Nadciśnienie dla bystrzaków - ebook

Nadciśnienie tętnicze (łac. hypertonia arterialis) zwane jest także epidemią XXI wieku. To przewlekła choroba układu krążenia, charakteryzująca się trwale podwyższonym ciśnieniem krwi (ponad poziom 140 mm Hg podczas skurczu i 90 mm Hg w czasie rozkurczu serca). Można ją zauważyć podczas rutynowych badań i kilkukrotnego pomiaru ciśnienia, jednak zdiagnozowana zbyt późno może spowodować poważne uszkodzenia organizmu.

Najnowsze badania podają, że na nadciśnienie tętnicze cierpi prawie 8,5 miliona (czyli blisko 1/3) dorosłych Polaków, a 30% osób, u których obserwuje się tzw. ciśnienie wysokie prawidłowe, znajduje się w grupie ryzyka. U około 90% pacjentów nadciśnienie ma charakter samoistny, co znaczy, że nie udało się jeszcze ustalić jego przyczyny. Nadciśnienie może być odpowiedzialne za Twoje problemy z sercem, bóle i zawroty głowy, duszność, pobudzenie lub zmęczenie i senność. Niestety, może być także chorobą prowadzącą do zawału, udaru, a nawet śmierci. Nie pozwól na to!

• Sprawdź, czy znajdujesz się w grupie ryzyka zagrożonej nadciśnieniem.
• Poznaj najczęstsze czynniki wywołujące tę chorobę.
• Naucz się prawidłowo mierzyć ciśnienie sobie i Twoim bliskim.
• Skorzystaj z zawartych tu rad i zacznij prowadzić higieniczny tryb życia.
• Dowiedz się więcej na temat nadciśnienia u kobiet, dzieci i osób starszych.

Dodatek specjalny:
Pomocne dane odnośnie polskich organizacji, które wesprą Cię w walce z nadciśnieniem

O autorze (13)

Podziękowania od autora (15)

Wstęp (17)

• O książce (19)
  
• Konwencje zastosowane w książce (19)
  
• Czego nie czytać (20)
  
• Naiwne założenia (20)
  
• Jak podzielona jest książka (20)
  
  • Część I: Czym jest nadciśnienie? (21)
  • Część II: Medyczne następstwa nadciśnienia (21)
  • Część III: Leczenie (albo profilaktyka) nadciśnienia tętniczego (21)
  • Część IV: Grupy wymagające szczególnej opieki (21)
  • Część V: Dekalogi (22)
  • Dodatek (22)
• Ikony wykorzystane w książce (22)
  
• Co dalej (23)

Część I: Czym jest nadciśnienie? (25)

Rozdział 1: Nadciśnienie tętnicze. Podstawowe informacje (27)

• Jak funkcjonuje układ krążenia (28)
  
• Mierzenie ciśnienia i odczytywanie wyników (29)
  
• Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia nadciśnienia (29)
  
• Następstwa nadciśnienia (31)
  
• Obniżanie ciśnienia za pomocą różnych kuracji (32)
  
• Ochrona dzieci, kobiet w ciąży i osób starszych (32)
  
• Być na czasie (33)

Rozdział 2: Diagnozowanie nadciśnienia (35)

• Podstawowe informacje o ciśnieniomierzu (35)
  
• Prawidłowy pomiar ciśnienia krwi (37)
  
• Jak uniknąć niedokładnego odczytu (40)
  
  • Unikanie kłopotów ze sprzętem (40)
  • Unikanie złego podejścia do pomiaru ciśnienia i trudności ze strony pacjenta (41)
• Odczytywanie wyników (41)
  
  • Co świadczy o nadciśnieniu? (42)
  • Klasyfikacja ciśnienia tętniczego u osób dorosłych (42)
• Nadmierne obniżenie ciśnienia (44)
  
• Syndrom białego fartucha i inne przyczyny wahań ciśnienia (45)
  
• Mierzenie ciśnienia w domu (47)
  
• Ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia krwi (48)
  
• Prawidłowa ocena stanu zdrowia (49)
  
