Niemiecki dla dorosłych. Język potoczny, którego nie nauczysz się w szkole - ebook

„Niemiecki dla dorosłych” to lekka i pełna humoru książka, która wprowadzi Cię w serce niemieckiej codzienności. Dzięki niej odkryjesz bogaty świat potocznych zwrotów, które nie zawsze są eleganckie, ale na pewno prawdziwe i żywe!

W życiu czasem trzeba użyć mocniejszych słów, by wyrazić emocje. Dzięki tej książce nauczysz się, jak robić to w sposób autentyczny i – co najważniejsze – bez cenzury.

W naszej książce zamieszczamy wiele wyrazów obraźliwych, których czasami warto unikać, nawet w przypływie najgorętszych emocji. Należy jednak wiedzieć, jak rozpoznać wrogie sygnały i wulgarne wyzwiska.

Jeśli podczas rozmów masz problemy ze spontanicznymi reakcjami i naturalnymi odpowiedziami, a próbując przełożyć polskie myśli na niemiecki, łapiesz się na kalkach językowych, jeśli masz już dość sztywnych reakcji, powtarzalnych i nudnych ćwiczeń, jeśli chcesz uczyć się na luzie i z humorem – ta książka jest właśnie dla Ciebie.

Każdy z ośmiu rozdziałów przeniesie Cię w różne sytuacje z życia codziennego, poczynając od luźnych pogawędek z przyjaciółmi, przez plotki w pracy, aż po chwile intensywnych emocji. Od momentów na siłowni, gdzie padają sportowe wyrażenia, po intymne rozmowy pełne pikantnych szczegółów – ta książka wyposaży Cię w bogaty zestaw narzędzi językowych, które pozwolą Ci swobodnie wyrażać się w każdej sytuacji, niezależnie od jej charakteru.

Istotnym elementem książki jest kontekst, w którym osadzone są wszystkie użyte w niej przykłady. Bez kontekstu ani rusz. W tej książce zwracamy uwagę na typowe błędy w użyciu wielu struktur i zwrotów. W miejscach, w których pojawia się problematyczne słowo, dodałyśmy szczegółowe wyjaśnienia i przykłady z polskim tłumaczeniem.

Gotowy na podróż przez niemiecki język potoczny? Usiądź wygodnie i daj się zaprosić na solidną dawkę codziennego niemieckiego!

Uwaga: W książce znajdziesz wiele przekleństw i obraźliwych określeń. Pamiętaj, że używanie języka potocznego wymaga wyrobienia wyczucia językowego. Dobrze jest znać te słowa, gdyż można usłyszeć je w filmach, serialach czy też od znajomych, ale z używaniem ich trzeba czasem uważać.

Skróty używane w książce:

- etw – etwas
- jdn – jemanden (wskazanie na dopełnienie w Akkusativ)
- jdm – jemandem (wskazanie na dopełnienie w Dativ)
- dosł.– dosłownie
- pot. – potocznie

Ze względów stylistycznych wszystkie zwroty w języku polskim zostały użyte w formie męskiej (np. Pan/miałbym/…). Forma ta odnosi się jednak do obu płci i może zostać zastąpiona formą żeńską (Pani/miałabym/…) lub formą w liczbie mnogiej (Państwu/mielibyśmy…) i nie dyskryminuje żadnej z płci.W pierwszym rozdziale zgłębimy tajniki codziennych rozmów – od zwyczajnych pogawędek po najświeższe plotki i tajemnice. Dodatkowo odkryjemy zwroty, które pomogą Ci odnaleźć się w nowym towarzystwie i nawiązać znajomości – bo czasem najlepsze historie zaczynają się od luźnych słów i uśmiechu.

GARŚĆ ZWROTÓW NA ROZGRZEWKĘ

- sprechen – mówić, rozmawiać

Thomas hat angerufen und wir haben ziemlich lange über sein neues Auto gesprochen. Dzwonił Thomas i dość długo rozmawialiśmy o jego nowym samochodzie.

Czasownik sprechen jest standardowym odpowiednikiem polskiego słowa mówić/rozmawiać – w tym samym kontekście często używa się czasownika reden, jednak jest to wariant potoczny, a jego odpowiednikiem w języku polskim jest gadać.

- Ich habe mit ihm nur ganz kurz über das Wetter gesprochen. Rozmawiałem z nim tylko krótko o pogodzie.
- Ich habe mit ihm nur ganz kurz über das Wetter geredet. Gadałem z nim tylko krótko o pogodzie.

