Metodyka sporządzania umów gospodarczych - ebook

Publikacja zawiera przystępne omówienie wielu rodzajów umów, z jakimi można się spotkać w praktyce obrotu oraz aktualne orzecznictwo.
Wzory klauzul umownych przedstawiono w sposób praktyczny, z objaśnieniem i wskazaniem wariantów stosowanych w określonych sytuacjach.
W opracowaniu zawarto nie tylko omówienie istotnych zagadnień stosunku zobowiązaniowego i oświadczenia woli, lecz także wiele przykładów obrazujących konsekwencje stosowania przedstawionych rozwiązań.

Najnowsze wydanie zostało rozbudowane o wzory umów:
- sprzedaży akcji,
- podziału majątku wspólnego małżonków uwzględniającą przedsiębiorstwo i udziały w spółce prawa handlowego.

Dodano zagadnienia na temat grupy spółek (holdingu), jak również wzór aneksu oraz porozumienia w zakresie waloryzacji do umowy o roboty budowlane.
Książka zawiera także nowe wzory umów, w tym dotyczące obrotu akcjami oraz umowę podziału majątku wspólnego obejmującego przedsiębiorstwo i spółkę prawa handlowego.

Wzory pism zawarte w publikacji dostępne są w wersji elektronicznej do pobrania ze strony internetowej po wpisaniu zamieszczonego w książce kodu aktywacyjnego. Wzory można modyfikować i dostosowywać do indywidualnych potrzeb.

Książka jest przeznaczona w szczególności dla aplikantów, którzy podczas odbywania aplikacji powinni zdobyć podstawową wiedzę o technice sporządzania umów, aby później doskonalić się w tej materii. Opracowanie zainteresuje również prawników praktyków mających do czynienia z obrotem gospodarczym, którzy będą mogli ulepszyć wypracowane już techniki lub zwrócić uwagę na te elementy, które dotychczas były pomijane.

