MENU
Nasze ceny
Przeczytaj fragment on-line
-
W empik go
Nobliści, skandaliści - ebook
Nobliści, skandaliści - ebook
Czy nobliści są nobliwi? Nie zawsze! Curie-Skłodowska, Sienkiewicz, Reymont, Miłosz czy Szymborska bywali naprawdę niesforni, chociaż bez wątpienia ich osiągnięcia są ponadprzeciętne. Czy nasza dwukrotna noblistka emanowała seksapilem? Kto nie podołał podczas nocy poślubnej, a kto sfałszował dokumenty, aby wyłudzić ogromne odszkodowanie? Czyj poziom testosteronu był tak wysoki, że żadna studentka nie mogła czuć się bezpiecznie? Cztery i pół miliona złotych dla autorki sprośnych limeryków? Sławomir Koper odpowiada na wszystkie te pytania i przedstawia inne nieznane fakty z życia polskich laureatek i laureatów Nagrody Nobla. Nie szczędzi przy tym pikantnych szczegółów, ale jak przypadło na najpopularniejszego pisarza historycznego w naszym kraju, robi to ze swadą, poczuciem humoru i wyrozumiałością, bo przecież nawet nobliści to przede wszystkim ludzie!
| Kategoria: | Historia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8343-563-3 |
| Rozmiar pliku: | 1,6 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
OD AUTORA
Nie ukrywam, że od lat chciałem napisać tę książkę i wreszcie udało się zrealizować ten zamiar. Życie prywatne polskich noblistów to przecież znakomity, a jednocześnie mało znany temat. Wprawdzie niemal wszyscy kojarzą ich nazwiska, ale podręczniki przedstawiają posągowe postacie odmalowane wyłącznie w jasnych barwach. Życie jest jednak bardziej skomplikowane, niż chcieliby autorzy hagiograficznych żywotów – każdy ma bowiem swoje wady, a wielkie zdolności najczęściej idą w parze z trudnym charakterem. Nie bez powodu ludzie obdarzeni niepospolitym talentem i przewyższający inteligencją swoje otoczenie niejednokrotnie tworzą rodziny dysfunkcyjne. Zdarza się, że ich bliscy płacą wysoką cenę za życie w cieniu geniusza, a domowe ognisko przypomina piekło. Dla odbiorców ich dzieł czy osiągnięć naukowych jest to właściwie sprawa marginalna, ale za to niezwykle ważna dla badaczy, którzy uczciwie chcą przedstawić ich sylwetki.
Zawsze lubiłem odbrązawiać wybitne postacie z naszych dziejów, podobnie czynię także w tej książce. Podejrzewam, że informacje, jakie Czytelnicy tu znajdą, będą ogromnym zaskoczeniem. Biografowie bowiem niechętnie dzielą się posiadaną wiedzą, dokonując skutecznej autocenzury. Do wiadomości czytelników podają treści niebudzące kontrowersji, a niewygodną resztę zachowują dla siebie. W efekcie powstają bardzo budujące opowieści, często jednak niemające wiele wspólnego z rzeczywistością. Dlatego w relacjach o życiu Marii Skłodowskiej-Curie pomijano jej skomplikowane relacje z córkami, a romans z żonatym fizykiem Paulem Langevinem zbywano kilkoma ogólnikami. I chociaż sprawa omal nie kosztowała Skłodowskiej drugiego Nobla, jest stosunkowo mało znana. Nie cytuje się też fragmentów korespondencji obojga, co zrobił wreszcie autor niniejszej książki.
Podobnie jest z kolejnym naszym noblistą, Henrykiem Sienkiewiczem, którego postać nie da się ograniczyć do wizerunku nobliwego pana z bródką, pełniącego obowiązki pokrzepiciela polskich serc. Losy jego miłości do mężatki, Heleny Modrzejewskiej, były naprawdę niezwykłe, podobnie jak historia jego drugiego małżeństwa z Marią Romanowską. Ten drugi związek miał tak skandaliczny charakter, że został niemal całkowicie wykreślony z życiorysu noblisty. Oczywiście nie udało się tej sprawy zupełnie przemilczeć, ale pomijano drastyczne okoliczności nocy i podróży poślubnej oraz faktyczne przyczyny niepowodzenia związku. Tymczasem bez tej wiedzy nie sposób w pełni docenić Rodziny Połanieckich, a także dostrzec, że Sienkiewiczowi nie były pisane same sukcesy.
