-
W empik go
Moralność myślenia - ebook
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Moralność myślenia - ebook
Dlaczego należy myśleć racjonalnie?
Czy każda głupota jest grzechem, a każda mądrość cnotą?
Co znaczy myśleć uczciwie i jak robić to na co dzień?
Wszystko, co istnieje w świecie, musi podlegać prawom logiki. Z wyjątkiem ludzkich myśli. Człowiek jest czymś więcej niż materią, bo prawa logiki może zawieszać. Wolność do głupoty - oto wielkość ludzkiego fenomenu. Tylko czy można z tej wolności korzystać bezkarnie? W swojej nowej książce ks. prof. Michał Heller przekonuje, że warto w życiu kierować się rozumem, czyli myśleć racjonalnie. Bo myśl jest czynem człowieka. Pierwszym ogniwem wszystkich przyczynowo skutkowych łańcuchów, za które człowiek ponosi odpowiedzialność. Myślenie racjonalne jest wyborem i to od nas zależy czy uczynimy świat trochę mądrzejszym, czy trochę głupszym.
Każde dobro i zło rodzi się z myśli. To myśl zmienia świat – z moralnie neutralnego w przesiąknięty wartościami. MICHAŁ HELLER
Michał Heller – duchowny katolicki, członek Papieskiej Akademii Nauk oraz Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego. Wykładowca Uniwersytetu Jana Pawła II w Krakowie i Instytutu Teologicznego w Tarnowie. W 2008 roku, jako jedyny Polak, uhonorowany Nagrodą Templetona za wnoszenie „wyjątkowego wkładu w postęp badań i odkryć dotyczących rzeczywistości duchowej”. Nakładem CCPress ukazały się między innymi: Filozofia przypadku (2012); Bóg i nauka. Moje dwie drogi do jednego celu (2013); 10:30 u Maksymiliana. Wybór kazań (2014).
| Kategoria: | Wiara i religia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-7886-139-3 |
| Rozmiar pliku: | 6,8 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
W środowisku myślenia
Ks. Tischner opowiadał, że gdy kiedyś przyje chał do Łopusznej na krótki wypoczynek, znajomy góral powiedział mu, iż „największą głupotą jest zmęczyć się myśleniem”. Wielu ludzi wydaje się podzielać to przekonanie, ale zupełnie niezależnie od tego pozostaje faktem, że to właśnie myślenie stworzyło człowieka, a także całą jego kulturę i cywilizację. Myślenie jest też ludzkim przeznaczeniem.
Wiemy, ile kosztuje zorganizowane myślenie, poszukiwanie logicznego wyjścia z zawiłej sytuacji pytania. Kto nigdy nie zmęczył się takim myśleniem, ten nie wie, co to znaczy zmęczenie.
Są też inne formy myślenia, mniej świadome i mniej zorganizowane. Idę ulicą. Myśl ślizga się po twarzach mijanych ludzi, rejestruje wystawy sklepowe i nagle przeskakuje – zupełnie nie wiem dlaczego – do planów na dzisiejsze popołudnie lub do tego, jak wczoraj kupowałem chleb w piekarni.
Takie jest prawo ludzkiego życia. Maszyna nigdy się nie wyłącza. Nawet we śnie obrazy i majaki błąkają się po zakamarkach mózgu.
Ludzkie życie rozgrywa się w środowisku nieustannego procesu myślowej pracy. Przebywam w tym pokoju, rozmawiam z tym człowiekiem, ale to wszystko dzieje się we mnie, w nieustannej otoczce myślenia. Bez niej byłbym jak kamień, który nie wie, że leży przy drodze i że został kopnięty nogą przechodnia.
W środowisku myśli rodzą się nasze radości i nasze cierpienia, lęgną się dobre i złe czyny.
Panuje przekonanie, iż człowiek ma dwie władze, które decydują o tym, że jest człowiekiem: zdolność myślenia i wolną wolę. W rzeczywistości nie są to dwie różne władze, lecz coś jednego. Bez wolnego kierowania myśli w tę lub w inną stronę, nie byłoby myślenia, lecz co najwyżej wykonywanie z góry zadanego programu. Bez myślowej oceny różnych możliwości wolna wola byłaby iluzją.
Do istoty myślenia należy wolność, a więc także możność kierowania swoimi myślami. Właśnie dlatego myślenie jest ściśle związane z moralnością.
Dla tego zbioru esejów wybrałem tytuł Moralność myślenia. W tytule tym łatwo dopatrzyć się metaforyczności. Człowiek jest moralny, jeżeli jest dobrym człowiekiem; myślenie jest moralne, jeżeli jest dobre, czyli zgodne z logiką, lub – nieco szerzej – gdy jest racjonalne. Racjonalność stanowi moralność myślenia. To główny wątek tej książki. W miarę rozwijanie się jej akcji, wątek ten poszerza się i dotyka coraz bardziej etycznych (we właściwym tego słowa rozumieniu) aspektów poruszanych zagadnień. Przede wszystkim chodzi o samą decyzję kierowania się racjonalnością. Oczywiście prawdą jest, że tylko w racjonalność można się zaangażować bez racjonalnego uzasadnienia tego zaangażowania (bo każde uzasadnienie musiałoby racjonalność zakładać), ale decyzja ta, jeżeli nie ma być działaniem „na ślepo”, musi być wyborem wartości (jaką jest racjonalność), a więc wyborem etycznym. W tym sensie etyka leży u podstaw racjonalności.
W książce tej nie poruszyłem zagadnienia odwrotnego – zależności moralności (etyki) od myślenia. Sam fakt istnienia tej zależności jest oczywisty: czyn etyczny jest czynem człowieka, a więc musi być rozumny i wolny. Gdy jednak chcemy wyjść poza ogólne stwierdzenie, otwiera się ogromne pole nie tylko problemów do rozważenia, lecz przede wszystkim konkretnych sytuacji, które trzeba przeżyć we właściwy sposób. Myślenie i życie są ze sobą nierozerwalnie związane. Jeżeli ta książka choć trochę pomoże Czytelnikowi w myśleniu, to zapewne pomoże Mu także i w życiu. Czasem opłaci się zmęczyć myśleniem.
Tarnów, 17 grudnia 2014 roku