WYKAZ SKRÓTÓW | str.  13

WPROWADZENIE | str.  15

ROZDZIAŁ 1

OGÓLNE REGULACJE DOTYCZĄCE ZOBOWIĄZAŃ UMOWNYCH

1. Wstęp  | str. 17
2. Oświadczenia woli | str.  19

  2.1.  Pojęcie oświadczeń woli | str.  19

  2.2.  Wykładnia oświadczeń woli | str.  23

  2.3.  Wykładnia umowy | str.  27

  2.4.  Problematyka wad oświadczeń woli | str.  33

  2.4.1.  Brak świadomości lub swobody w podjęciu decyzji i wyrażeniu woli | str.  34

  2.4.2.  Pozorność | str.  38

  2.4.3.  Błąd | str.  40

  2.4.4.  Groźba | str.  44

  2.5.  Problematyka uchylania się od skutków oświadczenia woli | str.  45

3. Pojęcie i struktura stosunku zobowiązaniowego | str.  48

  3.1.  Pojęcie stosunku zobowiązaniowego | str.  49

  3.2.  Struktura stosunku zobowiązaniowego | str.  53

  3.3.  Umowa jako stosunek zobowiązaniowy | str.  55

  3.3.1.  Zawarcie umowy | str.  56

  3.3.2.  Uchylenie się od zawarcia umowy | str.  58

  3.3.3.  Zmiana umowy | str.  59

  3.3.4.  Wygaśnięcie umowy | str.  61

4. Pojęcie i zakres zasady swobody umów | str.  63

  4.1.  Pozytywna strona zasady swobody umów | str.  65

  4.2.  Wyznaczanie granic swobody umów | str.  65

  4.3.  Skutki przekroczenia zakresu swobody umów | str.  69

  4.3.1.  Wyzysk | str.  70

  4.3.2.  Niemożliwość świadczenia | str.  70

  4.3.3.  Szczególne przypadki ograniczenia zasady swobody umów | str.  71

5. Szczególne zasady i klauzule wyznaczające treść zawieranej umowy | str.  72

  5.1.  Zasada trwałości umów | str.  72

  5.2.  Zasada współdziałania | str.  73

5.3.  Zasada dobrej wiary (dobrych obyczajów) | str.  75

  5.4.  Zasada uczciwego obrotu (uczciwości kupieckiej) | str.  75

  5.5.  Klauzula społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa | str.  76

  5.6.  Klauzula zwyczaju | str.  76

6. Zawieranie umów w obrocie konsumenckim | str.  77

  6.1.  Pojęcie wzorców umownych | str.  79

  6.2.  Charakter prawny wzorców | str.  80

  6.3.  Zawarcie umowy przy użyciu wzorca | str.  81

  6.4.  Niedozwolone postanowienia umowne w umowach konsumenckich | str.  83

  6.5.  Umowy zawierane z konsumentem poza lokalem przedsiębiorstwa | str.  84

  6.6.  Umowy z konsumentem zawierane na odległość | str.  85

  6.7.  Zagadnienia szczególne związane z umowami z udziałem konsumenta | str.  87

  6.8.  Wzorce umów w handlu elektronicznym | str.  89

7. Forma umowy | str.  90

  7.1.  Rodzaje formy czynności prawnej | str.  90

  7.2.  Elementy konstrukcyjne zwykłej formy pisemnej | str.  91

  7.3.  Elementy konstrukcyjne kwalifikowanej formy pisemnej | str.  97

  7.3.1.  Forma pisemna z urzędowym poświadczeniem podpisu | str.  97

  7.3.2.  Forma aktu notarialnego | str.  99

  7.3.3.  Forma pisemna z datą pewną | str.  103

  7.4.  Pactum de forma | str.  104

  7.5.  Skutki niezachowania formy zastrzeżonej | str.  106

  7.5.1.  Forma pisemna zastrzeżona ad probationem | str.  106

  7.5.2.  Forma pisemna zastrzeżona ad solemnitatem | str.  109

  7.5.3.  Forma ad eventum | str.  112

  7.6.  Forma następczych czynności prawnych | str.  113

8. Systematyka wadliwych czynności prawnych | str.  114

  8.1.  Nieważność umowy | str.  114

  8.1.1.  Sprzeczność umowy z prawem jako przesłanka jej nieważności | str.  117

  8.1.2.  Sprzeczność umowy z właściwością stosunku | str.  119

  8.1.3.  Sprzeczność umowy z zasadami współżycia społecznego | str.  119

  8.1.4.  Konsekwencje nieważnych zapisów umownych | str.  121

  8.2.  Bezskuteczność czynności prawnej | str.  126

  8.2.1.  Bezskuteczność zawieszona | str.  126

  8.2.2.  Bezskuteczność względna | str.  129

9. Wykonanie zobowiązań wynikających z kontraktu | str.  132

  9.1.  Wykonanie zobowiązania | str.  132

  9.1.1.  Wykonanie zobowiązania w całości lub w części | str.  132

  9.1.2.  Jakość świadczenia | str.  133

  9.1.3.  Zarachowanie świadczenia na poczet kilku długów | str.  133

  9.2.  Osobisty charakter świadczenia dłużnika | str.  135

  9.3.  Zasada współdziałania wierzyciela | str.  137

  9.4.  Miernik staranności | str.  138

  9.5.  Miejsce i czas wykonania zobowiązania | str.  140

  9.5.1.  Miejsce wykonania zobowiązania | str.  140

  9.5.2.  Termin wykonania zobowiązania | str.  143