Czy ktoś z czytelników Chłopów lub Ziemi Obiecanej zdawał sobie sprawę z faktu, że ich autor podróżował po Europie jako medium w seansach spirytystycznych? Albo że mógł całkowicie poświęcić się pisaniu dopiero po sfałszowaniu świadectwa lekarskiego i wyłudzenia ogromnego odszkodowania?
Takich ciekawostek jest w tej książce więcej. Opisuję w niej dość burzliwe życie prywatne Czesława Miłosza i skomplikowane zawirowania uczuciowe Wisławy Szymborskiej. Ale nie ograniczam się przy tym do spraw alkowy czy kuchni – zaglądam także do portfeli moich bohaterów. Podaję kwoty, jakie otrzymywali za swoje publikacje i zdradzam, na co je przeznaczali. Robiąc to, przeliczam dawne ruble, franki, guldeny czy dolary na dzisiejsze euro, gdyż nie ma nic bardziej mylącego niż podanie kwoty sprzed lat bez określenia jej aktualnej wartości. Nic nam nie powie informacja, że Nagroda Nobla dla Sienkiewicza oznaczała zasilenie jego konta kwotą stu osiemdziesięciu jeden tysięcy koron austriackich (wypłacono ją w Wiedniu). Natomiast wiadomość, że była to równowartość dziewięciuset trzydziestu tysięcy euro zdecydowanie bardziej przemówi do wyobraźni.
Pozwoliłem sobie też na pewien zabieg formalny. Cytując dawne listy, dzienniki czy pamiętniki, unowocześniłem ich pisownię i język. Uznałem bowiem, że w ten sposób Czytelnicy łatwiej przyswoją sobie cytowane fragmenty, tym bardziej że z upływem czasu zmieniła się nie tylko pisownia, lecz także znaczenie wielu słów.
Nie znajdą Państwo w tej książce historii życia prywatnego Lecha Wałęsy. Jest to moja świadoma decyzja wynikająca z kilku powodów. Chociaż nigdy nie obawiałem się pisać o osobach żyjących – i zdarzały się z tego powodu medialne sensacje – tym razem zadecydowałem inaczej. Po pierwsze, każda publikacja o Wałęsie ma obecnie charakter polityczny, a ja świadomie odcinam się od współczesnej polityki. Po drugie, dużo na ten temat napisali już Sławomir Cenckiewicz, Piotr Gontarczyk i – przede wszystkim – Danuta Wałęsa. Musiałbym powtarzać informacje podane w tych publikacjach, co byłoby zabiegiem absurdalnym, gdyż każdy może osobiście po nie sięgnąć. Uznałem zatem, że taka sytuacja w pełni usprawiedliwi pominięcie Lecha Wałęsy w tej książce. Lepiej bowiem pisać o sprawach mało znanych, niż po raz kolejny powielać informacje, które wielokrotnie opublikowali już inni.
Z nieco innych powodów nie znajdą Państwo rozdziału dotyczącego Olgi Tokarczuk, która Nagrodę Nobla otrzymała już po ukazaniu się pierwszego wydania niniejszej książki. Długo zastanawiałem się, czy nie wzbogacić tego wydania rozdziałem o postaci pisarki, ale ostatecznie zrezygnowałem z tego pomysłu. Wyróżnienie Tokarczuk rozpętało bowiem w naszym kraju prawdziwą burzę i osoba noblistki stała się obiektem ataków – nie tylko ze strony niektórych polityków, ale również organizacji cywilnych. Rzecz była szeroko komentowana w mediach, a jej temperaturę dodatkowo podnosiły dość kontrowersyjne wypowiedzi pisarki, na przykład o roli literatury w promowaniu kultury, czego konsekwencją jest fakt, że emocje wokół całej sprawy nie opadły do dzisiaj.