- plaudern – gawędzić, plotkować (w kontekście: powymieniać się informacjami)

Ich treffe mich morgen mit Paula. Endlich können wir mal ein bisschen plaudern. Spotykam się jutro z Paulą. W końcu możemy trochę poplotkować.

- schwatzen über jdn/etw – pogadać o kimś/czymś, uciąć pogawędkę o kimś

Sie haben stundenlang über die neuesten Gerüchte geschwatzt. Oni godzinami gadali o najnowszych plotkach.

- quatschen mit jdm – gadać z kimś

Wir haben uns zufällig getroffen und ein bisschen gequatscht. Spotkałyśmy się przypadkiem i trochę pogadałyśmy.

- vollquatschen – dużo mówić, ględzić (w kontekście: dużo opowiadać, nawet jeśli rozmówca tego nie chce)

Warum quatschen die Kollegen ausgerechnet mich voll? Dlaczego koledzy to właśnie do mnie ciągle gadają?

- sich verquatschen – zapaplać się, zagadać się (w kontekście: rozmawiać dłużej, niż się planowało lub niż jest to konieczne)

Wir wollten nur kurz “Hallo” sagen, aber am Ende haben wir uns total ver­quatscht. Chcieliśmy tylko krótko się przywitać, ale ostatecznie totalnie się zagadaliśmy.

- labern – paplać, gadać

Wir haben uns getroffen und über alles Mögliche gelabert. Spotkaliśmy się i gadaliśmy o wszystkim. (dosł. o wszystkim możliwym).

- volllabern – dużo gadać, bredzić, bełkotać

Er hat uns beim Mittagessen die ganze Zeit vollgelabert. On cały czas bełkotał do nas przy obiedzie.

- quasseln – mówić szybko, nawijać (w kontekście: gadać bez sensu, bez wcześniejszego przemyślenia, co chce się powiedzieć)

Hör endlich auf zu quasseln! Przestań w końcu nawijać!

- plappern – paplać, pleść

Sie hat nur Unsinn geplappert. Ona plotła tylko głupoty.

- in Grund und Boden reden – zagadywać kogoś na śmierć (w kontekście: mówić bardzo dużo i szybko, nie dając dojść rozmówcy do głosu)

Er hat mich in Grund und Boden geredet. On mnie zagadał na śmierć.

Wyrażenie in Grund und Boden reden można stosować również w nieco innym kontekście, mianowicie w sytuacji, gdy ktoś mówi o kimś źle i stawia go w negatywnym świetle. Polskim odpowiednikiem może być tu zwrot zmieszać kogoś z błotem.

- Nach dem Streit hat Sarah ihren Freund vor anderen Bekannten in Grund und Boden geredet. Po kłótni Sarah zmieszała swojego chłopaka z błotem przed innymi znajomymi.

- munkeln – mówić po cichu, bąknąć, plotkować

Man munkelt, dass Thomas gefeuert wurde. Mówi się/Przebąkiwuje się, że Thomas został zwolniony/wyrzucony z pracy.

- murmeln – mamrotać coś

Was murmelst du da? Co tam mamroczesz?

- flüstern – szeptać

Warum flüstert ihr die ganze Zeit? Ich kann euch trotzdem hören! Dlaczego cały czas szepczecie? I tak was słyszę! (dosł. I tak was umiem słyszeć!)

- die Plaudertasche – gaduła

Monika ist so eine Plaudertasche! Wenn sie mich mal anruft, dann ist der Nachmittag schnell vorbei. Sie redet und redet. Monika jest taką gadułą! Jak do mnie zadzwoni, to popołudnie mija bardzo szybko. Ona gada i gada.

- die Labertasche – gaduła

Laura ist eine richtige Labertasche. Laura jest prawdziwą gadułą.

- die Quasselstrippe – gaduła

Laura ist eine dumme Quasselstrippe. Laura jest głupią gadułą.

- das Gerücht – plotka

Das Gerücht verbreitet sich schnell in der Schule. Plotka szybko rozchodzi się w szkole.

- etw gerüchteweise hören – słyszeć coś tylko w plotkach/pomówieniach

Erzähl das bitte nicht weiter, ich habe es nur gerüchteweise gehört. Nie opowiadaj tego proszę dalej, ja to słyszałem tylko w plotkach.