9.6.  Wykonanie zobowiązania o charakterze wzajemnym | str.  146

  9.7.  Prawo zatrzymania | str.  147

10. Przesłanki i zasady odpowiedzialności kontraktowej | str.  149

  10.1.  Przesłanki odpowiedzialności kontraktowej | str.  149

  10.1.1.  Uwagi ogólne | str.  149

  10.1.2.  Odpowiedzialność za culpa in contrahendo | str.  155

  10.2.  Zasady odpowiedzialności kontraktowej | str.  158

  10.3.  Umowna modyfikacja zasad odpowiedzialności kontraktowej | str.  159

  10.4.  Następcza niemożliwość świadczenia | str.  163

  10.5.  Opóźnienie a zwłoka dłużnika | str.  165

  10.6.  Zwłoka wierzyciela | str.  168

  10.7.  Odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umów wzajemnych | str.  170

  10.8.  Zbieg odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej | str.  175

ROZDZIAŁ 2

KOMPARYCJA UMOWY

1. Pojęcie komparycji umowy | str.  179
2.   Zdolność kontraktowa | str.  179
3. Struktura komparycji umowy | str.  180

  3.1.  Nazwa umowy | str.  180

  3.2.  Data i miejsce zawarcia umowy | str.  181

  3.3.  Preambuła | str.  182

  3.3.1.  Uwagi ogólne | str.  182

  3.3.2.  Przykładowe propozycje preambuły | str.  183

  3.4.  Strony umowy | str.  183

  3.4.1.  Osoba fizyczna | str.  183

  3.4.1.1.  Indywidualizacja osoby fizycznej | str.  184

  3.4.1.2.  Konsumenci | str.  185

  3.4.1.3.  Przedsiębiorcy | str.  185

  3.4.1.4.  Firma jako oznaczenie przedsiębiorcy | str.  188

  3.4.1.5.  Zawarcie umowy przez osobę pozostającą w związku małżeńskim | str.  193

  3.4.2.  Osoby prawne | str.  196

  3.4.2.1.  Uwagi ogólne | str.  196

  3.4.2.2.  Skarb Państwa | str.  198

  3.4.2.3.  Państwowe osoby prawne | str.  199

  3.4.2.4.  Jednostki samorządu terytorialnego | str.  202

  3.4.3.  Jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej | str.  203

  3.4.4.  Kościelne osoby prawne | str.  204

  3.4.4.1.  Kościół katolicki | str.  204

  3.4.4.2.  Pozostałe kościoły i związki wyznaniowe | str.  205

  3.5.  Reprezentacja podmiotów przy zawieraniu umowy | str.  206

  3.5.1.  Spółka cywilna | str.  207

  3.5.2.  Spółka jawna | str.  209

  3.5.3.  Spółka partnerska | str.  211

  3.5.4.  Spółka komandytowa | str.  212

  3.5.5.  Spółka komandytowo-akcyjna | str.  214

  3.5.6.  Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością | str.  215

  3.5.7.  Spółka akcyjna | str.  217

  3.5.8.  Prosta spółka akcyjna | str.  220

  3.5.9.  Grupa spółek (holding) | str.  223

  3.5.10.  Spółdzielnia | str.  224

  3.5.11.  Wspólnota mieszkaniowa | str.  225

  3.5.12.  Fundacja | str.  226

  3.5.13.  Stowarzyszenie | str.  227

  3.5.14.  Skarb Państwa | str.  230

  3.5.15.  Jednostki samorządu terytorialnego | str.  231

  3.6.  Pełnomocnictwo | str.  233

  3.6.1.  Uwagi ogólne | str.  233

  3.6.2.  Zawarcie umowy z osobą do tego nieupoważnioną | str.  235

  3.7.  Prokura | str.  237

4. Wzory komparycji z praktycznymi wyjaśnieniami | str.  239

  4.1.  Skarb Państwa – minister | str.  239

  4.2.  Wojewoda | str.  240

  4.3.  Urząd wojewódzki | str.  240

  4.4.  Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe | str.  241

  4.5.  Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad | str.  241

  4.6.  Przedsiębiorstwo państwowe | str.  242

  4.7.  Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa | str.  243

  4.8.  Agencja Mienia Wojskowego | str.  244

  4.9.  Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości | str.  245

  4.10.  Sądy powszechne | str.  245

  4.11.  Prokuratura | str.  246

  4.12.  Policja | str.  247

  4.13.  Straż miejska | str.  248

  4.14.  Państwowa Straż Pożarna | str.  248

  4.15.  Urząd skarbowy | str.  249

  4.16.  Izba administracji skarbowej | str.  250

  4.17.  Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) | str.  250

  4.18.  Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej | str.  251

  4.19.  Gmina | str.  252

  4.20.  Jednostka organizacyjna gminy | str.  253

  4.20.1.  Ogród zoologiczny | str.  253

  4.20.2.  Przedszkole | str.  253

  4.20.3.  Szkoła podstawowa | str.  254

  4.21.  Miasto stołeczne Warszawa | str.  254

  4.22.  Powiat | str.  255

  4.23.  Województwo | str.  256

