-
W empik go
Nerwa i problem sukcesji w Rzymie w latach 96-99 - ebook
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
LUB
12,50 zł za tytuł
przy zakupie abonamentu Go Mini w cenie 24,99 zł / 30 dni
Sprawdź
Słuchaj i czytaj w abonamencie Empik Go Mini za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Mini daje możliwość dodania 2 tytułów do biblioteki w mies. Wybierasz z ponad 100 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Nerwa i problem sukcesji w Rzymie w latach 96-99 - ebook
Imperator Domicjan spędził poranek 18 września zasiadając w sali sądowej pałacu cesarskiego w Rzymie, rozpatrując szereg spraw, które wymagały jego uwagi. Stanowiło to jedną z podstawowych powinności władcy, z pewnością najbardziej męczącą. Pomiędzy piątą i szóstą godziną – czyli na krótko przed południem – udał się do kąpieli, po której miała nastąpić sjesta. Po drodze podszedł do niego Parteniusz, główny cubicularius, czyli pokojowiec, informując go, że jeden z wyzwoleńców z domu jego siostrzenicy Domicylli, człowiek o imieniu Stefanus, czeka w jego prywatnej sypialni, by przekazać mu ważną wiadomość.
Cesarz udał się natychmiast do swojego małego mieszkania, aby wysłuchać co Stefanus ma do powiedzenia. Według jednego ze źródeł, Stefanus pozostawał w niełasce na skutek oskarżeń o kradzież. Domicylla została wygnana rok wcześniej na wyspę Pandeteria krótko po tym jak Tytus Flawiusz Klemens, kuzyn władcy wyznaczony na jego następcę, został stracony. Stefanus, który wciąż służył w pałacu, został prawdopodobnie przyjęty do domu cesarskiego po wygnaniu Domicylli. Podobno pragnął pomścić swoją dawną panią i przez cały poprzedni tydzień poruszał się po pałacu z ramieniem owiniętym bandażem, pod którym skrywał sztylet.
Śmierć Domicjana miało przewidzieć kilku astrologów i zapowiadać szereg różnorakich omenów, wzbudzając uzasadnione obawy władcy. Opowiada o tym dwóch historyków, których szczegółowe opisy zabójstwa cesarza się zachowały – Swetoniusz i Kajusz Dion. Jeśli te wydarzenia i znaki miały miejsce, to jest naprawdę zadziwiające, że Domicjan, który miał być strachliwy, przesądny i wierzący w omeny oraz astrologię, udał się samotnie na spotkanie z nielojalnym i żądnym zemsty Stefanusem.
| Kategoria: | Historia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-7889-981-5 |