Zawsze unikałem wypowiedzi odnoszących się do współczesnej polityki, uważając, że historyk powinien zajmować się swoją dziedziną wiedzy, a nie mieszać się do sporów politycznych – szczególnie w przypadku znacznej polaryzacji społeczeństwa, do której doszło w naszym kraju w przeciągu ponad dwóch dekad dwudziestego pierwszego stulecia. Oczywiście posiadam własne poglądy polityczne, którym daję wyraz w kolejnych wyborach, ale zachowuję je wyłącznie dla siebie. Rolą historyka jest bowiem popularyzacja dziejów, a nie komentowanie bieżących wydarzeń. Historyk staje się wówczas publicystą politycznym, a do tej roli nigdy nie aspirowałem.
Sławomir KoperZapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
1.
T. Kaczorowska, _Córka mazowieckich równin, czyli Maria Skłodowska-Curie z Mazowsza_, Ciechanów 2011, s. 53.
2.
E. Curie, _Maria Curie_, Warszawa 2017, s. 75.
3.
T. Kaczorowska, _op. cit._, s. 73.
4.
_Ibidem_, s. 74.
5.
E. Curie, _op. cit._, s. 74.
6.
_Ibidem_, s. 75.
7.
_Ibidem_, s. 82.
8.
_Ibidem_, s. 88.
9.
M. Skłodowska-Curie, _Autobiografia i wspomnienia o Piotrze Curie_, Warszawa 2004, s. 87.
10.
E. Curie, _op. cit._, s. 98.
11.
_Ibidem_, s. 52-53.
12.
M. Skłodowska-Curie, _op. cit._, s. 27.
13.
E. Curie, _op. cit._, s. 184.
14.
_Ibidem_, s. 202.
15.
_Ibidem_, s. 204.
16.
_Ibidem_, s. 208.
17.
_Intymny dziennik Marii Skłodowskiej-Curie_, Wyborcza.pl/1,75400,522713.html.
18.
_Ibidem_.
19.
_Ibidem_.
20.
D. Brian, _Rodzina Curie_, Warszawa 2006, s. 124.
21.
S. Quinn, _Życie Marii Curie_, Warszawa 1997, s. 370.
22.
D. Brian, _op. cit._, s. 121-122.
23.
M. Skłodowska-Curie, _Listy_, red. A. Albrecht, Warszawa 2012, s. 85.
24.
_Ibidem_, s. 83.
25.
_Ibidem_.
26.
D. Brian, _op. cit._, s. 121.
Nie ukrywam, że od lat chciałem napisać tę książkę i wreszcie udało się zrealizować ten zamiar. Życie prywatne polskich noblistów to przecież znakomity, a jednocześnie mało znany temat. Wprawdzie niemal wszyscy kojarzą ich nazwiska, ale podręczniki przedstawiają posągowe postacie odmalowane wyłącznie w jasnych barwach. Życie jest jednak bardziej skomplikowane, niż chcieliby autorzy hagiograficznych żywotów – każdy ma bowiem swoje wady, a wielkie zdolności najczęściej idą w parze z trudnym charakterem. Nie bez powodu ludzie obdarzeni niepospolitym talentem i przewyższający inteligencją swoje otoczenie niejednokrotnie tworzą rodziny dysfunkcyjne. Zdarza się, że ich bliscy płacą wysoką cenę za życie w cieniu geniusza, a domowe ognisko przypomina piekło. Dla odbiorców ich dzieł czy osiągnięć naukowych jest to właściwie sprawa marginalna, ale za to niezwykle ważna dla badaczy, którzy uczciwie chcą przedstawić ich sylwetki.