  4.24.  Muzeum | str.  258

  4.25.  Teatr | str.  258

  4.26.  Stowarzyszenie | str.  259

4.26.1.  Ochotnicza straż pożarna | str.  260

  4.26.2.  Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR) | str.  260

  4.26.3.  Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (WOPR) | str.  261

  4.26.4.  Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR) | str.  261

  4.27.  Uczelnia | str.  262

  4.28.  Fundacja | str.  262

  4.29.  Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej | str.  263

  4.30.  Spółdzielnia | str.  263

  4.31.  Wspólnota mieszkaniowa | str.  264

  4.32.  Związki zawodowe | str.  265

  4.33.  Instytut badawczy | str.  266

  4.34.  Spółka cywilna | str.  267

  4.35.  Spółka jawna | str.  268

  4.36.  Spółka partnerska | str.  269

  4.37.  Spółka komandytowa | str.  270

  4.38.  Spółka komandytowo-akcyjna | str.  271

  4.39.  Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością | str.  273

  4.40.  Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji | str.  275

  4.41.  Prosta spółka akcyjna | str.  275

  4.42.  Spółka akcyjna | str.  276

  4.43.  Spółka akcyjna w organizacji | str.  277

  4.44.  Syndyk | str.  278

  4.45.  Sądowy zarządca nieruchomości | str.  279

  4.46.  Towarzystwo budownictwa społecznego (TBS) | str.  280

  4.47.  Kościelne osoby prawne | str.  281

ROZDZIAŁ 3

PODSTAWOWE POSTANOWIENIA UMOWNE

1. Proces formułowania postanowień umownych | str.  283

  1.1.  Oferta | str.  284

  1.1.1.  Uwagi ogólne | str.  284

  1.1.2.  Oferta w postaci elektronicznej | str.  288

  1.2.  Negocjacje | str.  290

  1.3.  List intencyjny | str.  290

  1.4.  Przetarg i aukcja | str.  291

2. Elementy treści umowy | str.  295

  2.1.  Uwagi ogólne | str.  295

  2.2.  Preambuła | str.  295

  2.3.  Słownik pojęć umowy | str.  298

  2.4.  Postanowienia wstępne | str.  299

  2.5.  Przedmiot umowy | str.  300

  2.5.1.  Uwagi ogólne | str.  300

  2.5.2.  Świadczenia jednorazowe, okresowe, ciągłe | str.  303

  2.5.3.  Świadczenia podzielne i niepodzielne | str.  304

  2.5.4.  Świadczenia oznaczone indywidualnie i rodzajowo | str.  306

  2.5.5.  Świadczenie pieniężne i odsetki | str.  306

2.5.6.  Umowy odnoszące się do osób trzecich | str.  307

  2.5.6.1.  Uwagi ogólne | str.  307

  2.5.6.2.  Umowa o świadczenie przez osobę trzecią – art. 391 k.c. | str.  308

  2.5.6.3.  Umowa o zwolnienie dłużnika od obowiązku świadczenia – art. 392 k.c. | str.  310

  2.5.6.4.  Umowa na rzecz osoby trzeciej – art. 393 k.c. | str.  312

  2.6.  Postanowienia dotyczące wymagalności świadczeń | str.  315

  2.7.  Miejsce wykonania umowy | str.  315

  2.8.  Podstawowe obowiązki stron | str.  316

  2.9.  Sposób spełnienia świadczenia | str.  320

  2.10.  Terminy spełnienia świadczeń | str.  320

  2.11.  Materiały i siła robocza | str.  322

  2.12.  Wartość umowy | str.  322

  2.13.  Sposób rozliczenia i płatności | str.  322

  2.14.  Odpowiedzialność za szkody | str.  323

  2.15.  Czas zawarcia umowy | str.  324

  2.16.  Dodatkowe zabezpieczenia | str.  324

  2.17.  Postanowienia końcowe | str.  325

  2.18.  Omówienie skreśleń i pomyłek | str.  325

  2.19.  Podpis | str.  326

  2.20.  Załączniki do umowy | str.  327

ROZDZIAŁ 4

KLAUZULE UMOWNE

1. Klauzula dotycząca przejścia korzyści i ciężarów oraz niebezpieczeństwa | str.  328
2. Klauzula miejsca wykonania umowy | str.  331
3. Wynagrodzenie kosztorysowe | str.  333
4. Wynagrodzenie ryczałtowe | str.  337
5. Wykonanie zastępcze | str.  341
6. Klauzula dotycząca podwykonawców | str.  345
7. Zadatek | str.  349
8. Zaliczka | str.  355
9. Klauzula przejścia majątkowych praw autorskich | str.  357
10. Klauzula dotycząca udzielenia licencji | str.  369
11. Odsetki | str.  376
12. Kara umowna | str.  384
13. Warunek | str.  396
14. Termin | str.  403
15. Klauzula rebus sic stantibus | str.  407
16. Siła wyższa | str.  413
17. Gwarancja | str.  418
18. Zabezpieczenie wekslowe | str.  427
19. Przewłaszczenie na zabezpieczenie | str.  434
20. Hipoteka | str.  439
21. Zastaw | str.  446
22. Klauzula czynności z samym sobą | str.  450
23. Klauzula zakazu konkurencji | str. 457