  • Wywiad medyczny (49)
  • Ocena badania lekarskiego (50)
  • Badania laboratoryjne (51)

Rozdział 3: Czy znajdujesz się w grupie ryzyka? (53)

• Na co nie masz wpływu (54)
  
  • Globalny obraz nadciśnienia (54)
  • Wpływ genów (55)
  • Wpływ pochodzenia (57)
  • Wpływ płci (60)
  • Ciśnienie a wiek (61)
• Zapobieganie nadciśnieniu za pomocą zmian trybu życia (62)
  
  • Obniżanie napięcia (63)
  • Kontrolowanie wagi (64)
  • Mniej soli (66)
  • Eliminacja palenia i nadmiernego spożycia alkoholu (67)

Rozdział 4: Wtórne nadciśnienie tętnicze (69)

• Wczesne wykrywanie wtórnego nadciśnienia tętniczego (70)
  
• Rola nerek we wtórnym nadciśnieniu tętniczym (71)
  
  • Uszkodzenie tkanki nerek (71)
  • Zwężenie tętnic nerkowych (74)
• Nowotwory wydzielające hormony i podnoszące ciśnienie krwi (76)
  
  • Nowotwór produkujący epinefrynę (77)
  • Nowotwór produkujący aldosteron (80)
  • Zespół Cushinga (84)
• Choroba genetyczna jako przyczyna nadciśnienia tętniczego (87)
  
• Inne przyczyny wtórnego nadciśnienia tętniczego (88)
  
  • Zwężenie cieśni aorty (88)
  • Za dużo lub za mało hormonów tarczycy (89)
  • Akromegalia (89)
  • Bezdech senny (90)
  • Guz mózgu (91)
  • Oparzenia (91)

Część II: Medyczne następstwa nadciśnienia (93)

Rozdział 5: Jak chronić swoje serce? (95)

• Pompa o dużej mocy (96)
  
• Niedokrwienie mięśnia sercowego (97)
  
  • Badanie miażdżycy tętnic (arteriosklerozy) (98)
  • Stabilny ból serca (99)
  • Leczenie zawału mięśnia sercowego (106)
• Rozwój niewydolności serca (108)
  
  • Sygnały ostrzegawcze (108)
  • Czego szuka lekarz? (109)
  • Leczenie niewydolności serca (111)
• Unikanie czynników ryzyka (111)
  
  • Kontrola nad cholesterolem (112)
  • Ograniczanie palenia (112)
  • Cukrzyca pod kontrolą (113)
  • Intensyfikacja aktywności fizycznej (114)

Rozdział 6: Jak zadbać o nerki? (115)

• Rola nerek (116)
  
  • Funkcja filtrowania (117)
  • Inne funkcje nerek (119)
• Uszkodzenie nerek (120)
  
• Złośliwe nadciśnienie tętnicze (122)
  
• Schyłkowa niewydolność nerek (124)
  
  • Dializa, która ratuje życie (126)
  • Przeszczep nerki (131)

Rozdział 7: Jak zabezpieczyć swój mózg? (135)

• Przyczyny udaru mózgu (136)
  
  • Miażdżyca tętnic (arterioskleroza) (137)
  • Zator naczyń mózgowych (udar niedokrwienny) (138)
  • Wylew krwi do mózgu (udar krwotoczny) (138)
• Unikanie udaru przez obniżenie ciśnienia (139)
  
• Przegląd innych czynników sprzyjających udarowi mózgu (139)
  
  • Z tym nie wygrasz - czynniki niekontrolowane (140)
  • Nad tym masz władzę - czynniki kontrolowane (140)
  • Dokonaj cudów za pomocą leków zapobiegawczych (142)
• Działaj szybko, gdy zauważysz objawy udaru (143)
  
• Monitorowanie czynności mózgu (144)
  
• Rozmaite metody leczenia udaru mózgu (146)
  
• Rehabilitacja (148)
  
