Muzyczne perełki na cmentarzach powązkowskich w Warszawie - ebook

SPIS TREŚCI

O AUTORZE

PRZEDMOWA

NOTKI BIOGRAFICZNE

CMENTARZ POWĄZKOWSKI

Fołtyn Maria

Kiepura Jan

Komeda Krzysztof

Młynarski Wojciech

Moniuszko Stanisław

Nalepa Tadeusz

Niemen Czesław

Petersburski Jerzy

Rek-Wyrobek Hanna

Rinn Danuta

Wasowski Jerzy

Wojnicki Mieczysław

CMENTARZ EWANGELICKO-AUGSBURSKI

Drewniakówna Maria

Leliwa Tadeusz

Skubikowski Jacek

Sonnenfeld Adolf

Troschel Wilhelm

CMENTARZ EWANGELICKO-REFORMOWANY

Bliziński Marek

German Anna

Mankiewiczówna Tola

Mrozowska Zofia

Przybora Jeremi

Skarżanka Hanna

CMENTARZ ŻYDOWSKI

Hochman Michał

Krystall Izabella

Kubiak Wiktor

Sielicki Ryszard

Sieradzka de Ruig Wanda

Urstein Józef

MUZUŁMAŃSKI CMENTARZ TATARSKI

Abdul-Usmi-Bej Halik

DODATKI

ZABYTKOWE CMENTARZE WYZNANIOWE NA POWĄZKACH W WARSZAWIE

Ustanowienie „Pomników Historii”

Cmentarz Powązkowski

Cmentarz Ewangelicko-Augsburski

Cmentarz Ewangelicko-Reformowany

Cmentarz Żydowski

Muzułmański Cmentarz Kaukaski

Muzułmański Cmentarz Tatarski

OBRONA CMENTARZY WOLSKICH

Wprowadzenie

1 sierpnia

2 - 4 sierpnia

5 sierpnia

6 sierpnia

7 sierpnia

8 sierpnia

9 - 11 sierpnia

Podsumowanie

Ilustracje

Bibliografia

CYTATY

Pamięć

Cmentarze

Piosenki

PRZEWODNIK „MUZYCZNE PEREŁKI NA CMENTARZACH POWĄZKOWSKICH W WARSZAWIE”O AUTORZE

dr hab. inż. Marek Cieciura

Specjalista w zakresie informatycznego wspomagania kształcenia, profesor Akademii Ekonomiczno - Humanistycznej w Warszawie.

Członek Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa.

Absolwent Wydziału Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej w 1969 roku. Do 1980 roku pracownik Wojskowej Akademii Technicznej, a następnie Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej.

W latach 1995-1998 dyrektor Centrum Informatyki ClECH SA. w latach 1999-2004 dyrektor w Prokom Software SA. Od 2005 do 2020 roku rektor Wyższej Szkoły Technologii Informatycznych w Warszawie. Od 2020 roku profesor Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej.

Laureat Nagród Rektorskich Wojskowej Akademii Technicznej, Akademii Medycznej w Warszawie. Politechniki Warszawskiej oraz Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie. Laureat konkursu „Lider Oracle" w 1998 roku oraz „Lider Sybase" w 2006 roku.

Autor ponad 20 książek, autor lub współautor ponad 100 opracowań i artykułów naukowych, promotor dwóch zakończonych przewodów' doktorskich.

W ostatnich kilkunastu latach opracował szereg rozwiązań i narzędzi do informatycznego wspomagania kształcenia oraz kilkadziesiąt przewodników turystyczno-edukacyjnych uwzględniających między innymi miejsca pamięci Armii Krajowej oraz groby żołnierzy i harcerzy.

Przewodniki te mają szereg unikalnych cech:

•Wykorzystywanie turystyczne - wyświetlanie trasy do wybranego miejsca oraz automatyczne potwierdzenie przybycia na podstawie współrzędnych miejsca oraz współrzędnych zwiedzającego

•Wykorzystywanie edukacyjne - dostarczanie informacji o uwzględnianych miejscach oraz sprawdzenie poziomu jej opanowania, możliwość wygenerowania dyplomu

•Zestawienia - dostarczanie informacji o korzystaniu z przewodnika oraz o odwiedzaniu ujętych miejsc

•Automatyczne tłumaczenie i odczytywanie - tłumaczenie on-line życiorysów oraz ich odczytywanie przez symulowanego lektora, szczególnie użyteczne dla obcokrajowców oraz osób słabo widzących.

Dla każdego miejsca jest opracowana strona internetowa oraz jedno lub kilka pytań testowych. Dla części miejsc opracowane są krzyżówki i zestawy pytań testowych. Krzyżówki i pytania testowe mają podpowiedzi, co ułatwia opanowanie wiedzy podanej w opisach miejsc.

