów i ponad 100 tys. stron! Minibooki to wybór tych najważniejszych, najciekawszych i najbardziej kontrowersyjnych ułożonych w trzy serie: Człowiek, Kontrowersje, Autorytety.

Z okazji jubileuszu wydania 700. numeru miesięcznika „Znak” zapraszamy do zmagania się z tematami trudnymi, ale ważnymi. Kontrowersyjnymi, ale niesensacyjnymi. Z myślami i poglądami postaci nie tylko znanych, ale i mądrych. Robimy to od 1946 roku. Dołącz do nas!

Redakcja
Miesięcznika „Znak”

PS. Minibooki powstały dzięki uprzejmości właścicieli i spadkobierców praw autorskich, którzy zrezygnowali z wynagrodzeń za ponowne wykorzystanie tekstów. Serdecznie Im dziękujemy za wsparcie tego projektu. Przychody ze sprzedaży minibooków zostaną przeznaczone na kontynuowanie działalności miesięcznika „Znak”. Więcej: www.700.znak.com.plPOWRÓT DO EUROPY

Przemówienie na forum Rady Europy w Strasburgu
Tadeusz Mazowiecki

Panie Przewodniczący, Panie i Panowie,

Europa przeżywa czas niezwykły. Oto połowa kontynentu, oderwana od macierzystego pnia przed blisko półwieczem, pragnie do niego powrócić. Powrót do Europy! To zdanie robi w ostatnich czasach w krajach środkowej i wschodniej Europy coraz większą karierę. Mówią o powrocie politycy, ekonomiści, mówią o nim ludzie kultury, choć tym ostatnim najlepiej się udawało w Europie pozostawać: w Europie ducha, Europie rozumianej jako wspólnota tradycji i wartości. Być może powrót do Europy to zbyt słabe określenie dla procesu, który przeżywamy. Trzeba mówić raczej o odradzaniu się Europy, która w gruncie rzeczy przestała istnieć od czasu postanowień z Jałty.

Moja obecność wśród Was jest znakiem tego odrodzenia. Jest znakiem odrodzenia europejskiego poczucia wspólnoty i solidarności, o których nazbyt często zapominano w ostatnich dziesięcioleciach. Mówiąc te słowa, chciałbym równocześnie wspomnieć tych wszystkich, u których poczucie wspólnoty i solidarności europejskiej pozostały żywe. Myślę o tych, którzy głośno i publicznie protestowali przeciw aktom przemocy takim jak inwazja Węgier w 1956 r. i Czechosłowacji w 1968. Myślę też o rzeszach naszych zachodnich przyjaciół, którzy nieśli nam pomoc moralną i materialną po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego w 1981 r. W różnych okresach, w latach dla nas ciężkich tworzyła się niezwykle cenna tkanka więzi międzyludzkich, która trwa do dzisiaj i stanowi nieocenioną podstawę pod odbudowę politycznych i gospodarczych elementów autentycznej wspólnoty z innymi krajami naszego kontynentu.

Polacy są narodem świadomym swojej przynależności do Europy, swojej europejskości. Są jej świadomi podobnie jak inne europejskie narody żyjące u zbiegu kultur, w sąsiedztwie wielkich mocarstw, przeżywając okresy polityczne istnienia i nieistnienia i z tego powodu potrzebujące utwierdzenia się w swojej tożsamości. Zawsze punktem odniesienie dla odpowiedzi o naszą tożsamość była Europa. Europa, której Polacy czuli się obrońcami, którą kochali. Przez trzysta lat żywa była w Polsce ideologia „przedmurza chrześcijaństwa” – a więc przedmurza Europy. Jest zatem Europa obecna w polskiej świadomości jako wartość –dla której warto żyć, lecz dla której trzeba czasami umierać. Do tej Europy miewano także żale, pretensje, i to nastawienie tkwi w naszej świadomości zbiorowej po dzień dzisiejszy. Nadal widzimy w Europie wartość, ojczyznę wolności i prawa – i nadal mocno się z Europą utożsamiamy. Nadal mamy do Europy pretensje – za zgodę na Jałtę, na podział Europy, na pozostawienie nas po tamtej stronie żelaznej kurtyny.

Dzisiaj jednak, kiedy powrót do Europy, kiedy odrodzenie Europy jako całości staje się coraz bardziej realne, coraz częściej zadajemy sobie pytanie o to, co mamy Europie do przekazania, jaki jest nasz dzisiejszy wkład do europejskiego skarbca? Otóż sądzę, że mamy Europie do zaoferowania niemało. Naszym wkładem do Europy jest zarówno nasza siła jak i nasza słabość.

Jesteśmy jak człowiek po ciężkiej chorobie. Znajdowaliśmy się przez lata pod straszliwą presją totalitarnego ciśnienia i wytrzymaliśmy je. Jesteśmy nadal rekonwalescentami. Nasza gospodarka znalazła się w stanie kryzysu, z którego ją podnosimy, demokratyczne instytucje państwa są dopiero odbudowywane i przywracane życiu. Ale mamy doświadczenia, których nie zapomnimy i które będziemy przekazywać innym.

Ciąg dalszy dostępny w wersji pełnej