  • Odzyskiwanie zdolności ruchu po udarze (148)
  • Możliwości rehabilitacji (149)
  • Osoby odpowiedzialne za rehabilitację (149)
  • Jak znaleźć pomoc po udarze mózgu? (151)

Część III: Leczenie (albo profilaktyka) nadciśnienia tętniczego (153)

Rozdział 8: Opracowanie udanego programu leczenia (155)

• Realizacja założeń leczenia (156)
  
• Modyfikacje trybu życia (159)
  
  • Zmiana trybu życia na lepsze (159)
  • Jak obniżyć ciśnienie śmiechem? (161)

Rozdział 9: Dieta obniżająca ciśnienie (165)

• Obniżanie ciśnienia za pomocą diety DASH (165)
  
  • Jak powstała dieta DASH? (166)
  • Dowody na wartość diety DASH (167)
  • Rozpoczęcie programu (169)
  • Ograniczanie spożycia soli w czasie stosowania diety DASH (173)
• Utrata na wadze w celu obniżenia ciśnienia (174)
  
  • Obliczanie wagi idealnej (174)
  • Ustalanie dziennego zapotrzebowania kalorycznego (175)
  • Dostosowanie diety DASH (177)
• Inne diety (178)
  
• Pomoc zewnętrzna (180)

Rozdział 10: Dieta bez soli (183)

• Związek między solą a nadciśnieniem (184)
  
• Dowody na istnienie związku między solą a nadciśnieniem (185)
  
  • Wczesne eksperymenty (185)
  • Wpływ chloru na ciśnienie krwi (186)
  • Najnowsze badania (187)
• Czy jesteś wrażliwy na sól? (188)
  
• Zmniejszenie spożycia soli (189)
  
  • Kupowanie produktów ubogich w sól (190)
  • Unikanie pokarmów bogatych w sól (191)
  • Dieta niskosolna (191)

Rozdział 11: Unikanie tytoniu, alkoholu i kofeiny (193)

• Nie igraj z ogniem. Tytoń i nadciśnienie tętnicze (194)
  
  • Zasięg problemu (195)
  • Jedną nogą w grobie (196)
  • Zwalczanie biernego palenia (197)
  • Nie bądź ciemny jak tabaka w rogu (197)
  • Zrywanie z nałogiem. Same plusy, żadnych minusów (198)
  • Jak skończyć z nałogiem? (199)
  • Korzystanie z dostępnej pomocy (203)
• Związek alkoholu z nadciśnieniem tętniczym (204)
  
  • Objawy choroby alkoholowej (204)
  • Zobacz, kto pije (206)
  • Medyczne skutki picia alkoholu (206)
  • Terapia (207)
  • Znajdowanie pomocy (212)
• Kofeinowa euforia (212)
  
  • Kiedy za dużo jest niezdrowo? (213)
  • Wpływ kofeiny na zdrowie (214)
  • Korzyści z rezygnacji z kofeiny (215)
  • Unikanie kawy, czekolady i napojów gazowanych (215)
  • Znajdowanie pomocy (216)

Rozdział 12: Obniżanie ciśnienia krwi za pomocą ćwiczeń fizycznych (217)

• Korzyści płynące z aktywności fizycznej (218)
  
• Przygotowanie się do ćwiczeń (218)
  
  • Sprawdzanie kondycji fizycznej (219)
  • Dobór ćwiczeń (220)
  • Odpowiedni sprzęt (222)
• Odpowiednie natężenie ćwiczeń (223)
  
• Ćwiczenia na schudnięcie (224)
  
• Ćwiczenia siłowe (226)
  
  • Ćwiczenia na górną część ciała (227)
  • Ćwiczenia wzmacniające nogi (228)
• Obniżanie ciśnienia za pomocą metod alternatywnych (229)
  
  • Joga (229)
  • Medytacja (230)
  • Hipnoza (231)
  • Biologiczne sprzężenie zwrotne (231)

Rozdział 13: Terapia lekowa (233)

• Charakterystyka leków (235)
  