Pierwszy z takich przewodników, o nazwie „Patriotyczna Gra Komunikacyjna”, został opracowany wspólnie z Zarządem Transportu Miejskiego, po raz pierwszy udostępniony 15 września 2016. Aktualnie przewodnik obejmuje 154 miejsca usytuowane we wszystkich dzielnicach Warszawy, w sześciu powiatach sąsiednich oraz w dziesięciu powiatach dalszych.

Jeden z kolejnych przewodników miał tytuł "Poznaj Warszawę", obejmował 32 miejsca podzielone na 16 szlaków m.in.: kościoły, murale, muzea, obiekty sportowe, pałace i parki. Był wykorzystywany przez autora podczas zajęć ze studentami i cieszył się dużym zainteresowaniem.

W ostatnim okresie zostało opracowanych 6 przewodników po grobach harcerzy, znajdujących się w siedzibach Chorągwi ZHP, obejmujących 259 grobów.

W wolnym czasie zbiera cytaty oraz gra w tenisa i jeździ na rowerze.PRZEDMOWA

Młodość jest jak przedmowa do książki: czasem książka co innego zawiera, nie to, co obiecywała przedmowa - Alojzy Żółkowski

Książka zawiera notki biograficzne 30 osób pochowanych na 5 cmentarzach znajdujących się na Powązkach w Warszawie, w dzielnicy Wola.

W grobach tych pochowane są osoby związane bezpośrednio lub pośrednio z muzyką: piosenkarki i piosenkarze, solistki i soliści, autorzy piosenek itp. Są wśród nich wyjątkowo zasłużone i wybitne postacie polskiej sceny muzycznej.

Z uwagi na zamieszczone informacje dotyczące Muzułmańskiego Cmentarza Tatarskiego w przewodniku ujęto znajdujący się na tym cmentarzu grób Abdula-Usmi-Bej Halika, mimo że nie był ani muzykiem, ani piosenkarzem. Brak takich osób spowodowany jest tym, że rzadko Tatarzy byli aktorami, śpiewakami operowymi czy muzykami w orkiestrach.

Na Cmentarzach Ewangelickich i Cmentarzu Żydowskim zamieszczono groby wszystkich znalezionych osób – było ich 17. Przyjęto, że w opisie będzie ujętych 30 osób, stąd wynikła liczba 12 osób pochowanych na Cmentarzu Powązkowskim.

Jako uzupełnienie notek biograficznych zamieszczono informacje dotyczące cmentarzy oraz ich obrony podczas Powstania Warszawskiego.

Przyjętą zawartość książki ilustruje powiązanie uwzględnionych w nim trzech obszarów wiedzy:

Spodziewam się, że notki biograficzne osób pochowanych będą stanowić zachętę do zapoznania się z wiedzą o cmentarzach i ich obronie podczas wojny oraz z cytatami dotyczącymi piosenek i cmentarzy

Mam nadzieję, że ocena Stanisława Lema publikowanych informacji: Nikt nic nie czyta, a jeśli czyta, to nic nie rozumie, a jeśli nawet rozumie, to nic nie pamięta, nie dotyczy niniejszego opisu

Informacje biograficzne oraz dotyczące cmentarzy były podstawą opracowania przewodnika turystyczno-edukacyjnego „Muzyczne perełki ma cmentarzach powązkowskich w Warszawie”. Dotyczą go linki zamieszczone na zakończenie.

Uwaga

Ze względu na tematykę opracowania naturalne i celowe jest udostępnienie w nim wykonywanych czy skomponowanych utworów muzycznych lub informacji ich dotyczących. Takie utwory są zamieszczone w postaci filmów w portalu internetowym YouTube, najlepszym rozwiązaniem byłoby zamieszczenie w przewodniku „wyciętych” ich ścieżek dźwiękowych. Ale wymagałoby to uzyskania zgody autorów, co praktycznie nie jest możliwe. Stąd w opisie i opracowanym na jego podstawie przewodniku zamieszczono adresy filmów w YouTube.

Takie podejście jest zgodne z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – TSUE z 2014 roku (https://ewaboszkowska.pl/udostepnianie-filmow-z-youtube-na-blogu/):

•Jeżeli pierwotnie utwór udostępniony był na stronie, do której dostęp potencjalnie mieliwszyscy internauci, to podlinkowanie utworu na innej stronie, do której dostęp również mają wszyscy internauci nie prowadzi do udostępnienia tego utworu nowej publiczności. Wobec braku nowej publiczności, zezwolenie podmiotów prawa autorskiego nie jest konieczne w stosunku do udostępnienia takiego, jak w postępowaniu głównym.

