-
W empik go
Metafizyka dla studentów teologii - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
4 listopada 2022
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
LUB
24,99 zł za tytuł
Tytuł dostępny w abonamencie Empik Go już od 24,99 zł / 30 dni
Sprawdź
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Metafizyka dla studentów teologii - ebook
Problematykę metafizyczną (i szerzej - filozoficzną) podejmowało wielu myślicieli. Filozofowie różnili się nie tylko co do odpowiedzi na konkretne pytania filozoficzne, ale i co do tego, czym ma być filozofia, czym ma być metafizyka. Historia filozofii zna różne metafizyki i różne jej koncepcje. Wypada więc krótko scharakteryzować przyjętą w niniejszej książce koncepcję metafizyki, podając jej przedmiot, cel i metodę.
Ks. prof. dr hab. Piotr Moskal – jest profesorem nauk humanistycznych, emerytowanym profesorem zwyczajnym KUL, aktualnie profesorem WSD w Pelplinie.
Opublikował m.in. następujące prace: Problem filozofii dziejów. Próba rozwiązania w świetle filozofii bytu (Lublin: RW KUL 1993); Spór o racje religii (Lublin: TN KUL 2000); Czy istnieje Bóg? Zarys filozofii Boga (Pelplin: "Bernardinum" 2002); Religia i prawda (Lublin: Wydawnictwo KUL 2008,2009); Filozofia Boga i epistemologia przekonań teistycznych (Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych 2008); Apologia religii katolickiej (Lublin: Wydawnictwo KUL 2012); Apology for the Catholic Religion (Lublin: Wydawnictwo KUL 2013); Traktat o religii (Lublin: Wydawnictwo KUL 2014); Filozofia Boga (Pelplin: "Bernardinum" 2015, 2021), Filozofia religii (Pelplin: "Bernardinum" 2020), Krótka apologia religii katolickiej (Pelplin: "Bernardinum" 2021).
| Kategoria: | Wiara i religia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8127-965-9 |
| Rozmiar pliku: | 515 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WSTĘP
Nazwa „metafizyka”
Termin „metafizyka” bywa różnie rozumiany. Powszechnie przyjmuje się, że po raz pierwszy użył go w I wieku przed Chrystusem perypatetyk Andronikos z Rodos – kierownik (scholarcha) założonej w Atenach przez Arystotelesa (384/3–322 przed Chrystusem) szkoły zwanej „Lykeion” („Liceum”). Tenże Andronikos, porządkując pisma Arystotelesa, po dziełach przyrodniczych, czyli fizycznych (Ta physika), umieścił 14 ksiąg poświęconych problematyce bytu, które nazwał metafizyką (Ta meta ta physika).
Termin „metafizyka” miał więc początkowo sens porządkujący: metafizyka to to, co jest po fizyce. Z czasem zyskał jednak i inny, głębszy sens. Greckie meta znaczy nie tylko „po” (post), ale i „ponad” (super). Termin „metafizyka” oznacza więc również to, co jest ponadzmysłowe czy niezmysłowe, ponadfizyczne czy transfizyczne1.
Potrzeba metafizyki w studium teologii
Metafizyka bywa kontestowana lub zwyczajnie ośmieszana, nawet w środowisku kościelnym. Warto więc przywołać dłuższy cytat z encykliki Fides et ratio św. Jana Pawła II:
potrzebna jest filozofia o zasięgu prawdziwie metafizycznym, to znaczy umiejąca wyjść poza dane doświadczalne, aby w swoim poszukiwaniu prawdy odkryć coś absolutnego, ostatecznego, fundamentalnego. Wymóg ten wpisany jest zarówno w poznanie o charakterze mądrościowym, jak i analitycznym; w szczególności zaś jest to wymóg typowy dla poznania dobra moralnego, którego ostatecznym fundamentem jest najwyższe Dobro, sam Bóg. Nie chcę tutaj mówić o metafizyce jako o konkretnej szkole lub określonym nurcie powstałym w przeszłości. Pragnę jedynie stwierdzić, że rzeczywistość i prawda wykraczają poza granice tego co faktyczne i empiryczne; chcę też wystąpić w obronie ludzkiej zdolności do poznania tego wymiaru transcendentnego i metafizycznego w sposób prawdziwy i pewny, choć niedoskonały i analogiczny. W tym sensie nie należy uważać metafizyki za alternatywę antropologii, jako że to właśnie metafizyka pozwala uzasadnić pojęcie godności osoby, wskazując na jej naturę duchową. Problematyka osoby stanowi szczególnie dogodny teren, na którym dokonuje się spotkanie z bytem, a tym samym z refleksją metafizyczną.