  • Jak skutecznie działa lek? (235)
  • Jak bardzo może obniżyć ciśnienie w porównaniu z innymi lekami? (235)
  • Czy leki w tym samym stopniu obniżające ciśnienie krwi w identyczny sposób wpływają na prawdopodobieństwo choroby i śmierci? (236)
• Klasy leków (236)
  
• Leki moczopędne (237)
  
  • Tiazydowe albo tiazydopodobne leki moczopędne (238)
  • Pętlowe leki moczopędne (239)
  • Leki moczopędne oszczędzające potas (240)
  • Antagoniści aldosteronu (240)
  • Kombinacje środków moczopędnych (241)
• Leki oddziałujące na układ nerwowy (241)
  
  • Metyldopa (241)
  • Klonidyna (242)
  • Blokery receptora beta-adrenergicznego (243)
  • Antagoniści receptora adrenergicznego alfa 1 (245)
• Wazodilatory (246)
  
  • Hydralazyna (246)
• Środki blokujące kanał wapniowy (247)
  
• Inhibitory konwertazy angiotensyny (249)
  
• Blokery receptora angiotensyny II (251)
  
• Wybór leku (252)
  
  • Leczenie nadciśnienia bez powikłań (252)
  • Leczenie nadciśnienia z powikłaniami (253)
  • Gdy zawiedzie lek pierwszego wyboru... (254)
  • Jak pamiętać o braniu leków? (255)
• Działania niepożądane (255)
  
• Identyfikacja nazw handlowych (258)

Część IV: Grupy wymagające szczególnej opieki (259)

Rozdział 14: Osoby starsze (261)

• Ocena sprawności umysłowej (262)
  
• Ocena ciśnienia krwi (263)
  
  • Pierwotne nadciśnienie tętnicze (263)
  • Wtórne nadciśnienie tętnicze (265)
  • Leki podnoszące ciśnienie krwi u osób starszych (265)
• Właściwe odżywianie się w celu obniżenia ciśnienia (267)
  
  • Kontrola diety (267)
  • Dieta DASH (268)
  • Redukcja spożycia soli (268)
• Zmiana trybu życia w celu obniżenia ciśnienia (269)
  
• Stosowanie leków na obniżenie ciśnienia (271)
  
  • Podstawowa terapia lekowa - tiazydowe środki moczopędne (272)
  • Druga możliwość - beta-blokery (273)
  • Trzecia możliwość (273)
  • Sytuacje wyjątkowe (274)
• Niebezpieczne spadki ciśnienia (274)

Rozdział 15: Nadciśnienie tętnicze u dzieci (277)

• Prawidłowy pomiar ciśnienia krwi (278)
  
  • USG dopplerowskie i małe rączki (278)
  • Wybór właściwego rozmiaru mankietu (279)
  • Odpowiednia technika (279)
• Interpretacja wyników pomiaru (280)
  
• Możliwe przyczyny podwyższonego ciśnienia (281)
  
  • Przyczyny dziedziczne (281)
  • Uwarunkowania związane z wagą (282)
  • Czynniki chorobowe (283)
• Ustalanie przyczyny podwyższonego ciśnienia u dziecka (283)
  
  • Kluczowe momenty w przeszłości dziecka (283)
  • Wskazówki odkrywane podczas badania lekarskiego (284)
  • Pomoc z laboratorium (285)
• Rozpoczęcie leczenia od zmian trybu życia (285)
  
• Intensywne ćwiczenia fizyczne (287)
  
• Terapia lekowa (288)

Rozdział 16: Leczenie nadciśnienia u kobiet (291)

• Co się dzieje z ciśnieniem kobiety w czasie ciąży? (292)
  
• Co powoduje nadciśnienie w ciąży? (293)
  
  • Przewlekłe nadciśnienie tętnicze (293)
  • Stan przedrzucawkowy (294)
  • Stan przedrzucawkowy obok nadciśnienia tętniczego (300)
  • Nadciśnienie ciążowe (301)
• Nadciśnienie tętnicze po porodzie (301)
  
• Kobieca terapia hormonalna w przypadku nadciśnienia (302)
  