•Udostępnianie treści przy pomocy linkowania, może stanowić naruszenie prawa, na przykład kiedy linkujemy do treści, które zostały umieszczone w sieci z naruszeniem praw autorskich. Zdarza się, że z takich powodów utwory są usuwane z YouTube, wtedy nie będą one widoczne w niniejszym opracowaniu i przewodniku. Aktualne aAdresy dostępnych utworów będą podawane w pliku podlinkowanym na końcu niniejszego opracowania.p

Tak więc zastosowane rozwiązanie w opisie i przewodniku spełniają wymagania TSUE.

W niniejszym opracowaniu wykorzystano fragmenty książki wydanej w postaci papierowej:

Marek Cieciura PRZEWODNIK TURYSTYCZNO-EDUKACYJNY MUZYCZNE PEREŁKI NA CMENTARZACH POWĄZKOWSKICH W WARSZAWIE

Można ją kupić w bibliotece Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej ul. Okopowa 59, 01-043 Warszawa parter Tel: 22 536 54 09 Adres mailowy:[email protected]

https://vizja.pl/biblioteka-aeh/NOTKI BIOGRAFICZNE

Człowiek żyje tak długo, jak długo trwa pamięć o nim - Julian Tuwim

CMENTARZ POWĄZKOWSKI

Fołtyn Maria

Położenie grobu: 11 - 3 – 18

Maria Fołtyn-Świerzyńska (ur. 28 stycznia 1924 w Radomiu, zm. 2 grudnia 2012 w Warszawie) – polska śpiewaczka i reżyserka operowa, założycielka i prezeska Towarzystwa Miłośników Muzyki Moniuszki.

Dzieciństwo i młodość spędziła w Radomiu, gdzie ukończyła Zakłady Naukowe Marii Gajl. Naukę śpiewu solowego rozpoczęła w 1945 roku w oddziale Gdańskiego Instytutu Muzycznego w Gdańsku-Wrzeszcz przekształconego w 1946 roku w pierwszą w Gdańsku Średnią Szkołę Muzyczną, którą ukończyła w 1948 roku. Równocześnie podjęła studia wokalne w Katowicach pod kierunkiem Adama Didura, a po jego śmierci w 1946 roku w Sopocie pod kierunkiem Ludwiga i Wandy Hendrichów. W 1949 w Gdańsku ukończyła studio muzyczno-dramatyczne Iwo Galla. Po przeprowadzce do Warszawy była uczennicą Ady Sari (1950–1957). W późniejszych latach pobierała też lekcje śpiewu u Giulii Tess w Vercelli (1957) oraz W. Baumlera w Lipsku (1965).

W 1973 roku ukończyła Wydział Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie.

Podczas studiów w Gdańsku w 1948 przygotowywała tytułową rolę w przedstawieniu Halki Stanisława Moniuszki w Operze Leśnej w Sopocie. W zastępstwie chorej solistki zadebiutowała tą rolą na scenie operowej w Operze Śląskiej w Bytomiu 31 stycznia 1949. Po zaledwie jednym przedstawieniu wróciła do Gdańska, gdzie Iwo Gall przygotowywał inscenizację na otwarcie Opery Bałtyckiej 24 sierpnia 1949. Podczas szóstego przedstawienia została zauważona przez Zdzisława Górzyńskiego i zabrana przez niego do Warszawy, gdzie została solistką Opery Warszawskiej debiutując rolą Balladyny w operze _Goplana_ Władysława Żeleńskiego.

W 1962 została solistką teatru operowego w Lipsku. W latach 1965–1967 występowała w teatrach operowych Republiki Federalnej Niemiec, m.in. w Lubece i Hamburgu.

Po powrocie do Polski w latach 1967–1970 była solistką Teatru Wielkiego w Łodzi. Od 1971 zajęła się reżyserią spektakli operowych. Wyreżyserowała m.in. spektakle Halki w Hawanie, Meksyku i Ankarze oraz Strasznego dworu w Bukareszcie.

Występowała także z recitalami m.in. w Bonn, Hamburgu, Rzymie, Mediolanie, Moskwie, Leningradzie, Pradze, Nowym Jorku, Toronto i Ottawie i wielu innych. Jest laureatką dwóch międzynarodowych konkursów wokalnych: w Vercelli (1956) i Chiararté (1957). W styczniu 1976 roku podpisała list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

W latach 1978–1998 była dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Moniuszkowskiego w Kudowie-Zdroju.