Zawsze lubiłem odbrązawiać wybitne postacie z naszych dziejów, podobnie czynię także w tej książce. Podejrzewam, że informacje, jakie Czytelnicy tu znajdą, będą ogromnym zaskoczeniem. Biografowie bowiem niechętnie dzielą się posiadaną wiedzą, dokonując skutecznej autocenzury. Do wiadomości czytelników podają treści niebudzące kontrowersji, a niewygodną resztę zachowują dla siebie. W efekcie powstają bardzo budujące opowieści, często jednak niemające wiele wspólnego z rzeczywistością. Dlatego w relacjach o życiu Marii Skłodowskiej-Curie pomijano jej skomplikowane relacje z córkami, a romans z żonatym fizykiem Paulem Langevinem zbywano kilkoma ogólnikami. I chociaż sprawa omal nie kosztowała Skłodowskiej drugiego Nobla, jest stosunkowo mało znana. Nie cytuje się też fragmentów korespondencji obojga, co zrobił wreszcie autor niniejszej książki.
Podobnie jest z kolejnym naszym noblistą, Henrykiem Sienkiewiczem, którego postać nie da się ograniczyć do wizerunku nobliwego pana z bródką, pełniącego obowiązki pokrzepiciela polskich serc. Losy jego miłości do mężatki, Heleny Modrzejewskiej, były naprawdę niezwykłe, podobnie jak historia jego drugiego małżeństwa z Marią Romanowską. Ten drugi związek miał tak skandaliczny charakter, że został niemal całkowicie wykreślony z życiorysu noblisty. Oczywiście nie udało się tej sprawy zupełnie przemilczeć, ale pomijano drastyczne okoliczności nocy i podróży poślubnej oraz faktyczne przyczyny niepowodzenia związku. Tymczasem bez tej wiedzy nie sposób w pełni docenić Rodziny Połanieckich, a także dostrzec, że Sienkiewiczowi nie były pisane same sukcesy.
Czy ktoś z czytelników Chłopów lub Ziemi Obiecanej zdawał sobie sprawę z faktu, że ich autor podróżował po Europie jako medium w seansach spirytystycznych? Albo że mógł całkowicie poświęcić się pisaniu dopiero po sfałszowaniu świadectwa lekarskiego i wyłudzenia ogromnego odszkodowania?
Takich ciekawostek jest w tej książce więcej. Opisuję w niej dość burzliwe życie prywatne Czesława Miłosza i skomplikowane zawirowania uczuciowe Wisławy Szymborskiej. Ale nie ograniczam się przy tym do spraw alkowy czy kuchni – zaglądam także do portfeli moich bohaterów. Podaję kwoty, jakie otrzymywali za swoje publikacje i zdradzam, na co je przeznaczali. Robiąc to, przeliczam dawne ruble, franki, guldeny czy dolary na dzisiejsze euro, gdyż nie ma nic bardziej mylącego niż podanie kwoty sprzed lat bez określenia jej aktualnej wartości. Nic nam nie powie informacja, że Nagroda Nobla dla Sienkiewicza oznaczała zasilenie jego konta kwotą stu osiemdziesięciu jeden tysięcy koron austriackich (wypłacono ją w Wiedniu). Natomiast wiadomość, że była to równowartość dziewięciuset trzydziestu tysięcy euro zdecydowanie bardziej przemówi do wyobraźni.
Pozwoliłem sobie też na pewien zabieg formalny. Cytując dawne listy, dzienniki czy pamiętniki, unowocześniłem ich pisownię i język. Uznałem bowiem, że w ten sposób Czytelnicy łatwiej przyswoją sobie cytowane fragmenty, tym bardziej że z upływem czasu zmieniła się nie tylko pisownia, lecz także znaczenie wielu słów.
