- W empik go
Myśli dorywcze o romantyczności i romantykach - ebook
Myśli dorywcze o romantyczności i romantykach - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 198 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Mieszkając na wsi; oddalony poniewolnie, od wszelkiego niemal spółeczeństwa; nie maiąc pod ręką, potrzebnych xiążek; nie czytaiąc, z kraiowych nawet dzienników, iedno gazetę polską, i kuryera polskiego: nie powinienbym wdawać się w walkę klassyków z romantykami. Lecz zwycięża miłość nauk, i żądza przyłożenia się, ile mogę, do publiczney oświaty. Zresztą, displiceam, an placeam, minus curo; sat si prosim.
Zdaie mi się, że dysputa tocząca się między romantykami, i klassykami, szłaby daleko regularniej i łatwiey; a przeto, daleko rychlej zbliżyłaby się do swoiego końca: gdyby strony zaczęły były od obrębnego określenia (definicyi), co iest klassyczność, i co iest romantyczność. Takiego określenia nie napotykam nigdzie. August Wilhelm Schlegel, ten Arystoteles szkoły noworomantyczney; to co ktoś przed nim powiedział, o starożytnym i nowożytnym, snycerstwie i malarstwie, zastósował do starożytney i nowożytney poezyi, "mówiąc że duch tamtey iest rzeźbiarski, plastyczny, tey zaś, malowniczy, pittoresque" (1)
–- (1) Vorlesungen über drammatische Kunst und Literatur.
J cóż taka definicya stanowi? Daley mówi, "że sztuka i poezya u Greków, "iest wyrazem przekonania o harmonii sił wszystkich. Grecy, powiada, wynaleźli poetykę roskoszy. Jch poezya, poczya starożytna, klassyczna, iest poezyą posiadania; nasza poezya nowożytna, poezya romantyczna, iest poezyą pożądania, upragnień, tęsknoty. Tamta, stoi mocno na ziemi obecności; ta, kołysze się między pamiątkami, i przeczuciem. " Pokłada więc istotnie romantyczność, na iakichś żądzach beż celu, na pomysłach tułackich, na wzdychaniu niewiedzieć do czego, na zaglądaniu przez owe szczeliny świata, naszego oyczystego romantyka. Daley znowu mówi: "uczucie w ogóle, iest serdecznieysze u nowych ( u romantyków); fantazya stała się bardziey duchową, a myśl widocznieyszą (beschaulicher)… Zawsze iednak tylko w bezimiennem czemś, ślady swoiego źrodła wydaie. " Nakoniec powiada A. W. Szlegel, że iuż użyię nowego tłumaczenia przez Pana Erazma Komarnickiego, iego kursu literatury dramatyczney: "dążeniem iest przeto poezyi dramatyczney, obadwa te światy między które podzieleni się czuiemy: umysłowy i zmysłowy, nawzaiem poiednać, i bezprzerwnie związać…. W greckiey sztuce i poezyi, zachodzi pierwiastkowe, nieumyślna iedność kształtu z osnową; w nowożytney, (romantyczney), ile za własnym idzie popędem, silniey się oboyga zobopólna przenikliwość, niż sprzeczność, odbiia. Pierwsza swoie zagadnienie, iak naydokładniey rozwiązała; druga dążeniu swemu do nieskończoności, tylko przez przypuszczenie zadość uczynić może: a stąd, pod pewnym względem niedoskonałości ukrywaćby się zdawała. "J któż, proszę potrafi z tey tkaniny słów, wydobydź obrębną definicya (definition precise, concise) co iest poezya starożytna, klassyczna; a co iest nowożytna, romantyczna? Szlegel prawi, iak człowiek który się sam nie rozumie, Dat inania verba, dat sine mente sonum.
Pan Viennet w liście swoim poetyckim do Muz (1), tak opisuie romantyczność:
C'est la mélancolie, et la mysticité;
C'est l' affectation de la naiveté;
C'est un monde idéal, qu'on voit dans les nuages;