- zu Ohren kommen – dojść do uszu (w kontekście: dochodzą słuchy)

Mir ist zu Ohren gekommen, dass . Doszły mnie słuchy, że

Mir ist stets nur Gutes über Sie zu Ohren gekommen. Słyszałem o Panu tylko same dobre rzeczy.

- in aller Munde sein – być na ustach wszystkich (w kontekście: być tematem rozmów)

Hast du’s noch nicht gehört? Das ist doch jetzt in aller Munde! Nie słyszałeś jeszcze o tym? Przecież wszyscy o tym mówią!

- Klatsch und Tratsch – plotki

In diesem Dorf gibt es viel Klatsch und Tratsch über jeden Bewohner. W tej wiosce jest wiele plotek o każdym mieszkańcu.

- die Klatsch & Tratsch Zeitschrift – czasopismo plotkarskie

Ich lese nie Klatsch & Tratsch Zeitschriften, denn dort steht nur sehr selten die unverfälschte Wahrheit. Nie czytam czasopism plotkarskich, ponieważ bardzo rzadko zawierają prawdę.

- der Kaffeeklatsch – plotki przy kawie

Der Kaffeeklatsch in unserem Pausenraum ist immer sehr unterhaltsam. Man kann wirklich Vieles erfahren. Plotki przy kawie w naszej stołówce pracowniczej (miejscu na przerwę) są zawsze bardzo interesujące. Naprawdę można się wiele dowiedzieć.

- die Gerüchteküche – fabryka plotek (dosł. kuchnia plotek)

Er glaubt nie, was in der Gerüchteküche erzählt wird. On nigdy nie wierzy w to, co mówi się w fabryce plotek.

- das Schwätzchen – pogawędka

Wir hatten gestern ein nettes Schwätzchen beim Kaffee. Mieliśmy wczoraj miłą pogawędkę przy kawie.

- das Gelaber – (głupia i uciążliwa) gadanina

Sein Gelaber langweilt mich wirklich. Jego gadanina naprawdę mnie nudzi.

- große Klappe haben – być wyszczekanym, mieć niewyparzoną gębę“ (dosł. mieć wielką gębę)

Sie hat eine verdammt große Klappe. Ona jest strasznie wyszczekana.

- nicht auf den Mund gefallen sein – mieć gadane (dosł. nie upaść na usta)

Sie ist nicht auf den Mund gefallen. Ona to ma gadane.

- tratschen über jdn/etw – plotkować o kimś/czymś (ogólnie)

Sie tratschen immer über ihre Nachbarn. Oni zawsze plotkują o swoich sąsiadach.

- lästern über jdn/etw – obgadywać kogoś/coś

Sie hat wieder über mich gelästert. Ona znów mnie obgadywała.

- Wir haben gerade angefangen über sie zu lästern, als sie den Raum betreten hat. Właśnie zaczynaliśmy ją obgadywać, kiedy weszła do pomieszczenia.

Czasownik anfangen (zaczynać, rozpoczynać) jest typowym czasownikiem, który używany jest w tzw. konstrukcji bezokolicznikowej, czyli używamy po nim formy zu + czasownika w bezokoliczniku.

- hinter dem Rücken anderer reden – gadać za czyimiś plecami

Es ist unfair, hinter dem Rücken anderer zu reden. To nie fair gadać za czyimiś plecami.

- über jdn ablästern – obgadać kogoś/zjechać kogoś

Sie haben über den neuen Kollegen abgelästert. Oni obgadali nowego kolegę.

- sich das Maul über jdn zerreißen – obrobić komuś tyłek, obgadywać kogoś

Sie zerreißen sich das Maul über die neue Chefin. Oni obrabiają tyłek nowej szefowej.

- ein offenes Geheimnis – tajemnica poliszynela, żadna tajemnica (w kontekście: rzekoma tajemnica, o której wszyscy wiedzą)

Es ist ein offenes Geheimnis, dass sie bald heiraten werden. To żadna tajemnica, że oni wkrótce się pobiorą.

- ein wohlgehütetes Geheimnis – dobrze strzeżona tajemnica

Das Rezept für diesen Kuchen ist ein wohlgehütetes Geheimnis. Przepis na to ciasto jest dobrze strzeżoną tajemnicą.

- ein Geheimnis wahren – dochować tajemnicy

Sie konnte das Geheimnis nicht wahren und hat uns alles erzählt. Ona nie potrafiła dochować tajemnicy i wszystko nam opowiedziała.

