Niemiecki w praktyce ratownika medycznego - ebook

Słowo wstępne

Samouczek Język niemiecki w praktyce ratownika medycznego (Deutsch für Rettungsdienste) jest pierwszą tego typu publikacją w Polsce, skierowaną do studentów uniwersytetów medycznych na kierunku ratownictwo medyczne, uczniów policealnych szkół ratownictwa medycznego oraz praktyków, czyli personelu służb ratowniczych. Powstał on z myślą o wszystkich, którzy pragną nauczyć się języka specjalistycznego, aby móc go wykorzystać w aktualnej i przyszłej pracy zawodowej. Materiał leksykalno-gramatyczny zawarty w publikacji jest skierowany do osób posługujących się językiem niemieckim na poziomie od A2 plus do B2 zgodnie z Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego.

Niniejsza publikacja składa się z sześciu rozdziałów zbudowanych z podrozdziałów szczegółowo opisujących wybraną tematykę. Deutsch für Rettungsdienste obejmuje tematykę z zakresu anatomii i fizjologii, zaopatrywania ran, postępowania w stanach zagrożenia życia i udzielania pomocy przedmedycznej w nagłych wypadkach. Publikację zamykają rozdziały dotyczące transportu i postępowania z rannym i chorym oraz sprzętu medyczno-technicznego w ratownictwie. Samouczek opiera się na najnowszych zaleceniach i wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji.

Publikację charakteryzuje metodyczna i metodologiczna przejrzystość. Każdy rozdział rozpoczyna zdydaktyzowany tekst wprowadzający do wybranego zagadnienia. Ułatwieniem w czytaniu tekstów/dialogów oraz rozwiązywaniu zadań i ćwiczeń są glosariusze niemiecko-polskie (Wörter und Wendungen), zawierające całe słownictwo specjalistyczne zawarte w danym rozdziale. Wokół tego słownictwa obracają się kolejne części każdego z rozdziałów. Pierwsze ćwiczenia koncentrują się na słownictwie lub zwrotach.

W kolejnej części rozdziału zadaniem uczącego się jest budowanie zdań z rozsypanego słownictwa, uzupełnianie zdań słownictwem podanym obok nich, uporządkowywanie dialogów bądź łączenie części zdania w logiczną całość.

Niektóre ćwiczenia i zadania zostały poprzedzone komentarzami gramatycznymi (Grammatikalischer Kommentar), których opanowanie sprawdzane jest w występujących po nich ćwiczeniach opartych na słownictwie poznanym w tekście.

Pracę z samouczkiem ułatwią umieszczone na końcu publikacji rozwiązania do ćwiczeń i zadań, a także słowniczek polsko-niemiecki, opatrzony cyframi wskazującymi na rozdział, w którym po raz pierwszy użyte zostało dane słowo. W ten sposób uczący się może sprawdzić kontekst użycia danego słowa oraz sposób wykorzystania go w zdaniu.

AutorzyEinheit 1 Grundlagen der Anatomie und Physiologie

1.1 AUFBAU DES MENSCHLICHEN KÖRPERS

Lesen Sie den Text. Unterstreichen Sie das richtige Wort.

Der menschliche 1. Kopf/Körper funktioniert als eine Einheit und besteht aus vielen Organen und Systemen, die in ganz bestimmter Weise zusammenarbeiten. Die Hauptabschnitte des Körpers heißen der Kopf, der 2. Hals/Halm, der Rumpf, die Arme (obere Gliedmaßen) und die Beine (untere Gliedmaßen). Der Kopf beherbergt das 3. Gehirn/Vernunft und die Hauptsinnesorgane. Der Hals 4. verbindet/verbündet den Kopf mit dem Rumpf. Die Brust, der 5. Hauch/Bauch und der Rücken sind Teile des Rumpfes. Im Hals liegen die Luftröhre und die Speiseröhre. Den oberen Teil des menschlichen Oberkörpers bildet der Brustkorb mit den Rippen, der Brustwirbelsäule und dem Brustbein. Im Brustkorb befinden sich die lebenswichtigen Organe – die Lunge und das 6. Schmerz/Herz. Die vorderen Teile des Rumpfes sind die Brust und der Bauch mit dem Bauchnabel. Der hintere Teil des Rumpfes heißt der Rücken. In der Bauchhöhle liegen der Magen, die Leber mit der Gallenblase, die Bauchspeicheldrüse, die 7. Pilz/Milz, die Nieren, der Darm, die Harnblase und die inneren Geschlechtsorgane. Die oberen Gliedmaßen des Menschen heißen 8. Arme/Armee. Durch die Schultern sind sie mit dem Oberkörper verbunden und bestehen aus dem Oberarm, dem Ellenbogen, dem Unterarm und der 9. Hand/Haut. An jeder Hand befinden sich fünf Finger. Jeder Finger hat einen Nagel an der Fingerspitze. Die unteren Gliedmaßen heißen Beine und bestehen aus dem Oberschenkel, dem Knie, dem Unterschenkel und dem 10. Fuß/Ferse. Die Teile des Fußes sind fünf Zehen, die Ferse, die Fußsohle und der Knöchel. Die Füße dienen dem Menschen zur Fortbewegung. Den 11. männlichen/menschlichen Organismus kann man funktionell etwa in zehn Organsysteme gliedern. Sie verrichten verschiedene Aufgaben und wirken zusammen.