  23.1.  Uwagi ogólne | str.  457

  23.2.  Zakaz konkurencji w umowie agencyjnej | str.  461

  23.3.  Zakaz konkurencji w umowie zawieranej z pracownikiem | str.  462

  23.4.  Modyfikacje, przykłady, orzecznictwo | str.  465

24. Klauzula poufności | str.  472
25. Klauzula waloryzacyjna | str.  480
26. Klauzula umownego prawa odstąpienia | str.  485
27. Odstępne | str.  493
28. Zapis na sąd polubowny | str.  496
29. Klauzula prorogacyjna | str.  502
30. Klauzula dotycząca jurysdykcji | str.  505
31. Klauzula salwatoryjna | str.  508
32. Klauzula języka | str.  511
33. Koszty związane z zawarciem umowy | str.  514
34. Zmiana umowy | str.  515

ROZDZIAŁ 5

UMOWY PODSTAWOWE

1. List intencyjny | str.  522
2. Umowa przedwstępna | str.  527
3. Umowa ramowa | str.  540
4. Umowa o świadczenie przez osobę trzecią (art. 391 k.c.) | str.  552
5. Umowa o zwolnienie dłużnika przez osobę trzecią z obowiązku świadczenia

(art. 392 k.c.) a umowa o przejęcie długu (art. 519 k.c.) | str.  557

ROZDZIAŁ 6

PRZYKŁADOWE UMOWY

1. Umowa cesji wierzytelności | str.  567
2. Umowa czarterowa | str.  572
3. Umowa o dzieło (umowa o wykonanie projektu architektonicznego) | str.  576
4. Umowa zlecenia | str.  595
5. Umowa o świadczenie usług serwisowych | str.  602
6. Umowa sprzedaży | str.  608
7. Umowa zastawu na udziałach w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością | str.  625
8. Umowa przedwstępna sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, wraz z pełnomocnictwem | str.  631
9. Umowa zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością | str.  635
10. Umowa spółki cywilnej | str.  643
11. Umowa o roboty budowlane | str.  660
12. Umowa konsorcjum | str.  675
13. Umowa spółki jawnej | str.  684
14. Umowa spółki partnerskiej | str.  695
15. Umowa spółki komandytowej | str.  705
16. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością | str.  714
17. Porozumienie wekslowe | str.  736
18. Umowa faktoringu niewłaściwego | str. 739
19. Umowa faktoringu właściwego | str.  744
20. Umowa o prawo dostępu do strony internetowej (hostingowa) | str.  747
21. Umowa leasingu operacyjnego | str.  751
22. Umowa leasingu finansowego | str.  759
23. Umowa merchandisingu reklamowego | str.  763
24. Umowa najmu okazjonalnego | str.  766
25. Umowa najmu wirtualnego biura | str.  775
26. Umowa poddzierżawy nieruchomości | str.  780
27. Umowa określająca sposób korzystania z nieruchomości (umowa quoad usum) | str.  784
28. Umowa rezerwacyjna | str.  789
29. Umowa zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa | str.  792
30. Umowa o nadzór autorski nad inwestycją | str.  804
31. Umowa poręczenia spłaty pożyczki | str.  807
32. Umowa poręczenia za dług przyszły | str.  810
33. Umowa pożyczki udziałowca do spółki | str.  814
34. Umowa potrącenia wzajemnych wierzytelności | str.  818
35. Umowa barteru | str.  822
36. Umowa franchisingu | str.  824
37. Umowa upoważnienia inkaso | str.  831
38. Umowa o prowadzenie rachunku powierniczego i depozytu adwokackiego | str.  836
39. Porozumienie w sprawie spłaty zadłużenia | str.  840
40. Umowa o zachowaniu poufności | str.  844
41. Umowa dotycząca wykonywania osobistych praw autorskich | str.  849
42. Umowa przeniesienia majątkowych praw autorskich | str.  853
43. Umowa dotycząca udzielenia licencji | str.  859
44. Umowa sprzedaży akcji | str.  863
45. Umowa podziału majątku wspólnego małżonków uwzględniająca przedsiębiorstwo i udziały w spółce prawa handlowego | str.  868