Mity Ajnów - ebook
Mity Ajnów - ebook
Ajnowie. Ostatnia pozostałość po kulturze przedjapońskiej, żywy ślad pradawnej historii Japonii. Przez wieki spychani przez Japończyków na północ, dyskryminowani i naturalizowani, do dzisiejszych czasów przetrwali jedynie na Hokkaido. Ci, którzy kultywują resztki ludowych tradycji, robią to głównie na użytek turystów, co uzależnia zachowanie tej niezwykle ciekawej kultury od bardzo niestałych gustów Zachodu. Jednak to głównie badaczom zachodnim nacja ta, która nie zdążyła wykształcić pisma, zawdzięcza spisanie i przetłumaczenie ludowych podań, mitów oraz eposów, z których wyłania się obraz ludu prostego, lecz niepozbawionego wyobraźni; bardzo związanego z naturą, ale posiadającego ugruntowane poglądy na temat miejsca człowieka na ziemi. Ich lektura przenosi Czytelnika w przeszłość, do czasów, gdy archipelag japoński zamieszkiwali bogowie i demony, gdy zwierzęta potrafiły mówić, a ludzie parali się czarami.
Spis treści
Wprowadzenie
Wstępne uwagi
Część 1: Mity wyjaśniające pochodzenie pewnych
zjawisk
I – Szczur i sowa
II – Zakochani bogowie piorunów
III – Dlaczego psy nie potrafią mówić
IV – Dlaczego koguty nie potrafią latać
V – Skąd wzięły się na świecie zające
VI – O położeniu miejsc intymnych
VII – Dlaczego ludzie nie mają okresu godowego
VIII – Sowa i żółw
IX – Jak pewien człowiek przechytrzył dwa lisy
X – O człowieku, który poślubił boginię-niedźwiedzicę
XI – O dwóch lisach, krecie i wronach
XII – Skradziony talizman
XIII – Lis, wydra i małpa
XIV – Lis i tygrys
XV – Ciekawość ukarana
XVI – Jak ustalono, kto powinien rządzić światem
XVII – O człowieku, którego żona zaginęła
XVIII – Skąd na ziemiach Ajnów wziął się koń
XIX – O okolicznościach towarzyszących wschodowi słońca
XX – O płci ciał świecących na niebie
Część 2: Opowieści z morałem
XXI – O człowieku hojnym i człowieku skąpym
XXII – O człowieku zamienionym w lisa
XXIII – Dziecko-szczur
XXIV – Nie wyrzucaj użytecznych przedmiotów
XXV – Jak niegodziwy czarownik został ukarany
XXVI – Urażona wrona
XXVII – Okikurumi, Samayunguru i rekin
Część 3: Opowieści z serii o Panaumbe i Penaumbe
XXVIII – Panaumbe, Penaumbe i płaczące lisy
XXIX – Panaumbe, Penaumbe i robactwo
XXX – Panaumbe, Penaumbe i lew morski
XXXI – Panaumbe, Penaumbe i pan Matomai
XXXII – O wypijaniu morza do sucha
Część 4: Opowieści różne
XXXIII – Wyspa kobiet
XXXIV – O kulcie łososia, świętej ryby
XXXV – Myśliwy w krainie umarłych
XXXVI – Ciekawość to pierwszy stopień do piekła
XXXVII – Dziecko bogów
XXXVIII – O człowieku, który chciał kupować sny
XXXIX – Dziecko w skrzynce
XL – Opętana narzeczona
XLI – Podła macocha
XLII – Przebiegły oszust
XLIII – Yoshitsune
Część 5: Okruchy tradycji ludowej
XLIV – W dawnych czasach
XLV – Morski staruch
XLVI – Kukułka
XLVII – Sowa
XLVIII – Niebiański paw
XLIX – Drzewa zamienione w niedźwiedzie
L – Spółkowanie
LI – Narodziny i nadawanie imion
LII – O wyższości dębu, sosny i bylicy nad innymi roślinami
LIII – Złotorogi jeleń (fragment z historii Ajnów)
LIV – Sennik ajnuski
| Kategoria: | Literatura faktu |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-62945-35-1 |
| Rozmiar pliku: | 531 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Pewnego razu sowa , nie zjadłszy do końca jakiegoś smakołyku, odłożyła sobie jego resztki na dzień następny. Nie zdążyła się jednak nimi nacieszyć, bo wkrótce ukradł je szczur. Gdy to odkryła, rozzłoszczona udała się do jego domu, by go zabić. Szczur jednak przeprosił i rzekł:
– Dam ci ten oto świderek i powiem, jak z jego pomocą zaznać przyjemności większej niż ta, jaką sprawiłoby ci zjedzenie łakoci, które w swojej nieuprzejmości ci ukradłem. Patrz! Trzeba zatknąć go w ziemi ostrym końcem w górę, tuż u korzeni drzewa, a następnie wspiąć się po pniu na sam czubek i ześlizgnąć się w dół.
To rzekłszy szczur poszedł sobie, a sowa zrobiła tak, jak ją poinstruował gryzoń. Jednak gdy to uczyniła, nadziała się na ostry czubek świderka, co sprawiło jej ogromny ból. Rozzłoszczona i rozżalona raz jeszcze postanowiła zabić szczura. Ten jednak ponownie przeprosił i w ramach tych przeprosin podarował jej czapeczkę.
Wydarzenia te tłumaczą pochodzenie grubej warstwy sterczących piór na głowie sów, tworzących ową czapeczkę, którą noszą po dziś dzień, a także wrogości pomiędzy szczurami i sowami.
(Spisane z pamięci, opowiedziane przez Ishanashte 25 listopada 1886 roku).
Ajnuska nazwa ptaka wymieniona tutaj (ahunrashambe) wskazuje na gatunek sowy rogatej (w polskiej terminologii: uszatej, przy czym nie chodzi tu o nazwę gatunkową, tylko cechę wyglądu – przyp. tłum.).
