Na emocjonalnej karuzeli - ebook

Przedmowa

Spójrzmy prawdzie w oczy: dorastanie może być trudnym i bolesnym okresem w życiu. Niesamowite osiągnięcia, które w tym czasie stają się naszym udziałem, takie jak rozwój umiejętności monitorowania własnego myślenia (tzw. umiejętności metapoznawczych), mogą prowadzić do zupełnie nowych dla nas niepokojów, które nie dręczyły nas zbytnio w dzieciństwie. Jakim jestem człowiekiem? Jestem dobra czy zła? Co myślą o mnie inni ludzie? Proces formowania tożsamości, stanowiący kluczowe zadanie okresu dojrzewania, również może być źródłem dużego stresu, jeśli martwimy się, czy jesteśmy dość dobrzy. Ponadto, ze względu na swoje niewielkie życiowe doświadczenie, nastolatki mogą mieć silne poczucie, że inni ludzie nie podzielają ich myśli i uczuć. Oznacza to, że mogą czuć się dość samotne nawet w otoczeniu przyjaciół i rodziny.

Właśnie dlatego samowspółczucie jest tak ważne. Ratuje ono życie nastolatkom. Samowspółczucie, czyli współczucie dla samego siebie, oznacza przede wszystkim, że jesteśmy swoimi dobrymi przyjaciółmi wtedy, gdy zmagamy się z jakąś przeciwnością. Okazywanie współczucia samym sobie polega na tym, że jesteśmy wobec siebie życzliwi, a nie surowi i zarazem pamiętamy, iż niedoskonałość jest cechą ludzką; polega na tym, że jesteśmy świadomi tego, czego doświadczamy, zamiast gubić się w związanej z tym fabule.

Przeprowadzono już setki badań naukowych, które pokazują, że w przypadku osób dorosłych samowspółczucie jest ściśle związane z dobrym samopoczuciem. Wynikają z niego takie korzyści, jak niższy poziom niepokoju, przygnębienia i stresu, większe poczucie szczęścia i satysfakcji z życia, lepsze umiejętności radzenia sobie, a także lepsze relacje z ludźmi. Ponadto stwierdzono, że w przeciwieństwie do obaw, jakich wszyscy powszechnie doświadczamy, współczucie dla siebie powoduje wzrost motywacji do realizacji wyznaczonych celów. Samowspółczuciu towarzyszy bowiem wspierające nastawienie emocjonalne, dzięki któremu możemy dawać z siebie wszystko, a jednocześnie prowadzi ono do złagodzenia strachu przed porażką czy lęku związanego z wystąpieniem. Mówiąc prościej, okazywanie sobie samym życzliwości i wsparcia, zwłaszcza w obliczu trudnych emocji, pomaga nam odnosić sukcesy i osiągnąć pełnię naszych możliwości.

Karen Bluth, autorka tego poradnika, to światowej klasy badaczka zajmująca się wpływem samowspółczucia na młodych ludzi. Zarówno jej badania, jak i prace innych badaczy pokazują, że nastolatki, które mają więcej współczucia dla samych siebie, radzą sobie lepiej. Doświadczają mniej lęku, stresu i przygnębienia, a także są bardziej zadowolone ze swojego życia niż ich rówieśnicy, którzy są wobec siebie surowi. Na podstawie badań wiemy też, że samowspółczucie jest umiejętnością, której można się nauczyć, pomagającą ludziom w różnym wieku wieść szczęśliwsze, bardziej satysfakcjonujące życie. Doktor Bluth i jej współpracowniczka Lorraine Hobbs opracowały ośmiotygodniowy program rozwijania samowspółczucia dla nastolatków „Zaprzyjaźnianie się ze sobą” (Making friends with yourself). Stanowi on adaptację programu „Uważne samowspółczucie” (Mindful self-compassion), który opracowałam dla dorosłych z moim współpracownikiem Chrisem Germerem.

Niniejszy poradnik, zawierający doskonałe ćwiczenia, które zostały w większości zaczerpnięte z programu „Zaprzyjaźnianie się ze sobą”, jest niczym klucz otwierający drzwi do samowspółczucia. Sprawia, że proces rozwijania współczucia dla siebie staje się prosty. Wypełniony mnóstwem przyjemnych i ważnych zadań, pomaga nastolatkom nauczyć się, jak być swoim życzliwym i wspierającym przyjacielem, gdy żegluje się po wzburzonych wodach dorastania. Życie nadal będzie stanowiło wyzwanie, ale samowspółczucie pozwoli ci podejść do niego z odwagą, siłą i życzliwością. Szkoda, że taka książka nie była dostępna wtedy, gdy sama byłam nastolatką!

Kristin Neff

profesor nadzwyczajna University of Texas,

autorka książki Jak być dobrym dla siebie