Myśli zasługujące na uwagę - ebook

Wstęp

Życiorys

Urodzony w 2000 roku. Wychowany w rodzinie wystarczająco dobrej, doedukowany w zakresie „życia” na szkolnych korytarzach. W gimnazjum zaczyna cierpieć na chroniczny stan lękowy. Prowadząc życie bez moralnego kręgosłupa, zaczyna zastanawiać się nad tym, czy kiedykolwiek zazna jeszcze szczęścia. Z pogarszającego się stanu psychicznego i pogłębiających się egzystencjalnych wyzwań dotyczących sensu istnienia ratuje go zwrot ku religii, w której został wychowany — katolicyzmowi. Z czasem coraz radykalniej angażuje się w przemienianie swojego życia na sposób chrześcijański. W 2019 roku, przekonany o powołaniu kapłańskim, wstępuje do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu. Odchodzi z niego w 2021 roku z powodu psychosomatycznych dolegliwości. Jednocześnie przeżywa nerwowe załamanie i intelektualny kryzys religijny. Krótko po odejściu z seminarium odwraca się od katolicyzmu, targany depresją i myślami samobójczymi rozważa idee agnostyczne i ateistyczne, które szybko porzuca. W ciągu kilku następnych miesięcy dojrzewa w myśli, że próba reformowania katolicyzmu i tworzenie swoistego ultraliberalnego nurtu mijają się z celem — od tego momentu określa się jako nieformalny, bezwyznaniowy teista, czasem nawet jako mistyk — choć bez wizji akustycznych czy wzrokowych.

Twórczość

Pierwsze poważniejsze próby literackie podejmuje już w wieku nastoletnim, rozpoczynając od recenzji książek, a następnie zajmując się społeczno-polityczną, a później także religijną publicystyką. Działalność zawiesza na czas seminarium, wznawiając ją intensywnie po odejściu. Jednak to właśnie w seminarium rozpoczyna tworzenie pierwszych poetyckich utworów, które z czasem okazują się dla niego trafniejszą formą wyrażania się niż krótkie eseje. Przez ponad rok odnajduje się w tej formie. Znakiem rozpoznawczym utworów jest styl zwany przez autora ambientowym, polegający na luźnej kompozycji, gdzie słowa są ułożone w mniej lub bardziej powiązane stroficzne plamy. Czując pewien niedosyt, postanawia przetransformować poetyckie utwory w prawie równie poetycką prozę. W ten sposób, zachowując sedno swojego stylu, z utworzonych dzieł stwarza ambientowy monolit. Jest to jego oficjalny filozoficzno-poetycki testament, zapiski zredagowane przez 23-latka, który na kartach tych stron umiera. Ów swoisty traktat jest bardzo intelektualny, pisany w charakterze uniwersalistycznym, lecz na wyraźnej podstawie autobiograficznej. Jego generalizacje nie są próbą zuchwałego spłycania i uogólniania, raczej środkiem, by pisać o sobie w niepierwszej osobie. W kręgu jego zainteresowań leży człowiek wyższy — duchowy, religijny, psychologiczny i społeczny.

Poglądy

Bóg i sens — istnienie i rozumienie tych dwóch terminów stanowi esencję wszystkich wysiłków autora. Opowiada się on najzdecydowaniej, jak tylko potrafi, za teizmem, przekonując, że żywot bez Absolutu nie tylko jest tragiczny, ale również sprzeczny z ludzką intuicją na przestrzeni całej jego historii. Wewnętrzna, często nieuświadomiona niezgoda na bezcelowość istnienia, niezależna od „postępu” cywilizacyjnego, w doskonały, metanaukowy sposób wspiera Transcendencję. Przy czym, jako antydogmatyk, autor pozostawia wiele pytań na temat Jej natury. W zasadzie jest gotów bronić Jej istnienia, podmiotowości i nieba, „gdzie wszystko będzie dobrze”, w pozostałych kwestiach stara się być maksymalnie elastyczny, przekornie podchodząc nawet do idei Jej totalnego miłosierdzia. Wpływ chrześcijaństwa, zwłaszcza katolicyzmu, jest widoczny, ale nie oznacza to wcale ideologicznej zgodności — nierzadko wręcz przeciwnie. Jest skłonny uznać wkład Boga w świat, co wydaje się najnaturalniejszym logicznym wyjściem, biorąc pod uwagę jego wszechmocność; jednak faktyczny obraz, jaki się rysuje, pokazuje zdaniem autora Boga w zasadzie pół-deistycznego. Sensem życia człowieka jest według niego samorealizacja, dotarcie do pełni swoich możliwości. Niemożność dotarcia do niej w czasie ziemskiego życia implikuje u niego hipotezę swoistego czyśćca.