| Rozmiar pliku: | 2,3 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
ILUSTRACJE
1. Domicjan
2. Nerwa – ex Domicjan
3. Nerwa
4. Trajan
TABLICE
1. Konsulowie w latach 96-100
2. Powiązania rodzinne Frontona
3. Powiązania rodzinne Nerwy
4. Ulpiusze
5a. Siatka azjatycka: gałąź narbońska
5b. Siatka azjatycka: gałąź azjatycka – rodziny italskie
5c. Siatka azjatycka: rodziny królewskie
MAPY
1. Granica północna
2. Rozmieszczenie legionów, 96 rok n.e.
3. Galia Narbońska i Hiszpania
4. Pochodzenie konsulów z lat 96-100 n.e.
5. Inskrypcje Domicjana
6. System alimenta
7. Siatka azjatyckaWYKAZ SKRÓTÓW
-------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
AE Année Épigraphique
ANRW Aufstieg und Niedergang der Römischen Welt
BAR British Archaeological Reports
Bennett, Trajan J. Bennett, Trajan, Optimus Princeps, a Life and Times, London 1998
Birley, Fasti A.R. Birley, The ‘Fasti’ of Roman Britain, Oxford 1981
BMC III H. Mattingly, Coins of the Roman Empire in the British Museum, Part III: Nerva to Hadrian, London 1936
CIL Corpus Inscriptionum Latinarum
Dusanic, Vasic S. Dusanic, M.B. Vasic, ‘An Upper Moesian Diploma of AD 96’, Chiron 7,
‘Moesian diploma’ 1986, s. 291-304
Eck, „Statthalter“ W. Eck, Jahres- und Provinzialfasten der senatorischen Statthalter von 68/70 bis 138/139 (I)‘, Chiron 12, 1983, s. 281-362
HSCP Harvard Studies in Classical Philology
ILS Inscriptiones Latinae Selectae
Jones, Domitian B.W. Jones, The Emperor Domitian, London 1992
Jones, Senatorial B.W. Jones, Domitian and the Senatorial Order: a Prosopographical Order Study of Domitian’s Relationship with the Senate, AD81-96, Philadelphia 1979
JRS Journal of Roman Studies
Lambrechts P. Lambrechts, La composition du sénat romain de l’accesionau trone d’Hadrien à la mort de Commodus, Ghent 1936
Mc Crum, M. McCrum, A.G. Woodhead, Select Documents of the Principates of Woodhead the Flavian Emperors, including the Year of Revolution, AD 68-96, Cambridge 1966
OGIS W. Dittenberger, Orientis Graeci Inscriptiones Selectae
PIR Prospographia Imperii Romani
Pliniusz, Listy Pliny the Younger, Letters
PBSR Papers of the British School at Rome
Raepsaet-Charlier M.T. Raepsaet-Charlier, Prosopographie des femmes de l’ordre senatorial (Ier-IIe siècles), Louvain 1987
RIC Roman Imperial Coinage
RMD I M.M. Roxan, Roman Military Diplomas, 1954-77, Institute of Archaeology Occasional Publication, London 1978
RMD III M.M. Roxan, Roman Military Diplomas, 1985-93, Institute of Archaeology Occasional Publication, London 1994
Roman Papers R. Syme, Roman Papers, 7 tomów, Oxford 1979-1991
SEG Supplementum Epigraphicum Graecum
SHA Scriptores Historiae Augustae
Smallwood E.M. Smallwood, Documents illustrating the Principates of Nerva, Trajan and Hadrian, Cambridge 1966
Syme, Tacitus R. Syme, Tacitus, Oxford 1958
Vidman, FO L. Vidman, Fasti Ostienses, Prague 1981
ZPE Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik
-------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ILUSTRACJE
Ilustracja 1. Domicjan
Popiersie Domicjana wydobyte z dna Tybru. Dobry stan zachowania wskazuje, że mogło zostać wrzucone do rzeki podczas zamieszek niedługo po zabójstwie cesarza. Jest to rodzaj popiersia, które mogło znajdować się w prywatnym posiadaniu, stąd byłby to akt osobistej nienawiści względem władcy. Początkowo jednak właściciel nie szczędził środków na jego nabycie, co stanowiło niewątpliwie społecznie i politycznie oczekiwany wyraz oddania.
Źródło: Ny Carlsberg Glyptotek, Copenhagen; nr kat. 664, fot. Jo Selsing.
Ilustracja 2. Nerwa – ex Domicjan
Statua Domicjana jako Jowisza, przekuta na wizerunek Nerwy. W większości wypadków posągi Nerwy początkowo wyobrażały Domicjana, ale zostały pospiesznie zmienione. Pozwalało to na obcięcie kosztów, zapewne za wiedzą samego imperatora, który potrzebował gotówki. Można to również uznać za świadectwo rozpowszechnionego przekonania, że panowanie Nerwy będzie krótkotrwałe z powodu jego zaawansowanego wieku oraz braku stabilizacji politycznej w trakcie jego rządów.
Źródło: Ny Carlsberg Glyptotek, Copenhagen; nr kat. 542, fot. Jo Selsing.
Ilustracja 3. Nerwa
Jeden z nielicznych portretów Nerwy, które nie zostały przerobione z przedstawień Domicjana. Jest to wizerunek pokazujący władcę dalszego od śmierci niż to było w rzeczywistości, wciąż jednak z ze zmarszczkami podkreślającymi wiek i wyrażającymi doświadczenie, zgodnie z oczekiwaniami względem troskliwego cesarza.
Źródło: Ny Carlsberg Glyptotek, Copenhagen; nr kat. 668, fot. Jo Selsing.
Ilustracja 4. Trajan
Imperator został ukazany w stroju wojskowym, srogi i zdecydowany. Taki sposób przedstawiania władcy, jako rzymskiego wojownika, był rozpowszechniany przez cały okres jego panowania. Kontrastował on z bardziej pokojowym wizerunkiem preferowanym przez Domicjana oraz portretami Nerwy, podkreślającymi spokojny charakter jego rządów.