Wszędzie tam, gdzie człowiek dostrzega wezwanie absolutu i transcendencji, otwiera się przed nim droga do metafizycznego wymiaru rzeczywistości: w prawdzie, w pięknie, w wartościach moralnych, w drugim człowieku, w samym bycie, w Bogu. Wielkie wyzwanie, jakie stoi przed nami u kresu obecnego tysiąclecia, wyzwanie równie nieuniknione jak pilne, polega na przejściu od fenomenu do fundamentu. Nie można zatrzymać się na samym doświadczeniu; także wówczas gdy wyraża ono i ujawnia wewnętrzność człowieka i jego duchowość, refleksja racjonalna winna docierać do poziomu istoty duchowej i do fundamentu, który jest jej podłożem. A zatem refleksja filozoficzna, która wykluczałaby wszelkie otwarcie na metafizykę, byłaby zupełnie nieprzydatna do pełnienia funkcji pośredniczącej w zrozumieniu Objawienia.
Słowo Boże nieustannie odwołuje się do tego, co wykracza poza granice doświadczenia, a nawet ludzkiej myśli; ale ta «tajemnica» nie mogłaby zostać objawiona ani teologia nie mogłaby uczynić jej w pewien sposób zrozumiałą (…), gdyby ludzkie poznanie było ograniczone wyłącznie do świata doświadczeń zmysłowych. Dlatego metafizyka odgrywa szczególnie ważną rolę w poszukiwaniach teologicznych. Teologia pozbawiona wymiaru metafizycznego nie potrafiłaby wyjść poza analizę doświadczenia religijnego, a intellectus fidei nie mógłby z jej pomocą poprawnie wyrazić uniwersalnej i transcendentnej wartości prawdy objawionej2.
Koncepcja metafizyki
Problematykę metafizyczną (i szerzej – filozoficzną) podejmowało wielu myślicieli. Filozofowie różnili się nie tylko co do odpowiedzi na konkretne pytania filozoficzne, ale i co do tego, czym ma być filozofia, czym ma być metafizyka. Historia filozofii zna różne metafizyki i różne jej koncepcje. Wypada więc krótko scharakteryzować przyjętą w niniejszej książce koncepcję metafizyki, podając jej przedmiot, cel i metodę.
Przedmiotem metafizyki nie jest pojęcie bytu, ale byt, rzeczywistość, czyli to, co jest, co istnieje. Przedmiotem w punkcie wyjścia metafizyki ogólnej jest wszelki, to znaczy jakikolwiek, byt będący przedmiotem doświadczenia. Przedmiotem w punkcie wyjścia metafizyki człowieka (antropologii filozoficznej) jest byt ludzki. Przedmiotem w punkcie wyjścia metafizyki przyrody są byty przyrodnicze, a metafizyki kultury, poznania, moralności, sztuki i religii – kultura, poznanie, moralność, sztuka i religia.
Celem przedmiotowym (obiektywnym) metafizyki jest rozumienie rzeczywistości3. Chodzi najpierw o poznawcze uchwycenie tego, co to jest byt, czym jest byt – jakikolwiek byt. Następnie chodzi o ostateczne wyjaśnienie rzeczywistości polegające na wskazaniu na ostateczne racje-przyczyny bytu w wewnętrznej strukturze bytu i w relacjach międzybytowych.
Metodą metafizyki jest intuicyjne, doświadczalne, niedyskursywne, poznawcze ujęcie bytu oraz redukcyjne wyjaśnianie bytu, zmierzające do okazania ostatecznych i koniecznych racji ontycznych rzeczywistości.
1 Zob. św. Tomasz z Akwinu. Super Boetium De Trinitate q. 5 a. 1 resp.
2 Jan Paweł II, Encyklika o relacjach między wiarą a rozumem Fides et ratio, 83.
3 Celem podmiotowym (subiektywnym) może być chęć zrozumienia świata, ale celem tym może być tylko zdanie egzaminu. Cel podmiotowy to to, co student chce osiągnąć.
Nazwa „metafizyka”
Termin „metafizyka” bywa różnie rozumiany. Powszechnie przyjmuje się, że po raz pierwszy użył go w I wieku przed Chrystusem perypatetyk Andronikos z Rodos – kierownik (scholarcha) założonej w Atenach przez Arystotelesa (384/3–322 przed Chrystusem) szkoły zwanej „Lykeion” („Liceum”). Tenże Andronikos, porządkując pisma Arystotelesa, po dziełach przyrodniczych, czyli fizycznych (Ta physika), umieścił 14 ksiąg poświęconych problematyce bytu, które nazwał metafizyką (Ta meta ta physika).
Termin „metafizyka” miał więc początkowo sens porządkujący: metafizyka to to, co jest po fizyce. Z czasem zyskał jednak i inny, głębszy sens. Greckie meta znaczy nie tylko „po” (post), ale i „ponad” (super). Termin „metafizyka” oznacza więc również to, co jest ponadzmysłowe czy niezmysłowe, ponadfizyczne czy transfizyczne1.