Za główną chorobę ludzkości uważa alogosię — jest to sformułowany przez niego termin oznaczający tzw. chorobę bezsensu. Chorujący na nią cechują się biernością, brakiem zaangażowania w życie społeczne, myśleniem nieperspektywicznym i nastawieniem na chwilowe nagrody, tym większe, im większy deficyt sensu. Oznaczają się wysokim wskaźnikiem prokrastynacji i fatalnym wręcz wglądem w samego siebie, będącym ratunkiem przed uświadomieniem sobie choroby.

Ważna u niego jest antropologia, zakładająca istnienie w człowieku części zwierzęcej — popędowej, psychicznej — emocjonalnej i duchowej — uczuciowej. Mając wiele zastrzeżeń co do naukowości psychologii, często wykorzystuje ją do odkrywania natury wszechrzeczy, zwłaszcza nas samych. Ogromną rolę przeznacza intuicji, mającej być według niego pograniczem pomiędzy szczytem ludzkiej przenikliwości a transcendentnym głosem. Kluczowym zagadnieniem jest również spełnienie i powołanie do misji, które stawia ponad potoczne szczęście, będące „jedynie” intensywną odmianą radości czy nawet zadowolenia. Bezcelowość istnienia widzi jako główną przyczynę nieszczęścia. Dostrzega słuszność idei dezintegracji pozytywnej. Za cel ludzkości uważa stanie się „człowiekiem ostatecznym”, dojście do pełni swoich naturalnych możliwości. Niezbędnym do tego procesu wydaje się być — empirycznie — cierpienie i integracja wciąż na nowo zdezintegrowanej osobowości.

Twórczość autora jest przesiąknięta tematami religijnymi. Autentyczny pierwiastek duchowy odkrywa poprzez negację, niszcząc wszelkie przejawy religijności neurotycznej, czcząc to, co ostanie się spod jego krytycznej brzytwy.

Widoczny u niego intelektualizm nie jest zamykaniem się na inne sfery poznania. Nie pokłada on nadziei jedynie w rozumie, racjonalizm i scjentyzm to dla niego idee doszczętnie skompromitowane. Umiłowanie prawdy nie przeszkadza mu oponować wobec gnostyckiego poglądu o zbawiającej wiedzy. Najcenniejsze jest dla niego autentyczne, unikatowe doświadczenie. Nieobce są mu doświadczenia mistyczne, które mają ogromny wpływ na witalność i usensownienie jednostki, ze względu jednak na ich częstą nieintersubiektywność uznaje je za trudne do zastosowania w dialogu filozoficznym.

Autor, zrażony już w wieku młodzieńczym klasyczną polityką, szybko odcina się od powszechnego rozumienia spraw państwowych, mieniąc się apolitycznym kosmopolitą — nie chcąc jednak wypierać się „ojcowizny”. Interesują go zdecydowanie bardziej uniwersalne i pozaczasowe idee niż krótkotrwałe, teraźniejsze wydarzenia, od których skrupulatnie się dystansuje. Sprzeciw przeciwko doktrynom owocuje u niego swoistym liberalizmem. Przykładem takiego postępowania jest optowanie za leseferyzmem językowym. Stara się natomiast nie dopuszczać idei antyhumanistycznych. Człowiek jest dla niego największą wartością, jednak osobiście nie potrafi zaakceptować idei bezwarunkowej godności. Uważa, że homo sapiens otrzymuje ją poprzez posiadanie cech wyłącznie ludzkich lub posiadanie potencjału, by takowe posiadać. W ten sposób osoby ze skrajną niepełnosprawnością intelektualną jedynie w małej części mogłyby zostać obdarzone godnością ludzką, gdyż z powodu nieodwracalnych obecnie uszkodzeń mózgu w czasie swojego ziemskiego życia nie będą mogły dysponować żadną z duchowych cech.

Do zwierząt podchodzi jak do czujących istot, z należytym szacunkiem, jednak wręcz obsesyjnie stroni od przydawania im cech ludzkich. Choć nie unika zrównywania człowieka ze zwierzęciem, w swoich tekstach stawia pomiędzy nimi nieprzekraczalną granicę, uważając współczesne podejście do nich jako zinfantylizowane i niesprawiedliwie uosabiające. Prawa zwierząt streszcza do obowiązków człowieka wobec stworzenia, nie zgadzając się na nadawane im formy swoistych przywilejów, zarezerwowanych jego zdaniem wyłącznie dla ludzi.

Bardzo krytycznie podchodzi do współczesnej „filozofii pracy”, a właściwie jej braku, co skutkuje pracą dla samej pracy lub wyłącznie dla utrzymania własnego bytowania. Protestuje przeciwko wykorzystywaniu rozwoju technologii dla napędzania i powiększania niekończącego się popytu, powodującego wzmożoną konieczność wyczerpującej aktywności zarobkowej. Jest zdania, że nieodpowiedzialny postęp powoduje regresję człowieczeństwa, a społeczeństwo narzuca reżim przydatności, odrzucając rozwój moralny jednostki.