Źródło: Ny Carlsberg Glyptotek, Copenhagen; nr kat. 543, fot. Jo SelsingTABLICE
Tablica 1. Konsulowie w latach 96-100
96
Ord.
Gajusz Manliusz Walens
Gajusz Antystiusz Wetus
Maj
Kwintus Fabiusz Postuminus
Tytus Pryferniusz Petus
Wrzesień
Tyberiusz Kacjusz Cezjusz Fronton
Marek Kalpurniusz ykus
97
Ord.
Nerwa (III)
Lucjusz Werginiusz Rufus (III)
Marzec
Gnejusz Arriusz Antoninus (II)
Gajusz (?) Kalpurniusz Pizon
Maj
Marek Anniusz Werus
Lucjusz Neracjusz Pryskus
Lipiec
Lucjusz Domicjusz Apollinaris
Sekstus Hermetydiusz Kampanus
Wrzesień
Kwintus Glicjusz Atyliusz Agrycola
Marek Korneliusz Nigrynus Kuriacjusz Maternus (II)
Listopad
Publiusz Korneliusz Tacyt
Kwintus Orfitazjusz Aufidiusz Umber?
98
Ord.
Nerwa (IV)
Trajan (II)
Styczeń
Gnejusz Domicjusz Tullus (II)
Luty
Sekstus Juliusz Frontynus (II)
Marzec
Lucjusz Juliusz Ursus (II)
Kwiecień
Tytus Westrycjusz Spurynna (II)
Maj
Gajusz Pomponiusz Pius
Lipiec
Aulus Wicyriusz Marcjalis
Lucjusz Mecjusz Postumus
Wrzesień
Gajusz Pomponiusz Rufus Acyliusz us Celiusz Sparsus
Gnejusz Pompejusz Feroks Licynianusz
Listopad
Kwintus Fulwiusz Gillo Bittiusz
Publiusz Juliusz Lupus
Prokulus?
99
Ord.
Aulus Korneliusz Palma Frontonianus
Kwintus Sozjusz Senecjon
Marzec
Sulpicjusz Lukrecjusz Barba
Senecjon Memmiusz Afer
Maj
Kwintus Fabiusz Barbatus Waleriusz
Aulus Cecyliusz Faustynus
Magnus Julianus
Lipiec
Marek Ostoriusz Skapula
?
Wrzesień
?
?
Listopad
?
?
100
Ord.
Trajan (III)
Sekstus Juliusz Frontynus (III)
Styczeń
Lucjusz Juliusz Ursus (III)