Wörter und Wendungen

Arm, der – ramię

Aufgabe, die – zadanie

Bauch, der – brzuch

Bauchhöhle, die – jama brzuszna

Bauchnabel, der – pępek

Bauchspeicheldrüse, die – trzustka

sich befinden – znajdować się

beherbergen – pomieszczać, mieścić

Bein, das – noga; kość

bestehen aus – składać się z

bilden – tworzyć

Brust, die – pierś

Brustbein, das – mostek

Brustkorb, der – klatka piersiowa

Brustwirbelsäule, die – odcinek piersiowy kręgosłupa

Darm, der – jelito

dienen zu – służyć do

Einheit, die – jedność, całość

Ellenbogen, der – łokieć

Ferse, die – pięta

Finger, der – palec

Fingerspitze, die – czubek palca

Fortbewegung, die – poruszanie się, ruch

funktionell – czynnościowy, funkcjonalny

Fuß, der – stopa

Fußsohle, die – podeszwa

Gallenblase, die – pęcherzyk żółciowy

Gehirn, das – mózg

Geschlechtsorgan, das – narząd płciowy

gliedern in – dzielić na

Gliedmaße, die – kończyna

Hals, der – szyja, gardło

Hand, die – ręka

Harnblase, die – pęcherz moczowy

Hauptabschnitt, der – główny odcinek

Hauptsinnesorgan, das – główny narząd zmysłu

Herz, das – serce

hinter(e) – tylny

in bestimmter Weise – w określony sposób

inner(e) – wewnętrzny

Knie, das – kolano

Knöchel, der – kostka

Kopf, der – głowa

Körper, der – ciało, organizm

lebenswichtig – ważny dla życia

Leber, die – wątroba

liegen – leżeć

Luftröhre, die – tchawica

Lunge, die – płuco

Magen, der – żołądek

menschlich – ludzki

Milz, die – śledziona

Nagel, der – paznokieć

Niere, die – nerka

Oberarm, der – ramię

Oberkörper, der – tułów

Oberschenkel, der – udo

Organ, das – narząd, organ

Organsystem, das – układ narządów

Rippe, die – żebro

Rücken, der – plecy

Rumpf, der – tułów

Schulter, die – ramię, bark

Speiseröhre, die – przełyk

Teil, der – część

Unterarm, der – przedramię

unter(e) – dolny

Unterschenkel, der – goleń, podudzie

verbinden – łączyć

verrichten – wykonywać, sprawować

verschieden – różny

vorder(e) – przedni

Zeh, der – palec u nogi

zusammenarbeiten – współpracować

zusammenwirken – współdziałać

Abb. 1 Der weibliche Körper

Der Kopf (Haupt): 1 – Scheitel, 2 – Hinterhaupt, 3 – Kopfhaar (Haar). Das Gesicht: 4 – Stirn, 5 – Schläfe, 6 – Auge, 7 – Wange, 8 – Nase, 9 – Mund, 10 – Mundwinkel, 11 – Kinn, 12 – Ohr. Der Hals: 13 – Hals, 14 – Nacken. Der Rumpf: (15–34). Der Rücken: 15 – Schulter, 16 – Schulterblatt, 17 – Lende, 18 – Kreuz, 19 – Achsel (Achselhöhle, Achselgrube), 20 – Achselhaare. Die Brust (Brustkorb): 21 – Brustwarze, 22 – Warzenhof, 23 – Busen, 24 – Taille, 25 – Hüfte, 26 – Nabel. Der Bauch: 27 – Oberbauch, 28 – Mittelbauch, 29 – Unterbauch (Unterleib), 30 – Leistenbeuge (Leisten), 31 – Scham und Schamhaare, 32 – Gesäß, 33 – Afterfurche, 34 – Gesäßfalte. Die Gliedmaßen (Glieder) (35–44). Der Arm: 35 – Oberarm, 36 – Armbeuge, 37 – Ellbogen (Ellenbogen), 38 – Unterarm, 39 – Hand, 40 – Faust. Das Bein: 41 – Oberschenkel, 42 – Knie, 43 – Kniekehle (Kniebeuge), 44 – Unterschenkel, 45 – Wade, 46 – Fuß.

Abb. 1a Der männliche Körper

Der Kopf (Haupt): 1 – Scheitel, 2 – Hinterhaupt, 3 – Kopfhaar (Haar). Das Gesicht: 4 – Stirn, 5 – Schläfe, 6 – Auge, 7 – Wange, 8 – Nase, 9 – Mund, 10 – Mundwinkel, 11 – Kinn, 12 – Ohr, 13 – Hals, 14 – Nacken. Der Rumpf: (15–26). Der Rücken: 15 – Schulter, 16 – Schulterblatt, 17 – Lende, 18 – Kreuz. Die Brust: 19 – Brustkorb, 20 – Brustwarze, 21 – Hüfte, 22 – Nabel, 23 – Leiste, 24 – Gesäß, 25 – Afterfurche, 26 – Gesäßfalte. Die Gliedmaßen (27–38). Der Arm: 27 – Oberarm, 28 – Armbeuge, 29 – Ellenbogen, 30 – Unterarm, 31 – Hand. Das Bein: 32 – Oberschenkel, 33 – Knie, 34 – Kniekehle, 35 – Unterschenkel, 36 – Wade, 37 – Fuß, 38 – Knöchel.

