Myślenie kontekstowe. Największa przewaga ludzi nad sztuczną inteligencją - ebook

Kenneth Cukier, Viktor Mayer-Schönberger i Francis de Véricourt pokazują, dlaczego myślenie kontekstowe i modele mentalne to nasz główny atut w czasach sztucznej inteligencji. A także jak możemy wykorzystać te wyjątkowe ludzkie umiejętności, by podejmować lepsze decyzje w dobie algorytmów.

Ludzkość mierzy się z bezprecedensowymi wyzwaniami – od pandemii po populizm, od sztucznej inteligencji po masowe bankructwa firm, od nierówności majątkowych po zmiany klimatu. Autorzy wskazują w niniejszej książce najważniejsze narzędzia, które pozwolą nam odnaleźć właściwą drogę w gąszczu narastających problemów.

O skuteczności podjętych przez nas działań – niezależnie od tego, czy na poziomie osobistym, zawodowym, państwa, czy wreszcie całej cywilizacji – decyduje to, co jest w nas: unikalna ludzka zdolność do myślenia kontekstowego. Na czym ona polega? Na tworzeniu modeli mentalnych, które pozwalają nam dostrzegać prawidłowości, przewidywać, jak sprawy będą się toczyć, i rozumieć nowe sytuacje. Ramy, w które ujmiemy dane zagadnienie, przesądzają o tym, jakie decyzje podejmiemy i jakie rezultaty osiągniemy.

Zagadnienia takie jak pamięć czy rozumowanie od dawna leżą w centrum zainteresowania naukowców, na uboczu natomiast pozostawały kwestie związane z myśleniem kontekstowym. Kiedy jednak komputery coraz lepiej radzą sobie z wykonywaniem niektórych zadań poznawczych, ramowanie staje się funkcją krytyczną – a tylko ludzie mają taką zdolność. Jeśli chcemy rozwiązywać problemy, które stawia przed nami rzeczywistość, musimy nauczyć się inaczej na nie patrzeć oraz skupiać nasze myśli na ich newralgicznych elementach.

Niniejsza książka jest pierwszym przewodnikiem pokazującym, jak biegle opanować naszą przyrodzoną umiejętność tworzenia modeli mentalnych i jak dzięki nim zacząć sięgać poza oczywiste rozwiązania. Przeczytacie w niej także m.in.:

• Dlaczego rada, żeby zacząć myśleć nieszablonowo, nie przyda się nikomu.

• Jak bracia Wright, nie mając żadnego formalnego przygotowania w zakresie fizyki, po raz pierwszy w historii ludzkości wznieśli się w powietrze samolotem, zawdzięczając to wzorowo przeprowadzonemu myśleniu kontekstowemu.

• Jak użycie hasztagu #MeToo na Twitterze doprowadziło do zmiany sposobu postrzegania napaści na tle seksualnym od wstydu do upełnomocnienia.

• Jak ramowanie Covid-19 jako choroby odpowiadającej sezonowej grypie doprowadziło do katastrofy, a stworzenie modelu opartego na SARS (ciężkim ostrym zespole oddechowym) pozwoliło Nowej Zelandii uporać się z pandemią.

Każda chwila naszego życia zostaje przefiltrowana przez tworzone przez nas modele mentalne, mimo to zazwyczaj są one dla nas niewidoczne. Ta wnikliwa książka pokazuje, jak uświadomić sobie, że zawsze patrzymy przez pryzmat czegoś, i jak szukać nowych punktów widzenia, kiedy otaczający nas świat wciąż się zmienia. Ważna i przydatna pozycja – pewną ręką prowadząca nas po niespokojnych czasach.

- Adam Grant, autor bestsellerów Buntownicy i Leniwy umysł, twórca podcastu TED WorkLife

Fascynujące spojrzenie na to, co sprawia, że w dobie algorytmów ludzie są wyjątkowi – i na to, jak myśleć lepiej, żeby nie dać się maszynom.

- Mustafa Suleyman, współzałożyciel DeepMind i wiceprezes Google’a

To książka, która trafnie pokazuje, że podstawą kreatywności, krytycznego myślenia i innowacyjności są modele mentalne. Wyjaśnia również, jak je opanować, żeby móc uporać się z najtrudniejszymi wyzwaniami w biznesie i życiu społecznym.

- Aaron Levie, dyrektor generalny serwisu Box

1. decyzje

Źródłem ludzkiej mocy nie jest ani siła fizyczna, ani potęga umysłu, lecz modele

2. ramowanie

Modele myślowe przenikają wszystko to, co robimy, nawet jeśli nie jesteśmy tego świadomi

3. przyczynowość

Działamy w oparciu o wnioskowanie przyczynowo-skutkowe i choć często popełniamy błędy, wychodzi nam to na dobre

4. hipotezy kontrfaktyczne Wyobrażanie sobie światów, które nie istnieją, pozwala nam dobrze radzić sobie w naszym

5. ograniczenia

Wizja, jeśli ma być skuteczna, musi mieć precyzyjnie zakreślone granice

6. ujmowanie w nowe ramy

Niekiedy musimy zmienić ramy lub wymyślić nowe

spis treści

7. uczenie się

Szeroki wybór ram jest nieodzowny dla postępu

8. pluralizm

Współistnienie ram stanowi klucz do przetrwania ludzkości

9. czujność

Trzeba się strzec, aby nie utracić mocy poradnik posługiwania się ramami

przypisy

podziękowania

o autorach