-
W empik go
Nieświadome na scenie. Witkacy i psychoanaliza - ebook
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Nieświadome na scenie. Witkacy i psychoanaliza - ebook
Paweł Dybel w mistrzowski sposób wydobywa w książce różne aspekty splotu biografii i twórczości Witkacego, zrywając ze sposobem, w jaki ujmowano go w dotychczasowej tradycji interpretacyjnej. Wskazuje na kluczowe znaczenie, jakie dla uformowania się osobowości artystycznej pisarza miała jego terapia u Karola de Beauraina, który wprowadził go w tajniki psychoanalizy Freuda. Stąd wzięło się zainteresowanie Witkacego marzeniami sennymi oraz kreowanie przez niego bohaterów o powikłanej konstrukcji psychicznej, określonej przez różnego rodzaju „węzłowiska” (kompleksy). Jednym z takich „węzłowisk” jest motyw sobowtóra, sygnalizujący rozszczepienie tożsamości pisarza. Pojawia się on już w listach do Heleny Czerwijowskiej, na słynnej petersburskiej fotografii, później powraca w dramatach i powieściach. Mimo że o kluczowym wpływie zakopiańskiej terapii u de Beauraina na swoją twórczość Witkacy pisał w Niemytych duszach, w bogatej literaturze jej poświęconej ignorowano zazwyczaj to wyznanie. Nawiązując do tych autobiograficznych wypowiedzi autora Nienasycenia i śledząc psychoanalityczne wątki w jego pisarskim dorobku, Paweł Dybel proponuje w książce nowe spojrzenie naosobowość pisarza i jego pisarski dorobek.
prof. Ilona Błocian, Uniwersytet Wrocławski
Spis treści
Wykaz skrótów cytowanych utworów Stanisława Ignacego Witkiewicza
Zamiast wstępu
1. Witkacy i psychoanaliza
2. Pięć założeń tej książki
3. Estetyka Kanta i dwie wykładnie autonomii sztuki: romantyczno-modernistyczna i awangardowa
4. Krytyk parnasista i Witkacego gry życia i fikcji
5. Twórca i jego sobowtóry
Rozdział I. Biograficzne węzłowiska
1. Jak pisać o Witkacym?
2. Splot życia i pisarstwa Witkacego
3. Trójkąt edypalny i trójkąt małżeński w rodzinie Witkiewiczów
4. Kompleks ojca
5. Kompleks matki
6. Kompleks kobiet. Stasio – synek mamusi i Don Juan
7. Kompleks małżeństwa. Stasio pantoflarz?
8. Kobiety święte i upadłe
9. Kompleks Pigmaliona
10. Cień ojca. Obsesja sobowtóra
11. Domowa edukacja i bunt Stasia
Rozdział II. Psychoanaliza u „Borena”
1. „Istotny stan duszy” według starego Witkiewicza i Freudowskie nieświadome („podświadomość”)
2. Zakopiańska terapia u Karola de Beauraina
3. Hipoteza „kompleksu embriona”
4. Piosenka Witkacego o psychoanalizie
5. Inna nauka „Borena”: małżeństwo jako onanizm
6. Dwa sny o Helenie
7. Stasia „metoda” zapisywania snów, Bronio i modernizm
Rozdział III. Pierwsze miłości i romanse
1. Romans z Solską. Narodziny Don Juana / dandysa
2. Obsesja zdrady i samobójstwo Janczewskiej
3. Między sztuką a depresją. Witkacego filozofia radykalizmu egzystencjalnego
4. Tropikalny bzik, wybuch wojny i rozstanie z Malinowskim
5. Traumy lat wojny
6. Powrót do Polski
Rozdział IV. Sobowtórzenie Witkacego
1. W świecie odbić lustrzanych
2. Autoportret wielokrotny i cztery sobowtóry Witkacego
3. Asymetria lustrzanych odbić. Dwie sekwencje
4. Lustra Witkacego i „stadium lustra” Jacques’a Lacana
5. Sobowtóry martwe i żywe
6. Sobowtóry Bunga. Tajemniczy Stanisław Ignacy Zdyb
7. Spojrzenie pierwszego sobowtóra
8. Roz-po-czwórzony Witkacy
9. W węzłowisku sobowtórowych spojrzeń
10. Czwarty sobowtór-analityk i obserwator
11. Sobowtórzenie Witkacego i tożsamościowy dysocjacjonizm
12. Maciej z własnej potęgi i dziecięce sobowtóry „embriony”
13. Byt jako potworność. Witkacy i Artaud
14. Witkacy nie istnieje
15. Atanazy i jego strażnik-sobowtór Maciej
16. W pościgu za sobowtórami
Rozdział V. Czysta forma marzenia sennego
1. Kłopoty z teorią Czystej Formy
2. Absolutyzacja formalnej konstrukcji dzieła w pismach estetycznych Witkacego
3. Dylematy krytyków piszących o Witkacym po wojnie
4. Metafizyczny schemat relacji jedność–wielość i jego powikłania
5. Hipoteza trzech jedności: dzieła sztuki, bytu, ja
6. Kluczowe pojęcia teorii Czystej Formy jako „puste znaczące”
7. Zakopiańskie sny Stasia i Malinowskiego
8. Praca marzenia sennego według Freuda i Czysta Forma
9. Ekspozycja nieświadomego, czyli mózg wariata na scenie
10. Forma dzieła sztuki jako jedność przez różnicę, pęknięcie i podział
11. Jedność koncepcji formalnej dzieła i jego „podświadoma symboliczność”
12. „Podświadomość” w grze aktorów. Psychologizujące odczytanie teorii Freuda
Rozdział VI. Czysta forma i absurd
1. Witkacego filozofia absurdu
2. Trzy postaci splotu formy dramatów Witkacego z ich „życiową zawartością”
3. Mit jednolitego „ja” artysty i węzłowiska jego duszy
4. Perwersyjność sztuki współczesnej i nadejście ludzi-automatów
5. Sztuka jako ewokacja groteski i egzystencjalnego absurdu
6. Dzieło sztuki jako „potwierdzenie” trzech egzystencjalnych sprzeczności
7. Aporie teorii Czystej Formy
8. Czysta Forma i język
9. Czysta Forma, czyli bebeszenie bebechów istnienia
10. Metafizyczna Tajemnica Istnienia jako Wielka Blaga
11. Mit estetyczny trzech jedności Witkacego i rozpad świata jego dramatów
12. Witkacy, Freud i poststrukturalizm
13. Konkluzje
Rozdział VII. Jak umyć polskie dusze?
1. Niemyte dusze, czyli powrót „wypartej” psychoanalizy
2. Psychoanalityczna terapia u de Beauraina: sukces czy porażka? Witkacy jako analityk
3. Nieświadome i „węzłowiska” podmiotu. Śmierć człowieka
4. Psychoanalityczna emancypacja i sublimacja popędów według Freuda
5. Niemyte dusze Witkacego i XX-wieczna tradycja myśli emancypacyjnej
6. Freud jako Wielki Spowiednik Ludzkości
7. Nie Freud, tylko Adler. Dwie strategie wobec kompleksu niższości
8. Dobrodziejstwa monarchii i miazga tłumu
9. Ambiwalentny stosunek do rewolucji rosyjskiej
10. „Puszenie się” Polaków jako narodowa choroba
11. Niemyte dusze dzisiaj
12. Tabletki Murti Binga i trauma rewolucji
13. Poza sceną
Bibliografia
Indeks osobowy
| Kategoria: | Polonistyka |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-242-6457-5 |
| Rozmiar pliku: | 2,1 MB |