Übungen

Übung 1 Beantworten Sie die Fragen.

1. Was verbindet den Kopf mit dem Oberkörper?

.................................................................................................................

2. Was gehört zum Rumpf?

.................................................................................................................

3. Was befindet sich im Hals?

.................................................................................................................

4. Welche Organe liegen im Brustkorb?

.................................................................................................................

5. Welche Organe liegen in der Bauchhöhle?

.................................................................................................................

6. Welche Teile unterscheidet man am Arm?

.................................................................................................................

7. Wie heißen die Teile des Beines?

.................................................................................................................

Übung 2 Setzen Sie die fehlenden Namen der Körperteile zu den Oberbegriffen ein.

Kopf: .................................................................................................

Hals: .................................................................................................

Oberkörper: .................................................................................................

Arm: .................................................................................................

Bauchhöhle: .................................................................................................

Bein: .................................................................................................

Übung 3 Ergänzen Sie die fehlenden Buchstaben in den Körperteilen.

1. A..m

2. B..u..h

3. N..b..l

4. ..ein

5. Br..s..

6. El..enb..g..n

7. F..rs..

8. F..ng..r

9. F..ß

10. F..ßs..hl..

11. H..ls

12. H..nd

13. H..rz

14. ..nie

15. K..pf

16. N..g..l

17. R..ck..n

18. R..mp..

19. S..h..lt..r

20. Z..h

Übung 4 Entziffern Sie die Organe.

1. chsBauheldrpeicüse ..........................

2. arDm ..........................

3. allGesnblae ..........................

4. hirGen ..........................

5. schGelecrghtsoan ..........................

6. Haasernbl ..........................

7. zeHr ..........................

8. beLer ..........................

9. ftrLuhreö ..........................

10. ngeLu ..........................

11. geMan ..........................

12. lzMi ..........................

13. iNeer ..........................

14. eisSperröhe ..........................

Grammatikalischer Kommentar

Rzeczowników zawsze uczymy się z rodzajnikiem! Rodzajnik der w mianowniku l. poj. oznacza rodzaj męski, die rodzaj żeński, das rodzaj nijaki, die w mianowniku l. mn. wskazuje na liczbę mnogą.

Übung 5 Wie heißt der Artikel? Ordnen Sie zu.

Bein Brust Darm Ferse Finger Gehirn Herz Knie Knöchel Leber Lunge Magen Milz Nagel Niere Rippe Rücken Rumpf

+--------------------------------------+--------------------------------------+--------------------------------------+
| der | die | das |
| | | |
| .................................... | .................................... | .................................... |
| | | |
| .................................... | .................................... | .................................... |
| | | |
| .................................... | .................................... | .................................... |
| | | |
| .................................... | .................................... | .................................... |
| | | |
| .................................... | .................................... | .................................... |
| | | |
| .................................... | .................................... | .................................... |
| | | |
| .................................... | .................................... | .................................... |
+--------------------------------------+--------------------------------------+--------------------------------------+

Grammatikalischer Kommentar

Czasowniki odmieniamy, dodając do tematu czasownika odpowiednią końcówkę.

ich -e, du -(e)st, er/sie/es -(e)t; wir -en, ihr -(e)t, sie/Sie -en

Beispiel

ich heiße, du liegst, er verbindet, wir funktionieren, ihr bildet, sie/Sie befinden sich

Übung 6 Ergänzen Sie die Endungen der Verben.

1. Der Körper besteh... aus vielen Organen.

2. Die Organe arbeit... zusammen.

3. Im Kopf befind... sich das Gehirn.

4. Die Luftröhre und die Speiseröhre lieg... im Hals.

5. Die oberen Gliedmaßen heiß... Arme.

6. Die Füße dien... dem Menschen zur Fortbewegung.

Grammatikalischer Kommentar

W czasownikach nieregularnych oboczności ulega samogłoska rdzenna w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej.

Beispiel

du: rätst, lädst, triffst, empfiehlst, misst, stößt, trittst, trägst usw. er: rät, lädt, trifft, empfiehlt, misst, stößt, tritt, trägt usw.

Czasowniki sein, haben, werden odmieniają się nieregularnie, dlatego ich odmiany należy nauczyć się na pamięć.

sein

ich bin, du bist, er/sie/es ist; wir sind, ihr seid, sie/Sie sind

haben

ich habe, du hast, er/sie/es hat; wir haben, ihr habt, sie/Sie haben

werden

ich werde, du wirst, er/sie/es wird; wir werden, ihr werdet, sie/Sie werden