Nie znajdą Państwo w tej książce historii życia prywatnego Lecha Wałęsy. Jest to moja świadoma decyzja wynikająca z kilku powodów. Chociaż nigdy nie obawiałem się pisać o osobach żyjących – i zdarzały się z tego powodu medialne sensacje – tym razem zadecydowałem inaczej. Po pierwsze, każda publikacja o Wałęsie ma obecnie charakter polityczny, a ja świadomie odcinam się od współczesnej polityki. Po drugie, dużo na ten temat napisali już Sławomir Cenckiewicz, Piotr Gontarczyk i – przede wszystkim – Danuta Wałęsa. Musiałbym powtarzać informacje podane w tych publikacjach, co byłoby zabiegiem absurdalnym, gdyż każdy może osobiście po nie sięgnąć. Uznałem zatem, że taka sytuacja w pełni usprawiedliwi pominięcie Lecha Wałęsy w tej książce. Lepiej bowiem pisać o sprawach mało znanych, niż po raz kolejny powielać informacje, które wielokrotnie opublikowali już inni.
Z nieco innych powodów nie znajdą Państwo rozdziału dotyczącego Olgi Tokarczuk, która Nagrodę Nobla otrzymała już po ukazaniu się pierwszego wydania niniejszej książki. Długo zastanawiałem się, czy nie wzbogacić tego wydania rozdziałem o postaci pisarki, ale ostatecznie zrezygnowałem z tego pomysłu. Wyróżnienie Tokarczuk rozpętało bowiem w naszym kraju prawdziwą burzę i osoba noblistki stała się obiektem ataków – nie tylko ze strony niektórych polityków, ale również organizacji cywilnych. Rzecz była szeroko komentowana w mediach, a jej temperaturę dodatkowo podnosiły dość kontrowersyjne wypowiedzi pisarki, na przykład o roli literatury w promowaniu kultury, czego konsekwencją jest fakt, że emocje wokół całej sprawy nie opadły do dzisiaj.
Zawsze unikałem wypowiedzi odnoszących się do współczesnej polityki, uważając, że historyk powinien zajmować się swoją dziedziną wiedzy, a nie mieszać się do sporów politycznych – szczególnie w przypadku znacznej polaryzacji społeczeństwa, do której doszło w naszym kraju w przeciągu ponad dwóch dekad dwudziestego pierwszego stulecia. Oczywiście posiadam własne poglądy polityczne, którym daję wyraz w kolejnych wyborach, ale zachowuję je wyłącznie dla siebie. Rolą historyka jest bowiem popularyzacja dziejów, a nie komentowanie bieżących wydarzeń. Historyk staje się wówczas publicystą politycznym, a do tej roli nigdy nie aspirowałem.
Sławomir KoperZapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
1.
T. Kaczorowska, _Córka mazowieckich równin, czyli Maria Skłodowska-Curie z Mazowsza_, Ciechanów 2011, s. 53.
2.
E. Curie, _Maria Curie_, Warszawa 2017, s. 75.
3.
T. Kaczorowska, _op. cit._, s. 73.
4.
_Ibidem_, s. 74.
5.
E. Curie, _op. cit._, s. 74.
6.
_Ibidem_, s. 75.
7.
_Ibidem_, s. 82.
8.
_Ibidem_, s. 88.
9.
M. Skłodowska-Curie, _Autobiografia i wspomnienia o Piotrze Curie_, Warszawa 2004, s. 87.
10.
E. Curie, _op. cit._, s. 98.
11.
_Ibidem_, s. 52-53.
12.
M. Skłodowska-Curie, _op. cit._, s. 27.
13.
E. Curie, _op. cit._, s. 184.
14.
_Ibidem_, s. 202.
15.
_Ibidem_, s. 204.
16.
_Ibidem_, s. 208.
17.
_Intymny dziennik Marii Skłodowskiej-Curie_, Wyborcza.pl/1,75400,522713.html.
18.
_Ibidem_.
19.
_Ibidem_.
20.
D. Brian, _Rodzina Curie_, Warszawa 2006, s. 124.
21.
S. Quinn, _Życie Marii Curie_, Warszawa 1997, s. 370.
22.
D. Brian, _op. cit._, s. 121-122.
23.
M. Skłodowska-Curie, _Listy_, red. A. Albrecht, Warszawa 2012, s. 85.
24.
_Ibidem_, s. 83.
25.
_Ibidem_.
26.
D. Brian, _op. cit._, s. 121.
więcej..