Potrzeba metafizyki w studium teologii
Metafizyka bywa kontestowana lub zwyczajnie ośmieszana, nawet w środowisku kościelnym. Warto więc przywołać dłuższy cytat z encykliki Fides et ratio św. Jana Pawła II:
potrzebna jest filozofia o zasięgu prawdziwie metafizycznym, to znaczy umiejąca wyjść poza dane doświadczalne, aby w swoim poszukiwaniu prawdy odkryć coś absolutnego, ostatecznego, fundamentalnego. Wymóg ten wpisany jest zarówno w poznanie o charakterze mądrościowym, jak i analitycznym; w szczególności zaś jest to wymóg typowy dla poznania dobra moralnego, którego ostatecznym fundamentem jest najwyższe Dobro, sam Bóg. Nie chcę tutaj mówić o metafizyce jako o konkretnej szkole lub określonym nurcie powstałym w przeszłości. Pragnę jedynie stwierdzić, że rzeczywistość i prawda wykraczają poza granice tego co faktyczne i empiryczne; chcę też wystąpić w obronie ludzkiej zdolności do poznania tego wymiaru transcendentnego i metafizycznego w sposób prawdziwy i pewny, choć niedoskonały i analogiczny. W tym sensie nie należy uważać metafizyki za alternatywę antropologii, jako że to właśnie metafizyka pozwala uzasadnić pojęcie godności osoby, wskazując na jej naturę duchową. Problematyka osoby stanowi szczególnie dogodny teren, na którym dokonuje się spotkanie z bytem, a tym samym z refleksją metafizyczną.
Wszędzie tam, gdzie człowiek dostrzega wezwanie absolutu i transcendencji, otwiera się przed nim droga do metafizycznego wymiaru rzeczywistości: w prawdzie, w pięknie, w wartościach moralnych, w drugim człowieku, w samym bycie, w Bogu. Wielkie wyzwanie, jakie stoi przed nami u kresu obecnego tysiąclecia, wyzwanie równie nieuniknione jak pilne, polega na przejściu od fenomenu do fundamentu. Nie można zatrzymać się na samym doświadczeniu; także wówczas gdy wyraża ono i ujawnia wewnętrzność człowieka i jego duchowość, refleksja racjonalna winna docierać do poziomu istoty duchowej i do fundamentu, który jest jej podłożem. A zatem refleksja filozoficzna, która wykluczałaby wszelkie otwarcie na metafizykę, byłaby zupełnie nieprzydatna do pełnienia funkcji pośredniczącej w zrozumieniu Objawienia.
Słowo Boże nieustannie odwołuje się do tego, co wykracza poza granice doświadczenia, a nawet ludzkiej myśli; ale ta «tajemnica» nie mogłaby zostać objawiona ani teologia nie mogłaby uczynić jej w pewien sposób zrozumiałą (…), gdyby ludzkie poznanie było ograniczone wyłącznie do świata doświadczeń zmysłowych. Dlatego metafizyka odgrywa szczególnie ważną rolę w poszukiwaniach teologicznych. Teologia pozbawiona wymiaru metafizycznego nie potrafiłaby wyjść poza analizę doświadczenia religijnego, a intellectus fidei nie mógłby z jej pomocą poprawnie wyrazić uniwersalnej i transcendentnej wartości prawdy objawionej2.
Koncepcja metafizyki
Problematykę metafizyczną (i szerzej – filozoficzną) podejmowało wielu myślicieli. Filozofowie różnili się nie tylko co do odpowiedzi na konkretne pytania filozoficzne, ale i co do tego, czym ma być filozofia, czym ma być metafizyka. Historia filozofii zna różne metafizyki i różne jej koncepcje. Wypada więc krótko scharakteryzować przyjętą w niniejszej książce koncepcję metafizyki, podając jej przedmiot, cel i metodę.
Przedmiotem metafizyki nie jest pojęcie bytu, ale byt, rzeczywistość, czyli to, co jest, co istnieje. Przedmiotem w punkcie wyjścia metafizyki ogólnej jest wszelki, to znaczy jakikolwiek, byt będący przedmiotem doświadczenia. Przedmiotem w punkcie wyjścia metafizyki człowieka (antropologii filozoficznej) jest byt ludzki. Przedmiotem w punkcie wyjścia metafizyki przyrody są byty przyrodnicze, a metafizyki kultury, poznania, moralności, sztuki i religii – kultura, poznanie, moralność, sztuka i religia.
Celem przedmiotowym (obiektywnym) metafizyki jest rozumienie rzeczywistości3. Chodzi najpierw o poznawcze uchwycenie tego, co to jest byt, czym jest byt – jakikolwiek byt. Następnie chodzi o ostateczne wyjaśnienie rzeczywistości polegające na wskazaniu na ostateczne racje-przyczyny bytu w wewnętrznej strukturze bytu i w relacjach międzybytowych.
Metodą metafizyki jest intuicyjne, doświadczalne, niedyskursywne, poznawcze ujęcie bytu oraz redukcyjne wyjaśnianie bytu, zmierzające do okazania ostatecznych i koniecznych racji ontycznych rzeczywistości.
1 Zob. św. Tomasz z Akwinu. Super Boetium De Trinitate q. 5 a. 1 resp.
2 Jan Paweł II, Encyklika o relacjach między wiarą a rozumem Fides et ratio, 83.
3 Celem podmiotowym (subiektywnym) może być chęć zrozumienia świata, ale celem tym może być tylko zdanie egzaminu. Cel podmiotowy to to, co student chce osiągnąć.
więcej..