W 1988 założyła w Warszawie Towarzystwo Miłośników Muzyki Moniuszki i została jego prezesem. W 1999 otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Radomia, a 20 listopada 2000 – doktorat honoris causa Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Za swą działalność otrzymała wiele państwowych nagród i wyróżnień. Członkini honorowa Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów Śpiewu.

Maria Fołtyn w Lawinie L. Hillera, 1973
https://culture.pl/pl/tworca/maria-foltyn

Bibliografia

1.https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Fo%C5%82tyn

2.https://culture.pl/pl/tworca/maria-foltyn

_Aria Kumy_ (opera Czarodziejka)

https://www.youtube.com/watch?v=pwdobn8Mi7UKiepura Jan

Położenie grobu: Aleja Zasłużonych 80/81

Jan Wiktor Kiepura (ur. 16 maja 1902 w Sosnowcu, zm. 15 sierpnia 1966 w Harrison koło Nowego Jorku – polski śpiewak operowy (tenor) i aktor. Mąż Márthy Eggerth.

Od 1911 roku należy do harcerstwa, gra również wpiłkę nożną wdrużynie piłkarskiej „Wiktoria”.

W 1919 roku był ochotnikiem w 1 Pułku Strzelców Bytomskich i uczestnikiem I powstania śląskiego.

Od 1921 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim i równocześnie pobierał lekcje śpiewu u Wacława Brzezińskiego i słynnego tenora Tadeusza Leliwy.

W 1923 odbył się pierwszy jego koncert w sali kina „Sfinks” w Sosnowcu. Później m.im. śpiewał partie:_Cavaradossiego_w _Tosce_,_Rinuccia_w _Giannim Schicchim P_ucciniego,_Stefana_w _Strasznym dworze_ Moniuszki w Warszawie oraz_Alfreda_w Z_emście Nietoperza_ Johanna Straussa syna w Theater an der Wien.

Po wybuchu II wojny światowej w 1939 i postanowieniu rządów Polski i Francji o formowaniu armii polskiej we Francji Jan Kiepura zaangażował się jako ochotnik i przyjechał do Lille, by wesprzeć emigrantów polskich.

Występował w londyńskiej „Covent Garden”, paryskiej „Opéra-Comique” i berlińskiej Operze Państwowej.

Po wojnie zaczął też robić karierę jako gwiazdor filmowy, występując m.in. w filmach: _Neapol, śpiewające miasto_, _Pieśń nocy_, _Kocham wszystkie kobiety_, _Czar cyganerii_ oraz _Kraina uśmiechu_. Występował też z żoną Martą Eggerth w _Wesołej wdówce_ w Anglii, Francji, Włochach i Niemczech, śpiewając w czterech językach.

Występ Jana Kiepury na pl. Piłsudskiego w Warszawie, 1936

Bibliografia:

1.https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Kiepura

2.https://kiepura.pl/jan-kiepura-1

Brunetki, blondynki
https://www.youtube.com/watch?v=dI9yyaBsSrsKomeda Krzysztof

Położenie grobu: 8 – 6 - 24

Krzysztof Komeda, właśc. Krzysztof Trzciński (ur. 27 kwietnia 1931 w Poznaniu, zm. 23 kwietnia 1969 w Warszawie) – polski kompozytor i pianista jazzowy, twórca muzyki filmowej.

Pionier jazzu nowoczesnego w Polsce. Najczęściej występował z własnym sekstetem (założonym w 1956). Napisał muzykę do 65 filmów. Pierwszym filmem zilustrowanym muzycznie przez Komedę była etiuda filmowa Romana Polańskiego _Dwaj ludzie z szafą_ (1958), _Prawo i pięść_ (1964), ostatnim zaś również film tego reżysera – _Dziecko Rosemary_ (USA, 1968), ze słynną _Kołysanką_ jako motywem przewodnim.

Z wykształcenia lekarz laryngolog.

Od czwartego roku życia pobierał lekcje gry na fortepianie. W wieku ośmiu lat został przyjęty do konserwatorium poznańskiego, jednak wojna pokrzyżowała plany edukacji muzycznej. Podczas wojny w Częstochowie. W tym czasie prywatnie pobierał naukę gry W 1945 r. wyjechał z Częstochowy. Do 1950 roku zgłębiał teorię muzyki i grę na fortepianie w szkole państwowej.

W czasie nauki w szkole średniej w Ostrowie Wielkopolskim jego zainteresowania krążyły wokół muzyki rozrywkowej i tanecznej.

Po skończeniu szkoły średniej rozpoczął studia medyczne na Akademii Medycznej w Poznaniu wybierając laryngologię, chcąc dokształcać się w dziedzinie foniatrii. Po dwóch latach nauki przerwał studia medyczne, które jednak ukończył uzyskując dyplom lekarski w 1956.