- insgeheim – w tajemnicy, potajemnie

Insgeheim hat er gehofft, dass sie zurückkommt. On miał potajemnie nadzieję, że ona wróci.

- etw im Vertrauen sagen – powiedzieć coś w zaufaniu

Ich sage dir das im Vertrauen, bitte erzähle es niemandem weiter. Mówię ci to w zaufaniu, nie opowiadaj tego nikomu, proszę.

- jdm das Herz ausschütten – zwierzyć się komuś

Sie hat ihm das Herz ausgeschüttet und über ihre Sorgen erzählt. Ona zwierzyła mu się i opowiedziała o swoich troskach.

- die Katze aus dem Sack lassen – ujawnić tajemnicę, uchylić rąbek tajemnicy (dosł. wypuścić kota z worka)

Komm schon, lass die Katze aus dem Sack und erzähl mir, was passiert ist! No weź, uchyl rąbek tajemnicy i opowiedz, co się wydarzyło!

- ein Geheimnis lüften – wyjawić tajemnicę

Endlich hat sie das Geheimnis gelüftet und uns alles erzählt. Ona w końcu wyjawiła tajemnicę i wszystko nam opowiedziała.

- etw ausplaudern – wygadać coś

Er hat das aus Versehen ausgeplaudert. On to przypadkowo wygadał.

- sich verplappern – wygadać coś

Wir sollten über unsere Überraschungsparty stillschweigen, aber Julia hat sich leider verplappert. Mieliśmy milczeć o naszym przyjęciu niespodziance, ale niestety Julia się wygadała.

- etw durch die Blume sagen – powiedzieć coś delikatnie, zasugerować coś, dać do zrozumienia (dosł. powiedzieć coś przez kwiatka)

Sie hat durch die Blume gesagt, dass sie den neuen Chef nicht mag. Ona zasugerowała, że nie lubi nowego szefa.

- reden, wie einem der Schnabel gewachsen ist – walić prosto z mostu (dosł. gadać, jakby komuś wyrósł dziób)

Er hat in der Besprechung einfach so geredet, wie ihm der Schnabel gewachsen ist. Damit hat er für einiges Aufsehen gesorgt. On walił na spotkaniu prosto z mostu. Wywołał tym spore zamieszanie. (dosł. Tym zatroszczył się o spore zamieszanie.)

- etw unter vier Augen sagen – powiedzieć coś w cztery oczy

Ich muss dir das unter vier Augen sagen, es ist wichtig. Muszę ci to powiedzieć w cztery oczy, to ważne.

- etw stillschweigend vereinbaren – uzgodnić coś milcząco

Wir haben stillschweigend vereinbart, dass niemand davon erfährt. Uzgodniliśmy milcząco, że nikt się o tym nie dowie.

- sein Schweigen bewahren – zachować milczenie

Er hat sein Schweigen bewahrt und nichts verraten. On zachował milczenie i niczego nie zdradził.

- etw im Verborgenen halten – trzymać coś w ukryciu

Sie haben ihre Beziehung lange im Verborgenen gehalten. Oni długo trzymali swój związek w ukryciu.

- etw hinter vorgehaltener Hand sagen – powiedzieć coś nieoficjalnie/w tajemnicy

Er hat mir hinter vorgehaltener Hand gesagt, dass Claudia eine Affäre mit unserem Chef hat. On powiedział mi w tajemnicy/nieoficjalnie, że Klaudia ma romans z naszym szefem.

- jdm auf den Zahn fühlen – wypytywać kogoś, drążyć temat

Er hat ihm auf den Zahn gefühlt, um die Wahrheit herauszufinden. On drążył temat, żeby dowiedzieć się prawdy.

- den Mund halten – przymknąć się, zamknąć się (dosł. trzymać usta)

Du musst den Mund halten, sonst kommt alles raus! Musisz się przymknąć, inaczej wszystko się wyda!

- etw unter der Hand weitergeben – przekazywać coś po cichu/nieoficjalnie (dosł. podawać coś pod ręką)

Er hat die Informationen unter der Hand weitergegeben. On po cichu przekazał te informacje.

- jdm mit etw (+D) in den Ohren liegen – suszyć komuś czymś/o coś głowę (dosł. leżeć komuś z czymś w uszach)

Ich muss meinem Sohn ein neues Spiel kaufen. Er liegt mir schon so lange damit in den Ohren! Muszę kupić mojemu synowi nową grę. On już tak długo suszy mi o to głowę!