Marzec
cjusz Macer
Gajusz Cylniusz Prokulus
Maj
Lucjusz Herenniusz Saturninus
Lucjusz Pomponiusz Mamilianus
Lipiec
Kwintus Akucjusz Nerwa
Lucjusz Fabiusz Tuskus
Wrzesień
Gajusz Pliniusz Cecyliusz Sekundus
Gajusz Juliusz Kornutus Tertullus
Listopad
Lucjusz Roscjusz Elianus Mecjusz Celer
Tyberiusz Klaudiusz Sacerdos Julianus
Tablica 2. Powiązania rodzinne Frontona
Tablica 3. Powiązania rodzinne Nerwy
Tablica 4. Ulpiusze
Tablica 5a. Siatka azjatycka 1: gałąź narbońska
Tablica 5b. Siatka azjatycka 2: gałąź azjatycka – rodziny italskie
Tablica 5c. Siatka azjatycka 3: rodziny królewskie
1. Domicjan
2. Nerwa – ex Domicjan
3. Nerwa
4. Trajan
TABLICE
1. Konsulowie w latach 96-100
2. Powiązania rodzinne Frontona
3. Powiązania rodzinne Nerwy
4. Ulpiusze
5a. Siatka azjatycka: gałąź narbońska
5b. Siatka azjatycka: gałąź azjatycka – rodziny italskie
5c. Siatka azjatycka: rodziny królewskie
MAPY
1. Granica północna
2. Rozmieszczenie legionów, 96 rok n.e.
3. Galia Narbońska i Hiszpania
4. Pochodzenie konsulów z lat 96-100 n.e.
5. Inskrypcje Domicjana
6. System alimenta
7. Siatka azjatyckaWYKAZ SKRÓTÓW
-------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
AE Année Épigraphique
ANRW Aufstieg und Niedergang der Römischen Welt
BAR British Archaeological Reports
Bennett, Trajan J. Bennett, Trajan, Optimus Princeps, a Life and Times, London 1998
Birley, Fasti A.R. Birley, The ‘Fasti’ of Roman Britain, Oxford 1981
BMC III H. Mattingly, Coins of the Roman Empire in the British Museum, Part III: Nerva to Hadrian, London 1936
CIL Corpus Inscriptionum Latinarum
Dusanic, Vasic S. Dusanic, M.B. Vasic, ‘An Upper Moesian Diploma of AD 96’, Chiron 7,
‘Moesian diploma’ 1986, s. 291-304
Eck, „Statthalter“ W. Eck, Jahres- und Provinzialfasten der senatorischen Statthalter von 68/70 bis 138/139 (I)‘, Chiron 12, 1983, s. 281-362
HSCP Harvard Studies in Classical Philology
ILS Inscriptiones Latinae Selectae
Jones, Domitian B.W. Jones, The Emperor Domitian, London 1992
Jones, Senatorial B.W. Jones, Domitian and the Senatorial Order: a Prosopographical Order Study of Domitian’s Relationship with the Senate, AD81-96, Philadelphia 1979
JRS Journal of Roman Studies
Lambrechts P. Lambrechts, La composition du sénat romain de l’accesionau trone d’Hadrien à la mort de Commodus, Ghent 1936
Mc Crum, M. McCrum, A.G. Woodhead, Select Documents of the Principates of Woodhead the Flavian Emperors, including the Year of Revolution, AD 68-96, Cambridge 1966
OGIS W. Dittenberger, Orientis Graeci Inscriptiones Selectae
PIR Prospographia Imperii Romani
Pliniusz, Listy Pliny the Younger, Letters
PBSR Papers of the British School at Rome
Raepsaet-Charlier M.T. Raepsaet-Charlier, Prosopographie des femmes de l’ordre senatorial (Ier-IIe siècles), Louvain 1987
RIC Roman Imperial Coinage
RMD I M.M. Roxan, Roman Military Diplomas, 1954-77, Institute of Archaeology Occasional Publication, London 1978
RMD III M.M. Roxan, Roman Military Diplomas, 1985-93, Institute of Archaeology Occasional Publication, London 1994
Roman Papers R. Syme, Roman Papers, 7 tomów, Oxford 1979-1991
SEG Supplementum Epigraphicum Graecum
SHA Scriptores Historiae Augustae
Smallwood E.M. Smallwood, Documents illustrating the Principates of Nerva, Trajan and Hadrian, Cambridge 1966
Syme, Tacitus R. Syme, Tacitus, Oxford 1958
Vidman, FO L. Vidman, Fasti Ostienses, Prague 1981
ZPE Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik
-------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ILUSTRACJE
Ilustracja 1. Domicjan
Popiersie Domicjana wydobyte z dna Tybru. Dobry stan zachowania wskazuje, że mogło zostać wrzucone do rzeki podczas zamieszek niedługo po zabójstwie cesarza. Jest to rodzaj popiersia, które mogło znajdować się w prywatnym posiadaniu, stąd byłby to akt osobistej nienawiści względem władcy. Początkowo jednak właściciel nie szczędził środków na jego nabycie, co stanowiło niewątpliwie społecznie i politycznie oczekiwany wyraz oddania.
Źródło: Ny Carlsberg Glyptotek, Copenhagen; nr kat. 664, fot. Jo Selsing.
Ilustracja 2. Nerwa – ex Domicjan
Statua Domicjana jako Jowisza, przekuta na wizerunek Nerwy. W większości wypadków posągi Nerwy początkowo wyobrażały Domicjana, ale zostały pospiesznie zmienione. Pozwalało to na obcięcie kosztów, zapewne za wiedzą samego imperatora, który potrzebował gotówki. Można to również uznać za świadectwo rozpowszechnionego przekonania, że panowanie Nerwy będzie krótkotrwałe z powodu jego zaawansowanego wieku oraz braku stabilizacji politycznej w trakcie jego rządów.
Źródło: Ny Carlsberg Glyptotek, Copenhagen; nr kat. 542, fot. Jo Selsing.