  • Hormonalna antykoncepcja doustna (302)
  • Hormonalne uzupełnianie niedoboru estrogenu (303)

Część V: Dekalogi (305)

Rozdział 17: Dziesięć prostych sposobów zapobiegania nadciśnieniu i obniżenia go (307)

• Rozpoznawanie nadciśnienia (307)
  
• Ustalanie wtórnego nadciśnienia tętniczego (308)
  
• Podjęcie diety DASH (309)
  
• Utrata na wadze za pomocą ograniczenia liczby spożywanych kilokalorii (310)
  
• Redukcja soli w diecie (311)
  
• Rzucanie palenia i ograniczenie picia (312)
  
• Podjęcie planu treningowego (313)
  
• Uzupełnienie leczenia za pomocą technik doskonalenia ciała i umysłu (313)
  
• Leki służące do obniżania ciśnienia (315)
  
• Unikanie leków podnoszących ciśnienie krwi (316)

Rozdział 18: Dziesięć (lub więcej) mitów dotyczących nadciśnienia (319)

• Nadciśnienie jest nieuniknionym skutkiem starzenia (319)
  
• Leczenie jest gorsze od choroby (320)
  
• Musisz ograniczyć swoje życie z powodu nadciśnienia (321)
  
• Leczy się tylko nadciśnienie rozkurczowe (322)
  
• Nadciśnienie oznacza łykanie leków przez resztę życia (323)
  
• Po zawale serca albo udarze mózgu można przestać się leczyć (323)
  
• Jak masz nadciśnienie, nie możesz ćwiczyć (324)
  
• Jeśli dobrze się czujesz, możesz nie brać leków na nadciśnienie (325)
  
• Wysokiego ciśnienia krwi nie można uregulować (326)
  
• Leczy się tylko osoby nerwowe i lękliwe (327)
  
• Osób starszych nie trzeba leczyć (328)
  
• Nadciśnienie jest mniej niebezpieczne u kobiet (329)

Rozdział 19: Dziesięć nowych odkryć na temat nadciśnienia tętniczego (331)

• Ocena skutków obniżenia ciśnienia krwi (332)
  
• Stan przednadciśnieniowy to wcale nie nic takiego (332)
  
• Przewidywanie nadciśnienia (i zapobieganie mu) (333)
  
• Wyrokowanie o nadciśnieniu u dorosłych na podstawie poziomu ciśnienia u dzieci (334)
  
• Czy wszyscy pacjenci po udarze mózgu mają nadciśnienie? (335)
  
• Ocena wpływu obciążeń zawodowych (335)
  
• Czy alkohol jest dobry, czy zły dla osoby z nadciśnieniem? (336)
  
• Operacja zmniejszenia żołądka w celu schudnięcia i obniżenia ciśnienia krwi (336)
  
• Czy nadciśnienie oddziałuje na cukrzycę? (337)
  
• Znaczenie badania ALLHAT (338)

Dodatek: Najnowsze informacje i źródła (341)

• Serce (342)
  
  • Polskie Towarzystwo Kardiologiczne (342)
  • Serwis kardiologiczny (342)
• Nerki (342)
  
  • Stowarzyszenie "Nieśmiertelni" (342)
  • Dialped - dializoterapia i nefrologia dziecięca (343)
  • Dializoterapia otrzewnowa (343)
  • Polska Unia Medycyny Transplantacyjnej (343)
  • Stowarzyszenie "Życie po przeszczepie" (344)
• Mózg (344)
  
  • Narodowy Program Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu (344)
  • Dekalog Udarowca (344)
  • Forum Neurologiczne (344)
  • Polskie Towarzystwo Fizjoterapii oraz Polskie Towarzystwo Rehabilitacji (345)
  • Centrum Polskiej Rehabilitacji (345)
  • Sanatoria (345)
• Cukrzyca (345)
  
  • Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (345)
  • Polska Federacja Edukacji w Diabetologii (346)
  • Polskie Stowarzyszenie Diabetyków (346)
• Nadciśnienie tętnicze (346)
  
  • Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego (346)

Skorowidz (347)