- jdm etw (+Akk) unter die Nase reiben – wytykać komuś coś, wypominać komuś coś (dosł. trzeć komuś coś pod nos)

Sie reibt mir immer unter die Nase, dass sie mehr Geld verdient. Ona ciągle mi wytyka, że zarabia więcej pieniędzy.

- das Insiderwissen – wiedza wewnętrzna, informacje poufne

Nur die Manager haben das Insiderwissen über das neue Projekt. Tylko menedżerowie mają poufne informacje na temat nowego projektu.

- die Mundpropaganda – przekaz ustny (w kontekście: poczta pantoflowa)

Unsere beste Werbung ist die Mundpropaganda zufriedener Kunden. Naszą najlepszą reklamą jest poczta pantoflowa zadowolonych klientów.

- stille Post – głuchy telefon (dosł. cicha poczta)

Das Gerücht verbreitete sich wie bei der “stillen Post” und wurde immer ungenauer. Plotka rozprzestrzeniała się jak w głuchym telefonie i stawała się coraz mniej dokładna.

Różnica w słowach: begegnen vs. treffen

Zarówno czasownik begegnen, jak i treffen można przetłumaczyć na język polski jako spotkać, napotkać, jednak różnią się one od siebie zarówno pod względem gramatycznym, jak i kontekstem, w którym ich używamy.

jdm begegnen spotkać kogoś

- Du glaubst nicht, wem ich heute begegnet bin!

Nie uwierzysz, na kogo dzisiaj trafiłem (w kontekście: kogo dziś przypadkowo spotkałem).

- Ich bin meinem ehemaligen Chef bei Kaufland begegnet.

Spotkałem/Napotkałem mojego byłego szefa w Kauflandzie.

jdn treffen spotkać kogoś

- Ich habe meine Arbeitskollegin bei Kaufland getroffen.

Spotkałem moją koleżankę z pracy w Kauflandzie.

W obu przypadkach chodzi o przypadkowe spotkanie/napotkanie jakiejś osoby, bez wcześniejszego umawiania się z nią.

Czasownik treffen jest także w użyciu jako czasownik zwrotny sich treffen, kiedy spotkamy się z kimś po wcześniejszym umówieniu (spotykać się).

- Wir haben uns gestern Abend getroffen.

Spotkaliśmy się wczoraj wieczorem.

- Ich treffe mich mit ihm am Samstag.

Spotkam się z nim w sobotę. (Tutaj sygnalizujemy, że umówiliśmy się na sobotę i wtedy się spotkamy). W tym kontekście czasownik begegnen nie będzie w ogóle pasował do kontekstu użycia, ponieważ stosujemy go tylko wtedy, gdy spotkamy/napotkamy kogoś przypadkowo bez wcześniejszego umawiania się z daną osobą.

- Ich glaube, wir sind uns schon mal begegnet.

Wydaje mi się, że my się już gdzieś spotkaliśmy.

Podwójne znaczenie

so weit vs. soweit

W języku niemieckim w użyciu jest zarówno słowo so weit (pisane osobno), jak i soweit (pisane razem), jednak używamy ich w różnych kontekstach:

- soweit piszemy razem tylko wtedy, gdy pełni funkcję spójnika i wprowadza zdanie podrzędne:

Soweit mir bekannt ist, sind sie noch im Urlaub. O ile mi wiadomo/O ile wiem/Z tego, co wiem, oni są jeszcze na urlopie.

W jaki sposób sprawdzić, czy soweit w danym zdaniu pełni funkcję spójnika?

Jeśli dasz radę zastąpić soweit słowem

- soviel
- nachdem, was
- in dem Maße, wie

i przy tym nie zmienisz kontekstu zdania, wówczas to słowo napiszesz razem.

Soweit ich weiß, kommt sie heute doch nicht.

=

Soviel ich weiß, kommt sie heute doch nicht.

O ile mi wiadomo/O ile wiem/Z tego, co wiem, to ona dzisiaj jednak nie przyjdzie.

Jeśli zasada ze spójnikiem i podmianą słów bez zmiany kontekstu się nie sprawdzi, wówczas so weit piszemy osobno:

Bist du so weit? Jesteś gotowy? (dosł. Jesteś tak daleko?)

So weit, so gut. Jak narazie wszystko okej/w porządku/dobrze.