Ilustracja 3. Nerwa
Jeden z nielicznych portretów Nerwy, które nie zostały przerobione z przedstawień Domicjana. Jest to wizerunek pokazujący władcę dalszego od śmierci niż to było w rzeczywistości, wciąż jednak z ze zmarszczkami podkreślającymi wiek i wyrażającymi doświadczenie, zgodnie z oczekiwaniami względem troskliwego cesarza.
Źródło: Ny Carlsberg Glyptotek, Copenhagen; nr kat. 668, fot. Jo Selsing.
Ilustracja 4. Trajan
Imperator został ukazany w stroju wojskowym, srogi i zdecydowany. Taki sposób przedstawiania władcy, jako rzymskiego wojownika, był rozpowszechniany przez cały okres jego panowania. Kontrastował on z bardziej pokojowym wizerunkiem preferowanym przez Domicjana oraz portretami Nerwy, podkreślającymi spokojny charakter jego rządów.
Źródło: Ny Carlsberg Glyptotek, Copenhagen; nr kat. 543, fot. Jo SelsingTABLICE
Tablica 1. Konsulowie w latach 96-100
96
Ord.
Gajusz Manliusz Walens
Gajusz Antystiusz Wetus
Maj
Kwintus Fabiusz Postuminus
Tytus Pryferniusz Petus
Wrzesień
Tyberiusz Kacjusz Cezjusz Fronton
Marek Kalpurniusz ykus
97
Ord.
Nerwa (III)
Lucjusz Werginiusz Rufus (III)
Marzec
Gnejusz Arriusz Antoninus (II)
Gajusz (?) Kalpurniusz Pizon
Maj
Marek Anniusz Werus
Lucjusz Neracjusz Pryskus
Lipiec
Lucjusz Domicjusz Apollinaris
Sekstus Hermetydiusz Kampanus
Wrzesień
Kwintus Glicjusz Atyliusz Agrycola
Marek Korneliusz Nigrynus Kuriacjusz Maternus (II)
Listopad
Publiusz Korneliusz Tacyt
Kwintus Orfitazjusz Aufidiusz Umber?
98
Ord.
Nerwa (IV)
Trajan (II)
Styczeń
Gnejusz Domicjusz Tullus (II)
Luty
Sekstus Juliusz Frontynus (II)
Marzec
Lucjusz Juliusz Ursus (II)
Kwiecień
Tytus Westrycjusz Spurynna (II)
Maj
Gajusz Pomponiusz Pius
Lipiec
Aulus Wicyriusz Marcjalis
Lucjusz Mecjusz Postumus
Wrzesień
Gajusz Pomponiusz Rufus Acyliusz us Celiusz Sparsus
Gnejusz Pompejusz Feroks Licynianusz
Listopad
Kwintus Fulwiusz Gillo Bittiusz
Publiusz Juliusz Lupus
Prokulus?
99
Ord.
Aulus Korneliusz Palma Frontonianus
Kwintus Sozjusz Senecjon
Marzec
Sulpicjusz Lukrecjusz Barba
Senecjon Memmiusz Afer
Maj
Kwintus Fabiusz Barbatus Waleriusz
Aulus Cecyliusz Faustynus
Magnus Julianus
Lipiec
Marek Ostoriusz Skapula
?
Wrzesień
?
?
Listopad
?
?
100
Ord.
Trajan (III)
Sekstus Juliusz Frontynus (III)
Styczeń
Lucjusz Juliusz Ursus (III)
Marzec
cjusz Macer
Gajusz Cylniusz Prokulus
Maj
Lucjusz Herenniusz Saturninus
Lucjusz Pomponiusz Mamilianus
Lipiec
Kwintus Akucjusz Nerwa
Lucjusz Fabiusz Tuskus
Wrzesień
Gajusz Pliniusz Cecyliusz Sekundus
Gajusz Juliusz Kornutus Tertullus
Listopad
Lucjusz Roscjusz Elianus Mecjusz Celer
Tyberiusz Klaudiusz Sacerdos Julianus
Tablica 2. Powiązania rodzinne Frontona
Tablica 3. Powiązania rodzinne Nerwy
Tablica 4. Ulpiusze
Tablica 5a. Siatka azjatycka 1: gałąź narbońska
Tablica 5b. Siatka azjatycka 2: gałąź azjatycka – rodziny italskie
Tablica 5c. Siatka azjatycka 3: rodziny królewskie
więcej..
